نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری اقتصاد نفت و گاز و پژوهشگر اقتصادی، تهران، ایران

2 استاد دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استادیار، اقتصاد انرژی، موسسه مطالعات بین المللی انرژی، تهران، ایران

چکیده

کشورهای اروپایی جهت کاهش وابستگی خود به واردات گاز از روسیه، نیازمند متنوع‌سازی مسیرهای واردات گاز هستند. یکی از بهترین گزینه‌ها برای صادرات گاز به کشورهای اروپایی، صادرات گاز از طریق کریدور جنوبی است که در آن کشورهای ایران، آذربایجان، ترکمنستان و عراق می‌توانند به صورت بالقوه حضور داشته باشند. هر چهار کشور فوق برای صادرات گاز به ترکیه احتیاج دارند و مسیر دیگری غیر از عبور از ترکیه میسر نیست. در مقاله حاضر با توجه به رویکرد نظریه بازی همکارانه و از طریق راه‌حل شپلی، قدرت چانه‌زنی کشورهای مختلف و ائتلاف‌های ممکن جهت صادرات گاز به اروپا در سناریوهای متصور در آینده بررسی و وضعیت‌های محتمل به عنوان گزینه‌های ممکن، مشخص می‌شوند. تعریف یک مساله مهم بین‌المللی در بازار انرژی جهانی؛ یعنی متنوع‌سازی واردات گاز اروپا به عنوان یک بازی‌ همکارانه و ترسیم چشم‌انداز ائتلافی بازیکنان مهم در این زمینه از دستاوردهای پژوهشی مقاله حاضر است.
 

کلیدواژه‌ها

عبدلی، قهرمان (1392). نظریه بازیها و کاربردهای آن (بازیهای اطلاعات ناقص، تکاملی و همکارانه). چاپ اول. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.
جعفرزاده، امیر، شاکری، عباس، مومنی، فرشاد و عبدلی، قهرمان (1393). تحلیل همکاری میان ایران و ترکمنستان در صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله نوباکو: چارچوب نظریه بازی همکارانه. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، دوره 3، شماره 12، 177-144.
جعفرزاده، امیر و نیسی، عبدالساده (1391). تحلیل سیاست صادرات گاز به کشورهای هند و پاکستان در چارچوب نظریه بازی‌ها. فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی، سال اول، شماره 2، 91-73.
کیومرثی، مسعود، احمدی شادمهری، محمد طاهر، سلیمی‌فر، مصطفی وابریشمی، حمید (1398). بررسی اثر تحریم‌های مالی و انرژی بر شکاف تولید در اقتصاد ایران. پژوهشهای اقتصادی ایران، سال بیست و چهارم، شماره 79، 66-33.
مهدوی عادلی، محمدحسین،  فلاحی، محمدعلی، عبدلی، قهرمان و دهنوی، جلال (1391). فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، سال نهم، شماره 35، 21-1.
Branzei, R., Dimitrov, D., & Tijs, S. (2008). Models in cooperative game theory (Vol. 556). Springer Science & Business Media.‏
Business Monitor International (BMI) (2014), Iran Oil & Gas Report Q1 2015, Business Monitor International
Capuano, L. (2018). International energy outlook 2018 (IEO2018). US Energy Information Administration (EIA): Washington, DC, USA, 2018, 21.
COMMENT, O. E. (2014). What the Ukraine crisis means for gas markets.‏ 
Dudley, B. (2018). BP statistical review of world energy. BP Statistical Review, London, UK, accessed Aug, 6, 2018.
Hubert, F., & Cobanli, O. (2012). Pipeline power (No. 1224). Working Paper.‏
Hubert, F., & Cobanli, O. (2015). Pipeline power: A case study of strategic network investments. Review of Network Economics, 14(2), 75-110.‏
Ikonnikova, S., & Zwart, G. (2010). Reinforcing buyer power: Trade quotas and supply diversification in the EU natural gas market.‏
Kamarova, A. (2014). Changes in Russian foreign policy: Implications for the EU in central Asia (Doctoral dissertation, Central European University).
Maskin, E. (2003). Bargaining, coalitions, and externalities. Presidential address to the econometric society. Institute for Advanced Study, Princeton.
Osborne, M. J., & Rubinstein, A. (1994). A course in game theory. MIT press.‏
Serrano, R. (2007). Cooperative games: Core and Shapley value (No. 2007-11). Working Paper.‏
Shapley, L. S. (1953). A value for n-person games. Contributions to the Theory of Games, 2(28), 307-317.‏
Smith, C. E. (2013). Worldwide Pipeline Construction: Crude, products plan push 2013 construction sharply higher. Oil and gas J.
Socor, V. (2014). SCP, TANAP, TAP: Segments of the Southern Gas Corridor to Europe. Eurasia Daily Monitor, 11(8).
Stolwijk, A. (2010). Solution concepts in cooperative game theory. Mathematical Institute, University of Leiden.
Welt, D. (2018). Turkey opens TANAP pipeline that will bring Azeri gas to Europe.
Yenikeyeff, S. M. (2008). Kazakhstan's gas: export markets and export routes. Oxford Institute for Energy Studies.
Zara, S., Dinar, A., & Patrone, F. (2006). Cooperative game theory and its application to natural, environmental, and water resource issues: 2. application to natural and environmental resources. The World Bank.