نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانش‌آموخته کارشناسی ارشد، رشته اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
4 استادیار، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، تهران، ایران
چکیده
هدف مطالعه حاضر، بررسی اثر بحران‌های بانکی بر توزیع درآمد طبقات مختلف درآمدی طی دوره زمانی 2020-1990 برای 60 کشور منتخب جهان است. بدین منظور، 6 مدل با متغیرهای وابسته مختلف که صدک‌های درآمدی مربوط به طبقات ثروتمند، متوسط و فقیر را نشان میدادند، با استفاده از مدلسازی پانل GMM تخمین زده شد. نتایج نشان داد که با وقوع بحران بانکی سهم درآمد طبقات ثروتمند کاهش و سهم درآمد طبقه متوسط و 20 درصد پایین افزایش یافته است. بنابراین وقوع بحران بانکی منجر به برابری درآمد در کشورهای مورد مطالعه شده است. علاوه بر متغیر بحران بانکی، متغیرهای توسعه مالی و باز بودن مالی منجر به نابرابری درآمدی و متغیرهای مخارج عمومی به GDP، باز بودن تجاری، تولید ناخالص داخلی و مجذور آن، باعث برابری توزیع درآمد در این کشورها شده است. با توجه به نتایج تحقیق، توصیه میشود برای مدیریت اثرات سوء بحران بانکی و کاهش نابرابری درآمد، دولتها از طریق ارائه یارانه و بستههای حمایتی، تسهیل اشتغال و اعطای وام کمبهره از صدک‌های پایین درآمدی حمایت کنند. همچنین از صدک‌های بالای درآمدی نیز مالیاتی‌هایی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه اخذ کنند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابراهیمی کلاریجانی، کوثر. (1399). بررسی اثر نابرابری درآمدی بر وقوع بحران‌های بانکی در ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزش عالی غیردولتی ادیب مازندران، مازندران.
احمدی شادمهری، محمدطاهر، قائد، ابراهیم و مرادی، مژگان. (1398). عوامل مؤثر بر نابرابری توزیع درآمد در ایران با تأکید بر نقش مهاجرت و شهرنشینی. دو فصلنامه مطالعات جمعیتی، 5(1)، 127-147. https://jips.nipr.ac.ir/article_108264.html?lang=fa
اشرفی، سکینه، بهبودی، داود و دژپسند، فرهاد. (1397). بررسی رابطه غیرخطی نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی: مطالعه موردی ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 5(3)، 21-42. https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_7746.html?lang=fa
اکبر موسوی، سیدصالح، سلمانی، بهزاد. (1401). شناسایی عوامل مؤثر بر زیان‌های بحران بانکی، پژوهشهای اقتصادی ایران، 27(92)، 9-43.
https://doi.org/10.22054/ijer.2022.63191.1032
اکبر موسوی، سیدصالح، سلمانی، بهزاد. (1400). تاریخ‌های بحران بانکی و زیان‌های تولید پس از بحران، پژوهشنامه اقتصادی، 82(21)، 121-161.
https://doi.org/10.22054/joer.2022.65183.1023
تقی‌نژاد عمران، وحید، میلا علمی، زهرا و رمضانپور، مبین. (1401). تأثیر متغیر سیاسی در رابطه میان حق‌الضرب و نابرابری درآمدی کشورهای منتخب (OECD,D8). فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 16(58)، 85-101.
https://doi.org/10.30495/eco.2022.1954261.2637
جعفری، مهدی، عمادی، سیدجواد و رمضانپور، اسماعیل. (1400). بررسی تأثیر همزمان سیاست پولی و مالی بر نابرابری درآمدی در ایران. فصلنامه اقتصاد کاربردی، 11(36)، 39-51. https://sanad.iau.ir/Journal/jae/Article/804021
حقیقت، جعفر و اکبر موسوی، سیدصالح. (1397). اقتصاد‌سنجی کاربردی پیشرفته همراه با نرم‌افزار‌های JMulTi، EViews10 وStata15.1. انتشارات نورعلم، تهران.
داودی، پرویز و سبزی خوشنامی، حسن. (1400). اثر آستانه‌ای توسعه مالی بر نابرابری درآمد در ایران؛ مقایسه بخش بانکی و بازار سهام. پژوهشنامه اقتصادی، 21(83)، 147-163. https://doi.org/10.22054/joer.2022.64956.1022
رمضانپور، اسماعیل، صداقت کالمرزی، هانیه. (1400). اثر ترکیب مخارج دولت بر رژیم‌های نابرابری توزیع درآمد در ایران. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 8(3)، 243-266. https://doi.org/10.22034/ecoj.2021.45362.2855
عبدی سیدکلایی، محمد، زورکی، شهریار و ابراهیمی کلاریجانی، کوثر. (1401). بررسی اثر نابرابری درآمدی بر احتمال وقوع تنش‌های بانکی در ایران. مجله برنامهریزی و بودجه، 27(2)، 153-173. https://doi.org/10.52547/jpbud.27.2.153
فراهتی، محبوبه و سلیمی، لیلا. (1400). آزمون تجربی فرضیه منحنی کوزنتس مالی برای ایران. فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 16(57)، 67-85.
https://doi.org/10.30495/eco.2022.1947144.2605
کریمی، محمدشریف، حیدریان، مریم و چشم آغیل، مسعود. (1399). بررسی اثرات کوتاهمدت و بلندمدت نابرابری درآمد بر بحران بانکی در ایران؛ رویکرد ARDL. پژوهشهای اقتصاد پولی- مالی، 27(20)، 47-77. https://doi.org/10.22067/mfe.2020.39556
کریمی، هژین. (1401). اثر نابرابری درآمدی بر بحران بانکی برای 9 کشور در حال توسعه نفتی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه رازی، کرمانشاه.
نوبهار، الهام، پناهی، حسین و مهری، زهرا. (1402). بررسی رابطه بین نابرابری درآمد، شهرنشینی و رشد اقتصادی در استان‌های ایران. مجله برنامهریزی و بودجه، 28(1)، 97-122. https://doi.org/10.61186/jpbud.28.1.97
نورمحمدی، خسرو، عرب‌مازار، عباس، مهرگان، نادر و پرتویی، بامداد. (1399). تحلیل اثرگذاری مخارج دولت بر نابرابری درآمدی در استان‌های کشور (روش GMM). فصلنامه اقتصاد مالی، 14(53)، 1-19. https://sanad.iau.ir/Journal/ecj/Article/1062705
Abdi Seyyedkolaee, M., Zaroki, S., & Ebrahimi Kelarijani, K. (2022). The effect of income inequality on the probability of banking tensions in Iran. JPBUD. 27(2), 153-173. [In Persian]
https://doi.org/10.52547/jpbud.27.2.153
Agnello, L., & Sousa, R. M. (2012). How do banking crises impact on income inequality?. Applied Economics Letters, 19(15), 1425-1429.
https://doi.org/10.1080/13504851.2011.631885
Ahmadi Shadmehri, M., Ghaed, E., & Moradi, M. (2019). The influencing factors of income inequality in Iran with emphasis on the role of migration and urbanization. Iranian Population Studies, 5(1), 127-147. [In Persian] https://jips.nipr.ac.ir/article_108264.html?lang=fa
Akbar Mousavi, S. S., & Salmani, B. (2022). The Determinants of Banking Crisis Losses. Iranian Journal of Economic Research, 27(92), 9-43. [In Persian] https://doi.org/10.22054/ijer.2022.63191.1032
Akbar Mousavi, S. S., & Salmani, B. (2021). Banking Crisis Dates and Output Losses Following Crises. Economics Research, 21(82), 129-161. [In Persian] https://doi.org/10.22054/joer.2022.65183.1023
Arellano, M., & Bond, S. (1991). Some tests of specification for panel data: Monte Carlo evidence and an application to employment equations. The Review of Economic Studies, 58(2), 277-297.
https://doi.org/10.2307/2297968
Ashrafi, S., Behbudi, D., & Dejpasand, F. (2018). Study of non-linear relationship between income inequality and economic growth: A case of Iran. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 5(3), 21-42. [In Persian] https://ecoj.tabrizu.ac.ir/article_7746.html?lang=fa
Asteriou, D., Dimelis, S., & Moudatsou, A. (2014). Globalization and income inequality: A panel data econometric approach for the EU27 countries. Economic Modelling, 36, 592-599.
Atkinson, A. B., & Morelli, S. (2011). Economic crises and inequality. UNDP-HDRO occasional papers, (2011/6), 1-70.
https://hdr.undp.org/content/economic-crises-and-inequality
Baeten, L. (2016). The effects of financial crises on income inequality: evidence in the long run of history. Erasmus School of Economics. https://thesis.eur.nl/pub/34780/Baeten-L.-434598.pdf
Baldacci, E., De Mello, L., & Inchauste, G. (2004). Financial crises, poverty, and income distribution. In Macroeconomic Policies and Poverty Reduction (269-307). Routledge.
https://api.taylorfrancis.com/content/chapters/oa-edit/download?identifierName=doi&identifierValue=10.4324/9780203005804-15&type=chapterpdf
Bazillier, R., & Hericourt, J. (2017). The circular relationship between inequality, leverage, and financial crises. Journal of Economic Surveys, 31(2), 463-496. https://doi.org/10.1111/joes.12150
Bellettini, G., Delbono, F., Karlström, P., & Pastorello, S. (2019). Income inequality and banking crises: Testing thBellee level hypothesis directly. Journal of macroeconomics, 62, 103054.
Birchfield, V., & Crepaz, M. M. (1998). The impact of constitutional structures and collective and competitive veto points on income inequality in industrialized democracies. European Journal of Political Research, 34(2), 175-200. https://doi.org/10.1111/1475-6765.00404
Blair, M. M. (2010). Financial innovation and the distribution of wealth and income. Vanderbilt Law and Economics Research Paper, (10-22), 10-32. https://ssrn.com/abstract=1656451
Bordo, M. D., & Meissner, C. M. (2012). Does inequality lead to a financial crisis?. Journal of International Money and Finance, 31(8), 2147-2161. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2012.05.006
Brown, M. (2013). The transmission of banking crises to households: lessons from the 2008-2011 crises in the ECA region. World Bank Policy Research Working Paper, (6528). https://doi.org/10.1596/1813-9450-6528
Calvo, S. G. (2013). Financial Crises, Social Impact, and Risk Management: Lessons and Challenges. School of International and Public Affairs, Columbia University, 1-44.
https://www.researchgate.net/publication/303484837_Financial_Crises_Social_Impact_and_Risk_Management_Lessons_and_Challenges
Chinn, M. D., & Ito, H. (2006). What matters for financial development? Capital controls, institutions, and interactions. Journal of Development Economics, 81(1), 163-192. https://doi.org/10.1016/j.jdeveco.2005.05.010
Chinn, M. D., & Ito, H. (2023). The Chinn-Ito Index, A de jure measure of financial openness, Update 2021, Available: http://web.pdx.edu/~ito/Chinn-Ito_website.htm, (Accessed, November 2023).
Claessens, S., & Perotti, E. (2007). Finance and inequality: Channels and evidence. Journal of Comparative Economics, 35(4), 748-773.
https://doi.org/10.1016/j.jce.2007.07.002
Davoudi, P., & Sabzi Khoshnami, H. (2021). Nonlinear effect of financial development on income inequality in Iran; Comparison of banking sector and stock market. Economics Research, 21(83), 147-163. [In Persian] https://doi.org/10.22054/joer.2022.64956.1022
De Haan, J., & Sturm, J. E. (2017). Finance and income inequality: A review and new evidence. European Journal of Political Economy, 50, 171-195. https://doi.org/10.1016/j.ejpoleco.2017.04.007
D'Elia, E., & De Santis, R. (2019). Growth divergence and income inequality in OECD countries: the role of trade and financial openness. LEQS Paper, (148). http://aei.pitt.edu/102415/1/LEQSPaper148.pdf
Deyshappriya, N. P. (2017). Impact of macroeconomic factors on income inequality and income distribution in Asian countries, 1-16.
https://www.adb.org/sites/default/files/publication/234271/adbi-wp696.pdf
Ebrahimi Kilarjani, K. (2020). Investigating the effect of income inequality on the occurrence of banking crises in Iran. Ma thesis, Adib Institute of Mazandaran, Mazandaran. [In Persian]
https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/c668827bc29c5f229e70d14d9d28e1c5
El Herradi, M., & Leroy, A. (2022). The rich, poor, and middle class: Banking crises and income distribution. Journal of International Money and Finance, 127, 102695. https://doi.org/10.1016/j.jimonfin.2022.102695
Farahati, M., Salimi, L. (2022). An empirical test of the financial kuznets curve hypothesis for Iran, Journal of Economic Modelling, 16(57), 67-85. [In Persian] https://doi.org/10.30495/eco.2022.1947144.2605
Ferreira, F. H., Prennushi, G., & Ravallion, M. (1999). Protecting the poor from macroeconomic shocks (2160). World Bank Publications. https://ssrn.com/abstract=620622
Fitoussi, J. P., & Saraceno, F. (2010). Europe: How deep is a crisis? Policy responses and structural factors behind diverging performances. Journal of Globalization and Development, 1(1), 1-16. http://www.ofce.sciences-po.fr/pdf/dtravail/WP2009-31.pdf
Frankenberg, E., Thomas, D., & Beegle, K. (1999). The real costs of Indonesia's economic crisis: Preliminary findings from the Indonesia Family Life Surveys (No. 99-04).
https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/drafts/2008/DRU2064.pdf
Haghighat, J. & Akbar Mousavi, S. S. (2017). Advanced applied econometrics with JMulTi, EViews 10 and Stata 15.1 softwares, Nooreelm, Tehran. [In Persian]
https://www.adinehbook.com/gp/product/6001692815
Honohan, P. (2005). Banking sector crises and inequality (Vol. 3659). World Bank Publications. https://doi.org/10.1596/1813-9450-3659
Iacoviello, M. (2008). Household debt and income inequality, 1963–2003. Journal of Money, Credit and Banking, 40(5), 929-965. https://www.jstor.org/stable/25096287
Jafari, M., Emadi, J., & Ramazanour, E. (2021). Investigating the simultaneous effect of monetary and fiscal policy on income inequality in Iran. Journal of Applied Economics, 11(36), 39-51. [In Persian] https://sanad.iau.ir/Journal/jae/Article/804021
Jaumotte, F., Lall, S., & Papageorgiou, C. (2013). Rising income inequality: technology, or trade and financial globalization?. IMF Economic Review, 61(2), 271-309. https://www.jstor.org/stable/43302166
Karimi, H. (2022). The effect of income inequality on banking crisis for nine oil developing countries. Ma thesis, University of Kermanshah, Kermanshah. [In Persian] https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/609a30978590c4ea8ff4d8845baf9c7b
Karimi, M. S., Heidarian, M., & Cheshmaghil, M. (2021). Short-term and long-run effects of income inequality on banking crisis in Iran; ARDL approach. Monetary & Financial Economics, 27(20), 47-77. [In Persian] https://doi.org/10.22067/mfe.2020.39556
Knutsen, S., & Sjögren, H. (2009). Institutional clash and financial fragility. An evolutionary model of banking crises. MPRA paper, (13133), 1-31. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/id/eprint/13133
Kumhof, M., & Rancière, R. (2010). Inequality, leverage, and crisis (IMF Working Paper 10/268). Washington, DC: International Monetary Fund, 1-37. https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2010/wp10268.pdf
Kumhof, M., Rancière, R., & Winant, P. (2015). Inequality, leverage, and crises. American Economic Review, 105(3), 1217-1245.
https://doi.org/10.1257/aer.20110683
Laeven, L., & Valencia, F. (2013). Systemic banking crises database. IMF Economic Review, 61(2), 225-270.
https://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2012/wp12163.pdf
Laeven, L., & Valencia, F. (2020). Systemic banking crises database II. IMF Economic Review, 68, 307-361.
http://link.springer.com/10.1057/s41308-020-00107-3
Lainà, P., Nyholm, J., & Sarlin, P. (2015). Leading indicators of systemic banking crises: Finland in a panel of EU countries. Review of Financial Economics, 24, 18-35. https://doi.org/10.1016/j.rfe.2014.12.002
Lim, G. C., & McNelis, P. D. (2014). Income inequality, trade and financial openness. Conference on: Macroeconomic Challenges Facing Low-Income Countries, 1-31.
https://www.imf.org/external/np/seminars/eng/2014/lic/pdf/Lim.pdf
Loayza, N., Ouazad, A., & Ranciere, R. (2018). Financial development, growth, and crisis: is there a trade-off?. In Handbook of Finance and Development, 289–311. Edward Elgar Publishing.
https://www.nber.org/papers/w24474
Marshall, M. G., & Gurr, T. R. (2020). Polity5: Political regime characteristics and transitions, 1800-2018. Center for Systemic Peace.
https://www.systemicpeace.org/inscrdata.html
Milanovich, B. (2009) Two Views on the Cause of the Global Crisis – Part I, Yale Global Online. http://yaleglobal.yale.edu/content/two-views-global-crisis
Nobahar, E., Panahi, H., & Mehri, Z. (2023). Investigating the relationship between income inequality, urbanization, and economic growth in provinces of Iran. JPBUD. 28(1), 97-122. [In Persian]
https://doi.org/10.61186/jpbud.28.1.97
Noor Mohammadi, K., Arab Mazar, A., Mehregan, N., & Partoyi, B. (2020). An analysis of government expenditures influences on income inequality in provinces of Iran (GMM method). Journal of Financial Economics, 14(53), 1-19. [In Persian]
https://sanad.iau.ir/Journal/ecj/Article/1062705
Peña, G. (2017). Income inequality, fiscal consolidation and banking crises. In XXIV Encuentro de Economía Pública (p. 58). Universidad de Castilla-La Mancha. https://dialnet.unirioja.es/descarga/articulo/6121526.pdf
Peña, G. (2021). How do income inequality and fiscal consolidation impact on banking crises? A post-Keynesian views. Review of Economic Analysis, 13(1), 89-114. https://doi.org/10.15353/rea.v13i1.1712
Phelan, G. (2016). Financial intermediation, leverage, and macroeconomic instability. American Economic Journal: Macroeconomics, 8(4), 199-224. https://doi.org/10.1257/mac.20140233
Rajan, R. (2010). Fault lines. Princeton University Press. Princeton, NJ. https://press.princeton.edu/books/paperback/9780691152639/fault-lines
Ramazanpoor, E., & Sedaghat Kalmarzi, H. (2021). The effect of combined government expenditure on income inequality regimes in Iran. Quarterly Journal of Applied Theories of Economics, 8(3), 243-266. [In Persian] https://doi.org/10.22034/ecoj.2021.45362.2855
Reuveny, R., & Li, Q. (2003). Economic openness, democracy, and income inequality: An empirical analysis. Comparative Political Studies, 36(5), 575-601. https://doi.org/10.1177/001041400303600500
Rhee, D. E., & Kim, H. (2018). Does income inequality lead to banking crises in developing countries? Empirical evidence from cross-country panel data. Economic Systems, 42(2), 206-218.
Roy, S., & Kemme, D. M. (2012). Causes of banking crises: Deregulation, credit booms and asset bubbles, then and now. International Review of Economics & Finance, 24, 270-294.
Stockhammer, E. (2012). Rising inequality as a root cause of the present crisis. Political Economy Research Institute, 282, 1-31. https://www.academia.edu/download/81658584/WP282.pdf
Taghinejad Imran, V., Mila Elmi, Z., & Ramzanpour, M. (2023). The effect of the political variable on the relationship between the monetary seigniorage and the income inequality of the selected countries (OECD, D8). Journal of Economic Modeling, 16(58), 85-101. [In Persian] https://doi.org/10.30495/eco.2022.1954261.2637
The World Bank, Available:
https://datahelpdesk.worldbank.org/knowledgebase/articles/906519- world-bank-country-and-lending-groups, (Accessed, March 2023).
The World Bank, World Development Indicators, Available: https://databank.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.KD.ZG/1ff4a498/Popular-Indicators, (Accessed, April 2023).
The World Bank, World Inequality Database, Available:
https://www.wid.world/data, (Accessed, April 2023).
Wisman, J. D. (2013). Wage stagnation, rising inequality and the financial crisis of 2008. Cambridge Journal of Economics, 37(4), 921-945. https://www.jstor.org/stable/23601735
Younsi, M., & Bechtini, M. (2020). Economic growth, financial development, and income inequality in BRICS countries: does Kuznets’ inverted U-shaped curve exist?. Journal of the Knowledge Economy, 11, 721-742. https://link.springer.com/article/10.1007/s13132-018-0569-2
)