نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه مالی و بانکداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

طی دهه‌های اخیر، کارکرد بازارهای مالی و بانک‌ها دستخوش تحولات چشمگیری شده و مؤسسات بسیاری شبیه به عملکرد بانک‌های متعارف، در خارج از ساختار نظارتی بانک مرکزی رشد کرده‌اند که تحت عنوان بانکداری سایه‌ای از آن‌ها یاد می‌شود. بانکداری سایه‌ای به جای تمرکز بر فعالیت‌های سنتی بانک‌های متعارف، مجموعه متنوع‌تری از منابع،  ابزارها و ... را به‌کار گرفته و توانسته ضمن ایجاد تغییر در ریسک‌های اقتصادی، بر تحولات و سیاست‌های اقتصادی کشورها نیز مؤثر باشد. در این مطالعه به منظور برآورد بانکداری سایه‌ای و رابطه‌ آن با بانکداری متعارف، طی سال‌های 1390 تا 1399 از مدل‌سازی تابع تقاضای پول در چارچوب یک سیستم معادلات هم‌زمان در کنار تابع مین‌فلکس‌لارنت که قابلیت انعطاف‌پذیری دارد، بهره گرفته شده است. همچنین با توجه به بحث واریانس ناهمسانی، مدل BEKK GARCH را برای برآورد مدل به‌کار برده تا به رفع ناهمسانی موجود کمک نماید. بررسی‌ها و نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که  طی دهه‌ اخیر بانکداری سایه‌ای با نرخ فزاینده‌ای رشد نموده و در دهه‌ 90 بانکداری متعارف و بانکداری سایه‌ای براساس شاخص کشش جانشینی موریشیما، جانشین یکدیگر بوده‌اند. همچنین نتایج نشان می‌دهد اثر سرریز شوک‌های سپرده کوتاه‌مدت و صندوق‌های با درآمد ثابت بر اوراق اسلامی مثبت، افزایشی و معنی‌دار است. در سوی مقابل، اثر سریز شوک‌های صندوق‌های با درآمد ثابت بر پول نقد و سپرده‌ کوتاه مدت، بی‌معنی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

شهیکی‌تاش، محمد‌نبی، نوروزی، علی و رحیمی، غلامعلی. (1392). صرفه‌های مقیاس، سطح تولید بهینه و کشش جانشینی در صنایع انرژی‌بر ایران. فصلنامه اقتصاد محیط زیست و انرژی، 2(6)، 75-105.
طهرانچیان، امیرمنصور و نوروزی بیرامی، معصومه. (1390). آزمون جانشینی پول در ایران: کاربردی از الگوی خودبازگشتی با وقفه توزیعی (ARDL). فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، 49(16). 115-99.
طیب‌نیا، على و فرنام، حامد. (1391). مدل راهبردی برای تقاضای پول در ایران با استفاده از مدل‌های انعطاف‌پذیر سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل و لئونتیف. فصلنامه راهبردی اقتصادی، 1(1)، 71-106.
Adrian, T. &  Shin, H. (2011). Annual Review of Financial Economics,  3(1), 289-307
Allen, F. & Gu, X. (2020). Shadow banking in China compared to other countries. doi.org/10.1111/manc.12331
Ari, A., Darracq-Paries, M., Kok, C. & Żochowski, D. (2017). Shadow banking and market discipline on traditional banks. International Monetary Fund.
Barnett, W. A. (1978). The user cost of money. Economics Letters, 1, 145–149. doi.org/10.1016/0165-1765(78)90051-4
Barnett, W. A. & Lee, Y. W. (1985). The global properties of the minflex laurent, generalized leontief, and translog flexible functional forms. Econometrica, 53, 1421–1437. doi.org/10.2307/1913216.
Barnett, W. A. (2002). Tastes and technology: Curvature is not sufficient for regularity. Journal of Econometrics, 108, 199–202.   doi:10.1016/S0304-4076(01)00131-2
Blackorby, C. & Russell, R. R. (1989). Will the real elasticity of substitution please stand up? American Economic Review, 79, 882–888.
Diewert, W. E. (1974). Applications of duality theory In M. Intriligator, & D. Kendrick (Vol. Eds.), Frontiers in Quantitative Economics: vol. 2, (106–171). Amsterdam: North-Holland.
Broos, M., Carlier, K., Kakes, J. &  Klaaijsen, J. (2012). Shadow banking: An exploratory study for the Netherlands DNB occasional studies. Central bank and prudential supervisor of financial institutions. De Nederlandsche Bank NV.
Buchak, G., Matvos, G., Piskorski, T. & Seru, A. (2018). Fintech, regulatory arbitrage, and the rise of shadow banks. Journal of Financial Economics, 3(130),  453-483. doi.org/10.1016/j.jfineco.2018.03.011
Calmès, C. & Théoret, R. (2015). The rise of shadow banking and the hidden benefits of diversification.
Chao, C.C., Ee, M. S. & Zhang, J. (2017).  Shadow banking and economic development in developing countries: Evidence from China.  Department of Economics, Faculty of Business and Law, Deakin University, Australia.
Diewert, W.E. (1974). Intertemporal consumer theory & demand for durables. Journal of Econometrics. 42, 497-516. doi.org/10.2307/1911787
Elliott, D., Kroeber, A. & Qiao, Y. (2015). Shadow banking in China: A primer. Economic Studies at Brookings. The Brookings Institution.
European Commission. (2012). Shadow Banking.
Financial Stability Board (FSB). (2013) Global shadow banking monitoring report 2013. FSB Publication, Financial Stability Board.
Gallant, R. A. & Golub, G. (1984). Imposing curvature restrictions on flexible functional forms. Journal of Econometrics, 26, 295–321.
Górnicka, L. A. (2016). Banks and shadow banks: Competitors or complements? J. Finan. Intermediation. doi.org/10.1016/j.jfi.2016.05.002
Gorton, G. & Metrick, A. (2010). Regulating the shadow banking system. Brookings Papers on Economic Activity, 2, 261–297, 2010.
Hossain, N. & Serletis, A. (2017). A century of interfuel substitution. Journal of Commodity Markets, 8, 28–42. doi.org/10.1016/j.jcomm.2017.09.001
Istiak, K. & Serletis, A. (2016). A note on leverage and the macroeconomy. Macroeconomic Dynamics, 20, 429–445. doi.org/10.1017/S1365100514000340
Jeffers, E. & Plihon, D. (2014). Universal banking and shadow banking in europe.
Lasak, P. (2015). Regulatory responses to the Chinese shadow banking development. The Jagiellonian University in Kraków, Institute of Economics, Finance and Management.
Liao, M., Sun, T. & Zhang, J. (2016). China’s financial linkages and implications for inter-agency cooperation (Working paper). Washington, DC IMF.
Lin, J.H. & Li, X. (2017). Regulatory policies on gramm-leach-bliley consolidation of commercial banking, Journal of International Financial Markets, Institutions& Money. shadow banking, and life insurance, 50, 69-84, doi:10.1016/j.intfin.2017.09.005
Liu, Z. &  Xie, C. (2020). Liquidity, capital requirements, and shadow banking. International Review of Economics and Finance, 76, 1379-1388. doi:10.1016/j.iref.2019.11.019
Lysandroua, P. & Nesvetailova, A. (2014). The role of shadow bankingentities in the financial crisis: Adisaggregated view. City Political Economy Research Centre (CITYPERC). doi.org/10.1080/09692290.2014.896269
Macey, J. (2012). It’s all shadow banking, actually. Review of Banking & Financial Law, 31 , 593-617.
Mc Laren, K. R. (1990). A variant on the arguments for the invariance of estimators in a singular system of equations. Econometric Reviews, 9, 91–102. doi.org/10.1080/07474939008800179.
Markiewicz, M. (2016). Shadow banking-definitions, determinants and risk for a financial system. Trends in the World Economy. Real Economy and Financial Sector in the Contemporary World.
Nabilou, H. & Alessio, M.P. (2017). The law and economics of shadow banking.
Nidhiparpiani, S.P. (2020). The impact of shadow banks on the commercial bank lending in india with reference to the housing finance sector. International Journal of Recent Technology and Engineering (IJRTE), 8, 51-58. doi:10.35940/ijrte.F7133.038620
Noeth, B. J. & Sengupta, R. (2011). Is shadow banking really banking? The Regional Economist.
Pozsar, Z., Adrian, T., Ashcraft, A. & Boesky, H. (2013). Shadow banking. FRBNY Economic Policy Review.
Ricks, M. (2012). Money and (shadow) banking: A thought experiment. Vanderbilt University Law School.
Rubio, M. (2018). Shadow banking, macroprudential regulation and financial stability. University of Nottingham.
Roosevelt, F. D. (2019). The deposit contract, deposit insurance, and shadow banking. Contemporary Financial Intermediation, Fourth Edition 2020, 285-316. doi.org/10.1016/B978-0-12-405208-6.00012-7
Schwartz, C. & Carr, T. (2012). Shadow banking: Australian and international experience around times of financial stress and regulatory reform1. JASSA(3), 30.
Serletis, A. & Isakin, M. (2017). Stochastic volatility demand systems. Econometric Reviews, 36, 1111–1122. doi.org/10.1080/07474938.2014.977091
Serletis, A. & Xu, L. (2018). Demand systems with heteroscedastic disturbances. Empirical Economics forthcoming.
Serletis, A. & Xu, L. (2019). The demand for banking and shadow banking services. North American Journal of Economics and Finance, 47, 132-146. doi.org/10.1016/j.najef.2018.12.009
Sheng, A. (2015). Introduction. In: Sheng, A. & Soon, N. C. (Eds.), Bringing shadow banking into the light: Opportunity for financial reform in China. Fung Global Institute Report, 11-24.