نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

2 دانشیار، گروه حسابداری، واحد بناب، دانشگاه آزاد اسلامی، بناب، ایران

3 دانشیار، گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران

چکیده

توسعه مالی در جهت دستیابی به رشد اقتصادی مستمر و پایدار از اهداف اصلی سیاست‌گذاران اقتصادی محسوب می‌شود. از رویکردهای مهم توسعه مالی بسط و تعمیق بازار سهام است. چنین بسط و تعمیقی بیش از هر چیزی نیازمند بهبود حکمرانی خوب یا همان کیفیت نهادی است. با توجه به اهمیت این موضوع، مطالعه حاضر به بررسی تاثیر مولفه‌های کیفیت نهادی (حق اعتراض و پاسخگویی، ثبات سیاسی و نبود خشونت و تروریسم، اثربخشی دولت،  کیفیت قوانین و مقررات، حاکمیت قانون و کنترل فساد) بر متغیرهای بازار سهام به تفکیک گروه کشورهای اسلامی (10 کشور) و غیراسلامی (37 کشور) طی دوره زمانی 2002 تا 2016 با استفاده از روش پانل دیتا پرداخته است.نتایج به‌دست آمده حاکی از آن است که مولفه­های کیفیت نهادی نقش تعیین کننده­ای در رشد قیمت سهام نسبت به رشد بازدهی متوسط کل اقتصاد و همچنین رشد حجم معاملات سهام نسبت به رشد کل حجم معاملات اقتصاد در هر دو گروه از کشورهای مورد بررسی دارد با این تفاوت که تاثیر این مولفه­ها در ارتباط با گروه کشورهای اسلامی به مراتب بیشتر از گروه کشورهای غیراسلامی است. علاوه بر این، سرمایه­گذاری مستقیم خارجی، افزایش اندازه تولید ناخالص داخلی به قیمت ثابت و مخارج مصرف نهایی دولت به قیمت ثابت در هر دو گروه از کشورها تاثیر معناداری بر رشد حجم معاملات سهام و قیمت سهام دارد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

اسمیت، آدام (1776). ثروت ملل، ترجمه سیروس ابراهیم زاده، (1357). چاپ سوم. تهران: پیام.
پایتختی اسکویی، سید علی، پور کریم، ولی و طبقچی اکبری، لاله (1390). بررسی تاثیر عوامل نهادی بر توسعه بازار سرمایه: شواهدی از ایران و کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی، مطالعات اقتصادی، دوره 2، شماره 2، 137-112.
جانی، سیاوش (1397). بررسی تاثیر سطوح مختلف نهادی بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشورهای حوزه سند چشم‌انداز، فصلنامه مجلس و راهبرد، دوره 25، شماره 93، 344-307.
حسینی، سید یعقوب و حسینی، سید مصیب (1396). بررسی تاثیر ثبات سیاسی و کنترل فساد بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی مورد مطالعه: کشورهای منطقه منا، سیاستهای مالی و اقتصادی، دوره 5، شماره17، 168-145.
حشمتی مولایی، حسین (1383). عوامل موثر بر توسعه مالی در نظام بانکداری ایران، پژوهشنامه اقتصادی، شماره 13، 88-55.
حیدری، حسن، علی‌نژاد، رقیه و اصغری، رعنا (1393). رابطه بین حاکمیت قانون و نرخ تورم: شواهدی از کشورهای منتخب منطقه منا، پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 19، شماره60، 132-101.
سلمانی، یونس (1397). نقش اندازه و ترکیب دارایی­ها و بدهی­های (ترازنامه) دولت در اقتصاد ایران، دانشگاه تربیت مدرس، رساله دکتری، دانشکده مدیریت و اقتصاد.
سلمانی، یونس، یاوری، کاظم، سحابی، بهرام و اصغرپور، حسین (1397). اثرات انواع بدهی‌های دولت بر بازار سهام در ایران: ضرورت توسعه ابزارهای مالی اسلامی ‏دولتی، فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال یازدهم، شماره 42، 135-96.
عیسی زاده سعید و احمدزاده، اکبر(1388). بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تاکید بر نهادهای حاکمیتی (مطالعه موردی بین کشوری برای دوره 1996-2005)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 13، شماره40، 28-1.
فیضی ینگجه، سلیمان، حکمتی فرید، صمد و یحیوی میاوقی، صبا (1396). تاثیر رانت منابع نفتی بر شاخص‌های حکومت‌داری خوب در کشورهای صادرکننده نفت، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، دوره 22، شماره 71، 218-189.
قادری، کاوه و قادری، سامان (1396). بررسی تاثیر حکمرانی خوب بر هزینه سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهش‌های نوین در حسابداری و حسابرسی، دوره 1، شماره 3، 170-145.
Acemoglu, D., Robinson, J. (2010). The role of institutions in growth and development.Review of Economics and Institutions, 1, 1-33.
Alonso, J., Garcimartín, C. (2009). The determinants of institutional quality. More on the Debate, Centre for Research in Economic Development and International Trade, University of Nottingham, 09/04, 1-31.
Bailey, N. (2018). Exploring the relationship between institutional factors and FDI attractiveness: A meta-analytic review, International Business Review, 27, 139–148.
Baltagi, B.H. (2005). EconometricAnalysisof Panel Data, John Wiley & Sons Inc., (Eds), New York
Bayraktar, N. (2013).Foreign direct investment and investment climate, Journal of Procedia Economics and Finance, 5, 83-92.
Boadi, I., Amegbe, H. (2017). The Link between Quality of Governance and Stock Market Performance: International Level Evidence, European Journal of Government and Economics, 6, 78-101.
Bruno, V., Claessens, S. (2010). Corporate governance and regulation: Can there be too much of a good thing? Journal of Financial Intermediation, 19, 61–82
‎Calderón, C., & Liu, L. (2003). The direction of causality between financial ‎development and economic growth. Journal of Development Economics, 72(1), 321-‎‎334.‎
Caves, R. (1974), Multinational firms, competition and productivity in the host country, Economica, 41, 176-93.
Chatziantonio, I., Duffy, D. D., & Filis, G. (2013). Stock market response to monetary and fiscal policy shocks: Multi-country evidence. Economic Modelling, 30, 754–769.
Chen, C. W., Chen, Z., Wei, J. K. C. (2009). Legal protection of investors, corporate governance, and the cost of equity capital. Journal of Corporate Finance,15, 273-289.
Chiou, W. J. P., Lee, A. C., Lee, C. F. (2010). Stock return, risk, and legal environment around the world. International Review of Economics and Finance,19, 95–105.
Durnev, A., Han Kim, E. (2005). To steal or not to steal: Firm attributes, legal environment, and valuation. Journal of Finance, 60, 61–93.
Erigit, S. (2010). Financial development and institutions: A literature review. Anadolu University Journal of Social Sciences, 10(2), 111-122.
Frank, O. K., Agyenim, B., Emmanuel, A. (2018). The impact of stringent insider trading laws and institutional quality on cost of capital, International Review of Financial Analysis, 60, 127-137.
Giannetti, M., Koskinen, Y. (2010). Investor protection, equity returns, and financial globalization. Journal of Financial and Quantitative Analysis ,45, 135-168.
Greene, wh,(2004) .Econometric Analysis, Macmillan Publishing Company, New York University.
Hail, L., Leuz, C. (2003). International differences in the cost of equity capital: do legal institutions and securities regulation matter? ECGI—Law Working Paper 15/2003, Brussels.
Hooper, V., Sim, A. B, Uppal, A, (2009).Governance and stock market performance, Economic Systems, 33, 93-116.
Irland, P.N. (1994). Money and Growth: An Alternative Approach. American Economic Review, 84(1): 47-65.
Kauffman, D., Kraay, A., Mastruzzi, M. (2006). Governance matters V: Governance indicators 1996–2005, The World Bank Development Research Group Macroeconomics and Growth Team.
Klapper, L., Love, I. (2004). Corporate governance, investor protection, and performance in emerging markets. Journal of Corporate Finance, 10, 703-723.
Laopodis, N (2013). Monetary policy and stock market dynamics across monetary regimesq. Journal of International Money and Finance, 33(2013): pp 381–406
Laporta, R., lopez-de-silanes, F., Shleifer, A. & Vishny, R. (1998). Law and Finance. Journal of Political Economy, 106(6), 1113-1155.
Laporta, R., Lopez-de-silones, F., Shleifer, A. & Vishny R. (1997). Legal Determinant of External Finance. The Journal of Finance, 52(3), 1131-1150.
Malcus, R., & Persson, M. (2018). The Impact of Foreign Direct Investment on the Stock Market Development in Sweden.
Paresh Kumar, N., Susan Sunila, Sh and Kannan S. (2015) .Can governance quality predict stock market returns? New global evidence, Pacific-Basin Finance Journal, 35, 367-380
Patrick, H.T. (1966). Financial Development and Economic Growth in Underdeveloped Countries. Economic Development Cultural Change, 174- 189.
Rodrik, D. (2000). Institutions and high-quality growth: what are they and how to get them, Studies in Comparative International Development, 35, 3-31.
Stiglitz, J. E. (1993). The role of the state in financial markets. The World Bank Economic Review, 7(suppl_1), 19-52.
Yung, B. (2011). Dose democracy Foster Financial Development? An Empirical Analysis. Economic Letters, 112(3), 262-265.