اقتصاد انرژی
پویایی جداسازی مصرف انرژی، رشد اقتصادی و آلودگی در ایران: شواهد جدید از رویکرد تحلیل عاملی در سطوح سه‌گانه انرژی

سعید راسخی؛ سارا قنبرتبار

دوره 28، شماره 97 ، دی 1402، ، صفحه 6-43

https://doi.org/10.22054/ijer.2024.76778.1233

چکیده
  به‌کارگیری منابع طبیعی به‌ویژه انرژی برای رفاه اقتصادی ضروری است، با این حال، مصرف فزاینده این منابع موجب نگرانی­های توسعه پایدار شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پویایی جداسازی رشد اقتصادی، مصرف انرژی و دی‌اکسیدکربن در ایران طی دوره زمانی 2020-2000 با استفاده از روش تاپیو[1] (2005) و رویکرد تحلیل عاملی با تمرکز بر سه سطح از مصرف انرژی ...  بیشتر

اقتصاد پولی
کارایی سیاست پولی در دوران رکود و رونق اقتصادی با استفاده از داده‌های مربوط به اقلام تشکیل‌دهنده شاخص‌های قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده

هومن کرمی خرم آبادی؛ علیرضا عرفانی؛ حسین توکلیان

دوره 27، شماره 92 ، مهر 1401، ، صفحه 45-75

https://doi.org/10.22054/ijer.2021.58692.942

چکیده
  در این مقاله به منظور بررسی اثرگذاری سیاست پولی در دوره‌های رونق و رکود اقتصادی در ایران با استفاده داده‌های مربوط به اقلام تشکیل‌دهنده شاخص‌های قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده، توزیع تغییرات قیمت در طول زمان استخراج و نشان داده شد که توزیع تجربی مشاهده شده از تغییرات قیمت در سطح تولیدکننده و مصرف‌کننده در طول زمان به طور معناداری ...  بیشتر

اقتصادکلان
برآورد سرمایه انسانی در ایران با استفاده از منطق فازی

زانا مظفری؛ بختیار جواهری

دوره 26، شماره 89 ، دی 1400، ، صفحه 63-93

https://doi.org/10.22054/ijer.2021.60280.964

چکیده
  سرمایه انسانی متغیری پنهان در اقتصاد می‌‌باشد. در مطالعات مختلف اقتصادی از پراکسی‌‌های گوناگونی مانند؛ شاخص میانگین سواد، تعداد فارغ التحصیلان یا میانگین سال‌های تحصیل به عنوان جایگزین سرمایه انسانی استفاده شده است. در این راستا مقاله حاضر پس از مرور ادبیات اقتصادی؛ متغیرهای آموزش، مهارت و سلامت به عنوان مولفه‌‌های تعیین کننده ...  بیشتر

اشتغال، نیروی کار
تحلیل عوامل موثر بر اشتغال غیررسمی مناطق شهری و روستایی در ایران (با رویکرد داده‌های شبه تابلویی)

شهریار زروکی؛ مستانه یدالهی اطاقسرا؛ آرمان یوسفی بارفروشی

دوره 26، شماره 89 ، دی 1400، ، صفحه 95-129

https://doi.org/10.22054/ijer.2021.60905.979

چکیده
  هدف مقاله حاضر تحلیل عوامل موثر بر اشتغال غیررسمی در مناطق شهری و روستایی ایران در فاصله سال‌های 1392 تا 1398 است. برای این منظور با بهره‌گیری از ریزداده‌های طرح هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی در بازه زمانی بیان شده، سهم اشتغال غیررسمی از کل اشتغال محاسبه شد. پردازش اولیه داده‌ها نشان می‌دهد به‌طور متوسط 45/1 درصد از شاغلین شهری ...  بیشتر

تاثیر بدهی دولت به بانک مرکزی بر رشد اقتصادی در ایران: رویکرد رگرسیون انتقال ملایم

جلال منتظری شورکچالی

دوره 25، شماره 83 ، تیر 1399، ، صفحه 85-111

https://doi.org/10.22054/ijer.2020.43548.769

چکیده
  وقوع بحران‌های مالی و آثار منفی و مخرب انباشت بدهی بر اقتصاد کشورهای مقروض موجب شده «مساله آثار اقتصادی انباشت بدهی دولت» به یک موضوع بحث­برانگیز در ادبیات اقتصاد بخش عمومی تبدیل شود. در این راستا، مطالعه حاضر تلاش می­کند تا با استفاده از داده‌های دوره زمانی 1396-1352 اقتصاد ایران و روش رگرسیون انتقال ملایم (STR)، مساله اثرگذاری ...  بیشتر

نقش توسعه مالی در رابطه بین تغییرات قیمت نفت و حساب‌جاری در ایران: کاربرد الگوی غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم (STR)

مهدیه رضاقلی زاده؛ ملیحه کیوان‌پور

دوره 24، شماره 81 ، دی 1398، ، صفحه 91-134

https://doi.org/10.22054/ijer.2019.11687

چکیده
  یکی از جنبه­های مهم توسعه مالی در کشور­های صادر­کننده نفت، نحوه تخصیص درآمدهای نفتی در طول دوره­هایی از نوسانات قیمت نفت است. از این رو، توسعه مالی در این کشورها نه تنها از طریق مستقیم با تاثیر برپس­انداز و سرمایه­گذاری بر حساب‌جاری تاثیر می­گذارد، بلکه از طریق غیر­مستقیم نیز بر ارتباط بین نوسانات قیمت نفت و حساب‌جاری ...  بیشتر

بررسی تاثیر توسعه مالی بر فرار مالیاتی در ایران

مهدیه رضاقلی زاده؛ امیر حسین عالمی

دوره 24، شماره 80 ، مهر 1398، ، صفحه 105-150

https://doi.org/10.22054/ijer.2019.11114

چکیده
  فرار مالیاتی جزء اصلی فعالیت‌های زیرزمینی بوده و توسعه بخش مالی به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد هر کشور می‌تواند میزان آن را تحت تاثیر قرار دهد. تحقیق حاضر تلاش می کند پاسخی به این سوال دهد که آیا توسعه بخش مالی در ایران می‌تواند منجر به کاهش فرار مالیاتی شده و اقتصاد زیرزمینی در کشور را کاهش دهد یا خیر؟ برای این منظور پس ...  بیشتر

اثر تمرکززدایی مالی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران

محمد علیزاده؛ محمدحسن فطرس؛ ابوالقاسم گل‌خندان

دوره 24، شماره 79 ، تیر 1398، ، صفحه 67-105

https://doi.org/10.22054/ijer.2019.10888

چکیده
  ازدیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج ازدولت مرکزی به دولت‌های محلی است. اعمال سیاست تمرکززدایی مالی می‌تواند از طریق افزایش سهم بودجه اختصاص‌ یافته از سوی دولت‌های استانی به زیرساخت‌های محلی، به جذب بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی(fdi) منجر‌شود. براساس این، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر بلندمدت و کوتاه‌مدت ...  بیشتر

بررسی ارتباط غیرخطی بین متغیرهای کلان اقتصادی و اندازه دولت در ایران

حسن حیدری؛ آرش رفاح کهریز

دوره 23، شماره 75 ، تیر 1397، ، صفحه 21-50

https://doi.org/10.22054/ijer.2018.9120

چکیده
  نوع نگرش به نقش دولت و دلایل وجود دولت، طی قرن گذشته بارها دستخوش تغییر و بازنگری شده است. تغییر نگرش­ها باعث تغییر وظایف و مسئولیت­های محول شده به دولت و بنابراین، تغییر اندازه و ترکیب مخارج دولت می­شود. در بستر این نگرش­ها، عواملی وجود دارد که می­تواند تغییر اندازه و رشد دولت و به‌تبع آن، میزان مداخله دولت را در اقتصاد طی ...  بیشتر

اثرات تحریم‌های بین‌المللی و سایر عوامل تأثیرگذار بر نرخ تورم در ایران (1360-1393)

عبدالرسول صادقی؛ سیدکمیل طیبی

دوره 23، شماره 74 ، فروردین 1397، ، صفحه 33-57

https://doi.org/10.22054/ijer.2018.8825

چکیده
  با توجه به اهمیت تاریخی نرخ تورم در اقتصاد ایران و تأثیر پذیرفتن زندگی بسیاری از دهک‌های جمعیتی از آن، مطالعه حاضر در بازه زمانی 1393-1360، به ارزیابی اثرات تحریم­های بین­المللی و سایر عوامل تأثیرگذار بر نرخ تورم در ایران می‌پردازد. براساس این، در مطالعه حاضر از الگوی اقتصادسنجی  نرخ تورم استفاده شده که به‌منظور برآورد آن، از ...  بیشتر

اثر پسماند جانشینی پول در ایران: رویکرد شاخص دیویژیا

سامان قادری

دوره 22، شماره 72 ، مهر 1396، ، صفحه 187-212

https://doi.org/10.22054/ijer.2017.8296

چکیده
  پژوهش حاضر به بررسی اثر پسماند جانشینی پول در کشور ایران با استفاده از مدل پول در تابع مطلوبیت با حضور پول داخلی و پول خارجی می‌پردازد. در این راستا، برای برآورد حجم دلارهای در گردش در اقتصاد ایران از تعریف دیویژیای حجم پول بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل تجربی روابط بلندمدت، مدل‌های مورد نظر با استفاده از روش خود رگرسیونی برداری ...  بیشتر

برآورد خط فقر مطلق بر مبنای خط فقر غذایی با استفاده از برنامه‎ریزی ریاضی: مطالعه موردی مناطق شهری استان مازندران

اسمعیل ابونوری؛ میلاد شهرازی

دوره 22، شماره 71 ، تیر 1396، ، صفحه 65-80

https://doi.org/10.22054/ijer.2017.8279

چکیده
  در این تحقیق، خط فقر مطلق بر مبنای خط فقر غذایی با استفاده از رویکرد برنامه‌ریزی ریاضی و بر اساس قیمت‎های بهمن 1394 در مناطق شهری استان مازندران برآورد شده است. برای این منظور، ابتدا سبد کالاهای خوراکی خانوارها شامل 76 ماده غذایی متداول و پر‏اهمیت مشخص شده است. سپس، نیازهای اساسی انسان به مواد مغذی برای ادامه حیات شناسایی ...  بیشتر

تأثیر اجرای سیاست هدفمندسازی یارانه‌ها بر امنیت غذایی در ایران

سیدصفدر حسینی؛ محمدرضا پاکروان چروده؛ حبیب‌الله سلامی

دوره 21، شماره 67 ، تیر 1395، ، صفحه 53-82

https://doi.org/10.22054/ijer.2016.7236

چکیده
  یکی از مهم­ترین رویکردهای دستیابی به امنیت غذایی، بحث تخصیص مجدد منابع با هدف برقراری عدالت اجتماعی و افزایش سطح رفاه گروه­های کم‌درآمد و توزیع مناسب درآمد یا همان بحث هدفمندسازی یارانه­­هاست که از راهکارهای اساسی در تأمین امنیت غذایی این دسته از خانوارها به شمار می‌آید. ازاین­رو، در مطالعه حاضر، اثر اجرای سیاست هدفمندسازی ...  بیشتر

تأثیر ترکیب سرمایه انسانی بر رشد منطقه ای اقتصاد ایران: رویکرد داده های تابلویی پویای فضایی

زهرا دهقان شبانی؛ ابراهیم هادیان؛ فائزه نصیرزاده

دوره 21، شماره 66 ، فروردین 1395، ، صفحه 1-30

https://doi.org/10.22054/ijer.2016.7041

چکیده
  سرمایه انسانی نه فقط عامل مهمی در تعیین رشد اقتصاد کشورهاست، بلکه در تعیین رشد مناطق نیز مهم است. هدف مقاله حاضر، تحلیل تأثیر ترکیب سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استان­های ایران طی دوره  زمانی1390- 1380 بوده که برای این منظور از روش داده­های تابلویی پویای فضایی  استفاده شده است. نتایج حاصل از برآورد حاکی از آن است که متغیر متوسط ...  بیشتر

پویایی رابطه ریسک- بازده در بازار سهام ایران: شواهد جدید با به‌کارگیری الگوی GARCH-JUMP

سعید راسخی؛ سیدپیمان اسدی؛ زهرا شیدایی

دوره 21، شماره 66 ، فروردین 1395، ، صفحه 59-83

https://doi.org/10.22054/ijer.2016.7046

چکیده
  ادبیات مرسوم رابطه بین بازدهی انتظاری و واریانس شرطی آن را مثبت ارزیابی می‌کنند، اما یافته‌های تجربی حاکی از وجود رابطه ثابت و مشخص بین این دو نیست. ادبیات اخیر با تجزیه ریسک، شواهد جدیدی را در این خصوص ارایه کرده است. در این راستا، در مطالعه حاضر، نقش ویژگی‌های مشخص قیمت دارایی‌های مالی از جمله نوسانات شرطی متغیر با زمان و جامپ ...  بیشتر

تاثیر نااطمینانی مالی بر سیاست پولی، تورم و تولید در ایران: یک الگوی مربع- خطی- جهشی مارکف

کریم اسلاملوییان؛ سارا مهرعلیان

دوره 20، شماره 65 ، بهمن 1394، ، صفحه 1-36

چکیده
  هدف این مطالعه بررسی نقش نااطمینانی مالی در اتخاذ سیاست پولی و اثرات آن بر تورم و تولید ناخالص ملی در ایران است. در اینجا، نااطمینانی مربوط به چگونگی تاثیر متغیرهای مالی بر سایر متغیر­های اقتصادی است. در این راستا، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید که امکان بررسی اثرات اصطکاک مالی بر سیاست پولی را فراهم می‌کند، برآورد ...  بیشتر

بررسی تجربی روند انتقال نرخ ارز و نوسانات آن بر قیمت صادرات پسته ایران

حسین محمدی؛ سید حسین سقاییان؛ امیرحسین توحیدی

دوره 20، شماره 65 ، بهمن 1394، ، صفحه 159-184

چکیده
  انتقال نرخ ارز یکی از مباحث مهم در اقتصاد بین­الملل است و با تعیین درجه­ آن می­توان از کارایی سیاست­های ارزی، ساختار بازار، شرایط تقاضا و عملکرد صادرکنندگان اطلاعات بسیار مهمی را به دست آورد. هدف اصلی این مطالعه بررسی انتقال نرخ ارز بر قیمت صادرات یکی از محصولات غیرنفتی، یعنی پسته ایران طی دوره­ 2011-1961 است. در مطالعات گذشته ...  بیشتر

عملکرد مدل‌های مختلف خود رگرسیون برداری بیزی جهت پیش بینی متغیرهای کلان اقتصادی ایران: کاربرد روش نمونه‌گیری گیبس

حسن حیدری؛ پریسا جوهری سلماسی

دوره 20، شماره 62 ، فروردین 1394، ، صفحه 57-79

https://doi.org/10.22054/ijer.2015.2489

چکیده
  داشتن تورمی پایین و رشد اقتصادی پایدار، هدف نخست سیاستگذاران اقتصادی است که برای رسیدن به این هدف طلایی، پیش بینی قابل اطمینان از متغیرهای کلان اقتصادی نقش مهمی ایفا می کند. در این مطالعه سعی شده است تا عملکرد مدل های خودرگرسیون برداری بیزی با اطلاعات (Priors) متفاوت برای پیش بینی متغیرهای کلان در اقتصاد ایران ارزیابی شود. ویژگی منحصر ...  بیشتر

شناسایی ویژگی‌های اقتصادی- اجتماعی خانوارهای دریافت‌کننده وام در ایران و تأثیر آن بر شکاف فقر

حسن درگاهی؛ محمدرضا مظلوم پور

دوره 19، شماره 61 ، بهمن 1393، ، صفحه 31-62

چکیده
   نحوه تأثیر اعتبارات پرداختی به خانوارها و تأثیر آن در کاهش فقر خانوارهای فقیر از مقوله های مهم اجتماعی و اقتصادی است که در چارچوب ادبیات اقتصاد خانوار و مسئله محدودیت اعتباری خرد بدان پرداخته شده است. در این تحقیق بر اساس داده های بودجه خانوارهای شهری و روستایی سال 1390 و با کاربرد سه الگوی لوجیت، ویژگی های اجتماعی و اقتصادی خانوارهای ...  بیشتر

آزمون درون‌زایی حمایت با تأکید بر انواع تجارت درون صنعت: یک مطالعه موردی برای صنایع کارخانه‌ای ایران

سعید راسخی؛ الناز بهنیا

دوره 18، شماره 55 ، تیر 1392، ، صفحه 1-16

چکیده
  از دهه 1970 میلادی به بعد نظریه‌پردازان اقتصاد سیاسی بین‌الملل[1]، نقش عناصر داخلی از جمله گروههای فعال داخلی، سیاستها و شاخص‌های کلان اقتصادی را بر روند شکل‌گیری سیاستهای حمایتی مورد تأکید قرار داده‌اند و بررسی‌های تجربی نیز غالباً دیدگاه آنها را مورد تأیید قرار داده است. پژوهش حاضر با بکارگیری داده‌های تابلویی طی دوره زمانی 1386-1380 ...  بیشتر

بررسی نقش بازار سرمایه در رشد اقتصادی ایران با رویکرد اقتصاد خرد (سطح بنگاه- 1390-1370)

امیر خادم علیزاده

دوره 18، شماره 54 ، فروردین 1392، ، صفحه 93-118

چکیده
  در نسل جدید مدل­های رشد اقتصادی، به تاثیرگسترش مالی بر رشد توجه شده است. ادبیات جدید مالی که بیش­تر با رویکرد اقتصاد خرد می­باشد بر نقش واسطه‌گران مالی و تأمین مالی بیرونی تأکید دارد. در این پژوهش، بررسی ارتباط بازار سرمایه و رشد اقتصادی در سطح صد بنگاه برتر از نظر فروش در دهه چهارم بورس اوراق بهادار ایران، نوعی بررسی مالی ابتکاری ...  بیشتر

قاعده بهینه برای سیاست پولی با فرض پایداری تورم: مورد ایران

مرتضی خورسندی؛ کریم اسلاملوییان؛ سیدحسین ذوالنور

دوره 17، شماره 51 ، تیر 1391، ، صفحه 43-70

چکیده
  امروزه استفاده از قواعد پولی به جای سیاستهای اختیاری و صلاحدیدی به عنوان راهی در جهت افزایش اعتبار سیاستگذار و اثربخشی سیاستهای پولی به حساب می‌آید و ارجحیت هدایت سیاست پولی از طریق یک قاعده پولی، تحت شرایطی توسط محققین به اثبات رسیده است. در این تحقیق به دنبال استخراج قاعده بهینه پولی در ایران هستیم به طوری که هدف میانی سیاست پولی ...  بیشتر

ارزیابی مدلهای BVAR جایگزین در پیش بینی تورم ایران

حسن حیدری

دوره 17، شماره 50 ، فروردین 1391، ، صفحه 65-81

چکیده
  این مقاله به ارزیابی عملکرد مدلهای BVAR با اطلاعات (Priors) متفاوت جهت بهبود پیش بینی تورم ایران در مقایسه با Litterman prior  می پردازد. بدین منظور روش شبه بیزی با اطلاعات متعدد، برای یک مدل VAR از اقتصاد ایران در دوره زمانی 2007-1981 بکار گرفته شده است. ویژگی منحصر به فرد این مقاله استفاده از اطلاعات-g(g-prior) در مدلهای BVAR جهت تقلیل تورش در تخمین پارامتر ...  بیشتر

تأثیر نیروی کار مهاجر بر بهره‏وری بخش مسکن ایران

حمید سپهردوست

دوره 17، شماره 50 ، فروردین 1391، ، صفحه 139-157

چکیده
  کشور ایران میزبان بیشترین تعداد مهاجران در فرم پناهندگان افغان از سال 1982 بوده است. به این پناهندگان اجازه داده شده است که برای پیدا کردن شغل در بازار نیروی کار ایران، به دنبال آن سری از کارهای سخت فیزیکی نظیر فعالیت‏های ساخت و ساز در بخش مسکن باشند که در بسیاری از مواقع بدلیل عدم برخورداری از صرفه جویی‏های اقتصادی، نمی‏توان براحتی ...  بیشتر

تبیین عوامل مؤثر بر مطالبات معوق در صنعت بانکداری ایران

حمید کردبچه؛ لیلا پردل نوش‌آبادی

دوره 16، شماره 49 ، بهمن 1390، ، صفحه 117-150

چکیده
  هدف این مقاله بررسی عوامل ایجاد مطالبات معوق بانک‌ها در صنعت بانکی ایران است که شامل عوامل خاص بانکی و عوامل کلان اقتصادی است. برای این منظور از یک مدل پانل پویا برای یک نمونه شامل 12 بانک کشور در طول دوره زمانی 1387-1381 استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که کارایی عملیاتی، رفتار احتیاطی و نوع مالکیت بانک‌ها، متغیرهای تعیین‌کننده ...  بیشتر