نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار اقتصاد، دانشگاه لرستان
2 استاد اقتصاد، دانشگاه بوعلی‌سینا
3 دکترای اقتصاد، دانشگاه لرستان
چکیده
ازدیدگاه مالی، تمرکززدایی، انتقال مدیریت منابع و انجام مخارج ازدولت مرکزی به دولت‌های محلی است. اعمال سیاست تمرکززدایی مالی می‌تواند از طریق افزایش سهم بودجه اختصاص یافته از سوی دولت‌های استانی به زیرساخت‌های محلی، به جذب بیشتر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی(fdi) منجر‌شود. براساس این، هدف اصلی این مطالعه بررسی تأثیر بلندمدت و کوتاه‌مدت تمرکززدایی مالی بر fdi در ایران طی سال‌های 1393-1371 است. به این منظور از سه شاخص تمرکززدایی مالی درآمد، تمرکززدایی مالی مخارج، تمرکززدایی مالی قدرت خودگردانی و متغیرهای کنترل نرخ تورم، نوسانات نرخ ارز و درجه باز بودن تجاری استفاده شده است. به‌منظور برآورد مدل نیز از آزمون هم‌انباشتگی یوهانسن ـ یوسلیوس و مدل تصحیح خطای برداری (VECM) استفاده شده است. براساس نتایج به‌دست‌آمده از برآورد مدل، هر سه شاخص تمرکززدایی مالی، fdi را در بلندمدت و کوتاه‌مدت افزایش می‌دهند. بنابراین، می‌توان گفت، فراهم‌کردن بسترهای لازم برای گسترش تمرکززدایی مالی می‌تواند به ارتقای سطح fdi در ایران کمک کند. براساس سایر نتایج به‌دست آمده در بلندمدت و کوتاه‌مدت نرخ تورم و نوسانات نرخ ارز، اثر منفی و درجه باز بودن تجاری، اثر مثبت بر fdi داشته‌اند.
کلیدواژه‌ها
باجلان،علی‌اکبر،کریمی پتانلار، سعیدوجعفری صمیمی، احمد (1395).اثرتمرکززداییمالیبرتورمدرایران: کاربرد یازالگوی رگرسیون انتقال هموار تابلویی. فصلنامه مدل‌سازی اقتصادسنجی،شماره 1،32-9.
جعفری صمیمی،احمدوکاظمی زرومی، حسن (1394).نقش تمرکز زدایی مالی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت. چهارمین کنفرانس الگویاسلامی - ایرانی پیشرفت.
جلالی،ام‌البنین، انصاری سامانی، حبیب و هاتفی، مجید (1396).اثر ریسک سیاسی برسرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی،دوره8،شماره29، 174-157.
جوکار،خدیجه (1394). بررسی تأثیر تمرکززداییمالی بر فقر و توزیع درآمد در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز، دانشکده علوم اقتصادی.
دودانگی،محمد (1395). عوامل مؤثر بر جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی درایران. فصلنامه پژوهش‌های رشد و توسعه اقتصادی،دوره 6،شماره 23، 147-131.
رنانی،محسن،سامتی، مرتضی وفرازمند، حسن (1385). بررسی رابطه تمرکز زدایی مالی و اندازه دولت در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال هشتم، 151-125.
سامتی، مرتضی، فرهمند، شکوفه و موسوی، مریم(1393). تحلیل اثرات تمرکززدایی مالی بر ارتباط متقابل رشد و توزیع عادلانه منابع مالی در استان‌های ایران
(1386-1380). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره3، 22-1.
(1386-1380). فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره3، 22-1.
سعادت‌مهر،مسعود (1396).بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران با تأکید بر نقش تحریم‌های اقتصادی. مجله اقتصادی (دو ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی). شماره‌های 5 و 6، 58-41.
شاه‌آبادی، ابوالفضل و محمودی، عبدالله (1385). تعیینکنندههای سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران. دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، شماره 5، 129-92.
صادقی،حسین،صباغ‌کرمانی، مجیدوشقاقی‌شهری، وحید (1387).بررسی اثرات تمرکز زدایی مالی بر کنترل فساد. مجله تحقیقات اقتصادی،شماره 85.
علیزاده،محمد (1389). اثر تمرکز زدایی مالی بر رشد اقتصادی ایران. رساله دکترا، دانشگاه مازندران.
علیزاده،محمدوگل‌خندان، ابوالقاسم (1393).آزمون فرضیه لویاتانبرای کشورهای منتخب در حال توسعه. دوفصلنامه اقتصاد و توسعه منطقه‌ای،شماره 8، 80-50.
علیزاده،محمدوگل‌خندان، ابوالقاسم (1394). آزمون فرضیه لویاتانبرای اقتصاد ایران با استفاده از رهیافت گشتاورهای تعمیم یافته (GMM).فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران،شماره14،166-141.
علیزاده،محمدوگل‌خندان، ابوالقاسم (1395). تعیینکنندههای قوی اندازه بخش عمومی درایران: رویکرد متوسط گیری بیزی برآوردهای کلاسیکی (BACE).فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران،شماره19،28-1.
غفاری‌فرد، محمد و صادقی شاهدانی، مهدی (1391). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی استان‌های مختلف ایران. فصلنامه برنامه‌ریزی و بودجه، شماره 4، 24-3.
غفاری‌فرد، محمد، صادقی شاهدانی، مهدی کمیجانی، اکبر و زاهدی‌وفا، محمدمهدی (1393). تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد اقتصادی مناطق مختلف ایران (یک رهیافت اقتصادسنجی فضایی). فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 17، 142-125.
فرزین‌وش، اسدالله و غفاری‌فرد، محمد (1385). بررسی تأثیر تمرکززدایی مالی بر رشد و ثبات اقتصادی در ایران. مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 77، 26-1.
فطرس، محمدحسن و امامی، معصومه (1390). بررسی عوامل مؤثر بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر اثر حق ثبت اختراع. مجله اقتصادی، شماره 12، 72-53.
کاظمی،اعظم،بیک، مجید،هادیان، الهام و حکیمی، فاطمه (1392).شناساییواولویت‌بندیعواملمؤثربرجذبسرمایه‌گذاریمستقیمخارجیبااستفادهازتکنیک TOPSIS.فصلنامهسیاست‌هایمالیو اقتصادی، شماره 1، 72-45.
گل‌خندان،ابوالقاسم، بابائیآغاسمعیلی، مجید ومحسنی‌نیا، رقیه (1396). سنجشتأثیرغیرخطیتمرکززداییمالیبراندازهدولتدراستان‌هایایران (رهیافتCup-FM). فصلنامهپژوهش‌هاو سیاست‌هایاقتصادی، شماره 82، 137-111.
گل‌خندان،ابوالقاسم ومحمدیان‌منصور، صاحبه (1395).بررسیتأثیرتمرکززداییمالیبررشداقتصادیکشورهایمنتخبدرحال‌توسعه: رهیافتدومرحله‌ایSGMM. فصلنامهسیاست‌هایمالیو اقتصادی، شماره 13، 142-115.
گل‌خندان،ابوالقاسم (1396). تأثیرتمرکززداییمالیبرشاخص‌هایسلامتدرایران. مجلهپژوهشسلامت،شماره 1، 71-63.
نقیبی،محمد وتنهایی دیلمقانی، صاحبه (1396). اثراتتمرکززداییمالیبرشاخصتوسعهانسانیدرایران. فصلنامهاقتصادمالی، شماره 38، 138-121.
هژبرکیانی،کامبیزو ناهیدی، محمدرضا (1390). بررسیمدلبی‌ثباتیوعدمتقارنجذبسرمایه‌گذاریمستقیمخارجیدرایران.فصلنامهاقتصادکاربردی،شماره2،65-33.
Ahmad, I. (2016).Assessing the Effects of Fiscal Decentralization on the Education Sector: A Cross-Country Analysis. Journal of Urban Economics, 21(2), 53-96.
Akai, N. & Sakata, M. (2002). Fiscal Decentralization Contributes to Economic Growth: Evidence from State-Level Cross Section Data for the United States. The LahoreJournal of Economics, 52, 93-108.
Akai, N., Sakata, M. & Nishimura, Y. (2007). Complementarity, Fiscal Decentralization and Economic Growth. Economics of Governance, 8, 339-362.
Ashworth, J., Galli, E. & Padovano, F. (2013). Decentralization as a Constraint to Leviathan: a Panel Co-integration Analysis. Public Choice, 156, 491-516.
Bahl, R. & Linn, J. (1992). Urban Public Finance in Developing Countries. Oxford University Press, New York.
Baskaran, T. (2011). Fiscal Decentralization, Ideology, and the Size of the Public Sector. European Journal of Political Economy, 27, 485-506.
Baskaran, T., & Feld, P. (2009). Fiscal Decentralization and Economic Growth in OECD Countries: Is there a Relationship? Munich: Leibniz Institute for Economic Research at the University of Munich.
Brennan, G. & Buchanan, J. (1980). The Power to Tax: Analytical Foundations of a Fiscal Constitution. Cambridge University Press, Cambridge.
Bojanic, A.N. (2016). The Impact of Fiscal Decentralization on Growth, Inflation, and Inequality in the Americas. Tulane Economics Working Paper Series. No. 1610.
Burki, S., G. Perry & Dillinger, W. (1999). Beyond the Center: Decentralizing the State,Latin American and Caribbean Studies. Washington, DC: World Bank.
Cantarero, D. & Pascual, M. (2008). Analyzing the Impact of Fiscal Decentralization on Health Outcomes: Empirical Evidence from Spain. Applied Economics Letters, 15, 109-111.
Cavalieri, M. & Ferrante, L. (2016). Does Fiscal Decentralization Improve Health Outcomes? Evidence from Infant Mortality in Italy. Soc Sci Med, 164, 74-78.
Cho, Q. & Zheng, L. (2013). Regional Inequality in Contemporary China. Annals of Economics and Finance, 13, 113-137.
Enders, W. (1995). Applied Econometric Time Series. John Wiely Sons,Ince. USA, p.433.
Estache, A. & Sinha, S. (1995). Does Decentralization Increase Spending on Public Infrastructure? World Bank Policy Research Working Paper 1457.
Gemmell, N., Kneller, R. & Sanz, I. (2013). Fiscal Decentralization and Economic Growth: Spending Versus Revenue Decentralization. Economic Inquiry, 51.
Fiva, J. (2006). New Evidence on the Effects of Fiscal Decentralization on the Size and Composition of Government Spending. Finanzarchiv/Public Finance Analysis, 62(2), 250-280.
Fukasaku, F. & Mello, L.R. (1997). Fiscal Decentralization and Macroeconomic Stability: The Experience of large Developing and Transition Economies, in: K. Fukasaku, R. Haussmann (Eds.), Democracy, Decentralization and Deficits in Latin America, IDB–OECD, Paris and Washington.
Habibi, N., Huang, C., Miranda, D., Murillo, V., Ranis, G., Sarkar, M., et al. (2003). Decentralization and Human Development in Argentina. Journal of Human Development; 4(1).
He, Q. (2015). Fiscal decentralization and environmental pollution: Evidence from Chinese panel data. China Economic Review, 36, 86-100.
He, Q. & Sun, M. (2014). Does Fiscal Decentralization Promote the Inflow of FDI in China? Economic Modelling, 43, 361-371.
Ivanov, V. & Kilian, L. (2005). A Practitioner’s Guide to Lag Order Selection for (VAR) Impulse Response Analysis, Studies in Nonlinear Dynamics &Econometrics,9.
Jin, J. & Zou, H. (2002). How does Fiscal Decentralization Affect Aggregate, National, and Subnational Government Size?Journal of Urban Economics, 52, 270-293.
Johanson, S. &Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Co-Integration-Whit Applications to the Demand for Money. OxfordBulletin of Economics and Statistic, 52, 169-210.
Lin, J.Y. & Liu, Z. (2000). Fiscal Decentralization and Economic Growth in China. Economic Development and Cultural Change, 49)1(, 1-21.
Martinez Vazquez, J. & Mc Nab, R.M. (2003). Fiscal Decentralization and Economic Growth. World Development, 31(9), 1597-1616.
Meriem, M., El Hassan, T. & Ayman, B. M. (2016). Fiscal Decentralization and Corruption in Emerging and Developing Countries. International Journal of Economics, 4, 211-222.
Oates, W.E. (1993). Fiscal Decentralization and Economic Development. National Tax Journal, 46(2), 237-243.
Oates, W.E. (1999). An Essay on Fiscal Federalism. Journal of Economic Literature, 37(3), 1120-1131.
Okonkwo, O.N. &Godslove, E. K. (2015). Fiscal Decentralization and Nigerian Macroeconomic Performance and Economic Stability. International Journal of EconomicsandFinance, 7(2), 113-121.
Ozdamar, G. (2015). Factors Affecting Current Account Balance of Turkey: A survey with the Co-integrating Regression Analysis. Journal of Business Economics & Finance, 4(4), 633-658.
Prohl, S. & Schneider, F. (2009). Does Decentralization Reduce Government Size? A Quantitative Study of the Decentralization Hypothesis. Public Finance Review, 37(6), 639-664.
Prud’homme, R. (1995). On the Dangers of Decentralization. World Bank Economic Review, 10(2), 201-220.
Qian, Y. & Roland, G. (1998). Federalism and the Soft Budget Constraint. Am. Econ. Rev, 88(5), 1143-1162.
Reayat, N., Ahmad, I., Khalil, J. & Rahim, T. (2014). Fiscal Decentralization and its Effects on the Health Sector in Pakistan. Economics Discussion Papers, No 2014-16, Kiel Institute for the World Economy.
Rodden, J. (2003). Reviving Leviathan: Fiscal Federalism and the Growth of Government, International Organization, 57, 695-729.
Rodriguez-Pose, A. &Ezcurra, R. (2011). Is Fiscal Decentralization Harmful for Economic Growth? Evidence from the OECD Countries. Journal of Economic Geography, 11, 619-643.
Rodrigues-Pose, A. &Kroijer, A. (2008). Fiscal Decentralization and Economic Growth in Central and Eastern Europe. Growth and Change, 40(3), 387-417.
Samadi, S., Keshtkaran, A., Kavosi, Z. &Vahed, S (2013). The Effect of Fiscal Decentralization on Under-five Mortality in Iran: A Panel Data Analysis. Int J Health Policy Manages, 1(4), 301-306.
Wang, J., Wei, W., Deng, H.H. & Yu, Y (2017). Will Fiscal Decentralization Influence FDI Inflows? A Spatial Study of Chinese Cities, Emerging Markets Finance and Trade, 53.
Wilson, J. (1999). Theories of Tax Competition. NATL. TAX J, 52, 269-304.
World Bank (2001). World development report 2000/2001: entering the 21st Century.NewYork: Oxford University Press.
Wu, A.M. & Lin, L. (2012). Determinants of Government Size: Evidence from China. Journal of Public Choice, 151, 255-270.
Zhang, H. & Chen, X. (2007). Fiscal Competition and the Structure of Local Public Expenditure in China. Front. Econ. China. 2(2), 237-249.
Zodrow, G.R. &Mieszkowski, P. (1986). Pigou, Tiebout, Property Taxation and the under Provision of Local Public Goods. J. Urban Econ, 19, 356-370.
)