نویسنده

دانشیار گروه اقتصاد نظری دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

یکی از مسایل اقتصاد ایران کم رشدی است. نخستین جوابی که اقتصاددانان مایل به اظهار آن به هنگام کشف موفقیت یا شکست اقتصادی، یک کشور یا یک منطقه هستند این است که عامل تعیین‌کننده کلیدی رشد اقتصادی، نرخ سرمایه‌گذاری می باشد. اینکه چرا سرمایه‌گذاری درکشوری زیاد است  اما رشد اقتصادی حاصل نشده است،  نیاز به بررسی ساختارهای آن اقتصاد و کارکرد آن‌ها دارد. انتقال ساختار همزمان با  سرمایه‌گذاری در زیر ساخت ها می تواند سوخت و انرژی رشد سریع خودش باشد اما اگر سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها با انتقال ساختار اقتصاد حمایت نشود باعث از نفس افتادن رشد شده و احتمال وقوع رشد اتفاقی فراهم می‌شود. یکی از مسایل مهم در پرداختن به علل رشد اقتصادی در خصوص انتقال ساختار بررسی  تحول تخصیص منابع در اقتصاد است. تخصیص نامناسب در "داخل بخش"  یا در "بین بخش‌ها"  وجود  دارد. هر دو نوع تخصیص نامناسب منابع مهم است اما در این مقاله هدف ما بررسی نقش تخصیص منابع بین بخشی در تولید طی دوره 1352 تا 1390 برای پاسخ به سؤال کم رشدی اقتصاد ایران است. برای این امر از جداول داده- ستانده سال های 1352، 1365، 1370،1380 و 1390 ملی ایران در قالب 19 بخش به قیمت ثابت استفاده می شود. نتایج نشان می‌دهد متوسط ضریب فزاینده تولید اقتصاد ایران برابر 8/1 است و ساختار تخصیص منابع آن از بخش‌های کشاورزی به‌سمت برخی فعالیت‌های صنعتی و خدماتی سوق یافته است و با کشورهای توسعه یافته وحتی در حال توسعه متفاوت می­باشد.

کلیدواژه‌ها

بزازان ، فاطمه و نفیسه محمدی(1387)،" ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺎه راﻫﺒﺮد ﺗﻮﺳﻌﻪ‌ی ﺻﺎدرات در رﺷﺪ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﺮانفصلنامه اقتصاد مقداری، شماره 4.دوره 5، صص155-131.

بکایی، محسن ناظم و علی اصغر بانویی (1390)،" تحلیلی بر منابع رشد و تغییرهای ساختار اقتصاد کشور با استفاده از جداول داده ‐ ستانده (1365‐1385)"، دو فصلنامه جستارهای اقتصادی، سال هشتم، دوره ،16، صص 205-235.
تودارو، مایکل(1377)، توسعه اقتصادی در جهان سوم،ترجمه غلامعلی فرجادی، انتشارات مؤسسه عالی پژوهش در برنامه‌ریزی توسعه.
جونز، چارلز(1394)، اقتصاد کلان،ترجمه اسفندیار جهانگرد و مهدی کرامت فر، انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
جهانگرد، اسفندیار و سمیه اقلامی(1389)،" بررسی و ارزیابی آثار قوانین برنامه‌های عمرانی و توسعه بر شتاب رشد اقتصادی در ایران"، فصلنامه پژوهش‌های پولی بانکی، سال 2، شماره 4، صص190-153.
جهانگرد، اسفندیار و حمیده نیسی(1389)، "تحلیل داده - ستانده ای بخش اطلاعات اقتصاد ایران"، فصلنامه اقتصاد کلان، سال اول، دوره 10، شماره 39، 60-37.
جهانگرد، اسفندیار(1393)، اُتیسم یا درخودماندگی اقتصادی ایران، مجموعه مقالات همایش اقتصاد ایران، مؤسسه عالی پژوهش در مدیریت و برنامه‌ریزی.
جهانگرد، اسفندیار(1393)، تحلیل های داده-ستانده، برنامه ریزی توسعه وتکنولوژی، نشر آماره، تهران.
دورنبوش، رودیگر و استنلی فیشر(1371)، اقتصاد کلان، ترجمه محمد حسین تیزهوش تابان، انتشارات سروش.
مرکز آمار ایران( سال‌های مختلف)، جداول داده-ستانده سال‌های 1352 الی 1380.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی(1393)، جدول داده-ستانده 1390.
میر،جرالد.م(1994)، اقتصادتوسعه، مترجم: غلامرضا آزاد، نشرنی.
نیلی، مسعود و همکاران(1381)، خلاصه مطالعات طرح استراتژی توسعه صنعتی کشور، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف.
هادی زنوز، بهروز(1379)،" راهبردهای تجاری و توسعه صنعتی ایران در دوره 1358-1377"، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 2، شماره 6 ، صص 38-7.
Acemoglu Daron, Simon Johnson, James A. Robinson(2005), Institutions as the Fundamental Cause of Long-Run Growth, Handbook of Economic Growth ,Edited by Philippe Aghion and Stephen Durlauf, Elsevier, North Holland.
Acemoglu, Daron, and James A. Robinson. (2012), Why Nations Fail?.The Origians of Power,Prosperty,and Poverty. Crown Publishing Group.
         data.worldbank.org/data-catalog/world-development-indicators.
Dietzenbacher, E., Albino, V. and Kuhtz, S. (2005) The Fallacy of Using US-type Input-Output Tables. Paper Presented at the 15th International Conference on Input-Output Techniques, IIOA.
Fadinger H, Christian Ghiglino and  Mariya Teteryatnikova(2015),"Productivity, Networks and Input-Output Structure, Universities of Mannheim" , working paper.
Jones، Charles.(2013), Misallocation, Input-Output Economics, and Economic Growth in D. Acemoglu, M. Arellano, and E. Dekel, Advances in Economics and Econometrics, Tenth World Congress, Volume II, Cambridge University Press.
Lewis, W. A. (1954),"Economic Development with Unlimited Supplies of Labor", Manchester  School of  Economic and Social Studies, vol. 22, pp. 139‐191.  
Miller, R.E & Blair, P.D, (2009), Input-Output Analysis: Foundation and Extensions, Cambridge University Press, Cambridge.
Olson, M, (1996),"Big Bills Left on the Sidewalk: Why Some Nations are Rich, and Others Poor", Journal of Economic Perspectives, Spring 1996, Vol.10 No. 2,PP. 3–24.
Ranis, Gustav, and John C. Fei, "A Theory of Economic Development", American Economic Review, vol.  51, September 1961,PP. 533‐558. 
Reis  Hugo  and  Antonino Rua(2009),"An Input–Output Analysis: Linkages versus Leakages", International Economic Journal, Vol. 23, No. 4, 527–544, December .
Romer,David, (2006).Advanced Macroeconomics. Second Edition. McGRAW-HILL International Edition.
  Swan, Trevor W. (1956). "Economic growth and capital accumulation"Economic RecordWiley. Vol.32, No.  2,pp. 334–361.