نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه صنعتی شریف

2 استادیار،گروه اقتصاد، دانشگاه خاتم

3 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه شیکاگو

4 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه ویسکانسین

5 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه UCLA

چکیده

در این مطالعه، قدرت توضیح­ دهندگی مدل فاما و فرنچ برای بورس اوراق بهادار تهران در بازه‌ سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۳ بررسی می‌شود. فاما و فرنچ (۱۹۹۳) نشان دادند که عوامل مشترک ریسک بازار سهام آمریکا عبارت‌اند از ریسک عمومی بازار، ریسک ناشی از اندازه و ریسک ناشی از نسبت ارزش دفتری به ارزش بازاری.  نتایج این بررسی  تایید می‌کند که ریسک اندازه به میزان قابل ملاحظه‌ای در بورس تهران قیمت‌گذاری می‌شود. ریسک نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار نیز با وجود اهمیت کمتر نسبت به ریسک اندازه از ریسک‌های قیمت‌گذاری شده‌ در بورس تهران به شمار می‌رود. همچنین نشان داده می‌شود که اثر دو عامل اندازه و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در دو بازار افتان‌وخیزان تفاوت چشم‌گیری ندارند، هر چند که به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران در بازار خیزان نسبت به بازار افتان به‌صورت محدود، اهمیت بیشتری به ریسک اندازه می‌دهند و این مساله در مورد ریسک نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار معکوس است. در نهایت نسبت قیمت به عایدی  به‌عنوان یک عامل ریسک مشترک بررسی شده و تایید می‌شود که این ریسک در کنار سه ریسک پیشنهادشده توسط فاما و فرنچ در بورس تهران قیمت‌گذاری می‌شود.

کلیدواژه‌ها

اشراق‌نیای‌جهرمی، عبدالحمید و نشوادیان، کامیار(1387). آزمایش مدل سه­عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران. مجله علمی و پژوهشی شریف، شماره 45، 39-46.
اکبری­مقدم، بیت‌الله، رضایی، فرزین و نوروزی، علی(1388). مقایسه قدرت پیش­بینی برای مدل­های فاما و فرنچ و ارزش بتا و بازده مورد انتظار سهام. مدلسازی اقتصادی، شماره 7، 55-76.
اسلامی بیگدلی، غلام‌رضا و خجسته، محمدعلی(1388). ارتقای تبیین بازده مورد انتظار مدل سه­عاملی فاما و فرنچ با استفاده از بهره­وری سرمایه. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره 1، 50-74.
اسلامی‌بیگدلی، غلام‌رضا و شاهسونی، داوود(۱۳۹۱). ارزیابی توانایی مدل مبتنی بر ویژگی­های سهام در مقایسه با مدل سه­عاملی فاما و فرنچ در تبیین اختلاف بازده سهام شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی 1381-1386. تحقیقات حسابداری و حسابرسی، شماره ۱۳، ۴-۱۹.
رمضانی، جواد و کامیابی، یحیی(۱۳۹۶). مقایسه مدل شش عاملی با مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی سرمایه‌ای در تبیین بازده مورد انتظار سرمایه‌گذار. پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره ۷۰،‌ صص ۲۰۷-۲۳۱.
شعری، صابر و آغازاریان، ناربه(1387). آزمون تجربی مدل فاما و فرنچ در تبیین بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات حسابداری، شماره 19، 115-134.
صادقی­شریف، سیدجلال، عبدالرضا، تالانه و عسکری­راد، حسین(1392). اثر عامل مومنتوم بر توان توضیحی الگوی سه­عاملی فاما و فرنچ: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. دانش حسابداری، شماره 12، 59-88.
طالب­نیا، قدرت‌الله و احمدی نظام­آبادی، فاطمه(1389). بررسی قدرت پیش­بینی مدل سه­عاملی فاما و فرنچ و مدل ارزش در معرض­ خطر در انتخاب پرتفوی بهینه سهام شرکت­های پذیرفته­شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، شماره 6، 49-62.
عباسی، ابراهیم و غزلجه، غفار(1391). آزمون تاثیر الگوی سه­عاملی فاما و فرنچ در پراکندگی بازده سبد سهام. دانش حسابداری، شماره 11، 161-180.
مجتهدزاده، ویدا و طارمی، مریم(۱۳۸۵). آزمون مدل سه­عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار تهران جهت پیش­بینی بازده سهام. پیام مدیریت، شماره 17 و 18، 109-132.
Aleati, A., Gottardo, P., and Murgia, M. (2000). The pricing of Italian equity returns. Economic Notes, 29(2), 153-177.
Banz, R. W. (1981). The relationship between return and market value of common stocks. Journal  of Financial Economics, 9(1), 3-18.
Brailsford, T., Gaunt, C., and O’Brien, M. A. (2012). Size and book-to-market factors in Australia. Australian Journal  of Management, 37(2), 261-281.
Basu, S. (1983). The relationship between earnings' yield, market value and return for NYSE common stocks: Further evidence. Journal  of Financial Economics, 12(1), 129-156.
Bhandari, L. C. (1988). Debt/equity ratio and expected common stock returns: Empirical evidence. The Journal  of Finance, 43(2), 507-528.
Fischer, B. (1993). Beta and return. Journal  of Portfolio Management, 20(1), 8-18.
Daniel, K., and Titman, S. (1997). Evidence on the characteristics of cross sectional variation in stock returns. The Journal  of Finance, 52(1), 1-33.
Fama, E. F., and French, K. R. (1992). The cross‐section of expected stock returns. The Journal  of Finance, 47(2), 427-465.
Fama, E. F., and French, K. R. (1993). Common risk factors in the returns on stocks and bonds. Journal  of Financial Economics, 33(1), 3-56.
Fama, E. F., and French, K. R. (1996). Multifactor explanations of asset pricing anomalies. The Journal  of Finance, 51(1), 55-84.
Fama, E. F., and French, K. R. (1998). Value versus growth: The international evidence. The Journal  of Finance, 53(6), 1975-1999.
Kothari, S. P., Shanken, J., and Sloan, R. G. (1995). Another look at the cross‐section of expected stock returns. The Journal   of Finance, 50(1), 185-224.
Lintner, John. (1965). The valuation of risk assets and the selection of risky investments in stock portfolios and capital budgets. The Review of Economics and Statistics, 47(1), 13-31.
MacKinlay, A. C. (1995). Multifactor models do not explain deviations from the CAPM. Journal   of Financial Economics, 38(1), 3-28.
Malin, M., and Veeraraghavan, M. (2004). On the robustness of the Fama and French Multifactor Model: Evidence from France, Germany, and the United Kingdom. International Journal   of Business and Economics, 3(2), 155-176.
Merton, R. C. (1973). An intertemporal capital asset pricing model. Econometrica, 41(5), 867-887.
Sharma, R., and Mehta, K. (2013). Cross section of stock returns in India: Fama and French three Factor Model. In International Conference on Management and Information Systems (pp. 16-32).
Sharpe, W. F. (1964). Capital asset prices: A Theory of market equilibrium under conditions of risk. The Journal   of Finance, 19(3), 425-442.
Silvestri, A., and Veltri, S. (2011). On the robustness of Fama and French Model: Evidence from Italy. Journal   of Applied Finance and Banking, 1(4), 201-221.