حمید سپهردوست؛ مهسا باروتی
چکیده
تأثیر تورم بر درآمدهای حقیقی مالیاتی و به‌تبع آن کسری بودجه به اثر تانزی مشهور است. از راهکارهای توصیه‌شده برای برون‌رفت نظام اقتصادی کشور در شرایط تحریم و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی، بهبود عملکرد نظام مالیاتی کشور است و به همین دلیل ضرورت دارد به عوامل مؤثر بر عملکرد درآمدهای مالیاتی بیش‌ازپیش توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، ...
بیشتر
تأثیر تورم بر درآمدهای حقیقی مالیاتی و به‌تبع آن کسری بودجه به اثر تانزی مشهور است. از راهکارهای توصیه‌شده برای برون‌رفت نظام اقتصادی کشور در شرایط تحریم و کاهش اتکا به درآمدهای نفتی، بهبود عملکرد نظام مالیاتی کشور است و به همین دلیل ضرورت دارد به عوامل مؤثر بر عملکرد درآمدهای مالیاتی بیش‌ازپیش توجه شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی اثر تورمی تانزی در کنار سایر متغیرهای کلان اقتصادی بر عملکرد نظام مالیاتی ایران است. برای این منظور، از روش اقتصادسنجی خود توضیح با وقفه‌های توزیعی (ARDL)، برای بررسی پیامدهای بلندمدت و کوتاه‌مدت نرخ تورم و متغیرهای کلان اقتصادی طی سال‌های 1393-1363 استفاده شد. نتایج حاصل از بررسی نشان می‌دهدکه در کوتاه‌مدت و بلندمدت، متغیرهای نرخ تورم و سهم بخش کشاورزی، اثر منفی دارد و متغیرهای شاخص توسعة انسانی، مخارج دولت و سهم بخش‌های صنعت و خدمات با پیامدهای مثبت و معنی‌دار بر عملکرد نظام مالیاتی طی دوره موردبررسی مواجه است. نتایج بیانگر این واقعیت است که گسترش پایة مالیاتی در بخش تولیدی صنعت و خدمات، وصول به‌موقع درآمدهای مالیاتی از طریق کوتاه کردن دوره‌های مالیاتی همچنین حذف معافیت‌های مالیاتی غیراصولی موجب استحکام و کارایی نظام مالیاتی می‌گردد.
اسفندیار جهانگرد؛ علیرضا ناصری بروچنی
چکیده
در این مقاله با تلفیق الگوی داده- ستانده و خوشه‌بندی فازی، با ترکیب شاخص‌های بین‌بخشی، وزن اقتصادی و پتانسیل‌های اقتصادی هر بخش، بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران با استفاده از جداول داده- ستانده سال‌های 1390 و 1385 شناسایی شده است. پیش از آن، برای حذف اثر نامطلوب داده‌های پرت بر خوشه‌بندی، داده‌های پرت شناسایی و به‌طور جداگانه خوشه‌بندی ...
بیشتر
در این مقاله با تلفیق الگوی داده- ستانده و خوشه‌بندی فازی، با ترکیب شاخص‌های بین‌بخشی، وزن اقتصادی و پتانسیل‌های اقتصادی هر بخش، بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران با استفاده از جداول داده- ستانده سال‌های 1390 و 1385 شناسایی شده است. پیش از آن، برای حذف اثر نامطلوب داده‌های پرت بر خوشه‌بندی، داده‌های پرت شناسایی و به‌طور جداگانه خوشه‌بندی شدهاند. نتایج بهدستآمده نشان می‌دهد که بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران در گروه داده‌های پرت قرار دارد و میتوان از جداسازی این دادهها برای شناسایی بخش‌های کلیدی اقتصاد در این روش استفاده کرد. با تفسیر نتایج خوشه‌بندی و تحلیل شاخص‌های تعریف شده، بخش‌های صنعتی و معدنی (ساخت سایر محصولات کانی غیر فلزی، ساخت فلزات اساسی، ساخت ماشینآلات و تجهیزات طبقهبندی نشده در جای دیگر، توزیع گاز طبیعی، سایر معادن و ساخت کک، فرآوردههای حاصل از تصفیه نفت و سوختهای هستهای) بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران هستند. همچنین بخش «نفت خام و گاز طبیعی» از نظر صادرات و بخش‌های خدمات (عمدهفروشی، خردهفروشی، تعمیر وسایل نقلیه و کالاها، امور عمومی، حملونقل جادهای) و «کشاورزی و باغداری» از نظر اشتغالزایی، بخش‌های کلیدی اقتصاد ایران شناسایی شدند.
ساره حسینی؛ حمید امیرنژاد؛ جعفر اولادی
چکیده
پارک‌های ملی از اکوسیستم‌های طبیعی جهان و حیاتی‌ترین بستر توسعه پایدار محیط‌زیست و پدیده‌های اکولوژیک محسوب می‌شوند که ارزش‌گذاری کارکردها و خدمات آن‌ها یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین عاملی است که در پایداری آن‌ها نقشی اساسی دارد. برای نیل به این هدف در این تحقیق کارکردها و خدمات اکولوژی، اقتصادی و اجتماعی پارک ملی کیاسر در شمال ...
بیشتر
پارک‌های ملی از اکوسیستم‌های طبیعی جهان و حیاتی‌ترین بستر توسعه پایدار محیط‌زیست و پدیده‌های اکولوژیک محسوب می‌شوند که ارزش‌گذاری کارکردها و خدمات آن‌ها یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین عاملی است که در پایداری آن‌ها نقشی اساسی دارد. برای نیل به این هدف در این تحقیق کارکردها و خدمات اکولوژی، اقتصادی و اجتماعی پارک ملی کیاسر در شمال ایران که شامل دو اکوسیستم جنگلی و مرتعی است با استفاده از روش‌های مستقیم بازار، انتقال منافع، روش‌های مبتنی بر هزینه و هزینه جایگزین مورد ارزش‌گذاری قرار گرفته است. در این تحقیق ارزش اقتصادی اکوسیستم جنگلی و مرتعی پارک ملی کیاسر در سال 1393 به ترتیب معادل 59/2132 و 47/61 میلیارد ریال تعیین شد. براساس نتایج حاصل شده، مجموع ارزش کل اقتصادی خدمات و کارکردهای پارک ملی کیاسر 29/2883 میلیارد ریال و ارزش اقتصادی هر هکتار آن حدود 59/388 میلیون ریال برآورد شده است. همچنین سه کارکرد حفاظت آب، تنظیم گاز و زیستگاهی بیشترین سهم، و دو کارکرد خاکزایی و اجتماعی کمترین سهم از ارزش اقتصادی پارک ملی کیاسر را به خود اختصاص دادهاند. این نتایج بیانگر آن است که ارزش پارک ملی کیاسر از جنبه اکولوژی بیشتر از جنبه اقتصادی و اجتماعی است.
تیمور محمدی؛ علی اصغر سالم؛ فاطمه میرمحمدعلی تجریشی
چکیده
هزینه کودک یا مقیاس معادل، مفهومی مهم در موضوعات مرتبط با رفاه خانوارهاست و نقش مهمی را در اندازه‌گیری‌های فقر و نابرابری ایفا می‌کند. مقیاس معادل شاخصی است که درآمد خانوارها را به مقادیر سنجش‌پذیری از منظر رفاه تبدیل، و مشخصه‌های جمعیتی خانوارها و صرفه‌های مقیاس مصرفی را وارد برآوردهای رفاهی می‌کند. در این پژوهش، با استفاده ...
بیشتر
هزینه کودک یا مقیاس معادل، مفهومی مهم در موضوعات مرتبط با رفاه خانوارهاست و نقش مهمی را در اندازه‌گیری‌های فقر و نابرابری ایفا می‌کند. مقیاس معادل شاخصی است که درآمد خانوارها را به مقادیر سنجش‌پذیری از منظر رفاه تبدیل، و مشخصه‌های جمعیتی خانوارها و صرفه‌های مقیاس مصرفی را وارد برآوردهای رفاهی می‌کند. در این پژوهش، با استفاده از داده‌های درآمد و هزینه خانوارهای روستایی ایران در سال‌های 1387 تا 1391، مقیاس معادل یا هزینه نسبی هر کودک در خانوارهای روستایی ایران، با برآورد سیستم تقاضای تقریباً ایده‌آل درجه دوم و مقیاس‌گذاری قیمتی، به روش رگرسیون‌های به‌ظاهر نامرتبط غیرخطی اندازه‌گیری شده است. نتایج نشان می‌دهد هزینه نسبی هر کودک در خانوارهای روستایی، معادل 15 درصد هزینه یک بزرگ‌سال است. در این مطالعه، با استفاده از برآوردهای انجام‌شده، وجود پیامدهای درجه دوم مخارج بر سهم‌های بودجه‌ای با معنی‌داری بالایی تأیید می‌شود، همچنین مقیاس معادل عمومی، همراه با تغییرات قیمتی تغییر می‌کند. مقیاس معادل عمومی خانوارها با مشخصه‌های جمعیتی مختلف، به‌منظور محاسبه درآمد معادل و انجام مقایسه‌های رفاهی و فقر و نابرابری در میان خانوارهای روستایی در طول این دوره محاسبه می‌شود.
سحر دشتبان فاروجی؛ مجید دشتبان فاروجی
چکیده
در مقاله حاضر تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر مخارج تأمین اجتماعی دولت بررسی می شود. در راستای نیل به این هدف، با استفاده از داده‌های اشاره‌شده در بازه زمانی فصل اول سال 1367 تا فصل چهارم سال 1392، رابطه موردنظر برآورد می‌شود. نتایج حاصل از برآورد نشان می‌دهد متغیرهای تولید ناخالص داخلی، کل درآمدهای دولت و ساختار سنی جمعیت، تأثیر مثبت ...
بیشتر
در مقاله حاضر تأثیر تغییر ساختار سنی جمعیت بر مخارج تأمین اجتماعی دولت بررسی می شود. در راستای نیل به این هدف، با استفاده از داده‌های اشاره‌شده در بازه زمانی فصل اول سال 1367 تا فصل چهارم سال 1392، رابطه موردنظر برآورد می‌شود. نتایج حاصل از برآورد نشان می‌دهد متغیرهای تولید ناخالص داخلی، کل درآمدهای دولت و ساختار سنی جمعیت، تأثیر مثبت و معناداری بر مخارج تأمین اجتماعی دولت دارد؛ بهطوریکه با افزایش تعداد بازنشستهها مخارج دولت افزایش مییابد. اطلاعات مربوط به سال 1393 در برآورد اولیه رابطه استفاده نشده است تا بتوان بر اساس آن قدرت پیشبینی الگو را خارج از محدوده برآورد محک زد. درنهایت مخارج تأمین اجتماعی دولت پیشبینیشده معادل 4/312200 میلیارد ریال محاسبه شد که با مقایسه مقدار واقعی آن، 5/312206 میلیارد ریال حاکی از پیشبینی خوب الگو بوده است.
مهدی یزدانی؛ حسن درگاهی؛ رقیه اکبری افروزی
چکیده
به‌طورکلی مهم‌ترین هدف مقام پولی از اعمال سیاست‌های پولی، ایجاد ثبات در متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان به‌ویژه تورم، حول هدف تعیین‌شده است. با‌وجوداین، نقش متغیرهایی از قبیل نرخ ارز حقیقی تعیین‌کننده است. این مطالعه سعی دارد راهبرد پولی متناسب با اقتصاد کلان ایران را به‌منظور کاهش هرچه بیشتر آثار زیان‌بار بی‌ثباتی و شوک‌های اقتصادی ...
بیشتر
به‌طورکلی مهم‌ترین هدف مقام پولی از اعمال سیاست‌های پولی، ایجاد ثبات در متغیرهای کلیدی اقتصاد کلان به‌ویژه تورم، حول هدف تعیین‌شده است. با‌وجوداین، نقش متغیرهایی از قبیل نرخ ارز حقیقی تعیین‌کننده است. این مطالعه سعی دارد راهبرد پولی متناسب با اقتصاد کلان ایران را به‌منظور کاهش هرچه بیشتر آثار زیان‌بار بی‌ثباتی و شوک‌های اقتصادی تدوین کند. در این راستا با استفاده از الگوی سیاستی کینزین جدید، هدف‌گذاری تورمی منعطف برای اقتصاد ایران مطرح‌شده که در آن علاوه بر تورم، به متغیرهای تولید و نرخ ارز حقیقی نیز واکنش نشان داده می‌شود. به‌منظور برآورد روابط بین متغیرهای الگو و دست‌یابی به بهینه‌ها، از روش‌های کنترل بهینه و خودرگرسیونی با وقفه‌های گسترده و داده‌های فصلی طی دوره زمانی 1393:04-1370:01 استفاده‌شده است. بر اساس نتایج، زمانی که شکاف نرخ ارز حقیقی در سطح پایینی قرار دارد، وجود این متغیر در تابع هدف، به کاهش زیان مقام پولی منجر می‌شود؛ اما زمانی که شکاف نرخ ارز حقیقی در سطح بالایی قرار دارد، زیان مقام پولی در مقایسه با حالتی که نرخ ارز حقیقی در سیاست پولی حضور ندارد، بیشتر است. به‌صورت جمع‌بندی، بسته به نرخ ارز هدف، میزان شکاف نرخ ارز حقیقی از سطح هدف آن می‌تواند نتایج متفاوتی را در موردتوجه یا عدم توجه به این متغیر در سیاست‌گذاری پولی مطرح کند و مقام پولی بعد از کنترل تورم مزمن و رکود سخت، می‌تواند هدف تثبیت نرخ ارز حقیقی را نیز جزء اهداف سیاستی خویش قرار دهد.
سامان قادری
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی اثر پسماند جانشینی پول در کشور ایران با استفاده از مدل پول در تابع مطلوبیت با حضور پول داخلی و پول خارجی می‌پردازد. در این راستا، برای برآورد حجم دلارهای در گردش در اقتصاد ایران از تعریف دیویژیای حجم پول بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل تجربی روابط بلندمدت، مدل‌های مورد نظر با استفاده از روش خود رگرسیونی برداری ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی اثر پسماند جانشینی پول در کشور ایران با استفاده از مدل پول در تابع مطلوبیت با حضور پول داخلی و پول خارجی می‌پردازد. در این راستا، برای برآورد حجم دلارهای در گردش در اقتصاد ایران از تعریف دیویژیای حجم پول بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل تجربی روابط بلندمدت، مدل‌های مورد نظر با استفاده از روش خود رگرسیونی برداری با وقفه‌های توزیعی و رویکرد آزمون کرانهها که پسران و همکاران (2001) ارائه کردند، طی دوره زمانی 93-1369 با تناوب فصلی تخمین زده شدهاند. نتایج مقاله حاضر نشان می‌دهد اثر پسماند جانشینی پول در اقتصاد ایران تأییدشده است و بهعبارتدیگر روند جانشینی پول کشور برگشتپذیر نیست؛ بنابراین پیشنهاد می‌شود که بانک مرکزی تأثیر پدیده پسماند دلاری شدن پول بر سیاست‌های پولی را مدنظر داشته باشد و هدف مهار تورم و کاهش نوسانات نرخ ارز بهعنوان اصلیترین دلایل جانشینی پول همچنان در اولویت سیاست‌های اقتصادی قرار بگیرد.
