نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
- سید امین منصوری 1
- سید مرتضی افقه 1
- بهروز صادقی عمروآبادی 2
- حسن فرازمند 3
- یعقوب اندایش 2
- علی بوداقی 4
1 دانشیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
2 استادیار گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
3 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
4 استادیار گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
چکیده
یکی از چالش‌های مهم در توسعه منطقه‌ای بررسی نقش دولت‌های محلی و ارتباط آن با شرکت‌های بزرگ محلی بر توزیع درآمد است؛ به‌خصوص زمانی که شرکت‌های بزرگ اهداف ملی داشته باشند و عمده توان تولیدی آن‌ها سرمایه‌بر و دانش‌بر باشد ولی منطقه تحت پوشش شرکت کاربر باشد. هدف اصلی در این تحقیق بررسی نقش دولت و شرکت‌های بزرگ محلی بر توزیع درآمد است. برای این منظور، استان خوزستان به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فرد از این منظر انتخاب شد و برای دوره 1385 تا 1399 به‌صورت فصلی و با استفاده از روش GMM به بررسی اهداف تحقیق پرداخته شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که اثر هزینه‌های جاری و عمرانی دولت در استان بر ضریب جینی شهری منفی و معنادار و اثر متغیر ارزش‌افزوده شرکت‌های بزرگ صنعتی استان بر ضریب جینی شهری مثبت و معنادار است. با توجه به نتایج تحقیق، پیشنهاد می‌شود با یک هماهنگی و برنامه‌ریزی دقیق بین شرکت‌های بزرگ و مدیران استانی، در راستای کاهش نارضایتی و نابرابری درآمدی استان با سیاست‌هایی همچون افزایش اشتغال بومی و آموزش نیروهای بومی استان گام بردارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اکبری، نعمت‌الله، فرهمند، شکوفه و جمالی، سمیه. (1390). تحلیل فضایی تأثیر سیاست‌های مالی دولت بر نابرابری درآمد در ایران با رهیافت رگرسیون وزنی جغرافیایی (GWR). فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 8(3)، 1-26. doi: 10.22055/jqe.2011.10591
جلالی، محسن. (1387). بررسی و برآورد ضریب جینی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 12(36)، 115-134 برگرفته از
https://ijer.atu.ac.ir/article_3568_b67d90fa8c9e5e94d791bffbfb310da8.pdf
حسنوند، داریوش و نادمی، یونس. (1397). تحلیل تجربی حاکمیت رابطه ماندل بین نرخ بهره و تورم در ایران: رهیافت فضا-حالت. اقتصاد پولی مالی، 25(15)، 219-238. doi: 10.22067/pm.v25i16.63738
خانزادی، آزاد، حیدریان، مریم و مرادی، سارا. (1393). بررسی و تحلیل نقش و اثرات درآمدهای مالیاتی بر توزیع درآمد و توسعه انسانی (مطالعه موردی کشور ایران). فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 11(4)، 135-158. https://jqe.scu.ac.ir/article_11876.html
رنانی، محسن، شیرازی، همایون و صادقی عمروآبادی، بهروز. (1393). بررسی عوامل مؤثر در جریان مهاجرت از ایران با استفاده از مدل پانل پویا. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 49(2)، 362-337. doi: 10.22059/jte.2014.51797
سیفی‌پور، رویا و رضایی، محمدقاسم. (1390). بررسی عوامل مؤثر بر توزیع درآمد در اقتصاد ایران با تأکید بر مالیات‌ها. پژوهشنامه مالیات، ۱۹(۱۰)،۱۲۱-۱۴۲. URL: http://taxjournal.ir/article-۱-۱۰۰-fa.html
شکیبایی، علیرضا، صادقی، زین‌العابدین و سلمانی، زهرا. (1397). بررسی اثر اشتغال صنعتی بر نابرابری درآمد در کشورهای درحال‌توسعه وتوسعه‌یافته. فصلنامه علمی پژوهش‌های اقتصاد صنعتی، 2(5)، 61-78. doi: 10.30473/indeco.2020.47492.1113
صادقی، سیدکمال، بهشتی، محمدباقر، رنج‌پور، رضا و ابراهیمی، سعید. (۱۳۹۷). تحلیل تجربی تأثیر مالیات‌های مستقیم بر توزیع درآمد در ایران: کاربرد مدل خودرگرسیون برداری عامل افزوده. پژوهشنامه مالیات، ۲۶(۳۷)، ۴۱-۷۲. http://taxjournal.ir/article-1-1379-fa.html.
صادقی عمروآبادی، بهروز. (1401). تحلیل اثرات همجمعی نامتقارن منابع رانتی دولت بر نابرابری درآمدی کشورهای منا. فصلنامه علمی نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 9(3)، 113-146. doi: 10.22034/ecoj.2022.42390.2748.
صادقی عمروآبادی، بهروز و هوشمندی، حمید. (1400). تحلیل اثرات نابرابری درآمدی بر بدهی عمومی دولت در کشورهای عضو اوپک، رویکرد آستانه‌ای پانل. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی. ۲۹(۹۷)، ۳۱۳-۳۳۵. 10.52547/qjerp.29.97.313 doi:
صمدی، سعید، واعظ، محمد و قاسمی، محمدرضا. (1390). فصلی کردن سری‌های زمانی (مطالعه موردی درآمدهای نفتی دولت، شاخص قیمت مصرف‌کننده و نقدینگی). اقتصاد پولی مالی، 18(2)، 1-15. doi: 10.22067/pm.v18i2.27600
طیب‌نیا، علی، زارعی، عباس و یاری، حمید. (1389). بررسی تأثیر توسعه مالی بر نابرابری درآمدی، مطالعه موردی کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا. دوفصلنامۀ علمی مطالعات و سیاست‌های اقتصادی، 2(81)، 137-154. doi: 10.22096/esp.2010.26225
فطرس، محمدحسن و معبودی، رضا. (1387). بررسی روابط بین نابرابری درآمد و نابرابری هزینه مصرف در ایران طی سال‌های 1358-1385. فصلنامه اقتصاد مقداری، 18(5)، 137-160. برگرفته از https://www.sid.ir/paper/359073/fa
مرادی، فاطمه، جعفری، محمد و فتاحی، شهرام. (1402). تأثیر حکمرانی خوب بر نابرابری درآمد در کشورهای منتخب درحال‌توسعه و توسعه‌یافته؛ با تأکید بر کنترل فساد. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، 20(3)، 110-135. doi: 10.22055/jqe.2021.37420.2374
منصوری، سیدامین، افقه، سیدمرتضی و باوی، معصومه. (1402). بررسی تأثیر ابعاد توسعۀ مالی بر توزیع درآمد با تأکید بر داده‌های بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 12(45)، 223-258. doi: 10.22084/aes.2022.25664.3394
منصوری، سیدامین و افقه، سیدمرتضی. (1399). بررسی تأثیر آزادی‌های سیاسی، اقتصادی و شخصی در توسعة انسانی (رویکرد بین کشوری). مطالعات اقتصاد سیاسی بین‌الملل، 3(1)، 301-279. doi: 10.22126/ipes.2020.3663.1062
منصوری، سیدامین و افقه، سیدمرتضی. (1396). بررسی اثرهای متقابل آزادی و حکمرانی بر توسعۀ انسانی (رویکرد داده‌های تابلویی در دورۀ 1995-2015). مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی، 7(25)، 135-155. https://sspp.iranjournals.ir/article_29730.html
منصوری، سیدامین، فرازمند، حسن و افقه، سیدمرتضی. (1400). بررسی تاب‌آوری اقتصادی در صنایع کوچک و متوسط استان خوزستان ناشی از همه‌گیری ویروس سارس-کو2 (کرونا). اقتصاد باثبات، 2(3)، 1-30. doi: 10.22111/sedj.2021.40408.1153
مهرآرا، محسن و اصفهانی، پوریا. (1394). بررسی رابطۀ بین توزیع درآمد و ساختار مالیاتی کشورهای منتخب. پژوهشنامه مالیات، ۲۳(۲۸). 209-228. http://taxjournal.ir/article-۱-۷۷۰-fa.html
موسوی جهرمی، یگانه، خداداد کاشی، فرهاد و موسی‌پور، احمدی عالمه. (1393). ارزیابی عوامل موثر بر نابرابری درآمدی در جامعه. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 19(61)، 117-147. https://ijer.atu.ac.ir/article_1697.html
Afonso, A., Schuknecht, L. & Tanzi, V. (2010). Income distribution determinants and public spending efficiency. The Journal of Economic Inequality, 8(3), 367-389. doi.org/10.1007/s10888-010-9138-z.
Baghiatallah, M., Hasan, F., Sayed Aziz, A. & Sayed Amin, M. (2022). Tax reform and the dynamics of macroeconomic variables in Iran: A dynamic stochastic general equilibrium (DSGE). Journal of Tax Research, 30(54), 7-28. doi:10.52547/taxjournal.30.54.7 [In Persian]
Bakija, J., Cole, A. & Heim, B. T. (2012). Jobs and income growth of top earners and the causes of changing income inequality: Evidence from US tax return data. In: Williams College, Williamstown, MA.
Berri, A., Lyk-Jensen, S. V., Mulalic, I. & Zachariadis, T. (2014). Household transport consumption inequalities and redistributive effects of taxes: A repeated cross-sectional evaluation for France, Denmark and Cyprus. Transport Policy, 36, 206-21. doi: 10.1016/j.tranpol.2014.08.007
Besley, T. & Kanbur, R. (1990). The principles of targeting, policy, research. Retrieved from
Bhandari, A. & Mc Grattan, E. R. (2021). Sweat equity in US private business. The Quarterly Journal of Economics, 136(2), 727-781. http://hdl.handle.net/10.1093/qje/qjaa041
Bird, R. M. & Zolt, E. M. (2014). Redistribution via taxation: The limited role of the personal income tax in developing countries. Annals of Economics and Finance, 15(2), 625-683. http://down.aefweb.net/AefArticles/aef150204Bird.pdf
Boot, J. C. G., Feibes, W. & Lisman, J. H. C. (1967). Further methods of derivation of quarterly figures from annual data. Applied Statistics, 16(1), 65-75. doi.org/10.2307/2985238.
Chow, G. C. & Lin, A. L. (1976). Best linear unbiased estimation of missing observations in an economic time series. Journal of the american statistical association, 71(355), 719-721. doi.org/10.2307/2285608.
Chu, K. Y., Davoodi, H. R. & Gupta, S. (2000). Income distribution and tax and government spending policies in developing countries: International Monetary Fund, Fiscal Affairs Department.
Engel, E. M., Galetovic, A. & Raddatz, C. E. (1999). Taxes and income distribution in Chile: some unpleasant redistributive arithmetic. Journal of Development Economics, 59(1), 155-192. RePEc:eee:deveco:v:59:y:1999:i:1:p:155-192.
Fotros, M. H. & Maaboudi, R. (2008). A study of the relationships between income inequality and consumption expenditure inequality in Iran, during 1979-2006. Quarterly Journal of Quantitative Economics (JQE), 18(5), 137-160. Retrieved from https://www.sid.ir/paper/359073/en [In Persian]
Harms, P. & Zink, S. (2003). Limits to redistribution in a democracy: a survey. European Journal of Political Economy, 19(4), 651-668. doi.org/10.1016/S0176-2680(03)00021-1.
Hassanvand, D. & Nademi, Y. (2018). Empirical analysis of existence of the mundell's relationship between interest rate and inflation in Iran: a state-space approach. Monetary & Financial Economics, 25(15), 219-238. doi:10.22067/pm.v25i16.63738
Hettich, W. & Winer, S. L. (1988). Economic and political foundations of tax structure. The American Economic Review, 78(4), 701-712. RePEc:aea:aecrev:v:78:y:1988:i:4:p:701-12.
Jalali, M. (2008). An estimation of gini coefficient in Iran. Iranian Journal of Economic Research, 12(36), 115-134 Retrieved from https://ijer.atu.ac.ir/article_3568_b67d90fa8c9e5e94d791bffbfb310da8.pdf [In Persian]
Kaymak, B. & Poschke, M. (2016). The evolution of wealth inequality over half a century: The role of taxes, transfers and technology. Journal of monetary economics, 77, 1-25. doi: 10.1016/j.jmoneco.2015.10.004
Khanzadi, A., Heidarian, M. & Moradi, S. (2015). Analyzing the role and impacts of tax revenues on Income distribution and human development (A case study of Iran). Quarterly Journal of Quantitative Economics, 11(4), 135-158. Retrieved from https://jqe.scu.ac.ir/article_11876_8ba5c541b02395c60125731af637b342.pdf [In Persian]
Mahmoudinia, D. & Amroabadi, B.S. (2023). Good governance and financial crises: A global evidence. Global Business and Economics Review, 29(2), 181-211. RePEc:ids:gbusec:v:29:y:2023:i:2:p:181-211.
Mansouri, S. & Afghah, S. (2020). Survey the Impact of political, economic and personal freedoms on human development index (a cross-country approach). International Political Economy Studies, 3(1), 279-301. doi:10.22126/ipes.2020.3663.1062 [In Persian]
Mansouri, S. A., Afghah, S. M. & Bavi, M. (2023). Investigating the Impact of financial development dimensions on income distribution with emphasis on Tehran stock exchange data. Journal of Applied Economics Studies in Iran, 12(45), 223-258. doi:10.22084/aes.2022.25664.3394 [In Persian]
Mansouri, S. A. & Afghan, S. M. (2018). Interactions between freedom, governance and human development (an approach of panel data for the period 1995-2015). Strategic Studies of public policy, 7(25), 135-155. Retrieved from https://sspp.iranjournals.ir/article_29730_76e7954f1fe4d45f4a2c42f70e1bd60d.pdf [In Persian]
Mansouri, S. A., Farazmand, H. & Afghah, M. (2021). Investigation of economic resilience in small and medium industries of Khuzestan province due to SARS-CoV-2 (Corona) Epidemic. Stable Economy Journal, 2(3), 1-30. doi:10.22111/sedj.2021.40408.1153 [In Persian]
Mansouri, S. A., Farazmand, H., Afghah, S. M. & Alizade, M. (2022). Structural modeling of the relationship between tax evasion and the hidden economy with the Panel MIMIC approach. Quarterly Journal of Economic Research and Policies, 30(103), 159-195. doi:10.52547/qjerp.30.103.159 [In Persian]
McLure Jr, C. (1984). The evolution of tax advice and the taxation of capital income in the USA. Environment and Planning C: Government and Policy, 2(3), 251-269. doi.org/10.1068/c020251.
Mehrara, M. & Esfahani, P. (2016). The relationship between income distribution and tax structure in the selected countries. Journal of Tax Research, 23(28), 209-228. Retrieved from http://taxjournal.ir/article-1-770-en.html [In Persian]
Milanovic, B. (2000). The median-voter hypothesis, income inequality, and income redistribution: An empirical test with the required data. European Journal of Political Economy, 16(3), 367-410. doi.org/10.1016/S0176-2680(00)00014-8.
Moradi, F., Jafari, M. & Fatahi, S. (2023). The impact of good governance on income inequality in selected developing and developed countries with an emphasis on control of corruption. Quarterly Journal of Quantitative Economics (JQE), 20(3), 110-135. doi:10.22055/jqe.2021.37420.2374 [In Persian]
Mousavi Jahromi, Y., Khodadad Kashi, F. & Moosapour Ahmadi, A. (2015). Evaluation of the factors affecting income inequality. Iranian Journal of Economic Research, 19(61), 117-147. Retrieved from https://ijer.atu.ac.ir/article_1697_583281c121ee0d55eefecd41ad0cc0cc.pdf [In Persian]
Oueslati, W., Zipperer, V., Rousselière, D. & Dimitropoulos, A. (2017). Energy taxes, reforms and income inequality: An empirical cross-country analysis. International Economics, 150, 80-95. doi: 10.1016/j.inteco.2017.01.002.
Piketty, T., Saez, E. & Stantcheva, S. (2014). Optimal taxation of top labor incomes: A tale of three elasticities. American Economic Journal: Economic Policy, 6(1), 230-271. doi: 10.1257/pol.6.1.230.
Ramirez, J. (2002). Redistribution and fiscal policy. In: Federal Reserve Bank of Atlanta, Working Paper.
Renani, M., Shirazi, H. & Sadeghi Amroabadi, B. (2014). Determinants of Iran’s emigration flows: An application of the dynamic panel data approach. Journal of Economic Research (Tahghighat- E- Eghtesadi), 49(2), 337-362. doi:10.22059/jte.2014.51797
Sadeghi Amroabadi, B. (2022). Analyzing the asymmetric cumulative effects of rentier state on income inequality in Mena countrie. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 9(3), 113-146. doi:10.22034/ecoj.2022.42390.2748 [In Persian]
Sadeghi Amroabadi, B. & Hooshmandi, H. (2021). Analyzing the effects of income inequality on public debt in OPEC member states by threshold panel. qjerp, 29(97), 313-335. doi: 10.52547/qjerp.29.97.313 [In Persian]
Sadeghi, S. K., Beheshti, M. B., Ranjpour, R. & Ebrahimi, S. A. (2018). An empirical analysis of effects of direct taxes on income distribution in Iran: A FAVAR approach. Journal of Tax Research, 26(37), 41-72. Retrieved from http://taxjournal.ir/article-1-1379-en.html [In Persian]
Samadi, S., Vaez, M. & Ghasemi, M. R. (2012). Qurterizing time-series (A case study, government oil revenues, consumer price index and liquidity). Monetary & Financial Economics, 18(2), 1-15. doi:10.22067/pm.v18i2.27600 [In Persian]
Seifeepour, R. & Rezaee, M. (2011). An analysis of the effective factors on income distribution in Iran with the emphasis on taxes. Journal of Tax Research, 19(10), 121-142. Retrieved from http://taxjournal.ir/article-1-100-en.html [In Persian]
Shakibai, A., Sadeghi, Z. & Salmani, Z. (2018). Evaluating the Impact of industrial employment on income inequality in developing and developed countries. Industrial Economic Research, 2(5), 61-78. doi:10.30473/indeco.2020.47492.1113 [In Persian]
Schultz, T. P. (1969). Secular trends and cyclical behavior of income distribution in the united states: 1944–1965. In Six papers on the size distribution of wealth and income (pp. 75-106). NBER.
Slemrod, J. (1990). Do taxes matter?: The impact of the Tax Reform Act of 1986. (No Title).
Taeibnia, A., Zareei, A. & Yari, H. (2010). The effect of financial development on income inequality: A case study for the middle east and north african countries. The Journal of Economic Studies and Policies, 2(81), 137-154. doi:10.22096/esp.2010.26225 [In Persian]
Tanzi, V. (1987). The response of other industrial countries to the US Tax Reform Act. National Tax Journal, 40(3), 339-355. doi.org/10.1111/1467-856X.001
)