نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• طه شیشه گری ¹
• فرهاد غفاری ²

¹ عضو هیئت علمی گروه اقتصاد ، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی،واحد علوم و تحقیقات

² دانشیار، گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

اقتصاد مرسوم بیان می‌کند که وجود آربیتراژ در بازارهای مالی،بازیگران این بازارها را به سوی رفتار عقلایی با هدف بیشینه نمودن سود سوق می‌دهد،فرضی که اساس مفهوم فرضیه کارایی در بازار (EMH) را تشکیل می‌دهد.در سوی دیگر در سال‌های اخیر اقتصاد رفتاری با انجام مطالعاتی،فرض کارایی و رفتار عقلایی در بازارهای مالی را زیر سوال برده و برای متغیرهای به ظاهر غیرمرتبط از جمله شرایط جوی،دمای هوا و آلودگی ، تاثیر معنی داری در بازارهای مالی یافته‌است.در این پژوهش می-خواهیم با بررسی داده‌های روزانه شاخص بازار سهام تهران در دو بازه زمانی اسفند 1400 تا بهمن 1401 و اسفند 1401 تا بهمن 1402 مقایسه‌ای میان قدرت توضیح‌دهندگی این دو دیدگاه ارائه دهیم..برای این منظور از داده‌های روزانه نرخ رشد دلار آمریکا در بازار آزاد به عنوان متغیر توضیح دهنده رشد شاخص کل بازار سرمایه در دیدگاه مرسوم اقتصاد استفاده نموده‌ایم و متغیرهای دمای هوا،وضعیت جوی و میزان شاخص آلودگی نیز به عنوان متغیرهای توضیح دهنده در رویکرد رفتاری وارد مدل شده‌اند.برای مدلسازی با توجه به ماهیت بازارهای مالی از روش EGARCH استفاده نموده-ایم.نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بازه اسفند 1400 تا بهمن 1401 که نرخ دلار روند صعودی قابل توجهی را تجربه نموده‌است،قدرت توضیح‌دهندگی متغیرهای رفتاری کاهش یافته و برخی از آن‌ها معنی‌داری خود را در توضیح شاخص کل از دست داده‌اند در حالیکه در بازه اسفند 1401 تا یهمن 1402 (ثبات نسبی نرخ ارز)،متغیرهای رفتاری تاثیر معنی‌داری روی شاخص کل داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها

• اقتصاد رفتاری
• شرایط آب و هوا
• نرخ ارز
• شاخص کل بازار سهام
• کارایی بازارهای مالی

موضوعات

• اقتصاد رفتاری