نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

2 دانشیار، دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی عملکرد کارایی و بهره‌وری صنایع کارخانه‌ای ایران صورت گرفته است. برای این منظور از اطلاعات آماری مربوط به کدهای ISIC دورقمی صنایع کارخانه­ای ایران استفاده و میزان کارایی و بهره‌وری در دوره زمانی 94 -1374تخمین زده شد. سپس با ایجاد یک شاخص مطلوب، عملکرد واقعی صنایع ایران با میانگین عملکرد کارایی و بهره‌وری صنایع مشابه سه کشور توسعه یافته به عنوان عملکرد مطلوب مقایسه شد.نتیجه مطالعه نشان‌دهنده پایین بودن کارایی و بهره‌وری در صنایع ایران در دوره مورد بررسی است.با تفکیک کارایی به کارایی فنی و تخصیص،نتیجه مطالعه نشان داد که علاوه بر اینکه میانگین کارایی و بهره‌وری کل صنایع پایین بوده در زیرشاخه‌های صنعتی نیز میزان کارایی و بهره‌وری بسیار پایین‌تر از حد مطلوب بوده است.یافته­های تحقیق همچنین نشان می‌دهد که در همه صنایع، کارایی تخصیص نسبت به عملکرد کارایی فنی در دوره مورد بررسی به مراتب کمتر بوده است. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

احمدی، اسمعیل، زاینده رودی، محسن، ریسپور، علی، شکیبایی، علیرضا (1396). بررسی کارایی نظام مالیاتی استان‌های کشور به تفکیک پایه‌های مالیاتی با رهیافت تحلیل پوششی داده ها، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، دوره22، شماره73، 106-83.
اسدی مهماندوست، الهه، بزازان، فاطمه، موسوی، میرحسین(1397). محاسبه بهره‌وری و کشش جانشینی بخش صنعت اقتصاد ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، دوره 23، شماره 74، 32-1.
آذر، عادل و مومنی، منصور(1398).آمار و کاربرد آن در مدیریت، چاپ 24، تهران، انتشارات سمت.
آزادی نژاد، علی (1393). بررسی عواملی موثر بردر کارایی فنی بخش صنعت استان‌های کشور با رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها. فصلنامه تحقیقات اقتصادی، شماره 3، 188-173.
امامی میبدی، علی (1379). اصول اندازه‌گیری کارایی و بهره‌وری. موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی.
رضایی، مهدی، ولدبیگی، حسن و عقوبی منظری، پریسا (1393). بهره‌وری  بنگاههای منتخب تولید فولاد ایران:رویکرد مالم کوئیست، فصلنامه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی، شماره 82، 330-311.
زارعی، حیدر، یوسفی، ساموئل و محمودی، محمود (1396). اندازه‌گیری کارایی فنی کارگاه‌های صنعتی بیشتر از ده نفر کارکن در ایران با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها، فصلنامه تحقیقدرعملیاتدرکاربردهایآن، سال چهاردهم، شماره 2، 18 -1.
 شهیکی تاش، محمدنبی، طاهرپور، جواد و شیوایی، الهام (1393).، ارزیابی عوامل موثر بر ناکارایی فنی صنایع کارخانه‌ای  ایران (رهیافت تابع مرزی تصادفی و روش حداکثر درست نمایی)، فصلنامه پژوهشنامه اقتصادی، شماره 52،  47-27.
شهیکی تاش، محمد نبی و یعقوبی، نورمحمد (1392). ارزیابی کارایی فنی صنایع کارخانه‌ای ایران با استفاده از تابع حداکثر  درستنمایی ((MLE .  مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 2، شماره 18، 125-101 .
علی‌پور، محمد صادق و هژبر کیانی، کامبیز (1391). اندازه‌گیری و تحلیل شاخص مالم‌کوئیست برای صنایع فلزات اساسی ایران، مجله علوم اقتصادی ، شماره  20، 146-127.
غفاری، وحید (1396). مقایسه کارایی و بهره‌وری در صنایع کارخانه‌ای ایران.پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشکده اقتصاد علامه طباطبائی.             
گجراتی، دامور (1388). مبانی اقتصاد سنجی (جلد اول و دوم)، ترجمه دکتر حمید ابریشمی، موسسه انتشارات دانشگاه تهران.
مرکز آمار ایران، نتایج آمارگیری از کارگاه‌های بزرگ صنعتی کشور، نشریات سالهای 94-1370.
گلی، یونس، دل‌انگیزان، سهراب و فلاحتی، علی(1398). برآورد کارایی تولید و عوامل موثر برآن در استان‌های ایران. فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران شماره 87، 221-195.
یوسفی، محمدقلی(1382). اقتصاد صنعتی، تهران :انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی. چاپ اول، 304-257.
یوسفی، محمدقلی(1396). خطاهای فکری در علم اقتصاد، تهران :انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی، 20-15.
یوسفی، حاجی‌آباد(1395). ارزیابی بهره‌وری صنایع کارخانه‌ای ایران، مجله علمی- پژوهشی سیاست گذاری اقتصادی، شماره 15، 174-153.
 Ark,B . and D. Pilat (1993). Productivity Levels in Germany, Japan, and the United States: DiJferences  and Causes,Brookings Papers: Microeconomics, 1993(2), 1-69
 Asid, R. (2010). The technical efficiency analyses of manufacturing sector in  Malaysia:  Evidence  from the First Industrial Master Plan. Journal of Asian Social Science. 6(2), 99.
Barasa,L; P. Vermeulen, J. Knoben, B. Kinyanjui and P. Kimuyu (2019). Innovation inputs and efficiency: Manufacturing firms in Sub Saharan Africa, European Journal of Innovation Management, 22,1,59-83.
Banker, R. D; A. Charnes and W.W. Cooper (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science Journal, 30(9), 1078-1092. 
Charnes, A; W. W. Cooper and E. Rhodes, (1978), Measuring the efficiency of  decision making  Units, European Journal of Operational Reasearch, 2( 6), 429- 444.             
Deb, A. and S. Ray (2013). Economics reforms and total factor productivity frowth of    Indian manufacturing : An Inter-state analysis,Working Paper ,University of Connecticut,1.
Farrel, M.J. (1957).The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical , Society.120, 253- 281.     
Fuentes, J; H. Fuente-Mella and V. Leiva,V. (2019).Econometric modeling of productivity and  technical efficiency in the Chilean manufacturing industry. Computers & Industrial Engineering, S0360- 8352(19)30209-8.
Hillebrandt, P.(1984). Productivity and efficiency of manpower. Journal of Analysis of the British Construction Industry, 221-237 .
Nasir, M and H. Sofyan, (2018). The efficiency of manufacturing sector: Empirical evidence from Aceh Province Indonesia. IndonesianJournal of Business and   Entrepreneurship, 4(1), 55-55.  
Neil Baily, M, and H. Gersbach (1995). Efficiency in manufacturing and the need for global completion, Brokking Paper: Microeconomics, 307- 358.
World Bank. (2017). World Development Indicators, Washington.Dc.
World Bank. (2018). World Development Indicators, Washington.Dc.