سعید کریمی؛ سعید راسخی؛ مجتبی احسانی
دوره 13، شماره 39 ، تیر 1388، ، صفحه 147-166
چکیده
دولتها از طریق اجرای سیاستهای حمایتی مناسب، مانند پرداخت یارانه به مواد غذایی اساسی میتوانند نقش مهمی را درتأمین امنیت غذایی جامعه برعهده گیرند. با توجه به اینکه پرداخت یارانه، هزینههای سنگینی را به دولت تحمیل میکند، بنابراین، ضروری است این امر بهصورت کاملاً هدفمند انجام گیرد. یکی از راههای رسیدن به پرداخت هدفمند ...
بیشتر
دولتها از طریق اجرای سیاستهای حمایتی مناسب، مانند پرداخت یارانه به مواد غذایی اساسی میتوانند نقش مهمی را درتأمین امنیت غذایی جامعه برعهده گیرند. با توجه به اینکه پرداخت یارانه، هزینههای سنگینی را به دولت تحمیل میکند، بنابراین، ضروری است این امر بهصورت کاملاً هدفمند انجام گیرد. یکی از راههای رسیدن به پرداخت هدفمند یارانه توسط دولت، بررسی تقاضای کالاهای مشمول یارانه است. در این پژوهش، با استفاده از مدل AIDS، تقاضای موادغذایی اساسی مشمول یارانه (قند و شکر، روغن، نان، گوشت وشیر) را درمناطق شهری ایران، از طریق دادههای بودجه خانوارهای شهری ایران و شاخص قیمتهای مصرفکننده منتشرشده توسط بانک مرکزی در سالهای1363-1384، یک روش دو مرحلهای و تکنیکهای همجمعی به دو صورت بلندمدت وکوتاه مدت برآورد کرده، همچنین قیود همگنی وتقارن را نیز با استفاده از آزمون والد مورد آزمون قرار دادهایم. درنهایت انواع کششهای قیمتی، درآمدی و متقاطع تقاضا به تفکیک بلندمدت و کوتاه مدت را بهعنوان ابزاری برای تجزیه و تحلیل، محاسبه کردهایم. نتایج این پژوهش نشان میدهد بهدلیل بیکششبودن اقلام یارانهای، هر گونه کاهش در پرداخت یارانه به کالاهای یادشده، به افزایش قیمت منجر شده ومخارج اضافی را به مصرفکنندگان تحمیل میکند. با این وجود، تغییر ساختار پرداخت یارانه و کاهش تدریجی یارانههای پرداختی به نان، قندوشکر و روغن وسوق دادن آن به سمت شیر و گوشت، بهصورت کاملاً هدفمند توصیه میشود.
خسرو پیرائی؛ محمدرضا شهسوار
دوره 12، شماره 36 ، مهر 1387، ، صفحه 153-185
چکیده
یارانهها و مالیاتها ابزارهای مهم اجرای سیاست دولت با هدف کاهش فقر میباشند . در این پژوهش، روشی برای ارزیابی یارانهها و مالیاتهای غیرمستقیم از جنبه کاهش فقر در ایران ارائه مینماییم. این روش به تشخیص این که "آیا سیاست یارانهها و مالیاتهای غیرمستقیم دولت فقرگرا یا غیر فقرگراست؟ کمک میکند . چنانچه منافع مالی ...
بیشتر
یارانهها و مالیاتها ابزارهای مهم اجرای سیاست دولت با هدف کاهش فقر میباشند . در این پژوهش، روشی برای ارزیابی یارانهها و مالیاتهای غیرمستقیم از جنبه کاهش فقر در ایران ارائه مینماییم. این روش به تشخیص این که "آیا سیاست یارانهها و مالیاتهای غیرمستقیم دولت فقرگرا یا غیر فقرگراست؟ کمک میکند . چنانچه منافع مالی حاصل از اجرای سیاست مالی دولت به نسبت برای افراد فقیر بیشتر از افراد غیرفقیر باشد، سیاست مالی دولت را میتوان سیاست مالی فقرگرا نامید . در این پژوهش، از کشش شاخص فقر فاستر، گریر و توربک نسبت به قیمت کالاها و خدمات استفاده کرده و سپس، شاخص به نفع فقیر برای قیمتها استخراج شده و سرانجام از این شاخص برای ارزیابی مالیاتهای غیرمستقیم و یارانهها استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که در سالهای 79-1383 در جوامع شهری و روستایی ایران افزایش قیمت اقلام خوراکی به افراد فقیر بیشتر از افراد غیرفقیر آسیب رسانده و پرداخت یارانه به گروه اقلام خوراکی ( بجز گروه نوشابهها و دخانیات ) در جوامع شهری و روستایی به نفع افراد فقیر بوده است، در حالیکه افزایش قیمت گروههایی نظیر بهداشت و درمان، حمل و نقل و ارتباطات و تحصیل و آموزش به افراد غیرفقیر بیشتر از افراد فقیر آسیب رسانده و افراد غیرفقیر بیشتر از فقرا از یارانههای پرداختی به این بخشها منتفع شدهاند . بنابراین؛ بازنگری در نحوه پرداخت یارانه و کاهش آن و اعمال مالیات بر بخشهای یاد شده برای کاهش نابرابری و فقر، ضروری بهنظر میرسد.
زکریا فرجزاده؛ بهاءالدین نجفی
دوره 6، شماره 20 ، مهر 1383، ، صفحه 135-156
چکیده
پرداخت یارانه از جمله راه های انتقال درآمد است که به طور عمده به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد. امروزه بنا به دلایل محدودیت بودجه و منابع کمیاب در کشورهای درحال توسعه وعدم تامین نیازهای اساسی گروه های فقیر، هدفمندسازی پرداخت یارانه به گروه های هدف، مورد توجه واقع شده است. بر این اساس، در این مطالعه دو ...
بیشتر
پرداخت یارانه از جمله راه های انتقال درآمد است که به طور عمده به منظور حمایت از اقشار کم درآمد و بهبود توزیع درآمد صورت می گیرد. امروزه بنا به دلایل محدودیت بودجه و منابع کمیاب در کشورهای درحال توسعه وعدم تامین نیازهای اساسی گروه های فقیر، هدفمندسازی پرداخت یارانه به گروه های هدف، مورد توجه واقع شده است. بر این اساس، در این مطالعه دو هدف عمده اثرات تغذیه ای و رفاهی سطوح مختلف کاهش یارانه کالاهای اساسی (برنج، نان، روغن و قند و شکر) و همچنین، ارائه راهکارهای عملی مورد نظر است.ارزیابی روند فعلی مصرف کالاهای منتخب حاکی از وجود تفاوت قابل ملاحظه میان دهک های مختلف شهری و روستایی از لحاظ میزان مصرف و مخارج اختصاص یافته به این کالاها است. به گونه ای که در حال حاضر، دهک های درآمدی بالاتر هم از لحاظ کمیت وهم از لحاظ کیفیت از کالاهای منتخب بهره بیشتری می برند. رفتار مصرفی مصرف کنندگان شهری و روستایی نیز حاکی است که این کالاها به صورت مجموعه ای مکمل مصرف می شوند.تاثیر افزایش قیمت کالاهای منتخب بر روی میزان انرژی (بر حسب کالری) و درآمد دهک های مختلف و شاخص های فقر به کمک سناریو های مختلف افزایش قیمت این کالاها بررسی شد. نتایج حاصل از بررسی اثرات تغذیه ای حاکی است که افزایش همزمان قیمت تمامی کالاها مصرف کنندگان روستایی را اندکی بیش از مصرف کنندگان شهری تحت تاثیر قرار می دهد. افزایش قیمت برنج نیز در اغلب دهک های درآمدی مصرف کنندگان شهری را بیش از مصرف کنندگان روستایی با کاهش انرژی روبه رو می کند و در مورد نان این روند تا حدودی معکوس است. همچنین، میان دهک های درآمدی شهری و روستایی نیز میزان کاهش در کالری به طور نسبی نامنظم است.بررسی اثرات درآمدی افزایش قیمت قند و شکر و نان هم نشان داد که با افزایش قیمت این کالاها مصرف کنندگان روستایی نسبت به مصرف کنندگان شهری کاهش در درآمد بیشتری را تجربه می کنند. سناریو افزایش قیمت برنج و افزایش همزمان قیمت تمامی کالاها نیز در مناطق شهری بیشتر، دهک های درآمدی پایین و در میان مصرف کنندگان روستایی نیز بیشتر، دهک های درآمدی بالا را تحت تاثیر قرار می دهد.بر اساس نتایج به دست آمده پیشنهاد می شود ابتدا، دهک های درآمدی در مناطق شهری و روستایی شناسایی شود و توزیع یارانه ای کالاها در میان دهک های واقع در زیر خط فقر صورت گیرد. البته، کاهش توزیع یارانه ای این کالاها در میان دهک های درآمدی بالا نیز باید تدریجی صورت گیرد.