رفاه، فقر و توزیع درآمد
حمیدرضا نوابپور؛ پریا ترابی کهلان
چکیده
اکثر کشورهای جهان، فقر را به عنوان کمبود یا نبود درأمد تعریف میکنند. با این حال، افراد فقیر تجربه خود از فقر را بسیار گستردهتر میدانند. فردی که فقیر است ممکن است بهطور همزمان از چندین عامل محرومیت رنج ببرد. ازاینرو، تمرکز بر یک عامل به تنهایی، مانند درآمد، برای درک ماهیت واقعی فقر کافی نیست. در ایران مطالعههای متعددی در ...
بیشتر
اکثر کشورهای جهان، فقر را به عنوان کمبود یا نبود درأمد تعریف میکنند. با این حال، افراد فقیر تجربه خود از فقر را بسیار گستردهتر میدانند. فردی که فقیر است ممکن است بهطور همزمان از چندین عامل محرومیت رنج ببرد. ازاینرو، تمرکز بر یک عامل به تنهایی، مانند درآمد، برای درک ماهیت واقعی فقر کافی نیست. در ایران مطالعههای متعددی در اندازهگیری فقر چندبعدی انجام شده است ولی بیشتر آنها از دادههای طرح هزینه و درآمد خانوار که محاسبه نماگرهای مرتبط با فقر چندبعدی را محدود میکند، استفاده کردهاند. هدف این مطالعه محاسبه و اندازهگیری فقر چندبعدی و سهم هر یک از بعدها در فقر کلی در سطح استانهای ایران با استفاده از روش الکایر- فوستر است تا سیاستگذاران را در امر فقرزدایی یاری رساند. در این مطالعه از دادههای طرح آمارگیری شاخصهای چندگانه جمعیت و سلامت (MIDHS) سال 1394 که شامل 33013 خانوار بوده و امکان محاسبه نماگرهای بیشتری را فراهم میکند، استفاده شده است. نتیجهها نشان میدهند که علاوه بر استانهای خوزستان و قم، شاخص فقر چندبعدی (MPI) در استانهای واقع در مرزهای شرقی بیشتر بوده است، درحالیکه استانهای واقع در مرزهای شمالی، جنوبی و بخشی از غرب کشور فقر کمتری را تجربه کردهاند. سهم هر یک از بعدها در فقر کلی نیز نشان میدهدکه نوع محرومیتی که خانوارهای استانهای ایران در سال 1394 تجربه کردهاند، متفاوت بوده است.
رفاه، فقر و توزیع درآمد
بیژن باصری
چکیده
کاهش نابرابری یکی از مسئولیتهای خطیر دولتها در عرصه اقتصادی و اجتماعی محسوب میشود. اثربخشی سیاستهای دولت در کاستن از نابرابری به کیفیت نهادی در عرصه اجرایی و میزان مشارکت، شایستگی و توانمندی افراد بستگی دارد. بخشی از نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی، منطقهای است. نابرابری منطقهای از مزیت منطقهای در اثرگذاری بر رشد، تخصصگرایی، ...
بیشتر
کاهش نابرابری یکی از مسئولیتهای خطیر دولتها در عرصه اقتصادی و اجتماعی محسوب میشود. اثربخشی سیاستهای دولت در کاستن از نابرابری به کیفیت نهادی در عرصه اجرایی و میزان مشارکت، شایستگی و توانمندی افراد بستگی دارد. بخشی از نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی، منطقهای است. نابرابری منطقهای از مزیت منطقهای در اثرگذاری بر رشد، تخصصگرایی، درجه تمرکز، تخصیص منابع دولتی و جهتگیری کلان آمایش سرزمین در تعیین اولویتهای سرمایهگذاری اثر میپذیرد. این پژوهش وضعیت نابرابری در استانهای ایران و دستاوردهای آن را ارزیابی کرده است. برای این منظور، سیاستهای اجرایی دولت در نیل به توسعه متوازن و رفع عدم تعادلهای منطقهای به منظور کاهش نابرابری استانی در دوره 1390 تا 1398 بر اساس الگوی ویلیامسون و تایل برآورد و دستاورد سیاستگذاری و اقدامات اجرایی دولت در کاستن از نابرابری ارزیابی شده است. برآوردها نشان میدهد که تخصیص منابع دولتی در قالب مخارج سرمایهای و هزینهای دولت در برخی استانها موجب کاهش نابرابری و در برخی استانها موجب افزایش آن شده است. به عبارت دیگر، کارایی مخارج دولتی در کاهش نابرابری در برخی استانها دارای کارایی و در برخی فاقد کارایی لازم بوده است.
رفاه، فقر و توزیع درآمد
حامد احمدی؛ محمدرضا بهبودی
چکیده
قانون هدفمندی یارانهها، بزرگترین طرح اصلاحی در اقتصاد ایران از سال 1389 در ایران اجرایی شد. باگذشت بیش ازیک دهه، اجرای این طرح با وجود تاثیر مثبت بر بخشهای گوناگون به نظر در عمل به همه اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافته است. فارغ از آثار مثبت این طرح -که خارج از قلمرو موضوعی این پژوهش است- هدف از این پژوهش شناسایی آثار نامطلوب ...
بیشتر
قانون هدفمندی یارانهها، بزرگترین طرح اصلاحی در اقتصاد ایران از سال 1389 در ایران اجرایی شد. باگذشت بیش ازیک دهه، اجرای این طرح با وجود تاثیر مثبت بر بخشهای گوناگون به نظر در عمل به همه اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافته است. فارغ از آثار مثبت این طرح -که خارج از قلمرو موضوعی این پژوهش است- هدف از این پژوهش شناسایی آثار نامطلوب اجرای این طرح، پس از اجرا است. روش انجام این پژوهش فراترکیب و بر اساس الگوی هفت مرحلهای سندلوفسکی و باروسو (2007) است. بر این اساس، به طور نظاممند با استفاده از واژگان کلیدی مرتبط به جستوجوی متون علمی منتشر شده در منابع مختلف پرداخته شد و با بررسی عناوین، چکیدهها و محتوای منابع، نتایج غربال شده و با استفاده از ابزار برنامه مهارتهای ارزیابی حیاتی مقالات غربال شده ارزشگذاری شدند. در نهایت تعداد 86 منبع انتخاب شد. با کدگذاری و دستهبندی این منابع، 9 مقوله اصلی شناسایی شد. این مقولات به عنوان تاثیرات نامطلوب طرح هدفمندی یارانهها، بر اساس فراوانی آنها عبارت بودند از: آثار منفی بر اقتصاد کلان، اثرات نامطلوب در بخش تولید، توزیع ناعادلانه، ناتوانی در فقرزدایی (کاهش رفاه)، کاهش نیافتن مصرف انرژی، قاچاق انرژی و گسترش فساد، آثار سوء بر صنعت پزشکی و سلامت، اثرات منفی بر حملونقل و اثرات منفی زیستمحیطی. با شناسایی تاثیرات نامطلوب اجرای این قانون که بعضا منجر به برخی ناکارامدیها و عدم تحقق تمام اهداف از پیش تعیین شده است، میتوان در صورت اصلاح ساختاری در شیوه کنونی توزیع یارانه از تکرار اشتباهات گذشته پیشگیری کرد.
رفاه، فقر و توزیع درآمد
فاطمه بزازان
چکیده
فقر مقولهای جهانی است که همه کشورها اعم از در حال توسعه و توسعه یافته نسبت به آن نگرانی دارند. قدم اول مبارزه با فقر و رفع نگرانی، سنجش و آگاهی از اثر سیاستهای اقتصادی بر میزان فقر است. با در نظر گرفتن این موضوع، هدف مقاله حاضر، سنجش اثربخشی گردشگری خارجی بر شاخصهای سهگانه فقر: فقرسرشمار، شکاف فقر و شاخص FGT با استفاده از ماتریس ...
بیشتر
فقر مقولهای جهانی است که همه کشورها اعم از در حال توسعه و توسعه یافته نسبت به آن نگرانی دارند. قدم اول مبارزه با فقر و رفع نگرانی، سنجش و آگاهی از اثر سیاستهای اقتصادی بر میزان فقر است. با در نظر گرفتن این موضوع، هدف مقاله حاضر، سنجش اثربخشی گردشگری خارجی بر شاخصهای سهگانه فقر: فقرسرشمار، شکاف فقر و شاخص FGT با استفاده از ماتریس حسابداری اجتماعی رویکرد ضرایب فزاینده قیمت ثابت برای نخستین بار است. به این منظور، از ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1390، اطلاعات مربوط به درآمد گردشگران خارجی سال 2018 و شاخصهای فقر سرشمار، شکاف فقر و شاخص FGT استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که ورود گردشگر خارجی از کانال رشد تولید موجب کاهش فقر در ایران میشود. اثر کاهش فقر خانوارهای روستایی بیشتر از خانوارهای شهری است. همچنین بالاترین سهم در کاهش فقر خانوارهای شهری و روستایی براساس شاخصهای سهگانه فقر به ترتیب در بخش کشاورزی (با توجه به شاخص فقر سرشمار)، هتل و رستوران و صنعت و ساخت و حملونقل (با توجه به شاخص شکاف فقر) و هتل و رستوران، صنعت و حملونقل (با توجه به شاخص فوستر، گریر و توربک) است. پایینترین سهم نیز مربوط به بخشهای فعالیتهای مالی، بیمه و آموزش است. بنابراین، هرگونه اقدام در راستای توسعه گردشگری دستاورد اجتماعی- اقتصادی مناسبی ارزیابی میشود.
رفاه، فقر و توزیع درآمد
سیروس امیدوار
چکیده
در این پژوهش به دلیل اهمیت رالز و نوزیک به منزله دو فیلسوف شاخص از جناح چپ و راست لیبرالیسم، یک ریشهیابی و ارزیابی مقایسهای در مورد نظریههای عدالت توزیعی آنان ارائه شده است. با استفاده از ایده تبیین انتظارات از یک نظریه عدالت توزیعی، مبتنی بر یک رویکرد مسالهمحور و از طریق یک فرآیند تدریجی ریشهیابی، مبانی فلسفی نظریههای عدالت ...
بیشتر
در این پژوهش به دلیل اهمیت رالز و نوزیک به منزله دو فیلسوف شاخص از جناح چپ و راست لیبرالیسم، یک ریشهیابی و ارزیابی مقایسهای در مورد نظریههای عدالت توزیعی آنان ارائه شده است. با استفاده از ایده تبیین انتظارات از یک نظریه عدالت توزیعی، مبتنی بر یک رویکرد مسالهمحور و از طریق یک فرآیند تدریجی ریشهیابی، مبانی فلسفی نظریههای عدالت توزیعی این دو فیلسوف تا حد امکان شناسایی شد. آنگاه براساس دو معیار سازگاری درونی و بیرونی، این مبانی و نظریهها ارزیابی شدند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که در حالی که رالز نظریه خود و به ویژه اصل تفاوت را که مورد انتقاد شدید نوزیک بود بر مبانی کانتی بنا کرد، نوزیک -که علاوه بر کانت به میزان زیادی تحت تاثیر لاک بود- نظریه خود را بر وجود نوعی قانون طبیعی بنا کرد. در حالی که کانت و لاک هر کدام به طریقی، مبانی ارزشی خود را با مبانی هستیشناسی و انسانشناسی الهی هماهنگ کردند، رالز آن را با این مبنای انسانشناسی که یک حس اخلاقی مشترک در انسانها وجود دارد -بدون ذکر منشاء مادی یا الهی این حس اخلاقی- هماهنگ کرد. نوزیک نیز مبنای ارزشی نظریه خود را با نوعی قانون طبیعی هماهنگ کرد؛ یک قانون طبیعی خداگونه که با تعیین توزیع طبیعی اولیه مواهب، عامل تعیینکننده استحقاق هر فرد بود؛ توزیعی که رالز حتی کاربرد صفت عادلانه یا ناعادلانه را درباره آن مجاز ندانست.