سید کمیل طیبی؛ خدیجه نصرالهی؛ مهدی یزدانی؛ سید حسن ملک حسینی
چکیده
تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر شاخص قیمتها در اعمال سیاستهای اقتصادی ضد تورمی برای کشورهای دارای تورم بالا، مثل ایران ضرورت دارد. پدیده عبور نرخ ارز رابطه بین تغییرات ارزش پول ملی و روابط تجارت خارجی یک کشور را توضیح میدهد. هدف این پژوهش، تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر تورم در ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم صادرکننده نفت است. برای این ...
بیشتر
تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر شاخص قیمتها در اعمال سیاستهای اقتصادی ضد تورمی برای کشورهای دارای تورم بالا، مثل ایران ضرورت دارد. پدیده عبور نرخ ارز رابطه بین تغییرات ارزش پول ملی و روابط تجارت خارجی یک کشور را توضیح میدهد. هدف این پژوهش، تحلیل اثر عبور نرخ ارز بر تورم در ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم صادرکننده نفت است. برای این منظور، از دادههای فصلی طی دوره زمانی 1370:1 تا 1391:4 استفاده شده است. رهیافت مورد استفاده در این مطالعه الگوی خودتوضیحبرداری ساختاری و متغیرهای مورد استفاده در آن شامل درآمدهای نفتی، شکاف تولید، نرخ ارز بازار آزاد، شاخص قیمت واردات، شاخص قیمت تولیدکننده، شاخص قیمت مصرفکننده و حجم پول بوده است. نتایج حاصل از برآورد الگو در قالب توابع ضربه- عکسالعمل و تجزیه واریانس حاکی از آن است که اگر چه عبور نرخ ارز به تورم شاخصهای مختلف قیمت ناقص بوده، اما تغییرات نرخ ارز سبب نوسان در شاخصهای مختلف قیمت شده و قسمتی از تغییرپذیری تورم داخلی را در دوره مورد بررسی توضیح داده است. همچنین سهم تورم وارداتی در توضیح نوسانهای تورم داخلی نشان از وابستگی اقتصاد کشور به واردات داشته است.
مهدی تقوی؛ عباس شاکری؛ تیمور محمدی؛ علیاکبر صادقی
چکیده
این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانل (PSTR) به بررسی تأثیر درآمد سرانه، توسعه مالی و درجه باز بودن اقتصاد بر شدت انرژی در کشورهای منتخب منطقه منا در دوره زمانی 1980 تا 2011 پرداخته است. نتایج آزمون خطی بودن، قویاً بر تبعیت رابطه متغیرهای مورد مطالعه از یک الگوی غیرخطی تأکید میکند. الگوی بهینه غیرخطی انتخاب شده نیز شامل یک ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم پانل (PSTR) به بررسی تأثیر درآمد سرانه، توسعه مالی و درجه باز بودن اقتصاد بر شدت انرژی در کشورهای منتخب منطقه منا در دوره زمانی 1980 تا 2011 پرداخته است. نتایج آزمون خطی بودن، قویاً بر تبعیت رابطه متغیرهای مورد مطالعه از یک الگوی غیرخطی تأکید میکند. الگوی بهینه غیرخطی انتخاب شده نیز شامل یک تابع انتقال و یک حد آستانهای بوده که بیانگر یک مدل دو رژیمی است. نتایج برآورد مدل نشان میدهد، پارامتر شیب که بیانگر سرعت تعدیل از یک رژیم به رژیم دیگر است، معادل 99/19 بوده و مکان وقوع تغییر رژیم در سطح درآمد سرانه 8/9254 دلار اتفاق خواهد افتاد. همچنین نتایج ضرایب تخمینی نشان میدهد، درآمد سرانه در رژیم اول باعث افزایش شدت انرژی و در رژیم دوم منجر به کاهش شدت انرژی میشود که بیانگر تأیید فرضیه زیست محیطی کوزنتس است. علاوه بر این، توسعه مالی در رژیم اول به صورت ناچیز و قابل اغماضی باعث کاهش شدت انرژی و در رژیم دوم، افزایش شدت انرژی را در پی دارد. درجه باز بودن اقتصاد در هر دو رژیم نیز باعث افزایش شدت انرژی میشود که میزان تأثیرگذاری آن در رژیم دوم بسیار بیشتر است.
کریم اسلاملوییان؛ سارا مهرعلیان
دوره 20، شماره 65 ، بهمن 1394، ، صفحه 1-36
چکیده
هدف این مطالعه بررسی نقش نااطمینانی مالی در اتخاذ سیاست پولی و اثرات آن بر تورم و تولید ناخالص ملی در ایران است. در اینجا، نااطمینانی مربوط به چگونگی تاثیر متغیرهای مالی بر سایر متغیرهای اقتصادی است. در این راستا، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید که امکان بررسی اثرات اصطکاک مالی بر سیاست پولی را فراهم میکند، برآورد ...
بیشتر
هدف این مطالعه بررسی نقش نااطمینانی مالی در اتخاذ سیاست پولی و اثرات آن بر تورم و تولید ناخالص ملی در ایران است. در اینجا، نااطمینانی مربوط به چگونگی تاثیر متغیرهای مالی بر سایر متغیرهای اقتصادی است. در این راستا، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی کینزی جدید که امکان بررسی اثرات اصطکاک مالی بر سیاست پولی را فراهم میکند، برآورد میشود. بنا به فرض، اقتصاد میتواند بین دو وضعیت نرمال و غیرنرمال (فشار مالی) تغییر کند. ابتدا با استفاده از روش حداکثر درستنمایی، پارامترهای الگوی نرمال تخمین زده شده و در مرحله بعد با روش متروپلیس- هستینگز گام تصادفی پارامترهای الگوی مربع- خطی- جهشی مارکف برآورد میشود. با کمک توابع ضربه- واکنش، عکسالعمل متغیرهای کلیدی به سه تکانه 1- تورم، 2- شکاف تولید و 3- شکاف نرخ سود بانکی در حالتهای مختلف استخراج و تحلیل میشود. بر اساس یافتهها، واکنش سیاست پولی نسبت به این تکانهها در زمان غیرنرمال تحت شرایط اطمینان، شدیدتر از حالت عدم اطمینان است. نتایج، بیانگر اهمیت توجه توسط سیاستگذار به نااطمینانی و اصطکاک مالی برای جلوگیری از اتخاذ سیاست پولی نادرست است.
زهرا دهقان شبانی؛ ابراهیم هادیان؛ فائزه نصیرزاده
چکیده
سرمایه انسانی نه فقط عامل مهمی در تعیین رشد اقتصاد کشورهاست، بلکه در تعیین رشد مناطق نیز مهم است. هدف مقاله حاضر، تحلیل تأثیر ترکیب سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استانهای ایران طی دوره زمانی1390- 1380 بوده که برای این منظور از روش دادههای تابلویی پویای فضایی استفاده شده است.
نتایج حاصل از برآورد حاکی از آن است که متغیر متوسط ...
بیشتر
سرمایه انسانی نه فقط عامل مهمی در تعیین رشد اقتصاد کشورهاست، بلکه در تعیین رشد مناطق نیز مهم است. هدف مقاله حاضر، تحلیل تأثیر ترکیب سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در استانهای ایران طی دوره زمانی1390- 1380 بوده که برای این منظور از روش دادههای تابلویی پویای فضایی استفاده شده است.
نتایج حاصل از برآورد حاکی از آن است که متغیر متوسط سالهای تحصیل دانشگاه و قبل از دانشگاه، دارای اثر مثبت و به لحاظ آماری معنادار بر رشد اقتصادی است. متغیر ساختار سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی استانها تأثیر مثبت دارد که به لحاظ آماری نیز معنادار بوده و توان دوم این متغیر دارای تأثیر منفی و معنادار است که نشان میدهد، یک ارتباط Uوارون بین ساختار سرمایه انسانی و رشد اقتصادی در استانها برقرار است. به این معنا که در سطوح پایین ساختار سرمایه انسانی، با افزایش ساختار سرمایه انسانی رشد افزایش مییابد، اما بعد از عبور از یک نقطه بحرانی، ساختار سرمایه انسانی تأثیری منفی بر رشد دارد.
ابوالقاسم مهدوی مزده؛ محمدحسین معماریان؛ مصطفی محبی مجد
چکیده
در چهار دهه گذشته مطالعات بسیاری به بررسی و بحث پیرامون رابطه نابرابری درآمدی و امید به زندگی پرداختهاند. به نظر میرسد بسیاری از این مطالعات از یک اثر تصنع آماری متأثر شدهاند که میتواند به نتیجهگیری اشتباه منجر شود. در این پژوهش، رابطه بین ضریب جینی (بهعنوان معیاری از نابرابری درآمدی) و امید به زندگی (بهعنوان معیاری ...
بیشتر
در چهار دهه گذشته مطالعات بسیاری به بررسی و بحث پیرامون رابطه نابرابری درآمدی و امید به زندگی پرداختهاند. به نظر میرسد بسیاری از این مطالعات از یک اثر تصنع آماری متأثر شدهاند که میتواند به نتیجهگیری اشتباه منجر شود. در این پژوهش، رابطه بین ضریب جینی (بهعنوان معیاری از نابرابری درآمدی) و امید به زندگی (بهعنوان معیاری از سلامت) پس از خنثیسازی اثر تصنع آماری بررسی شده است. بدین منظور 19 کشور منتخب با درآمد سرانه نزدیک (شامل ایران)، در دوره زمانی 2012-2004 با بهرهگیری از روش دادههای پانل با اثرات تصادفی مورد بررسی قرار گرفتهاند. نتایج بهدست آمده بعد از خنثیسازی اثر تصنع آماری حاکی از غیرمعنادار بودن اثر نابرابری درآمدی بر امید به زندگی است.
فیروز توفیق
چکیده
در گذشته، تا چند دهة اخیر، فراوان سخن از نبرد انسان و طبیعت بود و پیدایش شهرها، احداث راهها و سدها، بهرهبرداری از زمینها، دریاها، جنگلها، مراتع و جزء اینها را «مهار طبیعت» و نشانههایی از چیرگی انسان بر طبیعت میانگاشتند. امروزه، در نبرد میان انسان و طبیعت، طبیعت یا بهقول متأخران محیط زیست سر تسلیم فرودآورده ...
بیشتر
در گذشته، تا چند دهة اخیر، فراوان سخن از نبرد انسان و طبیعت بود و پیدایش شهرها، احداث راهها و سدها، بهرهبرداری از زمینها، دریاها، جنگلها، مراتع و جزء اینها را «مهار طبیعت» و نشانههایی از چیرگی انسان بر طبیعت میانگاشتند. امروزه، در نبرد میان انسان و طبیعت، طبیعت یا بهقول متأخران محیط زیست سر تسلیم فرودآورده است. اما، همزمان دریافتهایم که دستآورد این پیروزی بهتر که هیچ، شاید بدتر از شکست است. وادادن طبیعت، محیط زندگی ابنای بشر را بهمخاطره انداخته است. از همینرو گروهی برآنند که از این پس برداشت منابع از طبیعت و بازگرداندن ضایعات، پسماندها و آلایندهها را به طبیعت، نباید بیرون از حوزة مطالعات اقتصادی دانست. در تحلیل داده- ستانده نیز با عنوان داده- ستاندة مادی پا از محدودة مضیق دادوستدهای نظام اقتصادی متعارف، یعنی دادوستدهای میان بنگاهها و خانوارها و کالاها و خدماتی که تنها در بازار مبادله میشوند، فراتر گذاشته شده، افزون بر آن به دادوستدهای میان نظام اقتصادی و محیط طبیعی نیز پرداختهاند. در این مقاله پس از مقدمهای در بارة این برخورد، تجربة دو کشور آلمان و دانمارک را که در تهیة جدولهای عرضه و مصرف و داده- ستاندة مادی از پیشگاماناند، شرح دادهایم. به جدولهای مادی در نظام حسابداری محیطزیستی- اقتصاد سازمان ملل هم اشارهای شده است. بر این مبحث نتیجهای که برای دستاندرکاران ایرانی حسابهای داده- ستانده مترتب است، اگر نه تهیة جدولهای تمام عیار مادی، دستکم آمادهکردن ترازهای مادی (منابع و مصارف مادی هریک از کالاها و خدمات) مقدم بر ترازهای پولی است. اگر چنین شود، گام بزرگی برای ارتقای کیفیت جدولهای عرضه و مصرف و داده- ستاندة حتی پولی برداشتهایم. از این گذشته، ترازهای مادی آغاز مهمی برای تنظیم جدولهای مادی هم هستند.
ناصر خیابانی
چکیده
هدف از نگارش این مقاله ارائه یک الگوی تعادل عمومی پویا است که بتواند با تأکید بر بخش انرژی، آثار تغییر قیمت حاملهای انرژی و تغییر در ضرایب تکنولوژی را روی متغیرهای اقتصادی ایران و شدت انرژی مورد تحلیل قرار دهد. الگوی مورد نظر که آن را DGEMI[1] مینامیم، الگویی است که بر اساس توسعه و گسترش الگوی 1-2-3-T، دوراجان و گو[2] (1998)، الگوی خیابانی ...
بیشتر
هدف از نگارش این مقاله ارائه یک الگوی تعادل عمومی پویا است که بتواند با تأکید بر بخش انرژی، آثار تغییر قیمت حاملهای انرژی و تغییر در ضرایب تکنولوژی را روی متغیرهای اقتصادی ایران و شدت انرژی مورد تحلیل قرار دهد. الگوی مورد نظر که آن را DGEMI[1] مینامیم، الگویی است که بر اساس توسعه و گسترش الگوی 1-2-3-T، دوراجان و گو[2] (1998)، الگوی خیابانی (1387) و گورمن[3] (2001) حاصل شده است. نتایج حاصله گویای این واقعیت است که سیاست حذف یکباره و یا تدریجی یارانههای انرژی نمیتواند به تنهایی بدون استفاده از تکنولوژی نوین خارجی و عدم امکان افزایش لازم در بهرهوری عوامل تولید، بهبود در روند اقتصاد را مهیا سازد. در واقع صرفاً با حذف اختلالات قیمتی انرژی و بدون توجه به توانایی بنگاههای تولیدی در جایگزینی عوامل تولید، خارج کردن تکنولوژی فرسوده و استفاده از تکنولوژی مدرن، نمیتوان رشد اقتصادی را افزایش و کاهش تورم و بیکاری را تضمین نمود. انتقال تکنولوژی نوین خارجی از کانال ورود کالاهای سرمایهای بهتدریج در سرمایه ایرانی تبلور یافته و با تکمیل و حصول این فرآیند تدریجی[4]، رشد اقتصادی را بهدنبال خود افزایش میدهد. از سوی دیگر حذف تدریجی یارانه حاملهای انرژی مکملی برای سیاست فوق محسوب شده و ورود تکنولوژی نوین با کارایی بالا در مصرف انرژی را توجیه و شدت انرژی را در طول زمان کاهش میدهد. 2- Dynamic General Equilibrium Model for Iran Go and Devarajan -3 4- Gorman Catch-up -5
محمد امیدی نژاد؛ تیمور محمدی؛ محمود ختایی
چکیده
براساس توافقنامه بال 2، تسهیلات پرداختی به اشخاص حقیقی و بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط تحت عنوان پرتفوی اعتباری خرد تعریف شده است و بانکها مجازند یکی از رویکردهای استاندارد یا رتبهبندی داخلی را برای تعیین سرمایه مورد نیاز بهمنظور مواجهه با ریسک اعتباری انتخاب کنند. پیادهسازی رویکرد رتبهبندی داخلی، مستلزم طبقهبندی تسهیلات ...
بیشتر
براساس توافقنامه بال 2، تسهیلات پرداختی به اشخاص حقیقی و بنگاههای اقتصادی کوچک و متوسط تحت عنوان پرتفوی اعتباری خرد تعریف شده است و بانکها مجازند یکی از رویکردهای استاندارد یا رتبهبندی داخلی را برای تعیین سرمایه مورد نیاز بهمنظور مواجهه با ریسک اعتباری انتخاب کنند. پیادهسازی رویکرد رتبهبندی داخلی، مستلزم طبقهبندی تسهیلات خرد به طبقات همگن ریسکی و تخمین پارامترهای ریسک اعتباری در سطح هر یک از طبقات است. بهطور خاص، تابع سرمایه مورد نیاز براساس این رویکرد، برای هر یک از تسهیلات تابعی از احتمال نکول (PD) و ارزش مشروط به نکول (LGD) هر قرضگیرنده است. بهازای سطح معین LGD، شکل ریاضی تابع سرمایه مورد نیاز نسبت به احتمال نکول در بازهای گسترده، مقعر است. به دلیل تقعر تابع سرمایه مورد نیاز، افزایش دقت در طبقهبندی تسهیلات به طبقات همگن ریسکی برای بانکها صرفهجویی سرمایهای به همراه خواهد داشت. در این مطالعه، با استفاده از روش درخت طبقهبندی و رگرسیون تسهیلات دریافتی 1343 نفر از مشتریان حقیقی خرد یکی از بانکهای خصوصی کشور طی سالهای 1391 تا 1392 به چند طبقه ریسکی همگن طبقهبندی شدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که با طبقهبندی دقیقتر مشتریان در سطح پنجم، سرمایه مورد نیاز برای مواجهه با ریسک اعتباری در مقایسه با سطح صفر میتواند حدود 44/0 درصد کاهش یابد.
تیمور محمدی؛ عاطفه تکلیف؛ ساحل زمانی
چکیده
در این مقاله تلاش شده است با استفاده از ترکیب تبدیل موجک و شبکه عصبی مدلی بهمنظور پیشبینی روزانه قیمت گاز طبیعی ارائه شود. در این مدل ترکیبی، از موجک گسسته دابیشز بهمنظور تجزیه سری زمانی قیمت استفاده شده، سپس ضرایب تقریبات و جزئیات مؤثر بهعنوان ورودی شبکه عصبی بهمنظور پیشبینی قیمت گاز طبیعی هنری هاب بهعنوان مرجعی ...
بیشتر
در این مقاله تلاش شده است با استفاده از ترکیب تبدیل موجک و شبکه عصبی مدلی بهمنظور پیشبینی روزانه قیمت گاز طبیعی ارائه شود. در این مدل ترکیبی، از موجک گسسته دابیشز بهمنظور تجزیه سری زمانی قیمت استفاده شده، سپس ضرایب تقریبات و جزئیات مؤثر بهعنوان ورودی شبکه عصبی بهمنظور پیشبینی قیمت گاز طبیعی هنری هاب بهعنوان مرجعی برای قیمت گاز طبیعی در آمریکا بهکار رفته است. مقایسه عملکرد نسبی مدل ترکیبی با مدل شبکه عصبی حاکی از آن است که مدل ترکیبی تبدیل موجک و شبکه عصبی عملکرد پیشبینی را در مقایسه با مدل شبکه عصبی بهبود بخشیده است. آزمون دیبولد ـ ماریانو نیز این نتیجه را تأیید کرده است.
حمید سپهردوست؛ مهسا باروتی
چکیده
تأثیر تورم بر درآمدهای حقیقی مالیاتی و بهتبع آن کسری بودجه به اثر تانزی مشهور است. از راهکارهای توصیهشده برای برونرفت نظام اقتصادی کشور در شرایط تحریم و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی، بهبود عملکرد نظام مالیاتی کشور است و به همین دلیل ضرورت دارد به عوامل مؤثر بر عملکرد درآمدهای مالیاتی بیشازپیش توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، ...
بیشتر
تأثیر تورم بر درآمدهای حقیقی مالیاتی و بهتبع آن کسری بودجه به اثر تانزی مشهور است. از راهکارهای توصیهشده برای برونرفت نظام اقتصادی کشور در شرایط تحریم و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی، بهبود عملکرد نظام مالیاتی کشور است و به همین دلیل ضرورت دارد به عوامل مؤثر بر عملکرد درآمدهای مالیاتی بیشازپیش توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر تورمی تانزی در کنار سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر عملکرد نظام مالیاتی ایران است. برای این منظور، از روش اقتصادسنجی خود توضیح با وقفههای توزیعی (ARDL)، برای بررسی پیامدهای بلندمدت و کوتاهمدت نرخ تورم و متغیرهای کلان اقتصادی طی سالهای 1393-1363 استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی نشان میدهدکه در کوتاهمدت و بلندمدت، متغیرهای نرخ تورم و سهم بخش کشاورزی، اثر منفی دارد و متغیرهای شاخص توسعة انسانی، مخارج دولت و سهم بخشهای صنعت و خدمات با پیامدهای مثبت و معنیدار بر عملکرد نظام مالیاتی طی دوره موردبررسی مواجه است. نتایج بیانگر این واقعیت است که گسترش پایة مالیاتی در بخش تولیدی صنعت و خدمات، وصول بهموقع درآمدهای مالیاتی از طریق کوتاه کردن دورههای مالیاتی همچنین حذف معافیتهای مالیاتی غیراصولی موجب استحکام و کارایی نظام مالیاتی میگردد.
عباد تیموری؛ محسن رنانی؛ عبدالحمید معرفی محمدی
چکیده
بدون تردید انسان اقتصادی که ویژگی بنیادین آن عقلانیت است، نقطه آغاز تحلیلهای اقتصادی است. مفهوم عقلانیت، موضوع مورد بحث دهههای اخیر علوم اجتماعی، بهویژه علم اقتصاد، بوده است. اقتصاددانان متعارف اغلب فرض عقلانیت را به این معنا به کار میگیرند که عاملان اقتصادی از تمام پیامدهای احتمالی آگاهی دارند و قادر به انتخابهایی منطقی ...
بیشتر
بدون تردید انسان اقتصادی که ویژگی بنیادین آن عقلانیت است، نقطه آغاز تحلیلهای اقتصادی است. مفهوم عقلانیت، موضوع مورد بحث دهههای اخیر علوم اجتماعی، بهویژه علم اقتصاد، بوده است. اقتصاددانان متعارف اغلب فرض عقلانیت را به این معنا به کار میگیرند که عاملان اقتصادی از تمام پیامدهای احتمالی آگاهی دارند و قادر به انتخابهایی منطقی و سازگار هستند که مطلوبیت آنها را حداکثر میکند. با این حال، منتقدان عقلانیت اقتصادی استدلال میکنند که این عاملان گاهی از خود رفتارهای غیرعقلانی بروز میدهند و همواره از تمام پیامدهای احتمالی انتخابهای خود آگاه نیستند. بسیاری از اقتصاددانان رفتاری و روانشناسان ادعا میکنند که عاملان اقتصادی به دلیل قابلیتهای ذهنی محدود و شرایط محیطی خیلی خوب استدلال نمیکنند، این عاملان اغلب نمیدانند که چه چیزی برای آنها مفید است و به شیوههایی نابهنجار، غیراستدلالی و ناسازگار رفتار میکنند. در این مقاله با یک رویکرد تطبیقی، نظریه انتخاب عقلانی و انتقادهای اقتصاد رفتاری به این نظریه مورد تحلیل قرار میگیرد. بهعلاوه، برای درک عمیقتر مفهوم عقلانیت اقتصادی و بررسی میزان انطباق آن با رفتار و تواناییهای ذهنی انسان از یافتههای جدید در مورد کارکرد مغز و اقتصاد آزمایشگاهی استفاده میشود. نتایج نشان میدهد، اگرچه میتوان اذعان کرد که افراد با توجه به محدودیتها و قابلیتهای مغزی خود در تمام تصمیمات و انتخابهای روزمره از عقلانیت کامل پیروی نمیکنند، اما نمیتوان وجود رفتارهای غیرعقلانی فراگیر در تمام جنبههای زندگی انسان را نیز تأیید کرد و احتمالاً انسانها از آنچه اقتصاد رفتاری فرض میکند، عقلانیتر عمل میکنند.
الهه اسدی مهماندوستی؛ فاطمه بزازان؛ میرحسین موسوی
چکیده
بررسی و تعیین پارامترهای ساختاری بخشهای مولد اقتصادی یکی از موضوعهای پایهای در مطالعات تجربی در زمینه اقتصاد کلان است. به عبارت دیگر، بررسی ساختار بخشهای مختلف تولیدی در اقتصاد یک کشور برای ایجاد بینش در سیاستگذاران اقتصادی در خصوص وضعیت موجود و تأثیرگذاری سیاستهای مختلف، بسیار مهم است. براساس این، در این مقاله، تلاش میشود ...
بیشتر
بررسی و تعیین پارامترهای ساختاری بخشهای مولد اقتصادی یکی از موضوعهای پایهای در مطالعات تجربی در زمینه اقتصاد کلان است. به عبارت دیگر، بررسی ساختار بخشهای مختلف تولیدی در اقتصاد یک کشور برای ایجاد بینش در سیاستگذاران اقتصادی در خصوص وضعیت موجود و تأثیرگذاری سیاستهای مختلف، بسیار مهم است. براساس این، در این مقاله، تلاش میشود مقادیر کمی دقیق و بهروز برای شاخصهای بهرهوری و کشش قیمت و جانشینی عوامل تولید بهعنوان دو پارامتر ساختاری مهم در بخش صنعت اقتصاد ایران با لحاظ ادبیات نظری جدید و همگام با پیشرفتهای فنی برآورد شوند که برای این منظور از تابع هزینه انعطافپذیر درجه دوم نرمالایز شده طی دوره 1392-1353 استفاده شده است. شاخصهای یادشده در دو حالت لحاظ کل عوامل تولید و لحاظ صرفاً حاملهای انرژی برآورد شدهاند. نتایج حاکی از آن است که متوسط شاخص بهرهوری کل عوامل تولید و شاخص بهرهوری انرژی در دو حالت به ترتیب معادل 32/0% و 62/0% و اندک است و براساس کششهای هزینه محاسبه شده، هر دو عوامل تولید و حاملهای انرژی، نهادههای نرمال هستند و کشش خودی آلن برای نهادههای مختلف مطابق نظریه، منفی بوده است. همچنین کشش محاسبه شده جانشینی موریشیما بین عوامل تولید و حاملهای انرژی برای تمام نهادهها غیر از یک مورد برای عوامل تولید مثبت و کوچکتر از واحد بوده که نشاندهنده جانشینی محدود عوامل تولید و حاملهای انرژی در بخش صنعت ایران است.
تیمور محمدی؛ عبدالساده نیسی؛ مهنوش عبداله میلانی؛ سحر حواج
چکیده
در این مقاله، رفتار تصادفی بازده های روزانه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران (TEDPIX) برای دوره 7/ 1/ 1389 تا 12/ 5/ 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از مدل مؤلفه های مشاهده نشده، بازده سهام به دو مؤلفه دایمی و موقتی تجزیه میشوند. در مؤلفه موقتی، ناهمسانی واریانس از نوع انتقال مارکفی بوده که دارای سه وضعیت (واریانس پایین، ...
بیشتر
در این مقاله، رفتار تصادفی بازده های روزانه شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران (TEDPIX) برای دوره 7/ 1/ 1389 تا 12/ 5/ 1394 مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از مدل مؤلفه های مشاهده نشده، بازده سهام به دو مؤلفه دایمی و موقتی تجزیه میشوند. در مؤلفه موقتی، ناهمسانی واریانس از نوع انتقال مارکفی بوده که دارای سه وضعیت (واریانس پایین، متوسط و بالا) است. نتایج پژوهش، مناسب بودن مدل مدهای گذرا را نشان میدهد و مقدار پایین (کمتر از 50) معیار RCM نشاندهنده طبقهبندی مناسب رژیم ها در مدل است. مجموع ضرایب خودرگرسیونی در مؤلفه موقتی، تقریباً 0/4 است که نشان میدهد، حدود 40 درصد مقادیر جاری مؤلفه موقتی، توسط مقادیر دو دوره گذشته (دو روز گذشته) توضیح داده میشوند. دیرش مورد انتظار در وضعیت سه (واریانس بالا) دارای کمترین مقدار است، به این معنا که نوسانات بالا در بازده سهام سریعاً به سطح نرمال خود بازمیگردند. بررسی نمودار مقادیر احتمال بودن در وضعیت سه نشان میدهد، تعداد احتمالات با مقادیر یک برای وضعیت سه، در سال مربوط به انتخابات ریاستجمهوری، بسیار زیاد است.
مهنوش عبداله میلانی؛ جاوید بهرامی؛ حسین توکلیان؛ نرگس اکبرپور روشن
چکیده
هدف از این تحقیق برآورد میزان اقتصاد زیرزمینی و همچنین بررسی اثر سیاستهای مالیاتی مختلف بر اقتصاد زیرزمینی در ایران است. برای این منظور، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی با حضور اقتصاد زیرزمینی طراحی شد و دادههای فصلی سالهای 1393-1360 برای برآورد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهطورِ متوسط 23 درصد از مصرف خانوارهای کشور ...
بیشتر
هدف از این تحقیق برآورد میزان اقتصاد زیرزمینی و همچنین بررسی اثر سیاستهای مالیاتی مختلف بر اقتصاد زیرزمینی در ایران است. برای این منظور، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی با حضور اقتصاد زیرزمینی طراحی شد و دادههای فصلی سالهای 1393-1360 برای برآورد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که بهطورِ متوسط 23 درصد از مصرف خانوارهای کشور طی دوره مورد بررسی از محل کالاهای زیرزمینی تأمین شده است که حدود 17 درصد از این کالاهای زیرزمینی از طریق واردات زیرزمینی یا قاچاق به کشور وارد شدهاند. براساس این، متوسط میزان قاچاق و تولید زیرزمینی در کشور طی دوره یادشده به ترتیب معادل 29023 میلیارد ریال و 141702.5 میلیارد ریال برآورد شده است. همچنین به استناد نتایج این پژوهش، متوسط سهم اشتغال زیرزمینی از کل اشتغال کشور حدود 18 درصد بوده است. افزون بر این، متوسط میزان فرار مالیاتی در این تحقیق با در نظر گرفتن درآمد ازدسترفته دولت از محل مالیات بر مصرف، واردات و مزد و حقوق، معادل 8/17درصد متوسط درآمد مالیاتی دولت طی این دوره تخمین زده شده است. براساس نتایج پژوهش، از چهار تکانه مالیاتی مورد بررسی (مالیات بر دستمزد، مالیات بر مصرف، مالیات بر سود و مالیات بر واردات) که سبب افزایش تولید زیرزمینی میشوند، مالیات بر سود و مالیات بر واردات به ترتیب بیشترین تأثیر را بر افزایش اقتصاد زیرزمینی داشتهاند. همچنین بررسی اثرات تکانههای مالیاتی بر تولید زیرزمینی و تولید رسمی نشان داد که شدت و طول دوره اثرگذاری تکانههای مالیاتی بر تولید زیرزمینی از تولید رسمی بیشتر است.
ناصر خیابانی؛ احسان محمدیان نیک پی
چکیده
مقاله حاضر اثر یک رخداد منفی را در بازار بورس اوراق بهادار تهران - منتسب شده به ریسک سیستمی[1] - روی بازده شاخص صنایع منتخب با استفاده از دادههای روزانه - دوره اول بهمن 1386 تا آخر شهریور 1396- مورد مطالعه قرار میدهد. در این راستا، برای تحلیل وابستگی دنبالهای بین صنایع و شاخص کل (بهعنوان نمادی از وضعیت کلی بازار) از روش رگرسیون چندکی ...
بیشتر
مقاله حاضر اثر یک رخداد منفی را در بازار بورس اوراق بهادار تهران - منتسب شده به ریسک سیستمی[1] - روی بازده شاخص صنایع منتخب با استفاده از دادههای روزانه - دوره اول بهمن 1386 تا آخر شهریور 1396- مورد مطالعه قرار میدهد. در این راستا، برای تحلیل وابستگی دنبالهای بین صنایع و شاخص کل (بهعنوان نمادی از وضعیت کلی بازار) از روش رگرسیون چندکی چندگانه VAR-VaR[2] که توسط وایت[3]و دیگران (2015)، توسعه یافته و همچنین بهمنظور بررسی نحوه واکنش صنایع به ریسک آنی و بلندمدت شاخص کل از توابع کنش- واکنش چندکی[4]استفاده شده است. استفاده از روشهای موردنظر بررسی آزادانه وابستگی دنبالهای بین متغیرها را امکانپذیر میسازد. یافتههای مطالعه حاضر نشاندهنده معناداری اثرات سرریز[5] ریسک شاخص کل (بازار) بر بسیاری از صنایع هم به صورت آنی و هم در طول زمان بوده است. برمبنای نتایج پژوهش، طی دورههای توأم با بحران، ریسک صنایع شیمیایی، فراوردههای نفتی و بانک بیش از سایر صنایع بوده است. یادآوری میشود، برمبنای اثرات سرریز ریسک، نحوه واکنش صنایع به شوک شاخص کل متفاوت بوده است. بر این اساس، صنعت بانک و کانههای فلزی، از بیشترین افزایش ریسک در واکنش به شوکهای آنی شاخص کل برخوردار بودهاند. همچنین صنایع شیمیایی و فراوردههای نفتی از بیشترین وابستگی دنبالهای با ریسک بلندمدت بازار سرمایه کشور برخوردار بودهاند. [1]- Systemic Risk [2]- Vector Autoregressive for Value at Risk [3]- White [4]- Quantile Impulse-response Function [5]- Spillover Effect
رضا طالبلو؛ عباس شاکری؛ میلاد رحمانیانی
چکیده
یکی از مهمترین پرسشهایی که در زمینه ریزساختار بازارهای مالی مطرح میشود، سنجش سطح نامتقارن بودن اطلاعات در بازارهای مالی است. طی سالهای اخیر معیار احتمال مبادله آگاهانه (PIN) برای اندازهگیری میزان نامتقارن بودن اطلاعات معرفی شده که مبتنیبر الگوهای اقتصادی و در چهارچوب ساختار خرد بازار است. رویکرد ایزلی و اوهارا (1992)، بهعنوان ...
بیشتر
یکی از مهمترین پرسشهایی که در زمینه ریزساختار بازارهای مالی مطرح میشود، سنجش سطح نامتقارن بودن اطلاعات در بازارهای مالی است. طی سالهای اخیر معیار احتمال مبادله آگاهانه (PIN) برای اندازهگیری میزان نامتقارن بودن اطلاعات معرفی شده که مبتنیبر الگوهای اقتصادی و در چهارچوب ساختار خرد بازار است. رویکرد ایزلی و اوهارا (1992)، بهعنوان نخستین ایده مطرح شد. در ادبیات موجود دو مشکل در این روش تخمین وجود دارد: مشکل اریب نمونه و مشکل شرایط مرزی. برای رفع این مشکلات در این زمینه چهار روش دیگر شامل EA،EHO Factorization ، LK Factorization وYZ Grid-Search Based مطرح شده است. در این پژوهش، معیار احتمال مبادله آگاهانه برای 206 شرکت منتخب از شرکتهای فعال در بورس اوراق بهادار تهران در دوره زمانی فروردین 1394 تا اسفند 1395 تخمین زده شده است. نتایج تخمین در این مقاله نشان میدهد که میانگین احتمال مبادله آگاهانه 23/0 است.
سپیده اوحدی اصفهانی؛ سیدکمیل طیبی؛ ایرج کاظمی
چکیده
در سالهای اخیر، اغلب مطالعات در زمینه تکنولوژی و تجارت، بر اهمیت حیاتی تغییر تکنولوژیکی در توضیح الگوی تجارت بین الملل تمرکز کرده اند. نوآوری تکنولوژیکی در تمام کشورها صورت نمیگیرد و همزمان نیز به تمام کشورها گسترش نمییابد، بنابراین، فاصله تکنولوژیکی بین کشورها وجود دارد. پژوهش حاضر به تحلیل نقش فاصله تکنولوژیکی ...
بیشتر
در سالهای اخیر، اغلب مطالعات در زمینه تکنولوژی و تجارت، بر اهمیت حیاتی تغییر تکنولوژیکی در توضیح الگوی تجارت بین الملل تمرکز کرده اند. نوآوری تکنولوژیکی در تمام کشورها صورت نمیگیرد و همزمان نیز به تمام کشورها گسترش نمییابد، بنابراین، فاصله تکنولوژیکی بین کشورها وجود دارد. پژوهش حاضر به تحلیل نقش فاصله تکنولوژیکی بر روابط دوجانبه تجاری ایران با استفاده از تصریح الگوی جاذبه شبهپارامتری طی دوره 2015-1995 پرداخته است. براساس نتایج تخمین، براساس انتظار تأثیر GDP بر روابط دوجانبه تجاری بین ایران و شرکای منتخب تجاری مثبت و معنادار است، جمعیت کشور صادرکننده تأثیر منفی و جمعیت کشور واردکننده اثر مثبت بر روابط تجاری دارد. تأثیر فاصله تکنولوژیکی بر تجارت بین الملل ناپارامتری است و در قالب یک رابطه پارامتری نمیگنجد، بهطوری که بیانکننده اثر ناشناخته تکنولوژی بر روابط دوجانبه تجاری ایران است. به عبارت واضحتر، در دامنه ای از فاصله تکنولوژی تأثیر منفی و در دامنه های دیگر تأثیر مثبتی را برجای میگذارد و به افزایش تجارت دوجانبه بین ایران و شرکای تجاری منجر میشود.
مرتضی چینی چیان
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1374، ، صفحه 3-26
علیرضا رحیمی بروجردی
دوره 2، شماره 4 و 5(بهار و تابستان) ، فروردین 1379، ، صفحه 5-40
چکیده
مطابق نظریه اقتصاد کلان، امکان دسترسی به یک تعادل با ثبات دراقتصاد زمانی میسر خواهد بود که سیاستهای ارزی با سیاستهای پولی ومالی سازگاری وهماهنگی داشته باشد. همچنین تنظیم نرخ واقعی ارز و رابطه آن با یک رژیم ارزی شناخته شده منطبق با شرایط اقتصادی درایجاد تعادل ازاهمیت به سزایی برخورداراست. در مطالعه حاضرسعی شده است با تاکید برسازگارکردن ...
بیشتر
مطابق نظریه اقتصاد کلان، امکان دسترسی به یک تعادل با ثبات دراقتصاد زمانی میسر خواهد بود که سیاستهای ارزی با سیاستهای پولی ومالی سازگاری وهماهنگی داشته باشد. همچنین تنظیم نرخ واقعی ارز و رابطه آن با یک رژیم ارزی شناخته شده منطبق با شرایط اقتصادی درایجاد تعادل ازاهمیت به سزایی برخورداراست. در مطالعه حاضرسعی شده است با تاکید برسازگارکردن رژیم ارزی و نرخ ارزازیک طرف وسیاستهای پولی ومالی وسیاست تقلیل ارزش ریال ازطرف دیگر، نرخ ارزی که بتواند رشد صادرات غیر نفتی را تضمین نماید، مورد پیش بینی قراردهیم. دراین راستا، با استفاده ازیک مدل VAR برای تعیین نرخ ارزمناسب، رفتارنرخ ارزوسایرمتغیرهای مهم مربوطه را در افق زمانی 75-1379 مورد پیش بینی قرار داده ایم. دراین چهارچوب، الگویی درنظرگرفته شده است که بتواند به طورهمزمان اثرسیاستهای مالی، رشد نقد ینگی، تورم و تقلیل ارزش ریال را در یک افق زمانی 5 ساله بر صادرات غیر نفتی مشخص سازد. به این منظورالگویی مشتمل بر5 متغیر درون زا و4 متغیر برون زا درنظرگرفته شده است.نتایج نشان می دهد که افزایش تورم، اثرات مثبت تقلیل ارزش پول را برصادرات غیرنفتی خنثی می نماید. تقلیل ارزش ریال زمانی برای رشد صادرات غیرنفتی نتیجه بخش خواهد بود که این سیاست با سیاستهای مناسب مالی دراقتصاد همراه شود. بنابراین، زمانی که کنترل هزینه های دولتی با سیاست تقلیل ارزش ریال همراه شود، می تواند علاوه بررشد صادرات غیر نفتی کشور، شاهد کاهش رشد نقد ینگی و تورم دراقتصاد باشد.
اقتصاد انرژی
سعید راسخی؛ سارا قنبرتبار
چکیده
بهکارگیری منابع طبیعی بهویژه انرژی برای رفاه اقتصادی ضروری است، با این حال، مصرف فزاینده این منابع موجب نگرانیهای توسعه پایدار شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پویایی جداسازی رشد اقتصادی، مصرف انرژی و دیاکسیدکربن در ایران طی دوره زمانی 2020-2000 با استفاده از روش تاپیو[1] (2005) و رویکرد تحلیل عاملی با تمرکز بر سه سطح از مصرف انرژی ...
بیشتر
بهکارگیری منابع طبیعی بهویژه انرژی برای رفاه اقتصادی ضروری است، با این حال، مصرف فزاینده این منابع موجب نگرانیهای توسعه پایدار شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی پویایی جداسازی رشد اقتصادی، مصرف انرژی و دیاکسیدکربن در ایران طی دوره زمانی 2020-2000 با استفاده از روش تاپیو[1] (2005) و رویکرد تحلیل عاملی با تمرکز بر سه سطح از مصرف انرژی (اولیه، نهایی و مفید) است. براساس نتایج تحقیق حاضر، نخست، رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی مورد بررسی اغلب با جداسازیهای منفی (در هر سه سطح انرژی) همراه شده است. این جداسازی منفی در انرژی مفید و انرژی نهایی نسبت به انرژی اولیه قویتر ظاهر شده است. با تجزیه مصرف انرژی، جداسازی منفی در مؤلفه های مختلف انرژی نیز تأیید شده است. دوم، جداسازی ضعیف بین مصرف انرژی و آلودگی (انتشار CO2) که طی دوره مورد بررسی و در سطوح مختلف انرژی تأیید شده است، شدت جداسازی منفی انرژی از آلودگی در سطوح پایینتر انرژی قویتر بوده است. سوم، جداسازی رشد اقتصادی و آلودگی شباهت زیادی به جداسازی رشد اقتصادی و مصرف انرژی دارد. به نظر میرسد عدم کارایی در مصرف انرژی، عدم دسترسی به تکنولوژیهای نوین و نبود ساختارهای مناسب که میتواند ناشی از نداشتن راهبرد مشخص در توسعه پایدار باشد، موجب جداسازی منفی انرژی، آلودگی و رشد اقتصادی شده است. توصیه اصلی این پژوهش، اولویتگذاری روی کارایی انرژی در سطوح مختلف انرژی همراه با سرمایه گذاری در زیرساخت و فناوری انرژی است. [1]. Tapio, P.
علی اصغر بانوئی
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1375، ، صفحه 7-23
بهروز هادی زنوز
دوره 2، شماره 6 ، مهر 1379، ، صفحه 7-38
چکیده
در این مقاله، تاثیر راهبردهای تجاری برعملکرد بخش صنعت در دوره بعد از انقلاب بررسی شده است.اولین فرضیه پژوهش حاضر این است که سیاست جایگزینی واردات با اتکا به صادرات نفتی، به طور ذاتی آسیب پذیر است و حتی جدای از اثرات مخرب جنگ، تحریم اقتصادی و شوک های نفتی، این سیاست به بن بست می رسید. برای اثبات این فرضیه نشان داده می شود که بر خلاف تصور ...
بیشتر
در این مقاله، تاثیر راهبردهای تجاری برعملکرد بخش صنعت در دوره بعد از انقلاب بررسی شده است.اولین فرضیه پژوهش حاضر این است که سیاست جایگزینی واردات با اتکا به صادرات نفتی، به طور ذاتی آسیب پذیر است و حتی جدای از اثرات مخرب جنگ، تحریم اقتصادی و شوک های نفتی، این سیاست به بن بست می رسید. برای اثبات این فرضیه نشان داده می شود که بر خلاف تصور رایج، سیاست جایگزینی واردات، به صرفه جویی درواردات نمی انجامد. بلکه برعکس، به موازات توسعه صنعتی، نیاز به واردات کالاهای سرمایه ای و واسطه ای افزایش می یابد. اما از آنجا که هیچ رابطه ای میان افزایش نیازهای ارزی و درآمدهای حاصل از نفت وجود ندارد، انباشت سرمایه و نرخ بهره برداری از ظرفیت های صنعتی پیوسته دستخوش نوسانات ادواری می شود.فرضیه دوم این پژوهش این است که به واسطه تداوم سیاست های حمایتی بی دریغ، کارایی تخصیص منابع کاهش یافته است. این فرضیه، از طریق محاسبه هزینه منابع داخلی (DRC) در چهار صنعت منتخب برای سال 1375 بررسی شده است. فرضیه سوم این است که ادامه طولانی مدت سیاست حمایتی به نابرخورداری صنعت ایران از مزایای پویای توسعه صادرات انجامیده است. برای این منظور، رابطه حمایت صنعتی با اندازه محدود بازار، عدم بهره گیری از صرفه های مقیاس، تمرکز صنعتی و پیدایش رخوت فن آورانه مورد ارزیابی کمی و کیفی قرار گرفته است.
اقتصاد مالی
حسین طلاکش نایینی؛ رضا طالبلو؛ تیمور محمدی؛ پریسا مهاجری
چکیده
کاربردهای گسترده مبحث قیمتگذاری داراییها در حوزههای مالی و اقتصاد موجب شده است که اهمیت این موضوع طی سالهای اخیر افزایش یافته و ابعاد نظری و تجربی آن بیشتر مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. در این راستا هدف اصلی مقاله حاضر این است که مدلهای قیمتگذاری دارایی را در قالب دو روش بتا (عاملی) و روش عامل تنزیل تصادفی در بازار سهام ایران ...
بیشتر
کاربردهای گسترده مبحث قیمتگذاری داراییها در حوزههای مالی و اقتصاد موجب شده است که اهمیت این موضوع طی سالهای اخیر افزایش یافته و ابعاد نظری و تجربی آن بیشتر مورد توجه پژوهشگران قرار گیرد. در این راستا هدف اصلی مقاله حاضر این است که مدلهای قیمتگذاری دارایی را در قالب دو روش بتا (عاملی) و روش عامل تنزیل تصادفی در بازار سهام ایران مقایسه کند. بنابراین، با استفاده از دادههای ماهانه بازدهی شاخص کل و بازدهی سهام شرکتهای حاضر در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی دوره (1)1379 تا (6)1398 و تشکیل سبدهای 5*5 موسوم به سبدهای 25تایی فاما و فرنچ، کارایی و پایداری الگوهای مورد اشاره برای مدلهای تک عاملی (مدل قیمتگذاری دارایی سرمایهای) و چند عاملی (مدل سه عاملی فاما و فرنچ) با استفاده از روش گشتاورهای تعمیمیافته (روش گشتاورهای تعمیم یافته) بررسی و مقایسه میشود. نتایج نشان میدهد روشهای فوق برتری کامل نسبت به یکدیگر ندارند. در واقع، در مدل قیمتگذاری دارایی سرمایهای، روش عامل تنزیل تصادفی، کارایی بیشتر و پایداری کمتری نسبت به روش بتا دارد و در مدل سه عاملی فاما و فرنچ، روش بتا از کارایی بیشتر و پایداری کمتری نسبت به روش عامل تنزیل تصادفی برخوردار است.
اقتصاد انرژی
سیدمحمدقائم ذبیحی؛ فاطمه اکبری؛ نرگس صالح نیا
چکیده
ارتباط بین ریسکهای اقتصادی، مالی و سیاسی با انتشار کربن (CO2) به عنوان یکی از چالشهای بزرگ جهانی موردتوجه است. لذا، تأثیر این سه عامل بر انتشار کربن بسیار حائز اهمیت است. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش ریسکهای اقتصادی، مالی و سیاسی در کاهش سرانه انتشار کربن با بهرهگیری از رویکرد بسیار جدید مدلسازی رگرسیون کوانتایل ...
بیشتر
ارتباط بین ریسکهای اقتصادی، مالی و سیاسی با انتشار کربن (CO2) به عنوان یکی از چالشهای بزرگ جهانی موردتوجه است. لذا، تأثیر این سه عامل بر انتشار کربن بسیار حائز اهمیت است. بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش ریسکهای اقتصادی، مالی و سیاسی در کاهش سرانه انتشار کربن با بهرهگیری از رویکرد بسیار جدید مدلسازی رگرسیون کوانتایل بر کوانتایل (QQR) در بازه زمانی سالانه 1990 تا 2018 است. رابطه آماری بین متغیرهای ذکرشده در بستر نرمافزارهای Eviews12 و Matlab2022 برای کشور ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج به دست آمده، بیانگر آن است که متغیر ریسک اقتصادی در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) تأثیر مثبت بر سرانه انتشار کربن در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) داشته است و این ارتباط مثبت در کوانتایلهای (0.3 تا 0.95) متغیر ریسک اقتصادی و کوانتایلهای (0.05 تا 0.45) سرانه انتشار کربن نسبتاً قویتر بوده است؛ متغیر ریسک مالی در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) تأثیر مثبت بر سرانه انتشار کربن در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) داشته است و این ارتباط مثبت در کوانتایلهای (0.05 تا 0.95) متغیر ریسک مالی و کوانتایلهای (0.4 تا 0.55) سرانه انتشار کربن قویتر بوده است؛ همچنین متغیر ریسک سیاسی در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) تأثیر مثبت بر سرانه انتشار کربن در تمام کوانتایلها (0.05 تا 0.95) داشته است و این ارتباط مثبت در کوانتایلهای (0.05 تا 0.35) متغیر ریسک سیاسی و کوانتایلهای (0.45 تا 0.55) سرانه انتشار کربن قویتر بوده است. بدینترتیب، لزوم توجه به ثبات اقتصادی، مالی و سیاسی در کشور ایران برای بهبود کیفیت محیطزیست و کاهش انتشار کربن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
محمود ختائی؛ اکبر نفری؛ بهروز هادی زنوز
دوره 1، شماره 3 ، بهمن 1377، ، صفحه 9-26