نویسندگان

1 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه مازندران

2 دانشجوی دکترای اقتصاد توسعه دانشگاه مازندران

چکیده

یکی از مؤثرترین راه‎های تحقق عدالت اجتماعی تأمین فرصت‎های یکسان برای دسترسی عموم افراد جامعه به آموزش و رسیدن به عدالت آموزشی است. یک جنبه از عدالت آموزشی در بازار کار و در انتهای فرآیند آموزش ظاهر می‏شود. بازار کار و فرآیند پیدا کردن شغل و تعیین دستمزد، هدایت‌کننده میزان تلاشی است که افراد برای کسب تحصیلات مؤثر انجام می‏دهند. اگر بازار کار علایم مناسبی را به بخش آموزش نفرستد، آنگاه تخصیص منابع نیز در بخش آموزش به‌درستی انجام نمی‏گیرد. در این پژوهش، رابطه بین نابرابری آموزشی و نرخ اشتغال در استان‌های ایران مورد بررسی قرار می‌‎گیرد. نرخ اشتغال و ضریب جینی آموزشی با استفاده از ریزداده‎های درآمد- هزینه خانوار مرکز آمار ایران محاسبه شده است. داده‎های مورد استفاده در این تحقیق از نوع داده‎‎های تابلویی و برای 28 استان کشور در دوره زمانی 1380 تا 1392 است. در تحقیق حاضر از داده‌های ترکیبی پویا و تخمین‌زن گشتاور تعمیم‌یافته  در برآورد الگو استفاده می‌شود. میانگین ضریب جینی آموزشی نشان‌دهنده آن است که نابرابری آموزشی در استان‏های محروم از استان‏های برخوردار بالاتر است. نتایج برآورد الگو نشان می‏دهد که بین نرخ اشتغال و نابرابری آموزشی رابطه منفی و معنادار وجود دارد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که در  استان‏های محروم و برخوردار ارتباط بین روند تغییرات نرخ اشتغال و ضریب جینی آموزشی منفی است و در همه استان‏های کشور با کاهش ضریب جینی آموزشی، نرخ اشتغال روندی افزایشی یافته است.

کلیدواژه‌ها

آقایی، مجید، مهدیه رضاقلی‎‌زاده و فریده باقری (1392)، بررسی تأثیر سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استان‎های ایران،  فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 67، صص 44-21.
اکبریان، رضا و مهسا فام ‎کار (1389)، بررسی ارتباط بین نابرابری درآمد، مخارج آموزشی و رشد اقتصادی، فصلنامه پژوهش‎های رشد و توسعه اقتصادی، سال اول، شماره 1، صص 161-185.
نیلی، مسعود و شهاب نفیسی (1383)، رابطه سرمایه انسانی و رشد اقتصادی با تأکید بر نقش توزیع تحصیلات نیروی کار، مورد ایران سال‏های 1379-1345،  فصلنامه پژوهش‏های اقتصادی ایران، شماره 17.
Barro, R. J., & Lee, J. W. (1993). International comparisons of educational attainment. Journal of monetary economics, 32(3), 363-394.
Barro, R. J., & Lee, J. W. (1996). International measures of schooling years and schooling quality. The American Economic Review, 86(2), 218-223.
Castelló, A., & Doménech, R. (2002). Human capital inequality and economic growth: some new evidence. The economic journal, 112(478), C187-C200.
Checchi, D. (2003). Inequality in incomes and access to education: a cross‐country analysis (1960–95). Labour, 17(2), 153-201.
Ferreira, F. H., & Gignoux, J. (2009). Inequalities in educational achievement: measurement and evidence from the programme international of students’ assessments. Technical report, World Bank.
Lee, J. W., & Barro, R. J. (2001). Schooling quality in a cross–section of countries. Economica, 68(272), 465-488.
Lopez, R., Thomas, V., & Wang, Y. (1999). Addressing the education puzzle: the distribution of education and economic reform. The World Bank.
Petcu, C. (2014). Does Educational Inequality Explain Income Inequality Across Countries?
Snieska, V., Valodkiene, G., Daunoriene, A., & Draksaite, A. (2015). Education and unemployment in European Union economic cycles. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 213, 211-216.
Thomas, V., Wang, Y., & Fan, X. (1999). Measuring education inequality: Gini coefficients of education. The World Bank.
Todaro, M. (2012). Economic Development 11th Edition. New York University. Developing Countries–Economic Policy.