نویسندگان

1 استادیار، گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

3 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

از زمانی‌که الگوی داده-‌ ستانده مبتنی بر جداول عرضه و مصرف توسط سازمان ملل متحد در SNA سال 1968 معرفی گردید، بحث‌های جدی درباره انتخاب مناسب‌ترین فرض تکنولوژی برای محاسبه جدول داده-‌ ستانده متقارن محصول در محصول مطرح شد. این مشاجره‌ها پیرامون دو فرض تکنولوژی متمرکز گردید؛ فرض تکنولوژی محصول و فرض تکنولوژی فعالیت. طبق فرض تکنولوژی محصول، هر یک از محصولات، ساختار نهاده‌ای منحصر به فردی دارد و این ساختار، مستقل از فعالیتی است که آن‌را تولید می‌کند. در مقابل، فرض تکنولوژی فعالیت مبتنی بر آن است که صرف‌نظر از ترکیب محصول، هر فعالیتی، شیوه مخصوص به خود را در تولید دارد. هر یک از فروض فوق؛ مزایا و معایبی دارد. ناسازگاری فرض تکنولوژی فعالیت با برخی نظریه‌های بنیادین اقتصادی سبب شده است که فرض تکنولوژی محصول در محاسبه جدول داده-‌ ستانده متقارن محصول در محصول، کاربرد بیشتری در مقایسه با فرض تکنولوژی فعالیت داشته باشد. در این مقاله، ما نشان داده‌ایم که تنها فرض تکنولوژی محصول است که هر چهار مؤلفه مطلوبی (تراز مقداری، تراز مالی، تغییرناپذیری قیمت و تغییر ناپذیری مقیاس) را که توسط جانسن و تن‌را (1990) معرفی شد، تأمین می‌کند اما فرض تکنولوژی فعالیت، صرفاً یکی از این مؤلفه‌ها را برآورده می‌سازد. یافته‌های این مقاله می‌تواند مورد استفاده کاربران و تدوین‌کنندگان جدول داده-ستانده در انتخاب فرض اقتصادی مناسب برای محاسبه جدول داده-ستانده متقارن قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1384)، جدول داده-ستانده ایران سال 1378، تهران، ایران.
بانوئی، علی اصغر، موسوی نیک، سیدهادی، مجتبی اسفندیاری کلوکن و زهرا ذاکری (1394-الف)، تعاریف و مفاهیم پایه‌ای، پایه‌های نظری و روش‌های محاسبه‌ی جداول متقارن: تجربه ایران و جهان، چاپ اول، تهران، انتشارات مرکز پژوهش‌های مجلس، 232 صفحه.
بانوئی، علی‌اصغر، ذبیحی، زهرا، پریسا مهاجری و الهام تبریزی (1394-ب)، «محاسبه اریب ضرایب فزاینده تصادفی تولید از منظر تدوین‌کنندگان و تأثیر اندازه حجم نمونه بر آن»، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، دوره پانزدهم، شماره 59، صص 124-95.
بانوئی، علی‌اصغر، مهاجری، پریسا، عباس شاکری و منوچهر عسگری (1392)، «برداشت‌های متفاوت از فرض تکنولوژی در محاسبه جداول داده-ستانده و اثر آن بر راهبرد سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز»، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال بیستم، شماره 76، صفحات 99-137.
مرکز آمار ایران (1386)، جدول داده-ستانده ایران سال 1380، تهران، ایران.
مهاجری، پریسا (1392)، «ارزیابی برداشت‌های متفاوت از فروض تکنولوژی در محاسبه جداول داده-‌ ستانده متقارن ایران (با تأکید بر ساختار بخش نفت خام و گاز طبیعی)»، رساله دکتری اقتصاد نفت و گاز، دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی.
مهاجری، پریسا، بانوئی، علی‌اصغر، جلوداری ممقانی، محمد، عباس شاکری و منوچهر عسگری (1394)، «به‌کارگیری الگوریتم ریاضی آلمن در حذف عناصر منفی جدول متقارن داده-ستانده با فرض تکنولوژی کالا»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، سال پانزدهم، شماره دوم، صفحات 25-1.
Almon, C. (2000), "Product-to-Product Table Via Product-Technology with No Negative Flow", Economic Systems Research, 12, No.1, pp. 27-43.
de Mesnard, L. (2002), "On the Consistency of Commodity-Based Technology in the Make-Use Model: A New Interpretation", 14th International Input-Output Conference, Montreal, Canada, October 10-15.
de Mesnard, L. (2004), "Understanding the Shortcomings of Commodity-Based Technology in Input-Output Models: An Economic-Circuit Approach", Journal of Regional Science, Vol. 44, No. 1, pp. 125-141.
de Mesnard, L. (2009), "Is The Ghosh Model Interesting?", Journal of Regional Science, Vol. 49, No. 2, pp. 361-372.
de Mesnard, L. (2011), "Negative in Symmetric Input-Output Tables: The Impossible Quest for the Holy Grail", Annals of Regional Science, Vol. 46, No. 2, pp. 427-454.
Jansen, P. K. and ten Raa, T. (1990), "The Choice of Model in Construction of Input-Output Coefficient Matrices", International Economic Review, Vol. 31, No.1, pp. 213-227.
Miller, R. E. and Blair, P. D. (2009), Input-Output Analysis: Foundations and Extensions, Second Edition, Cambridge University Press.
Rainer, N. and Ritcher, J. (1992), "Some Aspects of the Analytical Use of Descriptive Make and Absorption Table", Economic Systems Research, Vol. 4, No.2, pp. 159-172.
Rueda-Cantuche, J. and ten Raa, T. (2009), "The Choice of Model in the Construction of Industry Coefficient Matrices", Economic Systems Research, Vol. 21, No. 4, pp. 363-376.
Rueda-Cantuche, J. M. and ten Raa, T. (2013, a), "The Problem of Negatives Generated by Commodity Technology Model in Input-Output Analysis: a Review of the Solutions", Journal of Economic Structures, Vol. 2, No. 5, pp. 1-14.
Rueda-Cantuche, J. M. and ten Raa, T. (2013, b), "Testing Assumptions Made in the Construction of Input-Output Tables", Economic Systems Research, Vol. 25, No. 1, pp. 170-189.
Steenge, A. E. (1990), "The Commodity Technology Revisited: Theoretical Basis and an Application to Error Location in the Make-Use Framework", Economic Modeling, Vol. 7, No. 4, pp. 376-387
ten Raa, T. (1988), "An Alternative Treatment of Secondary Products in Input-Output Analysis: Frustration", Review of Economics and Statistics, Vol. 70, No.3, pp: 535-540.
ten Raa, T. And Rueda-Cantuche J. M. (2003), "The Construction of Input-Output Coefficients Matrices in an Axiomatic Context: Some Further Consideration", Economic Systems Research, Vol. 15, No. 4. pp. 439-455.
ten Raa, T. And Rueda-Cantuche J. M. (2007), "A Generalized Expression for the Commodity and Industry Technology Models in Input-Output Analysis", Economic Systems Research, Vol 19, No. 1, pp. 99-104.
ten Raa, T. and Van der Ploeg, R. (1989), "A Statistical Approach to the Problem of Negative in Input-Output Analysis", Economic Modeling, Vol. 6, No.1, pp. 2-19.
United Nations (2009), "A System of National Accounts 2008", New York.
Yamano, U. and Ahmad, N. (2006), "The OECD Input-Output Data Base", STI Working Paper, OECD, Paris.