نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار اقتصاد مالی، گروه اقتصاد نظری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
2 دانشجوی دکتری اقتصاد مالی، گروه اقتصاد، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
چکیده
با توجه به درهم تنیدگی بازارهای مالی و اهمیت ارتباط بین بازارهای مالی در انتخاب استراتژی مناسب برای سرمایه‌گذاران و معامله‌گران در انتخاب سبد سرمایه‌گذاری بهینه و سیاست‌گذاران جهت اتخاذ سیاست‌های پولی و مالی مناسب، در این پژوهش به بررسی ارتباط متقابل ریسک و بازدهی و سرریز آنها بین بازار سهام و بازارهای رقیب آن در ایران نظیر بازار ارز، طلا و مسکن در شرایط مختلف این بازارها (بازار خرسی و گاوی) پرداخته شده است. بررسی ارتباط بین بازارهای مالی مذکور در این پژوهش با به‌کارگیری مدل گارچ چندمتغیره و با استفاده از داده‌های ماهانه طی سال‌‌های 1390 تا 1401 صورت گرفته است. براساس نتایج، سرریز بازدهی و نوسان از بازار ارز به بازار سهام در شرایط خرسی و گاوی بازار ارز طی دوره مورد بررسی مشاهده می‌شود. همچنین نتایج حاکی از وجود سرریز بازدهی از بازار سهام به بازار ارز در شرایط خرسی و گاوی بازار سهام و وابستگی و ارتباط متقابل بازار ارز و بازار سهام طی دوره مورد بررسی در ایران است. براساس نتایج، سرریز بازدهی از بازار سهام به بازار طلا در شرایط خرسی و گاوی بازار سهام تأیید نمی‌شود درحالی‌که سرریز بازدهی و نوسان از بازار طلا به بازار سهام در شرایط خرسی و گاوی بازار طلا تأیید می‌شود. وجود سرریز بازدهی و نوسان از بازار مسکن به بازار سهام در شرایط خرسی و گاوی بازار مسکن نیز تأیید نمی‌شود درحالی‌که سرریز بازدهی از بازار مسکن به بازار سهام در شرایط خرسی بازار سهام مشاهده گردید. بر این اساس میتوان گفت سرمایه‌گذاران بازار مسکن و سهام در ایران از دو طیف متفاوت هستند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابونوری، اسماعیل، کشاورز حداد، غلامرضا و میرزا آقانسب، ایمان. (1399). برآورد انتقال نوسانات بین نرخ ارز و بازده سهام توسط صنایع در ایران. سیاست اقتصادی، 12(23)، 253-278. https://doi.org/ 10.22034/epj.2020.1628
اربابی، فرزین. (1397). پیش‌بینی تلاطم بازدهی سکه طلا در بازار دارایی‌های مالی (رهیافت ANN-GARCH). اقتصاد مالی، 12(43)، 179-192.
اسلاملوئیان، کریم و زارع، هاشم. (1385). بررسی تأثیر متغیرهای کلان و دارایی‌های جایگزین بر قیمت سهام ایران، مدلی خودهمبسته باوقفه‌های توزیعی. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 8(29)، 26-17.
باوقار، مرتضی، فغانی، مهدی و رنجبر، محمدحسین. (1401). سرریز نوسانات بین قیمت نفت اوپک و بازارهای سهام با در نظر گرفتن چرخه‌های تجاری و شکست ساختاری (مطالعه موردی: کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و ایران). دانش سرمایه‌گذاری، 11(41)، 218-195.
بت‌شکن، محمدهاشم و محسنی، حسین. (1397). بررسی سرریز نوسانات قیمت نفت بر بازدهی بازار سهام، دانش سرمایه‌گذاری، 7(25)، 267-284.
تهرانی، رضا و سیدخسروشاهی، سیدعلی. (1396). انتقال نوسانات و تعامل بازارهای سهام، ارز و طلا. چشم‌انداز مدیریت مالی، 7(2)، 9-31.
حسینیون، نیلوفرسادات، بهنامه، مهدی و ابراهیمی سالاری، تقی. (1395). بررسی انتقال تلاطم نرخ بازده بین بازارهای سهام، طلا و ارز در ایران. پژوهش‌های اقتصادی ایران، 21(66)، 123-150. https://doi.org/10.22054/ijer.2016.7049
رضاقلیزاده، مهدیه و آقایی، مجید. (1396). سرایت‌پذیری نوسانات بازار جهانی نفت و شاخص قیمت سهام صنایع شیمیایی (رویکرد VAR-BEKK-GARCH). مطالعات اقتصاد انرژی، 13(54)، 32-1.
رضاقلیزاده، مهدیه و آقایی، مجید. (1397). مقایسه تأثیرپذیری سهام صنایع منتخب صادراتی و وارداتی از نوسانات نرخ ارز. پژوهش‌های اقتصاد پولی، مالی (دانش و توسعه سابق) دوره جدید، 25(15)، 94-131. https://doi.org/10.22067/pm.v25i15.56874
رضاقلیزاده، مهدیه، یاوری، کاظم، سحابی، بهرام و صالح‌آبادی، علی. (1392). بررسی تأثیر نوسانات دارایی‌های جایگزین سهام بر شاخص قیمت سهام. بررسی‌های حسابداری و حسابرسی، 20(1)، 53-76. https://doi.org/ 10.22059/acctgrev.2013.35518
رضاقلیزاده، مهدیه. (1392). ارزیابی تأثیر منابع ریسک بر بازار سرمایه ایران. رساله دکتری، گروه علوم اقتصادی. دانشگاه تربیت مدرس.
رودری، سهیل، فراهانی‌فرد، سعید، شاه‌آبادی، ابوالفضل و عادلی، امیدعلی. (1401). بررسی فراوانی- زمان سرریز نوسانات میان نرخ ارز، تورم، قیمت سهام و مسکن در ایران. اقتصاد و الگوسازی، 13(2)، 65-93. https://doi.org/ 10.48308/jem.2022.228781.1783
سوری، علی. (1392). اقتصادسنجی، نشر فرهنگشناسی و نورعلم، تهران، نوبت چاپ چهارم، 253-294.
سیدهاشمی، فاطمه، حقیقت، جعفر، رنجپور، رضا و سجودی، سکینه. (1402). سرریز شوک بازارهای موازی در نوسانات بازار بورس: شواهدی از کشورهای عضو اوپک. سیاست‌ها و تحقیقات اقتصادی، 2(2)، 1-27. https://doi.org/10.22034/jepr.2023.62802
طالبلو، رضا و مهاجری، پریسا. (1400). الگوسازی تلاطم در بازارهای دارایی ایران با استفاده از مدل تلاطم تصادفی چندمتغیره عاملی. مدل‌سازی اقتصادسنجی، 6(3) (پیاپی22)، 63-96. https://doi.org/ 10.22075/jem.2021.23659.1607
طاهری، شراره، عبدالباقی عطاآبادی، عبدالمجید، وزیری سرشک، مجید و آرمان، محمدحسین. (1402). اثر چرخه نوسانات کوتاه‌مدت طلا و ارز بر نوسانات بازار سرمایه. اقتصاد مالی، 17(2)(پیاپی63)، 95-116. https://doi.org/ 10.30495/fed.2023.702186
طهرانی، مصطفی، بغزیان، آلبرت و میرلوحی، سیدمجتبی. (1400). بررسی سرریز بین بازار سهام و بازار نفت. تحقیقات مالی، 23(3)، 466-481.
https://doi.org/ 10.22059/frj.2021.312616.1007087
عباسی‌نژاد، حسین و ابراهیمی، سجاد. (1392). تأثیر نوسانات قیمت نفت بر عملکرد بورس اوراق بهادار تهران. سیاست‌ها و تحقیقات اقتصادی، 21(68)، 83-108.
کریم‌زاده، مصطفی. (1385). بررسی رابطه بلندمدت بین شاخص قیمت سهام و متغیرهای کلان اقتصادی با استفاده از روش هم‌انباشتگی در اقتصاد ایران. پژوهش‌های اقتصادی، 8(26)، 54-41.
محمدزاده، پرویز، پناهی، حسین و آل عمران، سیدعلی. (1395).بررسی ارتباط بین قیمت زمین و قیمت مسکن در ایران. نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 3(1)، 89-114.
محمدی‌نژاد پاشاکی، محمدباقر، صادقی شریف، سیدجلال و اقبال‌نیا، محمد. (1402). بررسی و تحلیل اثرهای سرریز بین بازارهای سهام، ارز، طلا و کامودیتی: مدل VARMA-BEKK-AGARCH. تحقیقات مالی، 25(1)، 88-109.
https://doi.org/ 10.22059/frj.2022.332526.1007248
مصلح شیرازی، علی‌نقی، موسوی حقیقی، محمدهاشم و پشتونی‌زاده، هومن. (1397). شبیه‌سازی الگوی تغییرات نرخ ارز و قیمت طلا بر عملکرد بورس اوراق بهادار تهران با رویکرد پویایی‌شناسی سیستمی. دانش سرمایه‌گذاری، 7(25)، 17-38.
مظفرنیا، مهدی، فلاح‌شمس لیالستانی، میرفیض و زمردیان، غلامرضا. (1402). سرریز پویای میان بازارهای ارز و سهام در چرخه‌های تجاری اقتصاد ایران. اقتصاد مالی، 17(2) ( پیاپی63)، 374-355. https://doi.org/ 10.30495/fed.2023.702198
Abbasinejad, H. & Ebrahimi, S. (2013). The effect of oil price volatilities on the performance of Tehran stock exchange. Economic Research and Policy, 21(68), 83-108. https://doi.org/10.22054/jiee.2016.7195. [In Persian]
Abunoori, E., Keshavarz Hadad, GH. & Mirza AghaNasab, I. (2020). Estimating the transmission of volatility between exchange rate and stock returns by industries in Iran. Scientific Journal of Economic Policy, 12(13), 253-278. https://doi.org/ 10.22034/epj.2020.1628. [In Persian]
Alqaralleh, H., Canepa, A. & Salah Uddin, G. (2023). Dynamic relations between housing markets, stock markets, and uncertainty in global cities: a time-frequency approach. North American Journal of Economics and Finance, 68, 101950,1-23. https://doi.org/10.1016/j.najef.2023.101950.
Arbabi, F. (2018). Forecasting the volatility of gold coin returns in financial asset market (ANN-GARCH approach), Financial Economics, 12(43), 179-192. [In Persian]
Arouri, M.E.H., Jouini, J. & Nguyen, D.K. (2012). On the Impacts of oil price fluctuations on european equity markets: volatility spillover and hedging effectiveness. Energy Economics, 34(2), 611-617.
Attarzadeh, A. & Balcilar, M. (2022). On the dynamic return and volatility connectedness of cryptocurrency, crude oil, clean energy, and stock markets: a Time‑Varying analysis. Environmental Science and Pollution Research, 29, 65185–65196, https://doi.org/10.1007/s11356-022-20115-2
Batayneh, K.H. & Al-Malki, A. (2015). The relationship between house prices and stock prices in Saudi Arabia: an empirical analysis. International Journal of Economics and Finance, 7(2). 1-12.
https://doi.org/0.5539/ijef.v7n2p156
Ben Amara, A., Goutteb, S. & Isleimeyyehc, M. (2022). Asymmetric cyclical connectedness on the commodity markets: further insights from bull and bear markets. Review of Economics and Finance, 85, 386-400. https://doi.org/10.1016/j.qref.2022.04.009.
Botshekan, M.H. & Mohseni, H. (2018). Investigating the spillover of oil price volatilities on stock market returns. Investment Knowledge Research, 7(25), 267-284. [In Persian]
Branson, W.H. (1983). Macroeconomic determinants of real exchange risk. Herring, R.J. (Ed.), Managing Foreign Exchange Risk, Cambridge University, Cambridge
Calvo, S. & Reinhart, C. (1996). Capital flows to Latin America: is there evidence of contagion effect? International Monetary Fund, 41(3-4), 235-264.
Corsetti, G., Pesenti, P., Roubini, N. & Till, C. (2000). Competitive devaluations: a welfare-based approach. Journal of International Economics, 51(1), 217-241. https://doi.org/10.1016/S0022-1996(99)00043-4
Diamond, D.W. & Dybvig, P.H. (1983). Bank runs, deposit insurance, and liquidity. Journal of Political Economy, 91(3), 401-419.
https://doi.org/10.1086/261155
Dornbusch, R. & Fischer, S. (1980). Exchange rates and the current account. The American Economic Review, 70(5), 960–971.
Dornbusch, R., Park, Y.C. & Claessens, S. (2000). Contagion: how it spreads and how it can be stopped. World Bank Research Observer, 1-24.
Dornbusch, R., Park, Y.C. & Claessens, S. (2000). Contagion: understanding how it spreads. The World Bank Research Observer, 15(2), 177-197.
Eichboltz, P.M.A. & Hartzell, D.J. (1996). Property shares, appraisals and the stock market: an international perspective. Journal of Real Estate Finance and Economics, 12(2), 163–178. http://dx.doi.org/10.1007/BF00132265
Elsayed, A.H., Gozgor, G. & Yarovaya, L. (2022), Volatility and return connectedness of cryptocurrency, gold, and uncertainty: evidence from the cryptocurrency uncertainty indices. Finance Research Letters, 47(PB), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.frl.2022.102732.
Fabozzi, F.J. & Francis, J.C. (1978). Beta as a random coefficient. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 13(1), 101-116.
Gyourko, J. & Keim, D.B. (1992). What does the stock market tell us about real estate returns? Real Estate Economics, 20(3), 457–485.
Hosseiniyon, N.S., Behnameh, M. & Ebrahimi Salari, T. (2016). Investigating the transmission of return rate volatility between stock, gold and foreign exchange markets in Iran. Iranian Economic Research, 21(66), 123-150. https://doi.org/10.22054/ijer.2016.7049. [In Persian]
Ibbotson, R. & Siegel, L. (1984). Real estate returns: a comparison with other investment. AREUEA Journal, 12, 219–241.
http://dx.doi.org/10.1111/1540-6229.00320
Iqbal, H.R., Saeed, S.K. & Shah, S.Z.A. (2020). Structural breaks and volatility spillover in South Asian economies. SEISENSE Journal of Management, 3(1), 64-77.
Islamlooieyan, K. & Zare, H. (2006). Investigating the effect of macro variables and alternative assets on iranian stock prices, a self-correlated model with distributive lags. Iranian Economic Research, 8(29), 17-26. [In Persian]
Kang, S.H., Cheong, C. & Yoon, S.M. (2011). Structural changes and volatility transmission in crude oil markets. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 390(23-24), 4317-4324.
https://doi.org/10.1016/j.physa.2011.06.056
Karimzadeh, M. (2006). Investigating the long-term relationship between the stock price index and macroeconomic variables using the cointegration method in Iran's economy. Economic Research, 8(26), 41-54. [In Persian]
Khalifa, A.A., Hammoudeh, S. & Otranto, E. (2014). Patterns of volatility transmissions within regime switching across gcc and global markets. International Review of Economics & Finance, 29, 512-524. https://doi.org/10.1016/j.iref.2013.08.002
Kundu, S. & Sarkar, N. (2016). Return and volatility interdependences in up and down markets across developed and emerging countries. Research in International Business and Finance, 36, 297-311.
https://doi.org/10.1016/j.ribaf.2015.09.023
Liowa, K.H., Huang, Y. & Song, J. (2019). Relationship between the United States housing and stock markets: some evidence from wavelet analysis. North American Journal of Economics and Finance, 50, 101033.1-25. https://doi.org/10.1016/j.najef.2019.101033.
Luo, CH., Qu, Y., Su, Y. & Dong, L. (2024). Risk spillover from international crude oil markets to china’s financial markets: evidence from extreme events and U.S. monetary policy, North American Journal of Economics and Finance, 70, 819-840. https://doi.org/10.1016/j.najef.2023.102041
Mensi, W., Mariya, G., Hee‑Un Ko, X.V.V. & Sang, H.K. (2023). Tail spillover effects between cryptocurrencies and uncertainty in the gold, oil, and stock markets. Financial Innovation, 9(1), 1-27. https://doi.org/10.1186/s40854-023-00498-y.
Mensi, W., Ur Rehman, M. & Vinh Vo, X. (2021). Risk spillovers and diversification between oil and non-ferrous metals during bear and bull market states. Resources Policy, 72, 1-14.
https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2021.102132.
Mohammadinejad Pashaki, M., Sadeghi Sharif, S.J. & Eghbalnia, M. (2023). Investigating and analyzing the spillover effects among stock, currency, gold, and commodity markets: varma-bekk-agarch approach. Financial Research Journal, 25(1), 88-109.
https://doi.org/10.22059/FRJ.2022.332526.1007248. [In Persian]
Mohammadzadeh P., Panahi H., Ale-Omran S.A., (2016). Studying the relationship between land prices and housing prices in Iran, Quarterly Journal of Applied Economic Theories, 3(1), 89-114. [In Persian]
Morley, B. & Pentecost, E.J. (2000). Common trends and cycles in g-7 countries exchange rates and stock prices. Applied Economics Letters, 7(1), 7-10. https://doi.org/10.1080/135048500352004
Mosleh Shirazi, A.N., Mousavi Haghighi, M.H. & Pashtunizadeh, H. (2018). Simulating the pattern of foreign exchange rate and gold price changes on the performance of the tehran stock exchange with a systemic dynamics approach. Investment Science, 7(25), 17-38. [In Persian]
Mozafarnia, M., Falah Shams Layalestani, M. & Zomorodian, GH. (2023). Dynamic spillover between foreign exchange rate and stock markets in the business cycles of the Iranian economy. Financial Economics Quarterly, 17(2) (63 consecutive), 355-374.
https://doi.org/ 10.30495/fed.2023.702198 [In Persian]
Pandey, V. & Vipul, V. (2018). Volatility spillover from crude oil and gold to brics equity markets. Journal of Economic Studies, 45(2). 1-25. https://doi.org/ 10.1108/JES-01-2017-0025
Poon, S.H. & Granger, C.W. (2003). Forecasting volatility in financial markets: a review. Journal of Economic Literature, 41(2), 478-539. https://doi.org/ 10.1257/002205103765762743
Quan, D.C. & Titman, S. (1999). Do real estate prices and stock prices move together? an international analysis. Real Estate Economics, 27(2), 183–207. http://dx.doi.org/10.1111/1540-6229.00771.
Raza, N., Shahzad, S.J.H., Tiwari, A.K. & Shahbaz, M. (2016). Asymmetric impact of gold, oil prices and their volatilities on stock prices of emerging markets. Resources Policy, 49, 290-301.
https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2016.06.011
Rezagholizadeh, M. & Aghaei, M. (2017). Contagion of global oil market volatility and chemical industry stock price index (VAR-BEKK-GARCH Approach). Energy Economics, 13(54), 1-32. [In Persian]
Rezagholizadeh, M. & Aghaei, M. (2018). Comparison of the impact of selected export and import industries on exchange rate volatilities. Researches of Monetary and Financial Economy (Former Knowledge and Development), new period, 25(15), 131-94. [In Persian]
https://doi.org/10.22067/pm.v25i15.56874
Rezagholizadeh, M. (2013). Evaluating the impact of risk sources on Iran's capital market. PhD dissertation, Tarbiat Modares University. [In Persian]
Rezagholizadeh, M., Yavari, K., Sahabi, B. & Salehabadi, A. (2013). Investigating the effect of volatility of stock substitute assets on the stock price index. Accounting and Auditing Studies, 20(1), 53-76. [In Persian] https://doi.org/ 10.22059/acctgrev.2013.35518
Rodari, S., Farahanifard, S., Shahabadi, A. & Adeli, O.A. (2022). Studying the frequency-time spillover of volatilities between exchange rates, inflation, stock prices and housing in Iran. Journal of Economics and Modeling, 13(2), 65-93. [In Persian] https://doi.org/ 10.48308/jem.2022.228781.1783
Seyedhashemi, F., Haqiqat, J., Ranjpour, R. & Sojoudi, S. (2023). Parallel market shock spillover in stock market volatilities: evidence from opec countries. Economic Policy and Research, 2(2), 1-27. [In Persian]
Souri, A. (2013). Econometrics, Farhangshenasi and Noor e Elm Publications, Tehran, Fourth Edition, 253-294.
Taheri, S.H., Abdul Baqi Attaabadi, A.M., Waziri Sarshak, M. & Arman, M.H. (2023). The Effect of gold and exchange rate volatility on capital market volatility. Financial Economics, 17(63), 95-116.
https://doi.org/10.30495/fed.2023.1947021.2606. [In Persian]
Taleblo, R. & Mohajeri, P. (2021). Volatility modeling in Iran's financial markets using multivariate factor stochastic volatility model. Econometric Modeling, 6(3)(22), 63-96. [In Persian]
https://doi.org/ 10.22075/jem.2021.23659.1607
Tehrani, M., Boghzian, A. & Mirlohi, S.M. (2021). Investigation of the spillover between the stock market and the oil market. Financial Research. Faculty of Management, 23(3), 466-481. [In Persian]
https://doi.org/ 10.30495/fed.2023.702186
Tehrani, R. & Seyed KhosroShahi, S.A. (2017). Volatility transmission and interaction of stock, foreign exchange and gold markets. Financial Management Perspectives, 7(2), 9-31. [In Persian]
Umar, Z., Jareño, F. & Escribano, A. (2021). Oil price shocks and the return and volatility spillover between industrial and precious metals. Energy Economics, 99, 1-15. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2021.105291.
Umar, Z., Manel, Y., Riaz, Y. & Gubareva, M. (2021). Return and volatility transmission between emerging markets and us debt throughout the pandemic crisis. Pacific-Basin Finance Journal, 67, 1-13.
Uzonwanne, G. (2021). Volatility and return spillovers between stock markets and cryptocurrencies. The Quarterly Review of Economics and Finance, 82, 30-36. https://doi.org/10.1016/j.qref.2021.06.018.
Wang, Y. (2022). Volatility spillovers across nfts news attention and financial markets. International Review of Financial Analysis, 83, 1-24.
Worzala, E. & Vandell, K. (1993). International direct real estate investments as alternative portfolio assets for institutional investors: an evaluation. Paper presented at the 1993 AREUEA Meetings, Anaheim, CA. 1-34.
Yang, C., Chen, L. & Mo, B. (2023). The spillover effect of international monetary policy on China’s financial market. Quantitative Finance and Economics, 7(4), 508-537.
Zhang, Y. J., Fan, Y., Tsai, H.T. & Wei, Y.M. (2008). Spillover effect of US dollar exchange rate on oil prices. Journal of Policy Modeling, 30(6), 973-991. https://doi.org/10.1016/j.jpolmod.2008.02.002
)