نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 دانشیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
2 استادیار دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران، ایران
3 کارشناس ارشد اقتصاد نظری، دانشگاه علامه طباطبائی ، تهران، ایران
چکیده
ریسک و نااطمینانی نقش مهمی در تصمیم‌های اقتصادی بازی می‌کنند. از آنجایی که نگرش‌های متفاوت نسبت به ریسک منجر به انتخاب‌های متفاوت می‌شود؛ از این رو، آگاهی از عوامل تعیین‌کننده این ترجیحات برای درک و پیش‌بینی رفتار افراد بسیار مهم است. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر برخی از عوامل موثر بر نگرش افراد به ریسک (درجه ریسک‌گریزی) با تاکید بر خوش‌بینی و صبوری (نرخ ترجیح زمانی) افراد است. در این پژوهش به‌منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، کشور ایران است و تعداد نمونه برگزیده 304 نفر از افرادی هستند که در کشور ایران زندگی می‌کنند و از طریق نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شده‌اند. روش تحقیق، مدل رگرسیون چندمتغیره است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که متغیرهای خوش‌بینی و درآمد، اثر منفی معنی‌دار و سن، اثر مثبت معنی‌دار بر ریسک‌گریزی دارند. این در حالی است که صبوری، اثر معنی‌داری بر ریسک‌گریزی ندارد.
کلیدواژه‌ها
موضوعات
ابراهیمی سرو علیا، محمدحسن و صابونچی، امین. (1396). نقش عوامل جمعیت‌شناختی در تبیین تحمل ریسک سرمایه‌گذاران حقیقی و رفتار ریسک‌پذیری آنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.
ارضاء، امیرحسین و دهقان ابنوی، طاهره. (1396). اثر سواد مالی سهامداران حقیقی بر درجه ریسک‌گریزی ایشان در بازار سرمایه ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی.
آقاسی، سعید و آقاسی، احسان و بیگلری، سحر. (1395). بررسی رابطه تحمل ریسک مالی و ویژگی‌های سرمایه‌گذاران (هوش مالی، مهارت مدیریت مالی، ثروت) بر اساس مدل بومی‌شده دونالد مطالعه موردی: بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه علمی‌پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، 31(9)،21-33.
پندیک، رابرت اس و رابینفیلد، دانیال ال. اقتصاد خرد (1). ترجمه احمد ذی‌حجه‌زاده .(1393). چاپ پنجم. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم‌انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، مرکز تحقیق و توسعه علوم‌انسانی.
تقی‌نژاد عمران، وحید و علمی، میلاد و حسین پور، فاطمه زهرا .(۱۴۰۰). اثر فراز و فرود فعالیت‌های اقتصادی بر تعیین‌کننده‌های اهرم مالی. پژوهشهای اقتصادی ایران، 26(88)، در دست انتشار.
حسین‌نژاد، سپیده و حدادی، محمدحسن. (1396). تاثیر جنسیت بر درجه ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تبریز. اولین کنفرانس ملی نقش حسابداری، اقتصاد و مدیریت.
شاکری، عباس. (1392). اقتصاد خرد 2: نظریه‌ها و کاربردها. چاپ نهم. تهران: نشر نی.
فروغی، محمد علی و عظیمی، حسین .(1377). اصول علم ثروت ملل. تهران: انتشارات فرزان.
قان‌بیلی، مرجان و قان‌بیلی، فاطمه. (1397). عوامل تاثیرگذار بر مدیریت ریسک و عملکرد مالی شرکت‌ها. پنجمین کنفرانس ملی پژوهشهای کاربردی در مدیریت و حسابداری.
قلی‌زاده، محمدحسن و زائرثابت، سمیه. (1391). مالی رفتاری و تصمیمات سرمایه‌گذاری. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد رشته مدیریت MBA – مدیریت مالی، پردیس بین‌المللی دانشگاه گیلان.
لاری سمنانی، بهروز و شاکری، حمیده. (1395). بررسی تاثیر دا‌م‌های مالی رفتاری بر ریسک سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی – مدیریت مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه پیام‌نور تهران غرب.
محمدی مجد، اسماعیل. (1398). تاثیر سن و جنسیت بر توانایی ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران با تاکید بر سوگیری و پشیمان‌گریزی. دومین کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در مدیریت و حسابداری.
مظلومی، نادر و لطیفی، فریبا و آسایی، هیوا. (1386). بررسی رابطه ریسک‌پذیری مدیران با عملکرد سازمان‌ها در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مطالعات مدیریت، بهبود و تحول، 56(1)، 92-71. ِ Dor: 20.1001.1.22518037.1386.18.56.4.2
منادیا، مارال و مستوفی، بهزاد و صبحیه، محمدحسین. (1386). عوامل تاثیرگذار بر قابلیت تحمل ریسک و مدل‌پذیری آن. فصلنامه مدیریت پروژه، (5)، 37-41.
ولی زاده لاریجانی، زهرا. (1387). نتایج مدیریت واقعی سود. پایان نامه منتشر نشده دانشکده علوم اجتماعی و اقتصادی، دانشگاه الزهرا تهران.
یوسفی، راحله و شهرآبادی، ابوالفضل. (1388). بررسی و آزمون توده‌وار سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، مجله مدیریت توسعه و تحول، 1(2)، 57-64.
Aghasi, S., Aghasi, E, & Bighlary, S. (2016). Investigating the relationship between financial risk tolerance and characteristics of investors(Financial intelligence, Financial management skills, wealth). Case study: Tehran stock Exchange. Journal of Scientific Science Research, Financial Analysis, 31(9), 21-33. [In Persian]
Bannier, C.E., & Neubert, M. (2016). Gender differences in financial risk taking: The role of financial literacy and risk tolerance. Economics Letters, 145, 130-135. DOI: 10.1016/j.econlet.2016.05.033
Barberis, N., & Thaler, R. (2003). A survey of behavioral finance. Handbook of the Economics of Finance, 1, 1053-1055.
https://doi.org/10.1016/S1574-0102(03)01027-6
Baumgartner, J. N., Schneider, T. R., & Capiola, A. (2018). Investigating the relationship between optimism and stress responses: A biopsychosocial perspective. Personality and Individual Differences, 129, 114-118. https://doi.org/10.1016/j.paid.2018.03.021
Concina, L. (2014). Risk attitude & Economics. The Foundation for an industrial safety culture (Foncsi).
De Paola, M. (2013). The determinants of risk aversion: the role of intergenerational transmission. German Economic Review, 14(2), 214-234. https://doi.org/10.1111/j.1468-0475.2011.00561.x
Dohmen, T. J., Quercia, S., & Willrodt, J. (2018). Willingness to take risk: The role of risk conception and optimism. CRC TR 224 Discussion Paper Series crctr224_2018_023, University of Bonn and University of Mannheim, Germany.
Dohmen, T., Falk, A., Huffman, D., Sunde, U., Schupp, J., & Wagner, G. G. (2011). Individual risk attitudes: Measurement, determinants, and behavioral consequences. Journal of the European Economic Association, 9(3), 522-550. https://doi.org/10.1111/j.1542-4774.2011.01015.x
Ebrahimi Sarve olya, M., Saboonchi, A.(2017). The Demographical Factors Role in Explanation of Retail Investors’ Financial Risk-Tolerance and Their Risk-Taking Behavior. Master Thesis in Financial Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba’i University. [In Persian]
Erza, A., Dehghan abnavi, T. (2017). The impact of individual shareholder’s financial literacy on their risk aversion degree in the capital market of Iran. Master Thesis, Faculty of management and Accorting, Allameh Tabataba’i University. [In Persian]
Falk, A., Becker, A., Dohmen, T., Enke, B., Huffman, D., & Sunde, U. (2018). Global evidence on economic preferences. The Quarterly Journal of Economics, 133(4), 1645-1692. https://doi.org/10.1093/qje/qjy013
Felton, J., Gibson, B., & Sanbonmatsu, D. M. (2003). Preference for risk in investing as a function of trait optimism and gender. The journal of behavioral finance, 4(1), 33-40.
Foroghi, M., Azimi, H. (1998). Principles of the science of wealth of nations. Tehran, Farzan Publications. [In Persian]
Gholizadeh, M., Zaer Sabet, S. (2012). Behavioral finance and investment decisions. Master Thesis. International Campus of Gilan University. [In Persian]
Hossein Nejad, S., Hadadi, M. (2017). The effect of gender on the degree of risk-taking of investors in Tabriz Stock Exchange. First National Conference on the Role of Accounting, Economi & Management. [In Persian]
Lari Semnani, B., Shakeri, H. (2016). Investigating the effect of the behavioral – financial traps on the investment risk in Tehran Stoch Exchange. Master Thesis, Faculty of Management and Accounting, Payam-e-Noor University of West Tehran. [In Persian]
Manadia, M., Mostofi, B, & Sobhieh, M. (2007). Factors affecting risk tolerance and modelability. Project Management Quarterly, 5, 37-41. [In Persian]
Mazloomi, N., Latifi, F, & Asaiy, H. (2007). Investigating the relationship between managers’ risk-taking and the performance of organizations in companies listed on the Tehran Stock Exchange. Management, improvement and transformation studies, 56(1), 71-92. [In Persian]
Mohammadi Majd, E. (2019). The effect of age and gender on investors’ risk-taing ability with emphasis on bias and remorse. Second National Conference on Fundamental Research in Management and Accounting. [In Persian]
Pindyck S., Daniel L. Rubinfeld., translated by Zihajjeh-Zadeh, A PHD. (2014). Microeconomics (1), Organization for the Study and Compilation of University Humanities Books (samt), 204-240. [In Persian]
Qan Billy, M., Qan Billy, F. (2018). Factors affecting risk management and financial performance of companies. Fifth National Conference on Applied Research in Management and Accounting. [In Persian]
Ronald,S., John,E., & Grable,D. (2010). Financial Numeracy, Net Worth, and Financial Management Skills: Client Charasteristics that Differ Based on Financial Risk Tolerance, Journal of Financial Service professionals. 98, 57-66.
Sakha, S. (2019). Determinants of risk aversion over time: Experimental evidence from rural Thailand. Journal of Behavioral and Experimental Economics, 80, 184-198. https://doi.org/10.1016/j.socec.2019.03.008
Shah, N. H., Khalid, W., Khan, S., Arif, M., & Khan, M. A. (2020). An Empirical Analysis of Financial Risk Tolerance and Demographic Factors of Business Graduates in Pakistan. International Journal of Economics and Financial Issues, 10(4), 220-234.
Shakeri, A. (2013). Microeconomic (2): Tjeories and applications. Tehran, 425-450. [In Persian]
Taghinejad Imran, V., Elmy, M, & Hosseinpur, F. (2021). The effect of ups and downs of economic activities on the determinants of financial leverage. Iranian Econommic Researh, 26( 88). [In Persian]
Valizadeh Larijani, Z. (2008). Real profit management results. Master Thesis, Faculty of Social and Economic Sciences, Al-Zahra University of Tehran. [In Persian]
Wright, J. (2017). To what extent does income predict an individual’s risk profile in the UK (2012-2014). MPRA Paper No. 80757, posted 11 Aug 2017 15:52 UTC, Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/80757/.
Yoosefi, H., Shar Abadi, A. (2009). Investment mass test of investors in Tehran Stock Exchange. Journal of Development and Transformation Management,1(2), 57-64. [In Persian]
)