مقاله پژوهشی
امیر جعفرزاده؛ قهرمان عبدلی؛ افشین جوان
چکیده
کشورهای اروپایی جهت کاهش وابستگی خود به واردات گاز از روسیه، نیازمند متنوع‌سازی مسیرهای واردات گاز هستند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای صادرات گاز به کشورهای اروپایی، صادرات گاز از طریق کریدور جنوبی است که در آن کشورهای ایران، آذربایجان، ترکمنستان و عراق می‌توانند به صورت بالقوه حضور داشته باشند. هر چهار کشور فوق برای صادرات گاز ...
بیشتر
کشورهای اروپایی جهت کاهش وابستگی خود به واردات گاز از روسیه، نیازمند متنوع‌سازی مسیرهای واردات گاز هستند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای صادرات گاز به کشورهای اروپایی، صادرات گاز از طریق کریدور جنوبی است که در آن کشورهای ایران، آذربایجان، ترکمنستان و عراق می‌توانند به صورت بالقوه حضور داشته باشند. هر چهار کشور فوق برای صادرات گاز به ترکیه احتیاج دارند و مسیر دیگری غیر از عبور از ترکیه میسر نیست. در مقاله حاضر با توجه به رویکرد نظریه بازی همکارانه و از طریق راهحل شپلی، قدرت چانه‌زنی کشورهای مختلف و ائتلافهای ممکن جهت صادرات گاز به اروپا در سناریوهای متصور در آینده بررسی و وضعیتهای محتمل به عنوان گزینه‌های ممکن، مشخص میشوند. تعریف یک مساله مهم بین‌المللی در بازار انرژی جهانی؛ یعنی متنوع‌سازی واردات گاز اروپا به عنوان یک بازی همکارانه و ترسیم چشم‌انداز ائتلافی بازیکنان مهم در این زمینه از دستاوردهای پژوهشی مقاله حاضر است.
مقاله پژوهشی
علی فقه مجیدی؛ خالد احمدزاده؛ سیده فاطمه نجفی زاده
چکیده
در سال‌های اخیر، تمایل به ایجاد اتحادیه‌های پولی در سطح بین‌المللی افزایش‌یافته است. بر اساس تئوری‌های اقتصادی، تشکیل اتحادیه‌های پولی و اتخاذ یک پول مشترک یکپارچگی اقتصادی را تشویق می‌کند، می تواند سیاست‌های پولی ناپایدارکننده را کنترل کند، هزینه‌های معاملاتی در تجارت را کاهش داده و به افزایش زیادی در درآمد واقعی از طریق ...
بیشتر
در سال‌های اخیر، تمایل به ایجاد اتحادیه‌های پولی در سطح بین‌المللی افزایش‌یافته است. بر اساس تئوری‌های اقتصادی، تشکیل اتحادیه‌های پولی و اتخاذ یک پول مشترک یکپارچگی اقتصادی را تشویق می‌کند، می تواند سیاست‌های پولی ناپایدارکننده را کنترل کند، هزینه‌های معاملاتی در تجارت را کاهش داده و به افزایش زیادی در درآمد واقعی از طریق تقویت تجارت منجر شوند. همچنین مجاورت و همسایگی کشورها به‌عنوان یکی از عوامل موثر بر تجارت و تشکیل اتحادیه‌های پولی معرفی‌شده است. ازاین‌رو، در این پژوهش با توجه به اهمیت این مساله به بررسی اثر اتحادیه پولی بر تجارت دوجانبه با استفاده از رویکرد اقتصادسنجی فضایی در دوره 2015- 2000 برای کشورهای منتخب جهان پرداخته‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اثر پول مشترک بر تجارت دوجانبه مثبت است که تجارت خود موجب رشد اقتصادی کشورها می‌شود. همچنین اثرات فضایی پول مشترک و فاصله جغرافیایی تائید شده است. ازاین‌رو، می‌توان نتیجه گرفت که کشورهایی که در مجاورت هم قرار دارند و یا دارای پول مشترک هستند با تشکیل اتحادیه‌های پولی موجبات تقویت تجارت را در بین خود فراهم می‌آورند. همچنین نتایج اثر سایر متغیرها بر اساس رویکرد اقتصادسنجی فضایی نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی، شاخص باز بودن تجاری (با استفاده از هر سه ماتریس) و نرخ ارز حقیقی (با استفاده از ماتریس‌های پول مشترک و تعدیل‌شده) دارای اثر مثبت و معناداری بر تجارت دوجانبه بین کشورهای موردمطالعه دارد.
مقاله پژوهشی
ندا بیات؛ علی اصغر سالم
چکیده
وضعیت بحرانی آب و رشد تقاضای آن در ایران، تخریب و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی و تداوم خشکسالی در سال‌های گذشته، مدیریت تقاضای آب را در تمامی بخش‌های مصرف از جمله بخش خانگی به یک دغدغه مهم در سیاست‌های کشور تبدیل کرده است. بدون شناسایی عوامل تاثیرگذار و اهمیت آن‌ها در الگوی مصرف آب خانگی، برنامه‌ریزی و اجرای ...
بیشتر
وضعیت بحرانی آب و رشد تقاضای آن در ایران، تخریب و بهره‌برداری بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی و تداوم خشکسالی در سال‌های گذشته، مدیریت تقاضای آب را در تمامی بخش‌های مصرف از جمله بخش خانگی به یک دغدغه مهم در سیاست‌های کشور تبدیل کرده است. بدون شناسایی عوامل تاثیرگذار و اهمیت آن‌ها در الگوی مصرف آب خانگی، برنامه‌ریزی و اجرای سیاست‌های کارآمد امکان‌پذیر نیست. در همین راستا، این پژوهش درصدد شناسایی عوامل اقتصادی– اجتماعی موثر بر تقاضای آب و تعیین درجه اهمیت آن‌ها در الگوی مصرف آب خانوار برآمده است. با توجه به عدم امکان تصریح روابط ریاضی دقیق میان این عوامل و مصرف آب در این پژوهش از الگوریتم جنگل تصادفی برای شناسایی عوامل موثر استفاده شده است. همچنین با هدف کارایی بیشتر به دلیل تفاوت‌های موجود در سبک زندگی و فرهنگی خانوارهای روستایی و شهری، این دو گروه به تفکیک مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در نهایت 17 عامل موثر در سه سطح متفاوت تاثیرگذاری شناسایی شدند که از این میان متغیرهای درآمد خانوار، مساحت خانه و سن سرپرست واستفاده از کولرهای آبی مهم‌ترین متغیرهای کمی و کیفی اثرگذار بر مصرف خانوارهای شهری و روستایی شناسایی شدند. سایر عوامل نیز به ترتیب اثرگذاری رتبه‌بندی شدند.
مقاله پژوهشی
بایرام پاکروان
چکیده
تاثیر رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد کشورها بر سطح رفاه مردم و توسعه اقتصادی، امری اجتناب‌ناپذیر است. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد در کشورهای منتخب منطقه منا پرداخته است. برای نیل به اهداف پژوهش، اطلاعات آماری مربوط به متغیرهای پژوهش طی دوره زمانی 2017-2010 از گزارشات و پایگاه ...
بیشتر
تاثیر رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد کشورها بر سطح رفاه مردم و توسعه اقتصادی، امری اجتناب‌ناپذیر است. از این رو، پژوهش حاضر به بررسی تاثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد در کشورهای منتخب منطقه منا پرداخته است. برای نیل به اهداف پژوهش، اطلاعات آماری مربوط به متغیرهای پژوهش طی دوره زمانی 2017-2010 از گزارشات و پایگاه اطلاعاتی مجمع جهانی اقتصاد و بانک جهانی گردآوری شد. سپس الگوی پژوهش با استفاده از روش اقتصادسنجی داده‌های پانل و به روش اثرات ثابت برآورد شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، تاثیر شاخص‌های کنترل فساد، حاکمیت قانون، کیفیت قوانین و مقررات و اثر بخشی دولت بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد از لحاظ آماری در سطح 5 درصد معنی‌دار بوده و اثر مستقیم دارند. تاثیر شاخص‌های اعتراض و پاسخگویی و ثبات سیاسی بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد درسطح 5 درصد از لحاظ آماری معنی‌دار نیستند، اما در سطح 10 درصد، تاثیر مثبت بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد دارند. ضمن اینکه تاثیر متغیرهای کنترل همچون عوامل نوآوری و ابداع و کارایی، عوامل کارایی، الزامات اساسی بر شاخص رقابت‌پذیری جهانی اقتصاد مثبت و از لحاظ آماری معنی‌دار است. این پژوهش برای تقویت رقابت‌پذیری جهانی اقتصادکشورها، پیگیری و عمل به شاخص‌های حکمرانی خوب ارائه شده توسط مجمع جهانی اقتصاد را در کنار سایر عوامل تاثیر گذار برای کشورها پیشنهاد می‌کند.
مقاله پژوهشی
محمدتقی تقوی فرد؛ رضا حبیبی؛ عباس علی یاری
چکیده
این پژوهش با هدف اندازه‌گیری کارایی بانک‌های منتخب ایران برای دوره زمانی 1391 تا 1397 انجام شده است. برای اندازه‌گیری کارایی، تغییرات کارایی و بهره‌وری از رویکرد بیزین استفاده شده است. در این پژوهش، مطالبات معوق بانک‌ها را به عنوان خروجی نامطلوب و تسهیلات اعطایی، دارایی‌های خارج از ترازنامه و اوراق بهادار به عنوان خروجی مطلوب ...
بیشتر
این پژوهش با هدف اندازه‌گیری کارایی بانک‌های منتخب ایران برای دوره زمانی 1391 تا 1397 انجام شده است. برای اندازه‌گیری کارایی، تغییرات کارایی و بهره‌وری از رویکرد بیزین استفاده شده است. در این پژوهش، مطالبات معوق بانک‌ها را به عنوان خروجی نامطلوب و تسهیلات اعطایی، دارایی‌های خارج از ترازنامه و اوراق بهادار به عنوان خروجی مطلوب در نظر گرفته ایم. تعداد کارکنان، سرمایه بانک، دارایی‌های ثابت و سپردهها نیز نقش ورودی را ایفا میکنند نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رشد بهره‌وری در بانک‌های ایران در دوره مطالعه مثبت بوده است. که این رشد بیشتر ناشی از پیشرفت تکنولوژی میباشد. در صورتی که در این دوره تغییرات کارایی برای بانک‌های منتخب منفی بوده است. همچنین میانگین کارایی بانک‌های منتخب ایران در دوره مورد بررسی 85/0 میباشد. بانک کارآفرین دارای بیشترین میران کارایی و بانک رفاه کارگران دارای کمترین میزان کارایی بوده است. کارایی بانک‌های خصوصی (غیردولتی) و دولتی در دوره مطالعه تقریباً برابر بوده است.
مقاله پژوهشی
حمید بلالی؛ فاطمه یوسفی؛ رضا موحدی
چکیده
یکی از کارآمدترین و موثرترین راهکارهای موجود برای مدیریت تقاضای آب، توجه به جنبه‌های اقتصادی از جمله ایجاد و توسعه بازارهای آب است. عوامل متعددی در ایجاد و توسعه بازار آب تاثیرگذار هستند. وجود ساختار فنی، اقتصادی، اجتماعی و حقوقی مناسب برای تشکیل بازار آب بسیار ضروری است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر ایجاد و توسعه بازار آب در ...
بیشتر
یکی از کارآمدترین و موثرترین راهکارهای موجود برای مدیریت تقاضای آب، توجه به جنبه‌های اقتصادی از جمله ایجاد و توسعه بازارهای آب است. عوامل متعددی در ایجاد و توسعه بازار آب تاثیرگذار هستند. وجود ساختار فنی، اقتصادی، اجتماعی و حقوقی مناسب برای تشکیل بازار آب بسیار ضروری است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر ایجاد و توسعه بازار آب در دشت همدان- بهار و ارائه مدل عامل‌های موثر بر بازار آب است. این پژوهش از لحاظ رویکرد، کمی و از لحاظ هدف، کاربردی است. همچنین روش گردآوری داده‌ها از نوع میدانی و از نظر ماهیت و روش جزء مطالعات توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل کشاورزان دارای کشت آبی در دشت همدان- بهار(3048N=) است. آمار و اطلاعات پژوهش در قالب پرسشنامه محقق ساخته در سال 1397 جمع‌آوری شد. حجم نمونه جامعه آماری کشاورزان براساس فرمول کوکران 240 نفر محاسبه شد. برای بررسی پایایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و رقم آن معادل 91/0 به دست آمد. براساس نتایج تحقیق از میان مولفه‌های حقوقی و قانونی موثر بر ایجاد و توسعه بازار آب، عوامل صدور مجوز برای حقابه‌داران، حقوق قابل مبادله آب، رفع تعارضات قانونی و به رسمیت شناختن بازار آب به عنوان مهم‌ترین عامل شناخته شدند. همچنین عامل‌های نصب کنتورهای هوشمند و سازوکار تحویل حجمی آب به‌عنوان عوامل فنی- کشاورزی، قیمت مناسب و عادلانه برای آب و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مهار، توزیع و انتقال آب به‌عنوان عامل‌های اقتصادی و عوامل مشارکت مردمی و تشکیل شوراهای حل اختلاف مردمی به‌عنوان عامل‌های اجتماعی از جمله مهم‌ترین عوامل موثر بر ایجاد و توسعه بازار آب معرفی شدند.
مقاله پژوهشی
جعفر رودری؛ محسن زاینده رودی؛ حسین مهرابی بشر آبادی
چکیده
اهمیت نسبت شکاف فناوری در بین کشورهای منطقه چشم‌انداز نه تنها از منظر نقش فناوری قابل بررسی است، بلکه به‌دلیل اهمیت و جایگاه رقابت‌پذیری اقتصادی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پزوهش نقش اقتصاد دانش‌بنیان در نسبت شکاف فناوری با استفاده از توابع تولید مرزی و فرامرزی برای دوره زمانی 1395-11375 در 24 کشور سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی ...
بیشتر
اهمیت نسبت شکاف فناوری در بین کشورهای منطقه چشم‌انداز نه تنها از منظر نقش فناوری قابل بررسی است، بلکه به‌دلیل اهمیت و جایگاه رقابت‌پذیری اقتصادی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این پزوهش نقش اقتصاد دانش‌بنیان در نسبت شکاف فناوری با استفاده از توابع تولید مرزی و فرامرزی برای دوره زمانی 1395-11375 در 24 کشور سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی بررسی کرد. در این راستا، کشورهای منطقه بر اساس مولفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان و با استفاده از تحلیل خوشه‌بندی به 3 گروه، طبقه‌بندی شدند. نتایج پژوهش نشان داد کشورهای گروه اول با میانگین نسبت شکاف فناوری 95 درصد، نزدیک‌تر به فناوری برتر(1) هستند و همچنین میانگین نسبت شکاف فناوری در گروه‌های دیگر 94 و67 درصد است. بررسی نقش مولفه‌های اقتصاد دانش‌بنیان در بروز نسبت شکاف فناوری بین کشورهای گروه سوم منطقه با کشورهای گروه اول و دوم، حکایت از نقش بسیار مهم مولفه رژیم نهادی و مشوق‌های اقتصادی در کاهش نسبت شکاف فناوری بر مبنای کشش محاسباتی مربوط به هریک از مولفه‌های بین این کشورها دارد، بنابراین به منظور کاهش نسبت شکاف فناوری بیشتر تاکید بر ارتقای شاخص‌های مولفه بیان شده که شامل رفع موانع تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای، حاکمیت قانون و کیفیت قوانین و مقررات است، وجود دارد.
