نویسنده
استادیار دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران
چکیده
در دو دهه پایانی قرن بیستم شاهد ظهور کشورهای تازه صنعتی شدهای هستیم که از لحاظ قدرت خلاقیت و ابداعات با کشورهای قبلاً توسعه یافته رقابت میکنند و این به دلیل بازده صعودی نسبت به مقیاس آنها در تولید و در نتیجه، عامل اصلی جهش و سبقت آنها از بسیاری کشورهای پیشرفته اقتصادی است. پرسش اصلی این است که عوامل تعیینکنندة این قدرت و ظرفیت بالای ابداعات چیست؟ پژوهشها نشان میدهد که ابداعات و اختراعات در «نظام ملی نوآوری» شکلگرفته و اثر خود را در اقتصاد نشان میدهد. این نظام متشکل از اجزا و پیوند میان آنها است، بدین روی، هر کشور دارای نظام ملی نوآوری متفاوت با کارکردهایی (بهرهوری) مختلف است و این امر میتواند تفاوتهای کشورها را در عملکرد رشد نشان دهد. در این پژوهش نشان دادهایم که ابداعات در نظام ملی نوآوری ایران به گونهای نیست که بتواند ابداعات و اختراعات را بهطور پیوسته و درونزا تداوم بخشیده و به اقتصاد تزریق نماید و عامل اصلی آن، عدم پیوند و تناسب اجزای نظام ملی نوآوری بوده، بنابراین، ضروری است برای جهش اقتصادی اجزای نظام ملی نوآوری به طور متناسب تقویت شده، تا از حالت عملکرد آرام و بطئی خارج شود.
کلیدواژهها