نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

3 کارشناس ارشد علوم اقتصادی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

چکیده

بانک‌‌ها در سایه پشتیبانی وظیفه‌‌ی فرجامین وا‌‌‌‌م‌‌دهندگی بانک‌مرکزی توانایی بالایی در استفاده از اهرم مالی برای کسب سود و بازدهی بالا در مقایسه با بنگاه‌‌های غیربانکی دارند. در این میان توانایی بانک‌‌ها در به‌‌کارگیری از اهرم به ویژگی‌‌های درونی آن‌‌ها مانند اندازه، سودآوری و ریسک وابسته است که از خود چرخه فعالیت‌‌های اقتصادی تاثیر می‌‌پذیرند.  مطالعه حاضر به دنبال یافتن اثرات تعیین کننده‌‌های نسبت اهرم بانک‌ها در شرایط رونق و رکود اقتصادی است؛ در این راستا، از فیلتر هدریک-پرسکات برای شناسایی چرخه‌‌ها استفاده کرده و آزمون فرضیه‌‌های تحقیق را به کمک روش گشتاورهای تعمیم‌‌یافته بر پایه داده‌‌های 18 بانک ایران برای سال‌‌های 1397-1384انجام داده است. نتایج برآورد مدل نشان می‌‌دهد: بانک‌‌های بزرگتر تمایل بیشتری به اهرم‌‌سازی داشته و شرایط اقتصادی بر این میل اثر معنی‌‌داری ندارد.بانک‌‌های با ثبات مالی بهتر و ریسک کمتر در شرایط رونق اقتصادی اتکای پایین‌‌تری به اهرم مالی دارند. اثر سنجه سودآوری بر میل به اهرم کردن بانک‌‌ها به شرایط اقتصادی وابسته است؛ در زمان رونق اقتصادی بانک‌‌های با سودآوری بهتر انگیزه بالاتری به اهرم کردن دارند. همچنین چگونگی اثر تورم بر اهرم مالی بانک‌‌ها به شرایط اقتصادی وابسته است؛ در هنگام رونق اقتصادی تورم به اتکای بیشتر به اهرم در بانک‌‌ها دامن می‌‌زند.  


کلیدواژه‌ها

موضوعات

آزادبری، مریم، یاریفرد، رضا و حاجیها، زهره. (1396). بررسی اثر اهرم بانکی و ثبات بانکی بر نقد‌‌شوندگی سهام بانک‌‌ها و موسسات مالی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. گروه حسابداری. دانشکده علوم انسانی. دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شرق.
آذرنیا، معصومه، دهقان، عبدالمجید و نوبری‌‌تبریزی، علی. (1398). نقش مطالبات نقدی، جریان نقد آزاد و ساختار سرمایه در بهینه سازی اهرم مالی (مطالعه موردی: صنعت بانک داری بازار سرمایه ایران). دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 12(42)، 15-1.
پژویان، جمشید و خسوری، تانیا. (1391). تاثیر تورم بر سرمایه‌‌گذاری بخش خصوصی. دانش سرمایه‌گذاری، 1(4)، 1-14.
پهلوان‌‌زاده، مسعود. (1392). نسبت اهرمی حد الزام‌‌آور جدید برای بانک‌‌ها. روند، 20(61,62)، 177-194.
خاکی تلی‌‌، حسین، صالح اردستانی، عباس و الماسی، حسن. (1393). ارزیابی ریسک نقدینگی در بانک‌‌ها با تاکید بر شاخص‌‌های سود آوری و اهرم مالی مطالعه موردی بانک‌‌های ایران. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. گروه مدیریت مالی. دانشکده مدیریت. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی.
دارابی، رویا و مولایی، علی. (1390). اثر متغیرهای تقدینگی، تورم، حفظ سرمایه، تولید ناخالص داخلی بر سودآوری بانک‌‌ملت. دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 10: 139-182.
دولو، مریم، درگاهی،حسن و حکمت، مریم. (1396). اثر چرخه تجاری بر رابطه سود آوری و اهرم مالی. پژوهش‌‌های حسابداری مالی، 3(33)، 65-49.
ذالبگی دارستانی، حسام. (1393). عوامل موثر بر ثبات در شبکه بانکی ایران. پژوهش‌‌های پولی-بانکی، 7(20)، 307-327.
رضایی، فرزین و صابر‌‌فرد، امیر. (1395). تاثیر سطوح اهرم مالی بر مدیریت سود واقعی شرکت‌‌ها. پژوهش‌‌های تجربی حسابداری، 6(21)، 205-223.
زروکی، شهریار، موتمنی، مانی و صفرزاده امیری، ابوالقاسم. (1395). واکنش سرعت تعدیل اهرم مالی در بانک‌‌های خصوصی به سود آوری کاربردی از روش DPD و تخمین زن GMM-Sys. سومین همایش ملی پژوهش‌‌های مدیریت و علوم انسانی در ایران.
سپهردوست، حمید و آئینی، طیبه. (1392). بررسی عوامل موثر نسبت کفایت سرمایه در بانک‌‌های ایران طی سال‌‌های 1389-1385. پژوهش‌‌های حسابداری مالی، 5(4)، 50-35.
سید نورانی، سید محمدرضا، امیری، حسن و محمدیان، عادل. (1398). رابطه علیت بین سرمایه بانک و سود آوری؛ با تاکید برجنبه نظارت ساختار سرمایه. پژوهش‌‌های رشد و توسعه اقتصادی، 2(6)، 44-11.
شاهچرا، مهشید و ولی‌‌زاده، مهناز. (1397). تاثیر اهرم بانکی بر سودآوری با هدف تقویت نظام اعتباری در شبکه بانکی کشور. مطالعات مالی و بانکداری اسلامی، 4(8)، 125-105.
شاهچرا، مهشید و طاهری، ماندانا. (1397). تاثیر استراتژی‌‌های تامین مالی پایدار بر حاشیه سود بانکی. پژوهش‌‌های اقتصاد ایران، 23(75)، 136-103.
شاهچرا، مهشید، میرهاشمی‌‌نائینی، سیمین‌‌سادات و احمدیان، ایمان. (1394). مجرای ریسک‌‌پذیری سیاست پولی در شبکه بانکی ایران. پژوهش‌‌های پولی-بانکی، 8(24)، 303-285.
طالبی، محمد و سلگی، محمد. (1395). بررسی بین ریسک و نسبت کفایت سرمایه شواهدی از بانک‌های ایران. پژوهش‌‌های پولی-بانکی، 9(30)، 543-513.
طاهرپور، جواد، محمدی، تیمور و فردی، رضا. (1397). نقش توزیع تسهیلات اعطایی بانک‌‌ها در رشد اقتصادی ایران. پژوهش‌‌های اقتصادی، 18(69)، 162-133.
محبی، الهام، اعتمادی، حسین و سپاسی، سحر. (1393). اثر چرخه عمر شرکت‌‌ها بر رابطه نقد شوندگی دارایی‌‌ها و اهرم مالی در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. گروه حسابداری. دانشکده مدیریت و اقتصاد. دانشگاه تربیت مدرس.
نادی قمی، ولی، حاجی‌‌زاده، بهاره و گمار، عباس. (1396). بررسی تاثیر اهرم مالی و نقدینگی بر مدیریت سود و سرمایه بانک‌‌های تجاری ایران. مطالعات ملی و بانکداری اسلامی، 3(6,7)، 131-156.
Aktas, N., Louca, C., & Petmezas, D. (2015). Is cash more valuable in the hands of overconfident ceos. Available at SSRN.
Aremu, M. A., Ekpo, I. C., Mustapha, A. M., & Adedoyin, S. I. (2013). Determinants of capital structure in Nigerian banking sector. International Journal of Academic Research in Economics and Management Sciences, 2(4), 27.
Azadbari, M., Yarifard, R.,&Hajiha, Z. (2017). Leverage and stability effects on stock liquidity of banks and finsntial institution listed in the tehran stock exchange. M.A. Tesis, Faculty of Accounting Department of Accounting, Islamic Azad University, East Tehran Branch.[In Persian]
Azarnia, M., Dehghan, A.,&Nobari Tabrizi, A. (2019). The role of liquid-claims, free cash flow and capital structure in optimizing financial leverage (case study: Iran's capital markets banking industry). Financial Knowledge of Securities Analysis, 12(42), 1-15. [In Persian]
Baltacı, N., & Ayaydın, H. (2014). Firm, country and macroeconomic determinants of capital structure: Evidence from Turkish banking sector. EMAJ: Emerging Markets Journal, 3(3), 47-58.
Baltagi, B. (2008). Econometric analysis of panel data: John Wiley & Sons.
Beltrame, F., Previtali, D., & Sclip, A. (2018). Systematic risk and banks leverage: The role of asset quality. Finance Research Letters, 27, 113-117.
Berger, A. N., Klapper, L. F., & Turk-Ariss, R. (2017). Bank competition and financial stability Handbook of Competition in Banking and Finance: Edward Elgar Publishing.
Berger, A. N., & Bouwman, C. H. (2009). Bank capital, survival, and performance around financial crises. Documento de trabajo, Wharton Financial Institutions Center. Disponible en:http://fic. wharton. upenn. edu/fic/papers/09/0924. pdf.
Berger, A. N., & Bouwman, C. H. (2013). Howdoes capital affect bank performance during financial crises? Journal of Financial Economics, 109(1), 146-176.
Boitani, A., & Punzo, C. (2019). Banks’ leverage behaviour in a two-agent new Keynesian model. Journal of Economic Behavior & Organization, 162،359-347.
Chen, S. (2013). How do leverage ratios affect bank share performance during financial crises: The Japanese experience of the late 1990s. Journal of the Japanese and International Economies, 30, 1-18.
Davallou, M., dargahi, H., &hekmat, M. (2017). Business cycles effect on relationship between financial leverage and profitability. Journal of Financial Accounting Research, 9(3), 49-66. doi: 10.22108/far.2018.104438.1096.[In Persian]
D'Hulster, K. (2009). The leverage ratio: A new binding limit on banks.
Davila, E., & Walther, A. (2020). Does size matter? bailouts with large and small banks. Journal of Financial Economics, 136(1), 1-22.
Darabi, R., and Molaee, A. (2011).The effect of the variables of dedication, inflation, capital preservation, GDP on the profitability of the nation-bank. .Financial Knowledge of Securities Analysis, 10(2), 139-182.[In Persian]
De Mooij, R. A., Keen, M. M., & Orihara, M. M. (2013). Taxation, bank leverage, and financial crises: International Monetary Fund (Working paper), No. 13/48.
 DeAngelo, H., & Stulz, R. M. (2015). Liquid-claim production, risk management, and bank capital structure: Why high leverage is optimal for banks. Journal of Financial Economics, 116(2), 219-236.
Diamond, D. W., & Rajan, R. G. (2001). Liquidity risk, liquidity creation, and financial fragility: A theory of banking. Journal of political Economy, 109(2), 287-327.
Diaz, J. F. T., & Tin, T. T. (2017). Determinants of banks’ capital structure: Evidence from Vietnamese commercial banks. Asian journal of finance and accounting9(1), 261-284.‏
Durand, D. (1952). Costs of debt and equity funds for business: trends and problems of measurement. Paper presented at the Conference on research in business finance.
Fauzi, F., Basyith, A., & Idris, M. (2013). The determinants of capital structure: An empirical study of New Zealand-listed firms. Asian Journal of Finance & Accounting, 5(2), 1.‏
Fu, X., Lin, Y., & Molyneux, P. (2016). Bank capital and liquidity creation in Asia Pacific. Economic Inquiry, 54(2), 966-993.
Ghosh, S. (2014). Risk, capital and financial crisis: Evidence for GCC banks. Borsa Istanbul Review, 14(3), 145-157.
Gropp, R., & Heider, F. (2010). The determinants of bank capital structure. Review of finance, 14(4), 587-622.
Harris, M., & Raviv, A. (1991). The theory of capital structure. the Journal of Finance, 46(1), 297-355.
Jensen, M. C. (1986). Agency costs of free cash flow, corporate finance, and takeovers. The American economic review, 76(2), 323-329.
Jonson, P. (1991). The Economic Slump: Some Historical Perspective. Economic Papers: A journal of applied economics and policy, 10(3), 38-51.
Jucá, M. N., de Sousa, A. F., & Fishlow, A. (2012). Capital Structure Determinant's of North American Banks and the Compensation Executive Program-An Empiric Study on the Actual Systemic Crisis. International Journal of Business and Management, 7(17), 13.
Kalemli-Ozcan, S., Sorensen, B., & Yesiltas, S. (2012). Leverage across firms, banks, and countries. Journal of international Economics, 88(2), 284-298.
Khaki, H., Ardestani, S., and Almasi, H. (2014). Assessing the liquidity  risk in banks (with emphasize on probability and leverage)the case of iran banks. M.A. Tesis, Financial, Faculty of Managment Department of Public Managment, Islamic Azad Uninersity.[In Persian]
Kubiszewska, K. (2017). Banking concentration in the Baltic and Western Balkan states—selected issues. Oeconomia copernicana, 8(1), 65-82.
Lepetit, L., &Strobel, F. (2013). Bank insolvency risk and time-varying Z-score measures. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 25, 73-87.
Martynova, N., Ratnovski, L., & Vlahu, R. (2019). Bank profitability, leverage constraints, and risk-taking. Journal of Financial Intermediation, 100821.
Merika, A., Theodoropoulou, S., Triantafyllou, A., & Laios, A. (2015). The relationship between business cycles and capital structure choice: The case of the international shipping industry. The Journal of Economic Asymmetries, 12(2), 92-99.
Mohebi, E., Etemadi, H., and sepasi, S. (2015). Examining the Effects of Corporate Life_Cycle Impact on Relation between Asset Liquidity and Financial Leverage in Tehran Stock Market. M.A. Tesis, Faculty of Managment and Economy, Tarbiyat Modarres University.[In Persian]
Nguyen, T. P. T., & Nghiem, S. H. (2020). The effects of competition on efficiency: The Vietnamese banking industry experience. The Singapore Economic Review, 65(06), 1507-1536.
Nadi Qomi, V., Hajizadeh, B., Gomar, A. (2018). The Effect of Leverage and Liquidity on the Management of Earnings and Capital of Iranian Commercial Banks. Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies, 3(6, 7), 131-156.[In Persian]
Niţoi, M., Clichici, D., & Moagăr-Poladian, S. (2019). The effects of prudential policies on bank leverage and insolvency risk in Central and Eastern Europe. Economic Modelling, 81, 148-160.
Nuño, G., & Thomas, C. (2017). Bank leverage cycles. American Economic Journal: Macroeconomics, 9(2), 32-72.
Octavia, M., & Brown, R. (2010). Determinants of bank capital structure in developing countries: regulatory capital requirement versus the standard determinants of capital structure. Journal of Emerging markets, 15(1), 50.
Pahlevanzadeh, M. (2009). The Leverage Ratio. Ravand, 20(16), 177_194.[In Persian]
Pajooyan, J., Khosravi, T. (2012). The effect of inflation on private investment. Journal of Investment Knowledge, 1(4),1-14.[In Persian]
rezaei, F., saber fard, O. (2016). Financial leverage levels and firms’ real earnings management. Empirical Research in Accounting, 6(3), 205-222. doi: 10.22051/jera.2016.2543.[In Persian]
Rodríguez-García, R., & Budría, S. (2019). The impact of supply-side factors on corporate leverage. International Review of Financial Analysis, 64,262-272.
Sepehrdoust, H., Aeini, T. (2013). Determinant factors of capital adequacy ratio in banks of Iran (2006-2010). Journal of Financial Accounting Research, 5(4), 35-50.[In Persian]
Seyed Norani, S.M.R., Amiri, H., and Mohammadiyan, Adel. (2012). The causal relationship between bank capital and profitability. Journal of Economic Growth and Development Research, 2(6), 11_44.[In Persian]
Shahchera, M., Valizadeh, M. (2018). The effect of bank leverage on profitability: Focus on strengthening the credit system in the Iranian Banking System. Quarterly Journal of Islamic Finance and Banking Studies, 4(8), 105-125[In Persian].
Shahchera, M., Taheri, M. (2018). The effect of stable funding strategy on profitability in Iranian banking system. Iranian Journal of Economic Research, 23(75), 103-136. doi: 10.22054/ijer.2018.9123.[In Persian]
Shahchera, M., Mirhashemi, S., and Ahmadian, I. (2015). Risk_taking channel of monetary policy in Iranian banking system. Journal of Monetary a Banking Researches, 8(24), 285_303.[In Persian]
Smith, J. A., Grill, M., & Lang, J. H. (2017). The leverage ratio, risk-taking and bank stability: ECB Working Paper.
Stern, G. H. & Feldman, R. J. (2009) Too big to fail: the hazards of bank bailouts, Brookings Institution Press, Washington, DC .
Taherpoor, J., mohammadi, T., fardi, R. (2018). The role of distribution of loans and credits by banks on economic growth in Iran. Economics Research, 18(69), 133-162. doi: 10.22054/joer.2018.8866. [In Persian]
Talebi, M., and solgi, M. (2017). Risk and capital adequacy ratio: Evidence from Iranian banks. Journal of Monetary a Banking Researches, 9(30), 513_543. [In Persian]
Titman, S., & Wessels, R. (1988). The determinants of capital structure choice. the Journal of Finance, 43(1), 1-19.
Tran, D. V., Hassan, M. K., Paltrinieri, A., & Nguyen, T. D. (2020). The determinants of bank capital structure in the world. The Singapore Economic Review (SER), 65(06), 1457-1489.
Varotto, S., & Zhao, L. (2014). Systemic risk in the US and European banking sectors in recent crises: Citeseer.
Zaroki, Sh., Motameni, M,. and safarzade Amiri, A. (2017). The Leverage to profitability in private banks. 3rd National Conference on Managment and Humanistic Science Research.[In Persian]