نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانشیارگروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد گروه اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد

4 استاد اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه تهران

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تحریم­ های مالی و انرژی بر شکاف تولید در اقتصاد ایران است. بدین منظور از رهیافت تعادل عمومی پویای تصادفی (DSGE) با رویکرد کینزی جدید به ­منظور طراحی ساختار الگو استفاده شده است. در این ساختار، تحریم­ های مالی و انرژی به صورت یک شوک وارد مدل‌سازی واحدهای اقتصادی شده است که در نتیجه آن، رفتار خانوار در زیربخش­های مصرف، انباشت سرمایه و مخارج سرمایه­ گذاری و همچنین رفتار تولیدکننده در قسمت تابع تولید و هزینه­ نهایی از اعمال تحریم­ های مالی و انرژی غرب از سال 1390 متأثر شده است. داده­ های مورد استفاده در این تحقیق، سری زمانی فصلی دوره  1393 – 1368 است. در ابتدا، شکاف تولید با استفاده از روش فیلتر کالمن و سایر متغیرهای الگو با استفاده از فیلتر هودریک - پرسکات محاسبه شده­اند. سپس، با استفاده از روش بیزین پارامترهای معادلات ساختاری برآورد شده که نتایج حاصل از آماره اصل مونت­کارلو زنجیره مارکف، گلمن و بروکز و همچنین مقایسه توابع توزیع پسین و پیشین مبین صحت نتایج برآورد شده هستند. پس از اطمینان از نتایج برآورد، اثر تحریم ­های مالی و انرژی بر شکاف تولید و سایر متغیرهای الگو با استفاده از شبیه ­سازی شوک آن بررسی شد. نتایج حاصل از شبیه­سازی مبین آن است که با وقوع تحریم ­های اقتصادی، از یک سو، مخارج سرمایه‌گذاری، مصرف کل و فرآیند تشکیل سرمایه روندی نزولی و از سوی دیگر، هزینه ­های مرتبط با تولید روندی افزایشی می‌گیرند و در نتیجه، شکاف تولید در اقتصاد افزایش می­یابد. همچنین براساس نتایج تجزیه واریانس، متغیرهای سرمایه­ گذاری و تورم، بیشترین تأثیرپذیری را از تحریم ­ها دارند. 

کلیدواژه‌ها

توکلیان، حسین و صارم، مهدی (1396). الگوهای DSGEدر نرم‌افزار Dynare(الگوسازی، حل و برآورد مبتنی‌بر اقتصاد ایران). انتشارات پژوهشکده پولی و بانکی ایران، چاپ اول.
شاه‌حسینی، سمیه و بهرامی، جاوید (1392). طراحی یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید برای اقتصاد ایران با در نظر گرفتن بخش بانکی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 17، شماره 53، 83-55.
عزتی، مرتضی و سلمانی، یونس (1393). بررسی آثار مستقیم و غیرمستقیم تحریم­ها در رشد اقتصادی ایران با تأکید بر بخش­ خارجی اقتصاد. فصلنامه آفاق امنیت، سال 7، شماره 25، 177 - 149.
فدائی، مهدی و درخشان، مرتضی (1393). تحلیل اثرات کوتاه­مدت و بلندمدت تحریم‌های اقتصادی بر رشد اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش­های رشد و توسعه اقتصادی، سال 5، شماره 18، 132 – 112.
گرشاسبی، علیرضا و یوسفی دیندارلو، مجتبی(1395). بررسی اثرات تحریم­های بین­المللی بر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، فصلنامه تحقیقات مدل‌سازی اقتصادی، شماره 25، 183 – 129.
مرزبان، حسین و استادزاد، علی حسین(1394). تأثیر تحریم­های اقتصادی بر تولید و رفاه اجتماعی ایران: رهیافتی از الگوی رشد تعمیم­یافته تصادفی. فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، سال 20، شماره 63، 69-37.
Biglaiser, G. and Lektzian, D (2011). “The Effects of Sanctions on U.S. Foreign Direct Investment”.Journal of International Organization, Vol. 65, No. 3. PP: 531 – 551.
Farzanegan, M. and Mohammadikhabbazan, M. and Sadeghi, H (2015). “Effects of Oil Sanctions on the Macroeconomic and Household Welfare in Iran: New Evidence from a CGE Model”. University of Marburg Working paper, No. 07.
Gurvich, E. and Prilepskiy, L (2015). “The Impact of Financial Sanctions on the Russian Economy”, Russian Journal of Economics, Vol. 1, Issue 4. PP: 359 – 385.
Newell, Richard G. and William A. Pizer (2003). “Discounting the Distant Future: How Much Do Uncertain Rates Increase Valuations?”.Journal of Environmental Economics and Management, 46(1), PP: 52–71.
Sahuc, J (2006). “Partial Indexation, Trend Inflation, and the Hybrid Phillips Curve”, Economics Letters, 90 (1), PP: 42- 50.
Smets, F. and Wouters, R (2003). “An Estimated Dynamic Stochastic General Equilibrium Model of the Euro Area”.Journal of the European Economic Association, Vol. 1, Issue 5, PP: 1123 – 1175.