نویسندگان

1 استادیار گروه اقتصاد انرژی، دانشگاه علامه طباطبائی

2 دانشجوی دکتری علوم اقتصادی، دانشگاه علامه طباطبائی

چکیده

در سال‌های اخیر، کاهش نرخ زاد ‌و ‌ولد و افزایش امید به زندگی در بسیاری از کشورها موجب بروز پدیده سالمند‌شدن جمعیت شده که مسائل و مشکلاتی را به‌همراه داشته است. یکی از این مسائل تأثیر منفی این پدیده بر پایداری سیستم بازنشستگی است. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر نرخ زاد ‌و ‌ولد بر پایداری سیستم بازنشستگی در ایران است. برای این منظور از الگوی نسل‌های همپوشان استفاده شده و پس از حل الگو، مقداردهی آن با استفاده از پارامترهای ایران انجام شده‌ است. بر اساس نتایج به‌دست‌‌آمده، تأثیر نرخ زاد ‌و ‌ولد بر پایداری سیستم بازنشستگی متأثر از نسبت هزینه‌های نگهداری فرزند به درآمد افراد است و در شرایط کنونی کشور تا زمانی که نرخ زاد ‌و ‌ولد کمتر از 12/4 درصد باشد، افزایش نرخ زاد ‌و ‌ولد منجر به افزایش پرداخت‌های بازنشستگی و بهبود پایداری سیستم بازنشستگی خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

بانک مرکزی (1394)، حساب‌های ملی سالانه، پایگاه اینترنتی بانک مرکزی به نشانی:    
http://www.cbi.ir/simplelist/2054.aspx
بهرامی، جاوید و نیره سادات قریشی (1390)، »تحلیل سیاست پولی در اقتصاد ایران با استفاده از یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی «، فصل‌نامه مدل‌سازی اقتصادی، 1 (13): 22-1.
تقوی، مهدی و اسماعیل صفرزاده (1388)، »نرخ بهینه رشد نقدینگی در اقتصاد ایران در چارچوب الگوهای تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید (DSGE)«، فصل‌نامه مدل‌سازی اقتصادی، 3 (9): 104-77.
دشتبان فاروجی، مجید؛ صمدی، سعید؛ دلالی اصفهانی، رحیم؛ فخار، مجید و مهنوش عبدالله میلانی (1389)، »شبیه‌سازی یک الگوی نسل‌های همپوشان 55 دوره‌ای با رویکرد بهسازی نظام بازنشستگی ایران«، فصل‌نامه تحقیقات مدلسازی اقتصادی، 2: 203-173.
 دشتبان، مجید و امیر جباری (1393)، »ارائه نظام بازنشستگی اندوخته جزئی به‌عنوان یک نهاد مالی در قالب یک الگوی نسل‌های همپوشان 55 دوره‌ای«، دو ‌فصل‌نامه اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 7: 193-163.
روغنی‌زاده، مصطفی (1384)، تحلیل ریاضی بر وضعیت صندوق‌های بازنشستگی ایران و طراحی سیستم بهینه برای صندوق‌های یادشده، قم: انتشارات صحفی، 135 صفحه.
سازمان ثبت‌احوال کشور (1394الف)، سال‌نامه‌های آماری 1390، 1391، 1392، و 1393، پایگاه اینترنتی سازمان ثبت‌احوال کشور به نشانی:
مرکز آمار ایران (1394الف)، سرشماری نفوس و مسکن سال‌های 1355، 1385 و 1390، پایگاه اینترنتی نشریات مرکز آمار ایران به نشانی:  
http://amar.sci.org.ir/PlanList.aspx
مرکز آمار ایران (1394ب)، جداول متوسط انواع هزینه‌های خوراکی و غیر‌خوراکی سالانه خانوارهای شهری و روستایی برحسب وسعت خانوار در سال 1390، پایگاه اینترنتی شبکه ملی آمار به نشانی:
http://www.sci.org.ir/SitePages/report_90/amar.aspx
مرکز آمار ایران (1394ج)، درصد خانوارهای شهری و روستایی برحسب وسعت خانوار در هر یک از گروه‌های هزینه سالانه- سال 1390، پایگاه اینترنتی شبکه ملی آمار به نشانی:
 http://www.sci.org.ir/SitePages/report_90/amar.aspx
مرکز آمار ایران (1394د)، تعداد خانوارهای کشور برحسب نقاط شهری و روستایی به تفکیک استان-1390، پایگاه اینترنتی شبکه ملی آمار به نشانی:
 http://www.sci.org.ir/SitePages/report_90/amar.aspx
مرکز آمار ایران (1394ه)، نسبت وابستگی جمعیت کشور، پایگاه اینترنتی درگاه ملی آمار به نشانی:
 http://www.amar.org.ir
مرکز آمار ایران (1394و)، ولادت ثبت‌شده کشور برحسب جنس متولدین از سال 1344 تا 1385، پایگاه اینترنتی درگاه ملی آمار به نشانی:
مشفق، محمود؛ محمودی، محمد‌جواد و نادر مطیع حق‌شناس (1391)، »چشم‌انداز تحولات جمعیتی ایران: لزوم تجدید‌نظر در سیاست‌های جمعیتی«، مطالعات راهبردی زنان، 55: 172-151.
نیرومند، محمد‌رضا (1386)، معرفی طرح‌های بازنشستگی: طرح‌های کارفرما - پشتیبان، تهران، سازمان بازنشستگی کشوری، 28 صفحه.  
 Artige, Lionel & Cavenaile, Laurent & Pestieau, Pierre (2014), "The Macroeconomics of PAYG Pension Schemes in an Aging Society," CORE Discussion Papers 2014033, Université Catholique de Louvain, Center for Operations Research and Econometrics (CORE).
 Cerda R. (2003), "Social Security Financial Crises," Documentos de Trabajo 252, Instituto de Economia. Pontificia Universidad Católica de Chile.
 Cerda R. (2005), "On Social Security Financial Crises," Journal of Population Economics, 18: 509-517.
 Cipriani, G. P. (2014), "Population Aging and PAYG Pensions in the OLG Model”, J Popul Econ, 27: 251–256.
 Fanti L., Gori L. (2012), “Fertility and PAYG Pensions in the Overlapping Generations Model”, J Popul Econ, 25: 955–961.
 Verbic M., Spruk R. (2011), “Aging Population and Public Pensions: Theory and Evidence”, Institute for Economic Research: Working Paper No. 58.
 Yoon, Y. & Talmain, G. (2001), “Endogenous Fertility, Endogenous Growth and Public Pension System: Should We Switch from a Pay-As-You-Go to a Fully Funded System”, The Manchester School, 69(5): 586–605.
 Zhao J. K. (2011), “Social Security, Differential Fertility and the Dynamics of the Earnings Distribution”, The B.E. Journal of Macroeconomics, 11(1): 1-31.