نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 استاد، گروه اقتصاد، دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران
2 داﻧﺸﺠﻮی دﮐﺘﺮی، اﻗﺘﺼﺎد بخش عمومی، داﻧﺸﮑﺪه علوم اقتصادی و اجتماعی، داﻧﺸﮕﺎه ﺑﻮﻋﻠﯽسینا، ﻫﻤﺪان، ایران
3 استادیار گروه حسابداری، موسسه آموزش عالی طلوع مهر، قم، ایران
چکیده
اختلاف قابل توجه نرخ رشد نقدینگی و نرخ رشد اقتصادی نوعی پتانسیل تورمی در اقتصاد ایجاد می‌کند. بخشی از این اختلاف به صورت تورم آشکار شده ظاهر میگردد. اما، بخش باقیمانده این اختلاف به عنوان تورم بالقوه(به صورت نهفته) در اقتصاد باقی خواهد ماند. تورم بالقوه بایستی در اقتصاد آشکار میشده اما به تاخیر افتاده و این امر میتواند در اقتصاد کشور، شوک تورمی و نااطمینانی تورمی ایجاد کند. لذا، تورم بالقوه از معضلات اصلی هر کشور است که بیم ترکیدن و بروز آن باعث ایجاد بی‌ثباتی و نابسامانی‌های اقتصادی میگردد و شرایط نااطمینانی حاصل از آن، بلاتکلیفی سرمایهگذاران را به دنبال داشته و منجر به کاهش سرمایهگذاری و اشتغال میگردد. عامل پسماند و کیفت نهادی از عوامل موثر بر تورم بالقوه است. زیرا، با بهبود عامل پسماند، کیفیت نهادی مناسب و حاکمیت بالای نظم و قانون، دغدغه‌های مربوط به رشد نقدینگی رفع میگردد. در این صورت، رشد نقدینگی متناسب با رشد اقتصادی است و از افزایش رشد نقدینگی بیشتر از رشد اقتصادی جلوگیری میگردد. لذا هدف این پژوهش بررسی تأثیرعامل پسماند و کیفیت نهادی بر تورم بالقوه کشورهای منتخب غنی از منابع طبیعی در بازه زمانی 2019-1996 و با استفاده از روش حداقل مربعات معمولی کاملا تعدیل شده (FMOLS) است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که متغیرهای عامل پسماند، کیفیت نهادی و نرخ ارز بر تورم بالقوه تاثیر منفی و معنا‌داری دارند. همچنین، بر اساس نتایج تحقیق، متغیر هزینههای دولت تاثیر مثبت و معنادار بر تورم بالقوه دارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اصغرپور، حسین؛ احمدیان، کسری و منیعی، امید. (1392). اثر بی ثباتی سیاسی بر رشد اقتصادی ایران: رهیافت غیرخطی APARCH. فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، 21(68) ، 175-194.
ابریشمی، حمید؛ مهرآور، محسن؛ نوری، مهدی و محقق، محسن. (1389). رابطه میان تورم و رشد بهرهوری در اقتصاد ایران با رویکرد علیت موجکی. فصلنامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 1(1)، 1-28.
اسلامی بیدگلی، غلامرضا و باجلان، سعید. (1387). آزمون نظریه مقداری پول در ایران و بررسی اثربخشی سیاست تثبیت قیمتها با استفاده از مدلهای گارچ. پژوهشنامه اقتصادی، 8(29)، 205-226.
جهانی‌راینی، پروانه؛ میری، اشرف‌السادات؛ تقی‌زاده، خدیجه؛ پورحسینی، بنفشه و آهمند، نجم‌الدین. (1386). روند نرخ تورم طی سالهای اخیر، علتشناسی و ارائه راهکارهای اجرایی مقابله با آن پروانه. مجله اقتصادی، 7(75 و 76)، 79-107.
پورکاظمی، محمدحسین؛ بیرانوند، امین و دلفان، محبوبه. (1394). تعیین عوامل تاثیرگذار بر تورم و طراحی سیستم هشداردهنده تورم شدید برای اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهش ها و سیاستهای اقتصادی، 23(76)، 145-166.
حیدری، حسن؛ اصغری، رعنا و علینژاد، رقیه. (1392). بررسی تاثیر کیفیت قوانین بر نرخ تورم: مشاهداتی از کشورهای منتخب منطقه MENA. فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 16(4)، 67-39.
حسینینژاد، سید مهدی. (1392). تجزیه‌وتحلیل اثرات متقابل تورم و بهرهوری بر یکدیگر در اقتصاد ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
خانیهولاری، مرتضی. (1392). بررسی تاثیر شاخص‌های حکمرانی بر تورم در ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی - دانشکده اقتصاد و حسابداری.
خلیلی، کیانا. (1394).بررسی علل تورم ایران: بهرهوری پایین یا رشد پول. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه مازندران، دانشکده علوم اداری.
درخشانی دارابی، کاوه و محنتفر، یوسف. (1395). مطالعه نظری و تجربی رابطه میان استقلال بانک مرکزی و حکمرانی خوب. فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی، 4(10)، 43-70.
سحابی، بهرام؛ سلیمانی، سیروس؛ خضری، سمیه و خضری، محسن. (1392). اثرات رشد نقدینگی بر تورم در اقتصاد ایران: مدلهای تغییر رژیم. راهبرد اقتصادی، 2(4) ، 121-146.
شاهآبادی، ابوالفضل، امیری، بهزاد و گنجی، مهسا. (1396). تاثیر شاخص حکمرانی بر تورم در کشورهای منتخب G77. فصلنامه اقتصاد مقداری، 14(3)، 161-185.
فرخی بالاجاده، حشمت‌اله؛ خوچیانی، رامین و آسایش، حمید. (1398). بررسی رابطه پویایی رشد پول و تورم در ایران: یک تحلیل اکونوفیزیک از رابطه مقداری پول. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، (2)6، 215-238.
طیب‌نیا، علی. (1372). تورم ساختاری در ایران. پایاننامه دکتری رشته علوم اقتصادی، دانشگاه تهران.
طیبی، سید کمیل؛ نصرالهی، خدبجه؛ یزدانی، مهدی و ملکحسینی، سید حسن. (1394). تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر تورم در ایران (1391-1370). فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 20(63)، 1-36.
کمیجانی، اکبر و شاهآبادی، ابوالفضل. (1380). بررسی اثر فعالیتهای R&D داخلی و خارجی (از طریق تجارتخارجی) بر بهرهوری کل عوامل تولید. پژوهشنامه بازرگانی، 5(18)، 67-29.
نعمتی، مرتضی. (1397). ریشههای تورم رکودی در اقتصاد ایران. رساله دکتری تخصصی (PhD)، دانشگاه بوعلی سینا همدان، دانشکده اقتصاد و علوم اجتماعی.
هادیان، ابراهیم و پارسا، حجت. (1386). برآورد تاثیر با وقفه تغییرات حجم نقدینگی بر سطح تورم در اقتصاد ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 12(36)، 1-16.
Abrishami, H. Mehara, M. Nouri, M., & Mohaghegh, M. (2010). TFP Growth and inflation in Iran: A Wavelet Causality Approach. JEMR, 1 (1) :1-28. [In Persian] http://jemr.khu.ac.ir/article-1-57-fa.html.
Aisen, A. & Veiga, F.J. (2005). Does political instability lead to higher inflation? A Panel Data analysis. (IMF Working Paper. 05/49), (Washington: International Monetary Fund), 1–15. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2005/wp0549.pdf
Alesina, A., Ozler, S., Roubini, N., & Swagel, P. (1996). Political instability and economic growth. Journal of Economic Growth, 1(2): 189-211. doi:10.1007/BF00138862
Alfonso, A., & Furceri, D. (2010). Government size composition volatility and economic growth. European Journal of Political Economy, 26(4), 517-532. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2010.02.002
Al-Marhubi, A. F. (2000). Corruption and inflation. Economics Letters. 66(2), 199–202. https://doi.org/10.1016/S0165-1765(99)00230-X
Asgharpur, H., Ahmadian, K., & Maniee, O. (2014). Effect of political instability on economic growth in Iran (Nonlinearity method, APARCH) . QJERP, 21 (68) :175-194. [In Persian] http://qjerp.ir/article-1-395-fa.html.
Ball, L. )1992(. Why does high inflation raise inflation uncertainty?. Journal of Monetary Economics, 29(3), 371-388. https://doi.org/10.1016/0304-3932(92)90032-W
Benati, L. (2009). Long-run evidence on money growth and inflation. European Central Bank Working Paper. No. 1027. https://ssrn.com/abstract=813867
Derakhshani Dorabi, K., & Mehkatfar, Y. (2016). Theoretical and empirical investigation of relationship between central bank independence and good governance. Economic Development Policy, 4(1), 43-70. [In Persian] doi: 10.22051/edp.2017.13196.1066
Dridi, M. (2013). Corruption and economic growth: The transmission channels faculty of economic sciences and management. Journal of Business Studies Quarterly. 4(4). 121-152. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/47873/
Dupor, B., & Li, R. (2015). The expected inflation channel of government spending in the postwar U.S. European Economic Review.74(C). 36-56.
Engle, R. F. and Granger, C. W. J. (1987). Cointegration and error correction: Representation, estimation and testing. Econometrica. 55(2).251-276. https://doi.org/10.2307/1913236
Eslami Bidgoli, G., & Bajalan, S. (2008). Test of the quantity theory of money in Iran and examination of the effectiveness of price stabilizing policy with GARCH models. Economics Research, 8(29), 205-225. [In Persian] https://joer.atu.ac.ir/article_3222.html?lang=en
Farrokhi balajadeh, H., Khochiani, R., & Asayesh, H. (2019). Investigating the dynamic relationship between the money growth and inflation in Iran: An econophysics Analysis of Quantity Theory of Money. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 6(2), 215-238. [In Persian] https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_8868.html?lang=en
Ferrara, L., Metelli, L., Natoli, F., and Siena, D. (2020). Questioning the puzzle: Fiscal policy, exchange rate and inflation. Working papers 752. Banque de France. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3526007
Frankel, J. A., Vegh, C. A., and Vuletin, G. (2013). On graduation from fiscal procyclicality. Journal of Development Economics. 100(1). 32-47. https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2012.07.001
Giannellis, N., and Koukouritakis, M. (2013). Exchange rate misalignment and inflation rate persistence: Evidence from Latin American countries. International Review of Economics & Finance. 25(3). 202–218. https://doi.org/10.1016/j.iref.2012.07.013
Goyal, A. (2012). Propagation mechanisms in inflation: Governance as key. MPRA Paper No. 46360. Available At: http://mpra.ub.uni-muenchen.de/46360/ MPRA Paper No. 46360. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/46360/
Hadian, E., Parsa, H. (2008). Distributed lag effect of money changes on the rate of inflation in Iran. Iranian Journal of Economic Research, 12(36), 1-16. [In Persian] https://ijer.atu.ac.ir/article_3563.html
Haggard, S., and Tiede, L. (2011). The rule of law and economic growth: where are we?. World Development. 39(5). 673–685. https://doi.org/10.1016/j.worlddev.2010.10.007
Hammermann, F., and Flanagan, M. (2009). What explains persistent inflation differentials across transition economies?.Economics of Transition and Institutional Change, 17(2), 297-328.
Heidari, H., Alinezhad, R., & Asghari, R. (2015). The Impact of Regulatory Quality on Inflation Rate: Some Evidence from Selected MENA Countries. Journal of Economics and Modeling, 4(16), 39-67. [In Persian] https://ecoj.sbu.ac.ir/article_53492.html?lang=en
Hosseini Nejad, S. M. (2013). Analysis of the interaction effects of inflation and productivity on each other in the Iranian economy. Master Thesis, Shahid Chamran University of Ahvaz, Faculty of Economics and Social Sciences. [In Persian]
Huang, C. J., and Ho, Y. H. (2017). Governance and economic growth in Asia. The North American Journal of Economics and Finance. 39. 260-272. https://doi.org/10.1016/j.najef.2016.10.010
Jahani-Rini, P., Miri, A., Taghizadeh, K., Pourhosseini, B., & Ahmand, N. (2007). The trend of inflation rate in recent years, etiology and presentation of executive strategies to deal with it. Monthly Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 7(75 and 76), 107-79. [In Persian] http://ejip.ir/browse.php?a_code=A-10-2-225&sid=1&slc_lang=fa
Kara, A., and Nelson, E. (2003). The exchange rate and inflation in the UK.Scottish Journal of Political Economy. 50(5). 585-608. https://doi.org/10.1111/j.0036-9292.2003.05005003.x
Karkowska, R. (2015). Global liquidity determinants across emerging and advanced countries. Journal of Banking and Financial Economics. 1(3). 152-170. https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=696290
Khalili, K. (2015). Investigating the causes of inflation in Iran: low productivity or money growth. Master Thesis, University of Mazandaran, Faculty of Administrative Sciences. [In Persian]
Khani Holari, M. (2013). Investigating the effect of governance indicators on inflation in Iran. Master Thesis, Islamic Azad University, Central Tehran Branch - Faculty of Economics and Accounting. [In Persian]
Komijani, A., & Shahabadi, A. (2001). Investigating the effect of domestic and foreign R&D activities (through foreign trade) on total factor productivity. Iranian Journal of Trade Studies, 5(18), 29-68. [In Persian] https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=8223
Kuralbayeva, K. (2011). Inflation persistence and exchange rate regime: Implications for dynamic adjustment to shocks in a small open economy. Journal of Macroeconomics. 33(2). 193–205. https://doi.org/10.1016/j.jmacro.2010.11.006
Manasse, P. (2006). Procyclical fiscal policy: Shocks, rules and institutions- A View from MARS. IMF Working Paper/06/27. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=888172
Marta, K. (2017). Inflation and hyperinflation in Venezuela (1970s-2016): A post-Keynesian interpretation. Working Paper, No. 93/2017. Hochschule für Wirtschaft und Recht Berlin, Institute for International Political Economy (IPE), Berlin. http://hdl.handle.net/10419/171264
Minea, A., and Villieu, P. (2008). Can Inflation targeting promote institutional quality in developing countries. Avaailible at: https://www.usherbrooke.ca/ecolegestion/fileadmin/sites/adm/documents/Economique/manuscript_Sherbrooke.pdf.
Nemati, M. (2018). The Roots of Recessionary Inflation in the Iranian Economy. PhD Thesis, Bu Ali Sina University of Hamadan, Faculty of Economics and Social Sciences. [In Persian]
Nguyen, H. M., Cavoli, T., and Wilson, J. K. (2012). The Determinants of inflation in Vietnam, 2001–09.ASEAN Economic Bulletin. 29(1). 1-14. https://www.jstor.org/stable/41446022?seq=1
Niskanen, W. A. (1978). Deficits, government spending, and inflation: What is the evidence?. Journal of Monetary Economics. 4(3). 591-602. https://doi.org/10.1016/0304-3932(78)90053-3
Pollan, W. (1993). Persistently high inflation dominated by special factors. WIFO Monatsberichte (Monthly Reports). 66(12). 602-610. https://ideas.repec.org/a/wfo/monber/y1993i12p602-610.html
Pourkazemi, M. H., Biranvand, A., & Delfan, M. (2016). Designing a Warning System for Hyperinflation for Iran’s Economy* Mohammad Hossein PourKazemi . qjerp, 23 (76) :145-166. [In Persian] http://qjerp.ir/article-1-961-fa.html
Rondan, N. R. R., and Chavez, J. C. A. (2004). High Inflation, Volatility and Total Factor Productivity. Banco Central De Reserva Del Peru. (5). 1-18. http://repec.org/esLATM04/up.27170.1082085786.pdf
Sahabi, B., Khezri, S., & Soleimani, S. (2013). The Impact of Increase in Money Supply on Inflation in Iranian Economy: Regime-Change Models. Economic Strategy, 2(4), 121-146. [In Persian] http://econrahbord.csr.ir/article_103230.html?lang=en
Sargent, T. J., and Surico, P. (2008). Monetary policies and low-frequency manifestations of the quantity theory. External MPC Unit Discussion Paper No. 26. Bank of England. https://www.econstor.eu/handle/10419/50650
Shahabadi, A., Amiri, B., & Ganji, M. (2017). The Effect of Governance Index on Inflation in Selected Countries of G77. Quarterly Journal of Quantitative Economics, 14(3), 161-185. [In Persian] doi: 10.22055/jqe.2017.18817.1448
Sikken, B. J., & De Haan, J. (1998). Budget deficits, monetization and central bank independence in developing countries. Oxford Economic Papers. 50. 493-511. https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.oep.a028658
Tayebi, S., Nasrollahi, K., Yazdani, M., & Malekhosseini, S. (2015). Analyzing the Effect of Exchange Rate Pass- Through on Inflation in Iran (1991-2012). Iranian Journal of Economic Research, 20(63), 1-36. [In Persian] doi: 10.22054/ijer.2015.4089
Tayebnia, A. (1993). Structural inflation in Iran. PhD Thesis in Economics, University of Tehran. [In Persian]
Wang, Y., Chen C. R., Chen, L., and Huang, Y. S. (2016). Overinvestment, inflation uncertainty, and managerial overconfidence: Firm level analysis of Chinese corporations. North American Journal of Economics and Finance. 38 (1). 54–69. https://doi.org/10.1016/j.najef.2016.07.001
Yasin, E. (2005). Oil, rates and inflation. Voprosy Economiki, 9. Available At: http://EconPapers.repec.org/RePEc:nos:voprec:2005-09-1
Yıldırım, S., Özdemir, K. B., and Doğan, B. (2013). Is there a persistent inflation in OECD energy prices? Evidence from panel unit root tests. Procedia Economics and Finance. 5. 809–818. https://doi.org/10.1016/S2212-5671(13)00093-2
)