نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی گروه اقتصاد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آیت اله العظمی بروجردی، بروجرد، ایران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

10.22054/ijer.2025.83602.1335

چکیده

هدف پژوهش بررسی تاثیر آستانه‌ای فین‌تک بر رابطه بین رانت نفت و رشد اقتصادی در ایران است. برای تجزیه و تحلیل روابط بین متغیرها از رویکرد رگرسیون آستانه‌ای و داده‌های فصلی دوره زمانی 1401-1392 استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهند رانت نفت قبل و بعد از رسیدن فین‌تک به سطح آستانه 146/0 تاثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی دارد. اما، پس از عبور فین‌تک از سطح آستانه، شدت تاثیر نفرین منابع بر رشد اقتصادی کاهش می‌یابد. همچنین، اثر متقاطع رانت نفت و فین‌تک قبل از رسیدن فین-تک به حد آستانه، بر رشد اقتصادی منفی و معنادار است. اما، پس از عبور فین‌تک از حد آستانه، اثر متقاطع رانت نفت و فین‌تک بر رشد اقتصادی مثبت و معنادار می‌باشد. استفاده غیر بهینه از درآمدهای نفتی از طریق افزایش رانت و فساد، رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد. اما، گسترش فین‌تک با بهره‌گیری از فن-آوری‌های دیجیتال، دسترسی بنگاه‌های فعال در بخش غیرنفتی و کارآفرینان را به خدمات مالی افزایش می‌دهد که افزایش اشتغال و کاهش نقش محوری نفت در اقتصاد را در پی دارد. بنابراین، توسعه فین‌تک تاثیر منفی رانت نفت بر رشد اقتصادی را کاهش می‌دهد. با توجه به نتایج پژوهش توصیه می‌شود دولت با توسعه پلتفرم‌های فین‌تک و فناوری‌های بلاک‌چین علاوه بر نظارت بیشتر بر میزان تخصیص درآمدهای نفتی به بودجه عمومی کشور، دسترسی کارآفرینان و بنگاه‌های کوچک فعال در بخش فناوری‌های پیشرفته را به سرمایه تسهیل نماید و از طریق مدیریت بهینه منابع و توسعه متوازن بخش‌های مختلف تولیدی، آثار منفی رانت نفت بر رشد اقتصادی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات