نویسندگان

1 استادیار، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی ، گروه اقتصاد بازرگانی- نویسنده مسئول

2 استادیار، عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی ، گروه اقتصاد انرژی

چکیده

نرخ ارز یکی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصاد باز است، بنابراین شناسایی عوامل موثر بر رفتار آن اهمیت فراوانی دارد. در این تحقیق تلاش شده است تا نقش انتظارات برون‌یابانه و نمودارگرایی در بی‌ثباتی و نوسانات نرخ ارز نشان داده شود. انتظارات برون‌یابانه نوعی از انتظارات است که بر اساس آن اگر قیمت یک دارایی در حال افزایش باشد، سرمایه‌گذاران انتظار دارند افزایش قیمت در دوره‌های آتی ادامه داشته باشد، از این رو تقاضای خود را با افزایش قیمت، افزایش و در صورت کاهش قیمت، کاهش می دهند. به منظور شناسایی عوامل موثر بر رفتار نرخ ارز با استفاده از داده‌های زمانی مربوط به نرخ ارز اسمی غیررسمی (دلار/ ریال) در بازه زمانی ابتدای سال 1370 تا انتهای آبان سال 1393در افق‌های زمانی هفتگی، ماهانه و فصلی رفتار نرخ ارز با استفاده از رهیافت بنیادگراها- نمودارگراها و روش مدلسازی مبتنی بر عامل، شبیه‌سازی شد. بررسی نتایج مدلسازی نشان داد در دورانی که نوسانات نرخ ارز در کشور شدید بوده است، سهم نمودارگراها از تقاضای بازار افزایش یافته و بی‌ثباتی بازار را تشدید کرده است و برعکس در دورانی که سهم نمودارگراها کاهش یافته، بازار باثبات‌تر بوده است. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد نمودارگراها به طور متوسط در این بازار سود کسب کرده‌اند و به همین جهت تمایلی به ترک بازار ندارند. 

کلیدواژه‌ها

ابریشمی، حمید و رحیمی، آزاده (1383)، «بررسی عوامل کوتاه­مدت و بلندمدت تعیین‌کننده نرخ واقعی ارز در چارچوب سه کالایی، مورد مطالعه ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 30، صص 1-36.
ابونوری، اسماعیل، خانعلی پور، امیر و عباسی، جعفر (1388)، «اثر اخبار بر نوسانات نرخ ارز درایران: کاربردی از خانواده ARCH»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 50، صص 131- 120.
 بهرامی، جاوید و مروت، حبیب (1392)، «مدلسازی رونق و رکود بازار مسکن تهران با در نظر گرفتن پویایی‌های اجتماعی»، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 66، صص 169-143.
 تقوی، مهدی و محمدی، مرتضی (1390)، «بررسی عوامل موثر بر نرخ ارز و تراز پرداخت‌ها در اقتصاد ایران (یک رهیافت پولی)»، فصلنامه اقتصاد مقداری، دوره 8، شماره 1، صص 51-72.
 رهنمای رودپشتی، فریدون و شیرازیان، زهرا (1393)، «تاثیر سرمایه­گذاران ممنتوم بر رفتار بازار سهام براساس مدل شبیه­سازی عامل بنیان»، فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار، شماره 18، صص 16-1.
طیبی، کمیل و نصراللهی، خدیجه (1381)، «نقش متغیرهای اساسی در تبیین رفتار نرخ واقعی تعادلی بلندمدت ارز در ایران»، فصلنامه پزوهشهای اقتصادی ایران، شماره 13، صص 133-109.
کازرونی، سید علیرضا، رضازاده، علی و فشاری، مجید (1389)، «رهیافت پولی نسبت به نرخ ارز اسمی: مطالعه موردی ایران»، پژوهشنامه علوم اقتصادی، شماره 1. صص 120-101.
مروت، حبیب و بهرامی، جاوید (1392)، «یک مدل ساده برای حباب سوداگرانه بازار مسکن تهران»، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، شماره 21، صص 68-51.
مروت، حبیب، قاسمی، عباس و حکمی، حسن ( در دست چاپ)، «مدلی ساده برای توضیح پویایی شاخص کل قیمت بازار سهام تهران»، فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی.
Burnside, C., Eichenbaum, M., and S. Rebelo (2013), “Understanding Booms and Busts in Housing Markets”, NBER Working Paper no. 16734
Cheung,Y.,Chinn,M.and A, Garcia-pascual,(2005) “EmpiricalExchangeRateModelsoftheNineties: AreAnyFittoSurvive? ”, Journal of International Money and Finance, no. 24(7),pp. 1150–1175.
Day, R.H., and W. Huang (1990), “Bulls, Bears and Market Sheep”, Journal of Economic Behavior and Organization, no. 14, pp. 299–329.
De Grauwe, Paul and Kaltwasser, Pablo Rovira (2012), The Exchange Rate in a Behavioral Finance Framework In, Jessica and Marsh, Ian and Sarno, Lucio, (eds.). Handbook of Exchange Rates, James, Wiley Handbooks in Financial Engineering and Econometrics. Wiley-Blackwell, New Jersey, USA, 111-132. ISBN 9780470768839
De Grauwe, P, and M. Grimaldi (2006), “ Exchange Rate Puzzles: A Tale of Switching Attractors”, European Economic Review, no.50 (1) ,pp. 1-33.
Dieci, R., and F, Westerhoff (2012), “A Simple Model of a Speculative Housing Market”, Journal of Evolutionary Economics, no. 22, pp. 303–329.
.Dick,C.D., and L., Menkhoff (2013), “Exchange Rate Expectations of Chartists and Fundamentalists”, Journal of Economic Dynamics & Control, no.37, pp.1362–1383.
Dick, C.D., MacDonald, R., Menkhoff, L., (2011), “Individual Exchange Rate Forecasts and Expected Fundamentals”, ZEW Discussion Paper 11062.
Engel, C., and K., West (2005). “Exchange Rates and Fundamentals”, Journal of Political Economy, no. 113 (3), pp. 485-517.
Farmer, J., and S., Joshi (2002), “The Price Dynamics of Common Trading Strategies”, Journal of Economic Behavior and Organization, no.49(2), pp.149–171
Frankel, J.A., and K.A., Froot (1990), “Chartists, Fundamentalists, and Trading in the Foreign Exchange Market”, American Economic Review, no.80 (2), pp.181-185.
Frankel, J.A., and A.K., Rose, (1995), Empirical Research on Nominal Exchange Rates, In: Grossmann, G.M., Rogoff, K.S. (Eds.), Handbook of International Economics, vol. III. North-Holland, Amsterdam, pp. 1689–1729.
Goodman, S., (1979), “ForeignExchangeRateForecastingTechniques:ImplicationsforBusinessandPolicy”,Journal of Finance,no. 34(2), pp. 415–427.
Ito, T., (1990), “Foreign Exchange Rate Expectations: Micro Survey Data”, American Economic Review, no. 80, pp. 434–449
Jeanne, O., Rose, A.K., (2002), “Noise Trading and Exchange Rate Regimes”, Quarterly Journal of Economics, no.117, pp. 537–569
Kirman, A. (1991), Epidemics of Opinion and Speculative Bubbles in Financial Markets”, In: Taylor, M. (Ed.), Money and Financial Markets. Macmillan.
MacDonald, R., and I.W., Marsh (1996), “Currency Forecasters Are Heterogeneous: Confirmation and Consequences”, Journal of International Money and Finance, no. 15, pp. 665–685.
Meese, R., and K., Rogoff, (1983), “EmpiricalExchangeRateModelsoftheSeventies:DoTheyFitOutofSample?”, Journal of International Economics,no.14(1–2), pp. 3–24.
Menkhoff, L., Reitzky, R., and M, Schroder (2009), “Heterogeneity in Exchange Rate Expectations: Evidence on the Chartist–Fundamentalist Approach”, Journal of Economic Behavior & Organization, No. 70, PP. 241–252.
Menkhoff, L., and M.P., Taylor (2007), “The Obstinate Passion of Foreign Exchange Professionals: Technical Analysis”, Journal of economic literature, no. 45, pp. 936-972.
Obstfeld, M., and K., Rogoff (2000), “The Six Major Puzzles in International Macroeconomics: Is There a Common Cause?”, NBER Macroeconomic Annual, no. 15, pp. 339-390.