نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
2 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
3 کارشناس ارشد اقتصاد، گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
چکیده
اندازه‌گیری سطح توسعه اقتصادی در شهرهای استان خوزستان به دلیل اهمیت فرهنگی، اقتصادی و زیست‌محیطی آن، امری ضروری برای سیاست‌گذاران، محققان و جوامع محلی است. این ارزیابی به تصمیم‌گیری‌های آگاهانه در سیاست‌ها و مدیریت منابع و شناسایی علل اختلافات اقتصادی و افزایش انعطاف و پایداری اقتصاد منطقه کمک می‌کند. اندازه‌گیری توسعه اقتصادی به شناسایی بخش‌های نیازمند حمایت و تدوین سیاست‌های هدفمند برای تحقق اقتصاد متنوع‌تر و مقاوم‌تر کمک می‌کند. این تحقیق به سنجش و مقایسه تطبیقی سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان خوزستان در سال‌های 1396 و 1399 با تکیه بر مؤلفه‌های اقتصاد شهری می‌پردازد. در سال 1396، آبادان، اهواز و شوشتر توسعه‌یافته‌ترین شهرستان‌ها بودند درحالی‌که اندیکا، شادگان و هفتکل کم‌ترین رتبه‌ها را داشتند. در سال 1399، اهواز و آبادان از نظر اقتصادی پیشرو بودند. بهبهان و دزفول در زمینه آموزشی، ماهشهر در صنعت و دزفول در کشاورزی رتبه اول را داشتند و آبادان از نظر بهداشتی برتر بود. این نتایج نشان می‌دهد که برخی شهرستان‌ها پیشرفت کرده‌اند و برخی نیاز به توجه بیشتری دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابراهیمی، معصومه، منصوری، سید امین، افقه، سیدمرتضی و محمدی ده‌چشمه، مصطفی. (1403). بررسی تأثیر زیرساخت‌های حمل‌ونقل جاده‌ای بر توسعه مکانی-زمانی شهرهای استان خوزستان براساس نظریه جغرافیای اقتصادی جدید. نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 11(3)، 1-34.doi: 10.22034/ecoj.2024.61884.3318
اسماعیل‌زاده، حسن، صالح‌پور، شمسی و اسماعیل‌زاده، یعقوب. (1395). تحلیل سطح توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان البرز. آمایش فضا و ژئوماتیک، ۲۰ (۳)، 1–34.
اسماعیل‌زاده، حسن، صفرخانی، رضوان و محمودی، حسین. (1397). تحلیلی بر سطح توسعه‌یافتگی مناطق روستایی شهرستان‌های استان کرمانشاه. پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 50(2)، 355-374.doi: 10.22059/jhgr.2017.60514
افقه، سیدمرتضی، آهنگری، عبدالمجید و عسکری‌پور، حسین. (1399). برآورد شاخص توسعه انسانی استان‌های ایران و بررسی تأثیر آن بر رشد اقتصادی با استفاده از منطق فازی. اقتصاد مقداری، 17(2)، 89-121. doi: 10.22055/jqe.2019.29152.2064
باتمانی، الهام و زراعت‌کیش، سیدیعقوب. (1400). درجه توسعه‌یافتگی روستاهای استان کرمانشاه (کاربرد روش تاکسونومی عددی). تحقیقات اقتصاد کشاورزی، 13(2)، 1-24. doi: 20.1001.1.20086407.1400.13.2.1.2
راغفر، حسین و فدوی اردکانی، مرجان. (1393). چهارچوبی تحلیلی در نظریه توسعه: فرهنگ، قدرت و نابرابری. بررسی مسائل اقتصاد ایران، 1(2)، 91-115.
ساروخانی، باقر، توکلی والا، ژاله و رستم‌زاده، عباس. (1391). تاکسونومی عددی و کاربرد آن در تحقیقات اجتماعی. جامعه‌شناسی تاریخی، ۴(۱)، 171-194.
صائبی، محمدحسین، (1391). بررسی تطبیقی توسعه منطقه ای خراسان رضوی. پژوهش‌های بوم‌شناسی، 1(5) ، 35-50.doi: 20.1001.1.25383930.1391.3.5.3.9
منصوری، سید امین، آرمن، سید عزیز و حسینی، فرهاد. (1403). تبیین الگوی اثرگذاری وقوع جرایم تهران بر رشد اقتصادی استان‌های همجوار (براساس رویکرد هسته- پیرامون). اقتصاد مقداری، در حال انتشار. doi:10.22055/jqe.2024.45875.2604
منصوری، سیدامین، افقه، سیدمرتضی، صادقی عمروآبادی، بهروز، فرازمند، حسن، اندایش و یعقوب و بوداقی، علی. (1403). نقش دولت و شرکت‌های بزرگ محلی در توزیع درآمد: مطالعه موردی مناطق شهری استان خوزستان. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 29(98)، 198-233. doi:10.22054/ijer.2024.76813.1236
منصوری، سیدامین، افقه، سیدمرتضی، محمدی ده چشمه، مصطفی و ابراهیمی، معصومه. (1403). بررسی اثرات مستقیم و غیرمستقیم زیرساخت حمل‌ونقل جاده‌ای بر رشد منطقه‌ای شهرستان‌های استان خوزستان. اقتصاد مقداری، در حال انتشار.
doi:10.22055/jqe.2024.46844.2625
ویسی ناب، فتح‌الله، بابایی اقدم، فریدون، علی‌پور، خالد و نیازی، چیا. (1395). ارزیابی و رتبه‌بندی سطح توسعه‌یافتگی آموزشی استان‌های منطقه زاگرس با استفاده از مدل چندمعیاره وایکور. مطالعات برنامه‌ریزی آموزشی، 5(9)، 11-29.
Afghah, S.M., Ahangari, A. & Askaripour, H. (2020). Estimating Human Development Index of Iranian Provinces and investigating its impact on economic growth using Fuzzy logic. Quarterly Journal of Quantitative Economics (JQE), 17(2), 89-121.
doi:10.22055/jqe.2019.29152.2064 [in Persian]
Alderete, M.V. (2020). Exploring the smart city indexes and the role of macro factors for measuring cities smartness. Social Indicators Research, 147, 567-589.
Aldrich, D.P. & Meyer, M.A. (2015). Social capital and community resilience. American Behavioral Scientist, 59(2), 254-269.
Artmann, M., Inostroza, L. & Fan, P. (2019). Urban sprawl, compact urban development and green cities. How much do we know, how much do we agree? In (Vol. 96, pp. 3-9): Elsevier.
Batmani, E. & Zaraatkish, S.Y. (2021). The degree of development in Kermanshah province towns using numerical Taxonomy. Agricultural Economics Research, 13(2), 1-24. Retrieved from
Beissinger, S.R., MacLean, S.A., Iknayan, K.J. & de Valpine, P. (2023). Concordant and opposing effects of climate and land-use change on avian assemblages in California’s most transformed landscapes. Science Advances, 9(8), eabn0250.
Bhattarai, K. & Budd, D. (2019). Effects of rapid urbanization on the quality of life. Multidimensional Approach to Quality of Life Issues: A Spatial Analysis, 327-341.
Chen, L. & Wang, K. (2022). The spatial spillover effect of low-carbon city pilot scheme on green efficiency in China's cities: evidence from a quasi-natural experiment. Energy Economics, 110, 106018.
doi:10.1016/j.eneco.2022.106018
Cowen, M.P. & Shenton, R.W. (1998). Agrarian doctrines of development: Part I. The Journal of Peasant Studies, 25(2), 49-76.
Das, R.K. & Misra, H. (2017). Smart city and E-Governance: Exploring the connect in the context of local development in India. Paper presented at the 2017 Fourth International Conference on eDemocracy & eGovernment (ICEDEG).
Dewi, H.U. (2019). The analysis of factors that effect business development and income of MSMEs in Denpasar city. International Research Journal of Management, IT and Social Sciences, 6(4), 118-126.
Dupont, V. (2007). Conflicting stakes and governance in the peripheries of large Indian metropolises–An introduction. Cities, 24(2), 89-94.
Easterlin, R.A. (1978). What will 1984 be like? Socioeconomic implications of recent twists in age structure. Demography, 15, 397-432.
Ebrahimi, M., Mansori, S., Afgah, S. & Mohammadi Dehchehshmeh, M. (2024). Investigating the impact of road transport infrastructure on the spatio-temporal development of the cities of Khuzestan province based on the new economic geography theory. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 11(3), 1-34.
doi:10.22034/ecoj.2024.61884.3318 [in Persian]
Esmaeilzadeh, H., Safarkhani, R. & Mahmoudi, H. (2018). Development level of rural areas in the counties of Kermanshah province, Iran. Human Geography Research, 50(2), 355-374. doi:10.22059/jhgr.2017.60514 [in Persian]
Esmaeilzadeh, H., Salehpour, S. & Esmaeilzadeh, Y. (2016). Analyzing development level of Alborz province counties using combinatorial method. The Journal of Spatial Planning and Geomatics, 20(3), 1-34. Retrieved from http://hsmsp.modares.ac.ir/article-21-3856-en.html
Fleischmann, M., Feliciotti, A. & Kerr, W. (2022). Evolution of urban patterns: Urban morphology as an open reproducible data science. Geographical Analysis, 54(3), 536-558.
Fleishman, S.M., Centinari, M., Bell, T.H. & Eissenstat, D.M. (2023). Assessing microbial communities across the fine root landscape. Journal of Experimental Botany, 74(6), 1751-1757.
Goldin, I. & Winters, L.A. (1995). The economics of sustainable development. Cambridge university press.
Hagan, S. (2014). Ecological urbanism: the nature of the city. Routledge.
Hall, J.V. & Krueger, A.B. (2018). An analysis of the labor market for Uber’s driver-partners in the United States. Ilr Review, 71(3), 705-732.
Hang, N.T. (2021). Educating and training labor force under Covid 19: Impacts to meet market demand in Vietnam during globalization and integration era. Journal for Educators, Teachers and Trainers, 12(1), 179-184.
Huntington, S.P. (1965). Political development and political decay. World Politics, 17(3), 386-430.
Ikeda, K., Aizawa, H. & Gaspar, J.M. (2020). How and where satellite cities form around a large city: Bifurcation mechanism of a long narrow economy, MPRA Paper 104748, University Library of Munich, Germany.
Kutty, A.A., Wakjira, T.G., Kucukvar, M., Abdella, G.M. & Onat, N.C. (2022). Urban resilience and livability performance of European smart cities: A novel machine learning approach. Journal of Cleaner Production, 378, 134203.
Lewis, W.A. (1954). Economic development with unlimited supplies of labour. The Manchester School of Economic and Social, 22, 139-191.
Mansouri, S.A., Afghah, S.M., Mohammadi Dehcheshmeh, M. & Ebrahimi, M. (2024). Investigating the Direct and indirect effects of road transport infrastructure on the regional growth of the cities of Khuzestan province. Quarterly Journal of Quantitative Economics (JQE), Article in Press, doi:10.22055/jqe.2024.46844.2625 [in Persian]
Mansouri, S.A., Afghah, S.M., Sadeghi Amroabadi, B., Farazmand, H., Andayesh, Y. & Boudaghi, A. (2024). The Role of the government and large local companies in income distribution: A case study of Urban areas of Khuzestan province. Iranian Journal of Economic Research, 29(98), 198-233. doi:10.22054/ijer.2024.76813.1236 [in Persian]
Mansouri, S.A., Arman, S.A. & Hoseini, F. (2024). Explaining the effect pattern of crimes in Tehran on the economic growth of neighboring provinces (based on the core-periphery approach). Quarterly Journal of Quantitative Economics (JQE), Article in Press,
doi:10.22055/jqe.2024.45875.2604 [in Persian]
Markusen, A. (2017). Sticky places in slippery space: A typology of industrial districts. In Economy, 177-197, Routledge.
McCann, P. & Van Oort, F. (2019). Theories of agglomeration and regional economic growth: A historical review. In Handbook of regional growth and development theories (6-23): Edward Elgar Publishing.
Misra, R.P. (1985). Development issues of our time. Concept publishing company.
Mou, Y. & Xu, K. (2017). The media inequality: Comparing the initial human-human and human-AI social interactions. Computers in Human Behavior, 72, 432-440.
Muis, K.R., Ranellucci, J., Trevors, G. & Duffy, M.C. (2015). The effects of technology-mediated immediate feedback on kindergarten students' attitudes, emotions, engagement and learning outcomes during literacy skills development. Learning and Instruction, 38, 1-13.
Papageorgiou, A., Henrysson, M., Nuur, C., Sinha, R., Sundberg, C. & Vanhuyse, F. (2021). Mapping and assessing indicator-based frameworks for monitoring circular economy development at the city-level. Sustainable Cities and Society, 75, 103378.
Przywojska, J. & Podgórniak-Krzykacz, A. (2020). A comprehensive approach: Inclusive, smart and green urban development. Problemy Ekorozwoju, 15(1), 149-160.
Quinn, B. (2020). Arts festivals and the city. Culture-led urban regeneration, 42(5-6), 85-101.
Raghfar, H. & Fadavi Ardakani, M. (2015). An Analytical framework in the theory of development: Culture, power and inequality. Journal of Iranian Economic Issues, 1(2), 91-115. Retrieved from https://economics.ihcs.ac.ir/article_796_4d45b4548c4fce788eb9d8400ae0279b.pdf [in Persian]
Raszkowski, A. & Bartniczak, B. (2018). Towards sustainable regional development: economy, society, environment, good governance based on the example of Polish regions. Transformations in Business & Economics, 17(2), 44.
Ribeiro, L.R.D.C. (2005). A aprendizagem baseada em problemas (PBL): Uma implementação na educação em engenharia na voz dos atores.
Rostow, W.W. (1959). The stages of economic growth. The Economic History Review, 12(1), 1-16.
Sachs, J. (1988). Conditionality, debt relief and the developing country debt crisis. NBER Working Paper No. w2644.
Saebi, M.H. (2012). Comparative comparison of region's development case study: region of Razavi Khorasan. Journal of Urban Ecology Researches, 3(5), 35-50. Retrieved from
Sarkodie, S.A., Owusu, P.A. & Leirvik, T. (2020). Global effect of urban sprawl, industrialization, trade and economic development on carbon dioxide emissions. Environmental Research Letters, 15(3), 034049.
Saroukhani, B., Tavakoli Vala, J. & Rostamzadeh, A. (2012). Numerical Taxonomy and its application in social research. Journal of Historical Sociology, 4(1), 171-194. Retrieved from
http://jhs.modares.ac.ir/article-25-377-en.html [in Persian]
Seers, D. (1980). Theoretical aspects of unequal development at different spatial levels. In Integration and unequal development: The experience of the EEC (9-23): Springer.
Shankar, R. & Shah, A. (2003). Bridging the economic divide within countries: A scorecard on the performance of regional policies in reducing regional income disparities. World Development, 31(8), 1421-1441.
Smith, A.D. (1969). Theories and types of nationalism. European Journal of Sociology/Archives Européennes de Sociologie, 10(1), 119-132.
Storper, M. (1997). The regional world: territorial development in a global economy. Guilford press.
Todaro, M.P. & Smith, S.C. (2020). Economic development. Pearson UK.
Visi Nab, F., Babaei Aghdam, F., Alipour, K. & Niazi, C. (2016). Evaluation and ranking of the educational development levels of the provinces in the Zagros region using the multi-criteria VIKOR model. Educational Planning Studies, 5(9), 11-29. Retrieved from
Wolniak, R. & Jonek-Kowalska, I. (2021). The level of the quality of life in the city and its monitoring. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 34(3), 376-398.
Yang, B., Xu, T. & Shi, L. (2017). Analysis on sustainable urban development levels and trends in China's cities. Journal of Cleaner Production, 141, 868-880.
Zhao, M., Cheng, C., Zhou, Y., Li, X., Shen, S. & Song, C. (2021). A global dataset of annual urban extents (1992–2020) from harmonized nighttime lights. Earth System Science Data Discussions, 1-25.
)