نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
2 استادیار گروه اقتصاد دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
چکیده
در سال‌های اخیر، بعضی از سیاستگذاران پولی، وجود تورم‌های بالا در اقتصاد ایران را تنها به استقلال بانک مرکزی نسبت می‌دهند و معتقدند که به‌منظور کاهش نرخ تورم، بانک مرکزی باید مستقل باشد؛ درحالی‌که با تکیه بر مطالعات تجربی و به جهت درون‌زایی پول در اقتصاد ایران، موضوعیت استقلال بانک مرکزی با چالش‌های ساختاری مواجه است. ازاین‌رو هدف از نگارش این مقاله، تعیین مؤلفه‌های الزامات موضوعیت استقلال بانک مرکزی با تأکید بر ساختار دولت در اقتصاد ایران است. بدین منظور با توجه به ادبیات موجود، استقلال بانک مرکزی و با استفاده از روش نظریه داده‌بنیاد، اشباع نظری در ارتباط با مقولات مسئله موضوعیت استقلال بانک مرکزی در اقتصاد ایران به‌دست آمد. سپس با استفاده از روش میانگین‌گیری مدل بیزی و در حضور 21 متغیر، متغیرهای انحراف نرخ ارز مؤثر از نرخ ارز مناسب، کسری بودجه دولت، درآمدهای نفتی و شاخص اثربخشی دولت به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای مشخص‌کننده الزامات موضوعیت استقلال بانک مرکزی در اقتصاد ایران شناخته شدند. به‌علاوه بر طبق نتایج حاصل، افزایش صرف شاخص‌های استقلال بانک مرکزی در حضور متغیرهایی که منجر به درون‌زایی پول در شرایط موجود اقتصاد ایران شده‌اند، اثر ضعیف و شکننده دارد و لذا ضروری است قبل از بحث استقلال، اصلاحات ساختاری در هر یک از متغیرهای مهم مورد شناسایی صورت گیرد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
امیرخانی، محمدرضا و نصیری، مجید. (1394). تأثیر استقلال بانک مرکزی روی نرخ تورم و تغییرات آن در کشورهای درحال‌توسعه. کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد و مهندسی صنایع، ICMEI01_078.
برادران شرکا، حمیدرضا و ملک‌الساداتی، سعید. (1387). براساس شاخص‌های بانک جهانی تأثیر حکمرانی خوب بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب. فصلنامه راهبرد، 16(3)، 27-52. https://dor.isc.ac/dor/20.1001.1.10283102.1387.16.3.2.7
تقی‌پور، انوشیروان و موسوی آزاد کسمانی، افسانه. (1383). بررسی رابطه بین تورم و استقلال بانک مرکزی در ایران. مجله برنامه و بودجه، 9(2)، 59-93. http://dorl.net/dor/20.1001.1.22519092.1383.9.2.2.8
جعفری صمیمی، احمد و احمدی، نوشین. (1381). استقلال بانک مرکزی و عملکرد اقتصاد کلان در کشورهای درحال‌توسعه (شامل ایران): یک تحلیل تجربی (1990-1998). پژوهشنامه اقتصاد کلان، 2(4)، 132-113. https://jes.journals.umz.ac.ir/article_164.html
جعفری صمیمی، احمد و درخشانی درآبی، کاوه. (1394). استقلال بانک مرکزی در ایران: تحلیل نظری و تجربی. پژوهشهای پولی بانکی، 8(24)، 167-190.
حاتم‌راد، سامان، آدرنگی، بهرام، اصغرپور، حسین و حقیقت، جعفر. (1402). بررسی تأثیرگذاری عوامل کلان اقتصادی بر شاخص قیمت سهام بازار بورس ایران با استفاده از مدل‌های میانگین‌گیری. پژوهشهای اقتصادی ایران، 28(95)، 193-236.
https://doi.org/10.22054/ijer.2023.71810.1164
دانایی‌فرد، حسن، الوانی، سیدمهدی و آذر، عادل. (1392). روش‌شناسی پژوهش کیفی در مدیریت: رویکردی جامع. چاپ دوم، تهران: صفر.
درخشانی دارابی، کاوه و محنتفر، یوسف. (1395). مطالعه نظری و تجربی رابطه میان استقلال بانک مرکزی و حکمرانی خوب. فصلنامه سیاستگذاری پیشرفت اقتصادی دانشگاه الزهرا، 4(10)، 43-70. https://doi.org/10.22051/edp.2017.13196.1066
شرافت‌جهرمی، محمدناصر و صمصامی، حسین. (1385). الگویی برای محاسبه نرخ مناسب ارز در دوران اصلاح ساختار اقتصاد ایران، پژوهشنامه اقتصادی، ۲۱(۲)، 81-120.
https://joer.atu.ac.ir/article_3368.html
شیخ‌لی، سمانه، نصیری‌اقدم، علی، آماده، حمید و درودیان، حسین. (1401). مدل‌سازی پیش‌بینی بحران بانکی ایران با رویکرد مدل‌های میانگین‌گیری بیزین. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 9(4)، 1-36. https://doi.org/10.22034/ecoj.2022.53817.3125
صمصامی، حسین و ابراهیم‌نژاد، احمد. (1398). تأثیر نااطمینانی سیاست‌های اقتصادی بر بیکاری و کارآفرینی در اقتصاد ایران، رویکرد سیستم معادلات همزمان. تحقیقات اقتصادی، 54(4)، 995-1016. https://doi.org/10.22059/jte.2019.74175
قاسمی، حسام‌الدین و عرب‌مازار، عباس. (1399). تعیین مؤلفه‌های تاب‌آوری نظام تجاری ایران. تحقیقات اقتصادی، 55(1)، 115-133.
https://doi.org/10.22059/jte.2020.283979.1008186
قدیمی، مریم، ربیعی، مهناز، دوانی، عبداله و شاه‌آبادی، ابوالفضل. (1398). تأثیر فساد و استقلال بانک مرکزی بر حجم پول در ایران: با استفاده از الگوی (STAR). فصلنامه مدل‌سازی اقتصادسنجی، 4(3)، 140-111.
https://doi.org/10.22075/jem.2019.18322.1350
قنبری، میترا و محمدی، تیمور. (1395). سیکلهای سیاسی پولی و رابطه آن با استقلال بانک مرکزی. فصلنامه پژوهشهای پولی و بانکی، 9(30)، 545-567.
http://dorl.net/dor/20.1001.1.26453355.1395.9.30.3.8
مهرآرا، محسن و رضایی برگشادی، صادق. (1395). بررسی عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی ایران مبتنی بر رویکرد متوسط‌گیری بیزین (BMA) و حداقل مربعات متوسط وزنی (WALS). فصلنامه پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، 6(23)، 89-114.
https://dorl.net/dor/20.1001.1.22285954.1395.6.23.6.3
نوراحمدی، محمدجواد، خادم‌علی‌زاده، امیر و شیر مهنجی، محمدباقر. (1401). فراتحلیل تأثیر استقلال بانک مرکزی بر تورم. پژوهشهای اقتصادی ایران، 27(92)، 113-152.
https://doi.org/10.22054/ijer.2021.56719.918
وحید، سمانه. (1401). تأثیر فساد بر تولید در ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی تهران.
Amirkani, M.R. & Nasiri, M. (2015). The effect of central bank independence on the inflation rate and its changes in developing countries. International Conference on Industrial Management, Economics and Engineering, ICMEI01_078. [In Persian]
Balls, E., Howat, J. & Stansbury, A. (2018). Central bank independence revisited: after the financial crisis, what should a model central bank look like? Working Paper, 87.
https://www.hks.harvard.edu/centers/mrcbg/publications/awp/awp87
Banaian, K., Laney, L. & Willett, T. (1986). Central bank independence: an international comparison. Financial and Monetary Policy Studies, 13, 199-217. https://doi.org/10.1007/978-94-009-4432-9_11
Baradaranshoraka, H.R. & Malakolsadati, S. (2008). Based on world bank indicators, the effect of good governance on economic growth in selected countries. A Quarterly Journal of Strategy, 16(3), 27-52. [In Persian] https://dorl.net/dor/20.1001.1.10283102.1387.16.3.2.7
Baumann, P.F.M., Schomaker, M. & Rossi, E. (2021). Estimating the effect of central bank independence on inflation using longitudinal targeted maximum likelihood estimation. Journal of Causal Inference, 9, 109-146. https://doi.org/10.1515/jci-2020-0016
Bhat, A.A., Iqbalkhan, J., Bhat, S.A. & Bhat, J.A. (2023). Central bank independence and inflation in India: the role of financial development. Studies in Economics and Econometrics, 47(4), 392-407.
Brogaard, J. & Andrew, D. (2015). The asset pricing implications of government economic policy uncertainty. Management Science, 61(1), 3-18.
Casinhas, L.M.C. (2019). Central bank independence and economic growth. Business School, 1-74.
Crowe, C. & Meade, E. (2008). Central bank independence and transparency: evolution and effectiveness. European Journal of Political Economy, 24(4), 763–777. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2008.06.004
Cukeirman, A., Web, S.B. & Neyapti, B. (1992). Measuring the independence of central banks and its effects on policy outcomes. The World Bank Economic Review, 6(3), 353-398. https://doi.org/10.1093/wber/6.3.353
Danaeifard, H., Azar, A. & Elwani, S.M. (2015). Qualitative research methodology in management: a comprehensive approach. 3rd Ed., Tehran, Safar. [In Persian]
Derakhshanidarabi, K. & Mehnatfar, Y. (2016). Theoretical and empirical study of the relationship between central bank independence and good governance. Journal of Economic Development Policy, 4(10), 43-70. [In Persian]
Dumiter, F.C. (2009). Measuring central bank independence and inflation targeting in developed and developing countries. Timisoara Journal of Economics, 2(6), 83-100.
https://econpapers.repec.org/RePEc:wun:journl:tje:v02:y2009:i2(6):a03
Eijffinger, S.C.W. & Dehaan, J. (1996). The political economy of central bank independence. Princeton Studies in International Economics, International Economics Section, Departement of Economics Princeton University. https://econpapers.repec.org/RePEc:fth:prinfi:19
Federal Reserve. (1913). The federal reserve act. Last update: 2017.
Fernandez, C., Ley, E. & Steel, M.F. (2001). Model uncertainty in cross‐ country growth regressions. Journal of Applied Econometrics, 16(5), 563-576. https://doi.org/10.1002/jae.623
Friedman, M. (1962). Should there be an independent monetary authority? in Search of a Monetary Constitution, Cambridge, Mass., Harvard University Press. https://doi.org/10.4159/harvard.9780674434813.c9
Ghadimi, M., Rabiei, M., Davani, A. & Shahabadi, A. (2019). The effect of corruption and central bank independence on volume of money in Iran: using the model (STAR). Journal of Econometric Modelling, 4(3), 111-140. [In Persian]. https://doi.org/10.22075/jem.2019.18322.1350
Ghanbari, M. & Mohammadi, T. (2017). Political monetary cycles and central bank independence. Journal of Monetary and Banking Research, 9(30), 545-567. [In Persian]
http://dorl.net/dor/20.1001.1.26453355.1395.9.30.3.8
Ghasemi, H. & Arabmazar, A. (2020). Determining the resiliency components of Iran's trade system. Economic Research, 55(1), 115-133. [In Persian]. https://doi.org/10.22059/jte.2020.283979.1008186
Giannone, D., Lenza, M. & Reichlin, L. (2011). Market freedom and the global recession. IMF Economic Review, 59(1), 111-135. https://doi.org/10.1057/imfer.2010.14
Glaser, B. & Strauss, A. (1967). The discovery of grounded theory: strategies for qualitative research. Chicago: Aldine.
Gower, B. (1997). Scientific method: a historical and philosophical introduction. routledge.
Grilli, V., Masciandaro, D. & Tabellini, G. (1991). Political and monetary institutions and public financial policies in the industrial countries. Economic Policy, 6(13), 341-392. https://doi.org/10.2307/1344630
Hatamerad, S., Adrangi, B., Asgharpur, H. & Haghighat, J. (2023). Investigating the impact of macroeconomic factors on the Iranian stock price index by using averaging methods. Iranian Journal of Economic Research, 28(95), 193-236. [In Persian]. https://dorl.net/dor/20.1001.1.17260728.1402.28.95.6.1
Hibbs, D.A. (1977). Political parties and macroeconomic policy. The American Political Science Review, 71(4), 1467-1487.
Jafarisamimi, A. & Ahmadi, N. (2002). Central bank independence and macroeconomic performance in developing countries (including Iran): an empirical analysis (1990-1998). Macroeconomics Research Letter (MRL), 2(4), 113-132. [In Persian].
https://jes.journals.umz.ac.ir/article_164.html
Jafarisamimi, A. & Derakhshaniderabi, K. (2015). Independence of central bank in Iran: theoretical and empirical analysis. Monetary and Banking Researches Institute, 8(24), 167-190. [In Persian].
Jeffreys, H. (1998). The theory of probability. OuP Oxford.
Kass, R.E. & Raftery, A.E. (1995). Bayes factors. Journal of the American Statistical Association, 90(430), 773-795.
https://doi.org/10.2307/2291091
Kunaedi, A. & Darwanto, D. (2020). Central bank independence and inflation: the matters of financial development and institutional quality. Journal Illum Economic, 9(1), 1-14. http://dx.doi.org/10.15408/sjie.v9i1.12899
Kydland, F.E. & Prescott, E.C. (1977). Rules rather than discretion: the inconsistency of optimal plans. Journal of Political Economy, 85(3), 473-491. https://doi.org/10.1086/260580
Leamer, E.E. (1978). Specification searches: ad hoc inference with no experimental data. John Wiley & Sons Incorporated.
Magnus, J.R., Powell, O. & Prüfer, P. (2010). A comparison of two model averaging techniques with an application to growth empirics. Journal of Econometrics, 154(2), 139-153.
Martin, S., Gernot, D. & Miller, R. (2004). Determinants of long-term growth: a Bayesian Averaging of Classical Estimates (BACE) approach. The American Economic Review, 94(4), 813-835. https://www.jstor.org/stable/3592794
Masanjala, W. & Papageorgiou, C. (2008). Rough and lonely road to prosperity: a reexamination of the sources of growth in Africa using Bayesian Model Averaging. Journal of Applied Econometrics, 23(5), 671-682. https://doi.org/10.1002/jae.1020
Mathew, J.T. (2006). Measuring central bank independence in twenty-five countries: a new index of institutional quality. 8th Annual Conference on Money and Finance in Indian Economy.
Mehrara, M. & Rezaeibargoshadi, S. (2016). The determinants of economic growth in Iran based on Bayesian Model Averaging and Weighted Averaging Least Square. Quarterly Journal of Economic Growth and Development Research, 6(23), 89-114. [In Persian].
Nordhaus, W.D. (1975). The political business cycle. The Review of Economic Studies, 42(2), 169-190. https://doi.org/10.2307/2296528
Nourahmadi, M.J., Alizadeh, A.K. & Shirmehenji, M.B. (2022). Meta analysis of the effect of central bank independence on inflation. Iranian Journal of Economic Research, 27(92), 113-152. [In Persian].
Okorie, G. (2021). Understanding central bank independence. Central Bank of Nigeria, Understanding Monetary Policy Series, 13, 1-30.
Raftery, A.E. (1995). Bayesian model selection in social research (with discussion). Sociological Methodology, 25, 111- 163. https://doi.org/10.2307/271063
Rogoff, K. (1985). The optimal degree of commitment to an intermediate monetary target, The Quarterly Journal of Economics, 100, 1169–1189.
Rogoff, K. (2019). Is this the beginning of the end of central bank independence? occasional paper 95, Group of Thirty Washington. D. C.
Samsami, H. & Ebrahimnejad, A. (2020). The impact of the economic policy uncertainty on the entrepreneurship and unemployment in Iranian economy, simultaneous equations system approach. Economic Research, 54(4), 995-1016. [In Persian].
https://doi.org/10.22059/jte.2019.74175
Sargent, T. & Wallace, N. (1981). Some unpleasant monetarist arithmetic. Quarterly Review, 5(3), 1-17. https://doi.org/10.21034/qr.531
Sheikhli, S., Nasiriaqhdam, A., Amadeh, H. & Doroodian, H. (2023). Modelling of banking crisis forecasting in Iran by BMA. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 9(4), 1-36. [In Persian].
Sherafatjahromi, M.N. & Samsami, H. (2006). A model for calculating the appropriate exchange rate in the era of reforming the structure of the Iranian economy. Economics Research, 6(21), 81-120. [In Persian]
https://joer.atu.ac.ir/article_3368.html
Strauss, A. & Corbin, J. (2008). Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory, 3rd Ed., Sage Publications, Inc. https://doi.org/10.4135/9781452230153
Taghipour, A. & Mousaviazadkasmani, A. (2004). A survey of relationship between the independence of central bank and inflation of Iran. The Journal of Planning and Budgeting, 9(2), 59-93. [In Persian]. http://dorl.net/dor/20.1001.1.22519092.1383.9.2.2.8
Vahid, S. (2022). The effect of corruption on GDP. M.A in Economic, Shahid Beheshti University. [In Persian]
World Bank. (2012). Institute governance data: webinteractive inventory of datasets and empirical tools. Washington, DC.
Zellner, A. (1986). On assessing prior distributions and Bayesian regression analysis with g-Prior distributions. in Bayesian Inference and Decision Techniques: Essays in Honor of Bruno de Finetti, eds. P. K. Goel and A. Zellner, Elsevier Science, 233-243.
Zervoyianni, A., Anastasiou, A. & Anastasiou, A. (2014). Does central bank independence really matter? re-assessing the role of the independence of monetary policy makers in macroeconomic outcomes. International Journal of Economics and Business Research (IJEBR), 8(4), 427-473. https://doi.org/10.1504/ijebr.2014.065513
)