اقتصاد بین الملل
لیلا الله دادیان؛ سید کمیل طیبی؛ غلامحسین کیانی
چکیده
بر اساس نظریه هکشر- اوهلین- ونک (HOV)، علاوه بر متغیرهای نیروی کار و سرمایه عوامل دیگری مانند انرژی و شاخص کیفیت محیطزیست نیز میتواند بر ایجاد پتانسیل صادراتی محصولات در یک کشور اثرگذار باشد. در این ارتباط، هدف این مطالعه ارزیابی اثرات عوامل تعیینکننده بهویژه شدت انتشار دی اکسیدکربن به عنوان یکی از شاخصهای کیفیت محیطزیست بر ...
بیشتر
بر اساس نظریه هکشر- اوهلین- ونک (HOV)، علاوه بر متغیرهای نیروی کار و سرمایه عوامل دیگری مانند انرژی و شاخص کیفیت محیطزیست نیز میتواند بر ایجاد پتانسیل صادراتی محصولات در یک کشور اثرگذار باشد. در این ارتباط، هدف این مطالعه ارزیابی اثرات عوامل تعیینکننده بهویژه شدت انتشار دی اکسیدکربن به عنوان یکی از شاخصهای کیفیت محیطزیست بر خالص صادرات محصولات منتخب بخش صنعت شامل قطعات خودرو و محصولات پتروشیمی بوده است. بر این اساس، الگوی اقتصادسنجی خالص صادرات ایران با 21 شریک تجاری شامل دو رگرسیونی برای گروه کالاهای اشاره شده در دوره زمانی 2019-2000 به روش حداقل مربعات تعمیم یافته (GLS) و در محیط دادههای تابلویی برآورد شد. نتایج این مطالعه نشان میدهدکه با توجه به معنیداری ضریب متغیر محیطزیست در معادله خالص صادرات قطعات خودرو، زمانی که شدت دیاکسیدکربن ایران نسبت به شرکای تجاری افزایش یافته و کشور سیاستهای محیطزیستی سهلگیرانه بهکار گرفته است، کسری تجاری ایران در گروه کالایی قطعات خودرو کاهش یافته است. برعکس زمانی که کشور سیاست محیطزیستی مشابهی (فراوانی نهاده محیطزیست) را بهکار گرفته است، خالص صادرات محصولات پتروشیمی ایران کاهش یافته است. بنابراین، وفور نهاده محیطزیست (بهکارگیری سیاستهای محیطزیستی سهلگیرانه) سبب کاهش خالص صادرات محصولات پتروشیمی میشود. در صورت اعمال سیاست سختگیرانه محیطزیستی و بهبود کیفیت محیطزیست از طریق کاهش شدت دیاکسیدکربن مزیت نسبی در قطعات خودرو و محصولات پتروشیمی ایران حاصل میشود.
علی فریدزاد
چکیده
تاکنون 7 سال از اجرای رسمی قانون هدفمندکردن یارانه حاملهای انرژی میگذرد. ابهامهای بسیاری همچنان در خصوص میزان اثربخشی این قانون وجود دارد که به توسعه پژوهشهای بسیاری در حوزه انرژی منجر شده است. یکی از پرسشهای اساسی در این زمینه، برآورد میزان یارانه ضمنی در محتوای انرژی کالاها و خدمات صادراتی در سطح بخشهای اقتصادی است که ...
بیشتر
تاکنون 7 سال از اجرای رسمی قانون هدفمندکردن یارانه حاملهای انرژی میگذرد. ابهامهای بسیاری همچنان در خصوص میزان اثربخشی این قانون وجود دارد که به توسعه پژوهشهای بسیاری در حوزه انرژی منجر شده است. یکی از پرسشهای اساسی در این زمینه، برآورد میزان یارانه ضمنی در محتوای انرژی کالاها و خدمات صادراتی در سطح بخشهای اقتصادی است که تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار نگرفته است. برای پاسخ به این پرسش اساسی با استفاده از الگوی داده- ستانده و جدول داده- ستانده سال 1390 مرکز آمار ایران و با سنجش میزان خالص صادرات محتوای انرژی کالاها و خدمات و با استفاده از رویکرد شکاف قیمتی، میزان یارانه ضمنی انرژی خالص صادر شده در سطح بخشهای اقتصادی با فرض اعمال تفاوت در تکنولوژی تولید بین ایران و دنیای خارج و همچنین محاسبه ارزش سبد انرژی برای سالهای مختلف (قبل و پس از هدفمندسازی یارانهها) براساس سبد به قیمت پایه سال 1383 محاسبه شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد، با وجود آنکه برخی از بخشهای اقتصادی مانند بخش فلزات اساسی با خالص صادرات محتوای انرژی مواجه هستند، اما ارزش خالص یارانه ضمنی انرژی در محتوای کالاها و خدمات صادراتی، با خالص محتوای انرژی همسو نیست و سیاستگذاران نمیتوانند به صرف سیاستهای قیمتی مانند افزایش قیمت حاملهای انرژی، یارانه ضمنی انرژی را کنترل و مدیریت کنند. براساس این، تعدیل قیمت حاملهای انرژی متناسب با قیمتهای بینالمللی و همچنین بهبود تکنولوژی از طریق ایجاد یک بازار تأمین مالی کارآمد توسط دولت توصیه شده است.