نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
2 استاد اقتصاد دانشگاه پورتلند، اورگن، آمریکا
3 استاد اقتصاد دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده
این مطالعه به بررسی ارتباط شاخص قیمت سهام ایران با 9 متغیر کلان اقتصادی برای دوره زمانی 1996-2019 می‌پردازد. در این تحقیق از سه متدولوژی رفع عدم قطیت استفاده شده است که شامل سه روش میانگین‌گیری بیزین (BMA, BMS, BAS)، حداقل مربعات متوسط وزنی و انتخاب بهینه مدل است. نتایج تجربی روش میانگین‌گیری بیزین و حداقل مربعات متوسط وزنی نشان می‌دهد که نرخ ارز و شاخص قیمت مصرف‌کننده از مهم‌ترین متغیرها در میان 9 متغیر کلان اقتصادی مدل هستند. همچنین نتایج نشان داده‌اند که نرخ ارز دارای اثر ناچیزی بر شاخص قیمت سهام است در حالی که شاخص قیمت سهام اثر بزرگ‌تر و قوی‌تری بر آن دارد. همچنین یافته‌های انتخاب مدل‌های بهینه این نتیجه را تایید کرد که این دو متغیر از اصلی‌ترین متغیرهای تخمین قیمت سهام است به گونه‌ای که تقریبا در تمام مدل‌های قابل پیش‌بینی، این دو متغیر حضور دارند.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
اسلاملوییان، کریم، و زارع، هاشم. (1385). بررسی تاثیر متغیرهای کلان و دارایی‌های جایگزین بر قیمت سهام در ایران: یک الگوی خود همبسته با وقفه‌های توزیعی. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، 8(29)، 17-46.
اصغرزاده، مهدی، سلیمی، محمدجواد و پیمانی فروشانی، مسلم. (1398). رابطه متغیرهای بنیادی شرکت، قیمت‌های تاریخی و متغیرهای کلان اقتصادی با حرکت‌های قیمت سهام. فصلنامه مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار (مدیریت پرتفوی)، 10(39)، 219-233.
ابونوری، اسماعیل و ضیاالدین، حامد. (1399). بازدهی و تلاطم بین قیمت جهانی نفت و شاخص بازار سهام کشورهای عضو اوپک. فصلنامه مدلسازی اقتصادی ، 14(1)، 24-1.
پورعبادالهان کویچ، محسن، اصغرپور، حسین و ذوالقدر، حمید. (1393). بررسی رابطه بین قیمت سهام و نرخ ارز در کشورهای صادرکننده نفت: رویکرد هم انباشتگی. فصلنامه تحلیل های اقتصادی توسعه ایران، 2(4)، 61-86. doi: 10.22051/edp.2015.2072
رضازاده، ع. (1395). تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بی‌ثباتی بازدهی سهام بورس اوراق بهادار تهران: مشاهداتی بر پایه مدل GARCH-X. فصلنامه نظریه‌های کاربردی اقتصاد، 3(2)، 136-121.
حاتم راد، سامان، حقیقت، جعفر، اصغرپور، حسین و آدرنگی، بهرام. (1401). ارزیابی عوامل کلان موثر بر شاخص قیمت سهام : رویکرد میانگین‌گیری بیزین. فصلنامه سیاستهای مالی واقتصادی، ۱۰ (۳۷)، ۷۳-۱۱۱.
زرانژاد، منصور و معتمدی، سحر. (1391). بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص کل قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، 12(46)، 101-116.
صمدی، سعید، شیرانی فخر، زهره و داورزاده، مهتاب. (1386). بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا (مدل سازی و پیش‌بینی). فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی)، 4(2 (پیاپی 13))، 52-25.
موسایی، میثم، نادر مهرگان و امیری، حسین. (1389). رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان، اقتصادی در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاستهای اقتصادی، (54)، 94-73. http://qjerp.ir/article-1-238-fa.html
مقدم، محمدرضا و سزاوار، محمدرضا. (1394). بررسی رابطه متغیرهای کلان اقتصادی با شاخص بورس اوراق بهادار. فصلنامه بررسیهای بازرگانی، 13(75)، 12-1.
Abu Nouri, E. & Ziauddin, H. (2019). Yield and volatility between world oil price and stock market index of OPEC member countries. Economic Modeling Quarterly, 14(1), 1-24. [In Persian]
Akbar, M., Khan, S. A., & Khan, F. (2012). The relationship of stock prices and macroeconomic variables revisited: Evidence from Karachi stock exchange. African Journal of Business Management, 6(4), 1315-1322.
Al-Sharkas, A. (2004). the dynamic relationship between macroeconomic factors and the Jordanian stock market. International Journal of Applied Econometrics and Quantitative Studies, 1, 1.
Asgharzadeh, M., Salimi, M. J. & Peymani Forushani, M. (2018). The relationship between the company's fundamental variables, historical prices and macroeconomic variables with stock price movements. Quarterly Journal of Financial Engineering and Securities Management (Portfolio Management), 10(39), 219-233. [In Persian]
Bhunia, A., & Mukhuti, S. (2013). The impact of domestic gold price on stock price indices-An empirical study of Indian stock exchanges. Universal Journal of Marketing and Business Research, 2(2), 35-43.
Bin Amin, M. F., & Rehman, M. Z. (2022). Asymmetric Linkages of Oil Prices, Money Supply, and TASI on Sectoral Stock Prices in Saudi Arabia: A Non-Linear ARDL Approach. SAGE Open, 12(1), 21582440211071110.
Celebi, K., & Hönig, M. (2019). The impact of macroeconomic factors on the German stock market: Evidence for the crisis, pre-and post-crisis periods. International Journal of Financial Studies, 7(2), 18.
Chang, B. H., Meo, M. S., Syed, Q. R., & Abro, Z. (2019). Dynamic analysis of the relationship between stock prices and macroeconomic variables: An empirical study of Pakistan stock exchange. South Asian Journal of Business Studies, 8(3), 229-245.
Chaudhuri, K., & Smiles, S. (2004). Stock market and aggregate economic activity: evidence from Australia. Applied Financial Economics, 14(2), 121-129.
Chen, N. F. (1991). Financial investment opportunities and the macroeconomy. The Journal of Finance, 46(2), 529-554.
Chen, N. F., Roll, R., & Ross, S. A. (1986). Economic forces and the stock market. Journal of business, 383-403.
Danilov, D., & Magnus, J. R. (2004). On the harm that ignoring pretesting can cause. Journal of Econometrics, 122(1), 27-46.
Davidson, I., & Fan, W. (2006, September). When efficient model averaging out-performs boosting and bagging. In European Conference on Principles of Data Mining and Knowledge Discovery (pp. 478-486). Berlin, Heidelberg: Springer Berlin Heidelberg.
De Luca, G., & Magnus, J. R. (2011). Bayesian model averaging and weighted-average least squares: Equivariance, stability, and numerical issues. The Stata Journal, 11(4), 518-544.
Elangkumaran, P., & Navaratnaseel, J. (2021). Macroeconomic variables and stock prices: A study of Colombo Stock Exchange (CSE) in Sri Lanka. Available at SSRN 3886450.
Eslamloian, K. & Zare, H. (2006). Investigating the impact of macro variables and alternative assets on stock prices in Iran: an autocorrelated model with distributive breaks. Iranian Journal of Economic Research, 8(29), 17-46. [In Persian]
Fama, E. F., & Schwert, G. W. (1977). Asset returns and inflation. Journal of financial economics, 5(2), 115-146.
Fernandez, C., Ley, E., & Steel, M. F. (2001). Model uncertainty in cross‐country growth regressions. Journal of applied Econometrics, 16(5), 563-576.
Filis, G., Degiannakis, S., & Floros, C. (2011). Dynamic correlation between stock market and oil prices: The case of oil-importing and oil-exporting countries. International review of financial analysis, 20(3), 152-164.
Gan, C., Lee, M., Yong, H. H. A., & Zhang, J. (2006). Macroeconomic variables and stock market interactions: New Zealand evidence. Investment management and financial innovations, (3, Iss. 4), 89-101.
Geske, R., & Roll, R. (1983). The fiscal and monetary linkage between stock returns and inflation. The journal of Finance, 38(1), 1-33.
Hatem Rad, S., Haqiqat, J., Asgharpour, H. & Aderangi, B. (1401). Evaluating macro factors affecting stock price index: Bayesian averaging approach. Financial and Economic Policy Quarterly, 10 (37), 73-111. [In Persian]
Hashmi, S. M., Chang, B. H., & Bhutto, N. A. (2021). Asymmetric effect of oil prices on stock market prices: New evidence from oil-exporting and oil-importing countries. Resources Policy, 70, 101946.
Hoeting, J. A., Madigan, D., Raftery, A. E., & Volinsky, C. T. (1999). Bayesian model averaging: a tutorial (with comments by M. Clyde, David Draper and EI George, and a rejoinder by the authors. Statistical science, 14(4), 382-417.
Hsing, Y. (2011). Impacts of macroeconomic variables on the US stock market index and policy implications. Economics Bulletin, 31(1), 883-892.
Humpe, A., & Macmillan, P. (2009). Can macroeconomic variables explain long-term stock market movements? A comparison of the US and Japan. Applied financial economics, 19(2), 111-119.
Ibrahim, M. H., & Yusoff, S. W. (2001). Macroeconomic variables, exchange rate and stock price: A Malaysian perspective. International Journal of Economics, Management and Accounting, 9(2).
Ibrahim, M. H., & Aziz, H. (2003). Macroeconomic variables and the Malaysian equity market: A view through rolling subsamples. Journal of economic studies, 30(1), 6-27.
Jareño, F., & Negrut, L. (2016). US stock market and macroeconomic factors. Journal of Applied Business Research (JABR), 32(1), 325-340.
Jeffreys, H. (1998). The theory of probability. OuP Oxford.
Kalyanaraman, L., & Tuwajri, B. (2014). Macroeconomic forces and stock prices: Some empirical evidence from Saudi Arabia. International journal of financial research, 5(1).
Kaplan, D., & Lee, C. (2018). Optimizing prediction using Bayesian model averaging: Examples using large-scale educational assessments. Evaluation review, 42(4), 423-457.
Kass, R. E., & Raftery, A. E. (1995). Bayes factors. Journal of the American statistical association, 90(430), 773-795.
Kaur, J., & Chaudhary, R. (2022). Relationship between macroeconomic variables and sustainable stock market index: an empirical analysis. Journal of Sustainable Finance & Investment, 1-18.
Khan, M. K., Teng, J. Z., Khan, M. I., & Khan, M. F. (2023). Stock market reaction to macroeconomic variables: An assessment with dynamic autoregressive distributed lag simulations. International Journal of Finance & Economics, 28(3), 2436-2448.
Khan, M. N., & Zaman, S. (2012). Impact of macroeconomic variables on stock prices: Empirical evidence from Karachi Stock Exchange, Pakistan. In Business, Economics, Financial Sciences, and Management (pp. 227-233). Springer Berlin Heidelberg.
Kilian, L., & Park, C. (2009). The impact of oil price shocks on the US stock market. International economic review, 50(4), 1267-1287.
Leamer, E. E. (1978). Specification searches: Ad hoc inference with nonexperimental data. (No Title).
Mawardi, I., Widiastuti, T., & Sukmaningrum, P. S. (2019). The impact of macroeconomic on Islamic stock prices: Evidence from Indonesia. KnE Social Sciences, 499-509.
Maysami, R. C., & Koh, T. S. (2000). A vector error correction model of the Singapore stock market. International Review of Economics & Finance, 9(1), 79-96.
Madigan, D., & Raftery, A. E. (1994). Model selection and accounting for model uncertainty in graphical models using Occam's window. Journal of the American Statistical Association, 89(428), 1535-1546.
Min, C. K., & Zellner, A. (1993). Bayesian and non-Bayesian methods for combining models and forecasts with applications to forecasting international growth rates. Journal of Econometrics, 56(1-2), 89-118.
Mishkin, F. S. (2012). The Economics of Money, Banking and Financial Markets (The Pearson Series in Economics).
Moghadam, M. R. & Sezavar, M. R. (2014). Investigating the relationship between macroeconomic variables and the stock market index. Business Review Quarterly, 13(75), 1-12. [In Persian]
Mousai, M., Mehrgan. N. & Amiri, H. (2010). The relationship between the stock market and macro-economic variables in Iran. Economic Research and Policy Quarterly, (54), 73-94. [In Persian]DOI: http://qjerp.ir/article-1-238-fa.html.
Nonejad, N. (2021). Predicting equity premium by conditioning on macroeconomic variables: A prediction selection strategy using the price of crude oil. Finance Research Letters, 41, 101792.
Park, J., & Ratti, R. A. (2008). Oil price shocks and stock markets in the US and 13 European countries. Energy economics, 30(5), 2587-2608.
Peiro, A. (2016). Stock prices and macroeconomic factors: Some European evidence. International Review of Economics & Finance, 41, 287-294.
Pethe, A., & Karnik, A. (2000). Do Indian stock markets matter? Stock market indices and macro-economic variables. Economic and political weekly, 349-356.
Pour'Ebadollahan Kovich, M., Asgharpour, H. & Zolqader, H. (2013). Investigating the relationship between stock prices and exchange rates in oil exporting countries: a co-accumulation approach. Economic analysis of Iran's development, 2(4), 61-86. [In Persian] DOI: 10.22051/edp.2015.2072
Raftery, A.E. (1995). Bayesian model selection in social research (with discussion). In Marsden, P.V., editor, Sociological Methodology, 111-195. Blackwells Publishers, Cambridge.
Rezazadeh, A. (2015). The Impact of Macroeconomic Variables on Tehran Stock Market Returns Volatility: GARCH-X Approach. Quarterly Journal of Applied Economic Theories, 3(2), 121-136. [In Persian]
Rogalski, R. J., & Vinso, J. D. (1977). Stock returns, money supply and the direction of causality. The Journal of finance, 32(4), 1017-1030.
Rohmawati, S., Mutmainnah, M., Asas, F., & Khasanah, U. (2022). Analysis Of The Effect Of The Rupiah Exchange, World Oil Price, World Gold Price On The Joint Stock Price Index In The Indonesia Stock Exchange. International Journal of Science, Technology & Management, 3(1), 153-166.
Samadi, S., Shirani Fakhr, Z. & Davarzadeh, M. (2007). Investigating the effectiveness of stock price index of Tehran Stock Exchange on global oil and gold prices (modeling and forecasting). Quantitative Economics Quarterly (Economic Surveys), 4(2 (consecutive 13)), 25-52. [In Persian]
Sheikh, U. A., Asad, M., Ahmed, Z., & Mukhtar, U. (2020). Asymmetrical relationship between oil prices, gold prices, exchange rate, and stock prices during global financial crisis 2008: Evidence from Pakistan. Cogent Economics & Finance, 8(1), 1757802.
Smith, G. (2001). The price of gold and stock price indices for the United States. The World Gold Council, 8(1), 1-16.
Suhartini, C. D., & Widoatmodjo, S. (2022, May). The Influence of Interest Rates, Exchange Rates, and Money Supply on Jakarta Composite Index (JCI). In Tenth International Conference on Entrepreneurship and Business Management 2021 (ICEBM 2021) (pp. 26-29). Atlantis Press.
Singh, T., Mehta, S., & Varsha, M. S. (2011). Macroeconomic factors and stock returns: Evidence from Taiwan. Journal of economics and international finance, 3(4), 217.
Thakolsri, S. (2021). Modeling the relationships among gold price, oil price, foreign exchange, and the stock market index in Thailand. Investment Management and Financial Innovations, 18(2), 261-272.
Wang, X. (2011). Relationship betwiin stock market volatility and macroeconomic volatility: evidence from China.
Zellner, A. (1986). On assessing prior distributions and Bayesian regression analysis with g-prior distributions. Bayesian inference and decision techniques.
Zeranjad, M. & Motamedi, S. (2011). Investigating the relationship between macroeconomic variables and total stock price index in Tehran Stock Exchange. Economic Research Quarterly, 12(46), 101-116. [In Persian]
)