حسین کریمی هسنیجه؛ سید کمیل طیبی
دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1386، ، صفحه 165-183
چکیده
در عصر جهانی شدن اقتصاد و توسعه اطلاعات و فناوری، تجارت خارجی و جریان های تجاری میان کشورها به شکل بی سابقه ای افزایش یافته است. در این میان سهم تجارت الکترونیک ، پی در پی در حال افزایش بوده و با افزایش تعداد کاربران اینترنتی و توسعه و گسترش ساختارهای سخت افزاری و نرم افزاری، نرخ های رشد بالایی را در سال های آتی تجربه خواهد کرد. در این ...
بیشتر
در عصر جهانی شدن اقتصاد و توسعه اطلاعات و فناوری، تجارت خارجی و جریان های تجاری میان کشورها به شکل بی سابقه ای افزایش یافته است. در این میان سهم تجارت الکترونیک ، پی در پی در حال افزایش بوده و با افزایش تعداد کاربران اینترنتی و توسعه و گسترش ساختارهای سخت افزاری و نرم افزاری، نرخ های رشد بالایی را در سال های آتی تجربه خواهد کرد. در این میان، تجارت الکترونیک با کوتاه شدن زمان و مکان و از میان رفتن فاصله های فیزیکی و جغرافیایی، سهم تجارت بدون مرز را افزایش داده و تعداد کشورهای بیشتری را در زمره استفاده کنندگان از تجارت بدون مرز قرار می دهد. در این پژوهش، تأثیر تجارت الکترونیک بر جریان های تجاری دو جانبه برخی از کشورهای عضو WTO از طریق مدل جاذبه استاندارد را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده ایم. در این راستا، از روش برآورد داده های تابلویی استفاده کرده، همچنین، دوره زمانی پژوهش سال های 2000 تا 2005 مربوط می شود. داده های استفاده شده را از منابع آماری بین المللی نظیر بانک جهانی استخراج کرده ایم. نتایج این پژوهش نشان می دهد که افزایش یک درصدی در تجارت الکترونیک (تعداد کاربران اینترنتی)،جریان های تجاری دو جانبه کشورهای عضو WTO را به طور متوسط به میزان 5 درصد افزایش می دهد. افزون بر این، با حضور تجارت الکترونیک، متغیر فاصله فیزیکی تأثیرات کمتری بر کاهش جریان های تجاری دو جانبه خواهد داشت. به بیان دیگر، با وجود تجارت الکترونیک و کاربران اینترنتی تأثیر متغیر فاصله کمرنگ می شود.
فرزاد اسکندری؛ سیما نقی زاده اردبیلی
دوره 7، شماره 23 ، تیر 1384، ، صفحه 165-192
چکیده
هدف از ارایه این مقاله معرفی مدلهای پویای تعمیم یافته بیزی برای داده های گسسته است. تحلیل داده ها درحالت خط و غیرپویا سالهاست که از سوی آمارشناسان مختلف برای بررسی اثر پذیری یک یا چند عامل کمکی بر روی متغیر پاسخ، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از سالهای 1970به بعد برای وقتی که متغیر پاسخ (yt) و پارامتر (bt) به صورت گسترده در زمان در حال تغییر ...
بیشتر
هدف از ارایه این مقاله معرفی مدلهای پویای تعمیم یافته بیزی برای داده های گسسته است. تحلیل داده ها درحالت خط و غیرپویا سالهاست که از سوی آمارشناسان مختلف برای بررسی اثر پذیری یک یا چند عامل کمکی بر روی متغیر پاسخ، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. از سالهای 1970به بعد برای وقتی که متغیر پاسخ (yt) و پارامتر (bt) به صورت گسترده در زمان در حال تغییر باشند، مدلهای پویا برای حالتهای ساده خطی و یک پارامتری مورد ارزیابی قرار گرفته است. در سالهای اخیر نیز برای حالت خطی تعمیم یافته (غیرخطی) یک پارامتری نیز مدلهایی ارایه گردید. اما برای حالت خطی تعمیم یافته و چند پارامتری و آن هم برای وقتی که متغیر پاسخ از نوع گسسته باشد، موضوعی است که قرار است در این مقاله به آن پرداخته شود. پس از ارایه مبانی نظری ساخته شده در این مقاله، به عنوان کاربردی از آن، مساله بیکاری در کشور و عواملی که به صورت پویا بر روی پارامترهای متغیر پاسخ تاثیرگذار است، مورد نقد و بررسی قرار می گیرد و سرانجام، بین این روش و روشهای دیگر مدل سازی بیزی، مقایسه ای علمی انجام خواهد گرفت.
سیاب ممی پور؛ صغری جعفری؛ زیبا ساسانیان اصل
چکیده
هدف اصلی این مقاله، بررسی اثرات سیاستهای پولی و مالی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1395-1384 است. بدین منظور از الگوی مارکوف سوئیچینگ با احتمال انتقال متغیر در تشخیص ادوار تجاری و عوامل مؤثر بر احتمالات ماندن در دوران رکود و رونق یا گذار از وضعیتی به وضعیت دیگر استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل (MSIH(2)-AR(2 نشان میدهد، ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله، بررسی اثرات سیاستهای پولی و مالی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران طی دوره زمانی 1395-1384 است. بدین منظور از الگوی مارکوف سوئیچینگ با احتمال انتقال متغیر در تشخیص ادوار تجاری و عوامل مؤثر بر احتمالات ماندن در دوران رکود و رونق یا گذار از وضعیتی به وضعیت دیگر استفاده شده است. نتایج حاصل از مدل (MSIH(2)-AR(2 نشان میدهد، سیاستهای پولی و مالی انبساطی (به ترتیب افزایش نقدینگی و مخارج دولت) در دوران رونق، به افزایش طول دوران رونق منجر میشود، اما مقایسه نسبی بین اثرات سیاستهای پولی و مالی در دوران رونق نشان میدهد، اعمال سیاست پولی انبساطی در دوران رونق نسبت به سیاست مالی مؤثرتر است و میتواند طول عمر دوره رونق اقتصادی را افزایش دهد، در حالی که در دوران رکود اقتصادی، سیاست مالی تأثیر بیشتری نسبت به سیاست پولی در احتمال گذار از وضعیت رکود به وضعیت رونق اقتصادی دارد. همچنین یافتههای تحقیق نشان میدهد، چرخههای تجاری در اقتصاد ایران تقریباً همسو و همجهت با تغییرات درآمدهای نفتی است، اما اثر تغییرات درآمدهای نفتی در طول یا بقا چرخه های تجاری، اثر متفاوتی دارد. بدین صورت که افزایش درآمدهای نفتی در وضعیت رونق اقتصادی، احتمال بقا و تداوم وضعیت رونق اقتصادی را کاهش میدهد، اما در وضعیت رکودی، احتمال خروج از رکود را افزایش میدهد. در واقع، این نتایج بیان‌کننده عدم مدیریت صحیح درآمدهای نفتی در دوران رونق و مدیریت نسبتاً صحیح درآمدهای نفتی در وضعیت رکود اقتصادی است.
حسین محمدی؛ آیدا آریابد
دوره 17، شماره 52 ، مهر 1391، ، صفحه 169-181
چکیده
نظام‌های ارزی در سطح بینالملل طی سالیان متمادی با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده و ساختار اقتصادی کشورها را تحت تأثیر خود قرار داده است. نظام‌های ارزی مختلف، چگونگی تعیین نرخ ارز را در اقتصاد نشان میدهد. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز بر تراز تجاری از موضوعات و مسائل با اهمیت است که در بسیاری از مطالعات کاربردی به آن پرداخته ...
بیشتر
نظام‌های ارزی در سطح بینالملل طی سالیان متمادی با فراز و نشیب‌های زیادی روبه‌رو بوده و ساختار اقتصادی کشورها را تحت تأثیر خود قرار داده است. نظام‌های ارزی مختلف، چگونگی تعیین نرخ ارز را در اقتصاد نشان میدهد. جهت و میزان اثرگذاری نرخ ارز بر تراز تجاری از موضوعات و مسائل با اهمیت است که در بسیاری از مطالعات کاربردی به آن پرداخته شده است. تضعیف واقعی پول داخلی (و افزایش در نرخ مؤثر واقعی ارز)،ابتدا وضعیت حساب جاری را بدتر میکند و سپس بعد از چند ماه، وضعیت را بهبود میبخشد، این مسیر زمانی تغییر در حساب جاری، منحنیJ شکل نامیده میشود. در این مقاله، با بهرهگیری از یک الگوی تصحیح خطای برداری و توابع واکنش ضربه، پویاییهای تراز تجاری ایران و کره جنوبی در قالب مدل J شکل در دوره زمانی۲۰۰۸-۱۹٩٦ با استفاده از دادههای فصلی بررسی شده است. نتایج حاصل از آزمونهای صورت گرفته، حاکی از وجود منحنی J معکوس بین تراز تجاری و نرخ واقعی ارز، در دوره مورد بررسی است، بطوری که واکنش تراز تجاری نسبت به افزایش نرخ ارز در بلندمدت منفی و معنادار بوده است. در ارتباط با تأثیر مثبت درآمد واقعی کره جنوبی بر تراز تجاری ایران نیز نتایج نشاندهنده معنادار بودن این ضریب است. همچنین واکنش تراز تجاری ایران نسبت به درآمد واقعی ایران منفی و معنادار بوده است.
تیمور محمدی؛ لیلا حسینی
دوره 15، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 173-198
چکیده
در این پژوهش از دو بعد نظری و تجربی مسأله سیگار را مورد بررسی قرار داده‌ایم. در بعد نظری، با استفاده از مدل اقتصاد خرد برا ی تقاضای سیگار به بررسی تأثیر عادت[1] بر مصرف سیگار می‌پردازیم و در بعد تجربی با استفاده از اطلاعات هزینه خانوار شهری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دادههای مرکز آمار ایران به بررسی عوامل مؤثر بر مصرف سیگار (قیمت ...
بیشتر
در این پژوهش از دو بعد نظری و تجربی مسأله سیگار را مورد بررسی قرار داده‌ایم. در بعد نظری، با استفاده از مدل اقتصاد خرد برا ی تقاضای سیگار به بررسی تأثیر عادت[1] بر مصرف سیگار می‌پردازیم و در بعد تجربی با استفاده از اطلاعات هزینه خانوار شهری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و دادههای مرکز آمار ایران به بررسی عوامل مؤثر بر مصرف سیگار (قیمت سیگار، درآمد خانوار شهری، نرخ با سوادی، نرخ بیکاری و نرخ طلاق) با استفاده از روش اقتصادسنجی پرداخته که نتایج به صورت زیر به دست می‌آید: رقم کشش قیمتی تقاضا برابر 27/0 است؛ یعنی اگر قیمت یک درصد بالا رود، مصرف سیگار 27/0 درصد کاهش‌مییابد که چون کشش قیمتی کالای سیگار کمتر از یک میباشد، سیگار کالایی کم‌کشش است. همچنین، رقم کشش درآمدی برابر 447/0 در مورد متغیر درآمد خانوار نشان میدهد که اگر درآمد یک درصد بالا رود، مصرف سیگار 447/0 درصد افزایش مییابد. یعنی سیگار، کالای نرمال ضروری است. جهت در نظر گرفتن اثر شکل درآمد رقم 05/0 در مورد متغیر 2LOG I به عنوان متغیر مجذور درآمد (به شکل لگاریتمی) نشان میدهد که تأثیر درآمد بر مصرف سیگار یکنواخت نیست و انتظار میرود که در سطوح درآمد بالاتر، به دلیل اینکه کشیدن سیگار مستلزم صرف زمان است و فرد پس از مصرف معینی به نقطه اشباعش[2] رسد که درآن بیشترین مصرف را دارد، لذا تأییدی بر فرضیه یادشده است، یعنی با افزایش درآمد مصرف سیگار به طور کاهنده افزایش‌مییابد که ضریب منفی برای 2(LOGI) مؤید این امر است. همچنین، با افزایش یک درصد بیکاریمیزان مصرف سیگار به طور متوسط 2/0 درصد بالا رفته و با افزایش یک درصد باسوادی، میزان مصرف سیگار به طور متوسط 54/2 درصد کاهش خواهدیافت. ضریب مربوط به تأثیر نرخ طلاق بر مصرف سیگار در سطح 5 درصد معنادار نیست.
[1]. Habit Effects
[2]. Saturation
عادل آذر؛ داود غلامرضایی
دوره 8، شماره 27 ، تیر 1385، ، صفحه 173-153
چکیده
به منظور تحقق اهداف ملی و به ویژه اهداف برنامه چهارم توسعه کشور، هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیتهای منطقه ای امری اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندیها و مزیتهای نسبی مناطق صورت پذیرد. با در نظر داشتن این موضوع که افزایش رفاه تمامی افراد جامعه اسلامی، مهمترین هدف اجتماعی و لازمه رسیدن به کمال انسانی ...
بیشتر
به منظور تحقق اهداف ملی و به ویژه اهداف برنامه چهارم توسعه کشور، هماهنگ نمودن اهداف ملی با واقعیتهای منطقه ای امری اجتناب ناپذیر است. بر همین اساس، تخصیص منابع باید بر اساس توانمندیها و مزیتهای نسبی مناطق صورت پذیرد. با در نظر داشتن این موضوع که افزایش رفاه تمامی افراد جامعه اسلامی، مهمترین هدف اجتماعی و لازمه رسیدن به کمال انسانی است، بدون شک یکی از محورهای برنامه ریزی منطقه ای درجه توسعه انسانی در استانها و مناطق مختلف کشور است. هر منطقه متناسب با ویژگی های خاص خود، نیازمند برنامه ویژه ای است که لازمه هر گونه اقدامی در این زمینه، شناسایی وضعیت گذشته و موجود مناطق مختلف بر اساس روشهای علمی مناسب است. این مقاله به کمک روش تحلیل پوششی داده ها به بررسی توسعه انسانی در استانها می پردازد و با استفاده از اطلاعات سال 1381، قابلیت هر یک از استانها و در واقع، کارایی استانها را در استفاده از منابع زیر بنایی جهت تولید شاخصهای توسعه انسانی، می سنجد. یافته ها بیانگر این واقعیت است که با توجه به منابع محدود، استانهای محروم کشور به طور کلی کارایی بیشتری نسبت به استانهای برخوردار کشور داشته اند و بار دیگر لزوم توجه بیشتر به استانهای محروم در برنامه ریزی ها و تخصیص مناسب تر منابع را آشکار می سازد.
محسن مهرآرا؛ حمید ابریشمی؛ سیدمحمدهادی سبحانیان
دوره 16، شماره 49 ، بهمن 1390، ، صفحه 177-204
چکیده
محدودیت منابع انرژی و پایان‌پذیری آنها و همچنین مسائل مربوط به آلودگی محیط زیست موجب شده که مصرف انرژی حتی برای عرضهکنندگان انرژی نیز مهم گردد. مسائل جانبی تقاضای انرژی نیز تا آنجا در اعماق موضوعات انرژی کشورهای جهان رسوخ کرده که تقریباً هیچ کشوری را نمی‌توان یافت که نسبت به آن بی‌تفاوت باشد. در تحقیق حاضر، اثرات غیرخطی رشد ...
بیشتر
محدودیت منابع انرژی و پایان‌پذیری آنها و همچنین مسائل مربوط به آلودگی محیط زیست موجب شده که مصرف انرژی حتی برای عرضهکنندگان انرژی نیز مهم گردد. مسائل جانبی تقاضای انرژی نیز تا آنجا در اعماق موضوعات انرژی کشورهای جهان رسوخ کرده که تقریباً هیچ کشوری را نمی‌توان یافت که نسبت به آن بی‌تفاوت باشد. در تحقیق حاضر، اثرات غیرخطی رشد اقتصادی بر رشد مصرف انرژی در کشورهای وابسته به درآمد نفتی (کشورهای عضو اوپک) و همچنین کشورهای BRIC مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور از دادههای پانل در دوره 1980 تا 2006 برای هر دو گروه کشورها مبتنی بر الگوی تصحیح خطای آستانهای استفاده شده است. نتایج دلالت بر آن دارد که در هر دو گروه از کشورها اثرات رشد اقتصادی بر رشد مصرف انرژی غیرخطی است به‌طوری که نرخ‌های بالای رشد اقتصادی (نرخ‌های رشد اقتصادی بیشتر از سطح آستانه 01/0 برای OPEC و 09/0 برای BRIC)، نرخ رشد مصرف انرژی در آن کشورها را با شدت بیشتری افزایش میدهد. البته اثرات رشد اقتصادی بر رشد مصرف انرژی در گروه کشورهای بریک به مراتب بیشتر است. بنابراین هر چند رشد اقتصادی بالاتر از سطح آستانه، به آلودگی محیط زیست در کشورهای OPEC دامن میزند، اما این کشورها بایستی نگرانی کمتری درخصوص اثرات مخرب زیست‌محیطی رشد اقتصادی‌شان نسبت به گروه کشورهای بریک داشته باشند.
پروانه سلاطین؛ سمانه محمدی
چکیده
هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیرگذاری عوامل مهم موثر بر مخارج بهداشتی و درمانی به عنوان شاخص سلامت در استانهای ایران با استفاده از دادههای پانل است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه با استفاده از روش اثرات ثابت و روش تعمیم‌یافته گشتاورها در دوره زمانی 1390-1380 نشان می‌دهند که تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استانها ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تاثیرگذاری عوامل مهم موثر بر مخارج بهداشتی و درمانی به عنوان شاخص سلامت در استانهای ایران با استفاده از دادههای پانل است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه با استفاده از روش اثرات ثابت و روش تعمیم‌یافته گشتاورها در دوره زمانی 1390-1380 نشان می‌دهند که تعداد دانشجویان دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی استانها به عنوان شاخص نشاندهنده سرمایه انسانی، درآمد سرانه، تعداد بیمهشدگان اصلی تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی بر حسب بیمه اختیاری استانها، تاثیر مثبت و معناداری بر مخارج بهداشتی و درمانی به عنوان شاخص سلامت در استانهای ایران دارد.
الهمراد سیف؛ موسی خوشکلام خسروشاهی
دوره 18، شماره 54 ، فروردین 1392، ، صفحه 181-204
چکیده
اقتصاد مقاومتی مفهوم جدیدی است که با شدت گرفتن تحریمهای آمریکایی- غربی علیه اقتصاد ایران موضوعیت پیدا کرده و به تعبیری عبارت از مجموعه تدابیر مدیریتی جهت حداقلسازی آسیبپذیری اقتصاد ایران در برابر ریسکهای متعدد داخلی و خارجی میباشد. یکی از بخش‌های اقتصاد ایران که همواره در معرض آسیب و ریسک قرار دارد بازار ارز میباشد؛ ...
بیشتر
اقتصاد مقاومتی مفهوم جدیدی است که با شدت گرفتن تحریمهای آمریکایی- غربی علیه اقتصاد ایران موضوعیت پیدا کرده و به تعبیری عبارت از مجموعه تدابیر مدیریتی جهت حداقلسازی آسیبپذیری اقتصاد ایران در برابر ریسکهای متعدد داخلی و خارجی میباشد. یکی از بخش‌های اقتصاد ایران که همواره در معرض آسیب و ریسک قرار دارد بازار ارز میباشد؛ از این رو در مقاله حاضر با توجه به آسیبپذیریهای نظام ارزی کشور تلاش شده است تا با معرفی و برآورد مدلهایی که ارتباط بین نرخ ارز با صادرات، واردات و تولید را بررسی میکنند و همچنین با آسیبشناسی نظام ارزی موجود، راهکارهایی برای پیریزی نظام ارزی بهمعنی دقیق آن بیان شده و سپس نظام ارزی مطلوب برای اقتصاد ایران در چارچوب اقتصاد مقاومتی معرفی و پیشنهاد شود. نظام ارزی به معنی دقیق آن در اقتصاد ایران وجود ندارد چراکه عوامل ذرهای در طرفین عرضه و تقاضای بازار ارز تعیینکننده نرخ ارز نیستند. با توجه به نتایج حاصل از برآورد مدلهای مربوط به تأثیر نرخ ارز بر صادرات، واردات و تولید از یکسو و آسیبشناسی نظام ارزی موجود کشور از سوی دیگر بیان میگردد که برای پیریزی و شکلگیری نظام ارزی در اقتصاد ایران (که فرآیندی زمان‌بر است) بایستی مجموعه اقداماتی انجام گیرد که اهم آنها عبارتند از بکارگیری سیاستهای اقتصادی به قصد متنوعسازی صادرات کالاها و خدمات، اصلاح ساختارهای نهادی و فنی و تکنولوژیکی تولید کشور، افزایش بهره‌وری نهادههای تولیدی بهخصوص بهره‌وری نیرویکار، ارتقاء رقابتپذیری کالاها و خدمات تولیدی در اقتصاد کشور و نهایتاً تنوعبخشی به منابع ارزآوری از نفت و محصولات وابسته به آن به غیرنفت. بدنبال شکلگیری نظام ارزی، نظام ارزی شناور مدیریتشده به‌عنوان نظام ارزی مطلوب برای اقتصاد ایران معرفی و پیشنهاد گردید که دلیل آن مربوط به مزایای نظام ارزی شناور و همچنین امکان مدیریت نرخ ارز در مواقع لزوم میباشد.
حسین مهرابی بشرآبادی؛ سمیه کوچک‌زاده؛ حمید تابلی
دوره 15، شماره 45 ، بهمن 1389، ، صفحه 181-198
چکیده
یکی از دغدغههای اغلب کشورها، روبرو بودن با برخی فعالیتهای اقتصادی است که عموماً از دید ناظران رسمی به دور میماند. این فعالیت‌ها به نسبت حجمی که دارند می‌توانند موجب انحراف از تشخیص صحیح وضعیت و تجویز سیاستهای نادرست شوند. در این مطالعه پس از مروری کوتاه بر مفاهیم و ابعاد مختلف اقتصاد سایه‌ای سعی میشود تأثیر اندازه اقتصاد ...
بیشتر
یکی از دغدغههای اغلب کشورها، روبرو بودن با برخی فعالیتهای اقتصادی است که عموماً از دید ناظران رسمی به دور میماند. این فعالیت‌ها به نسبت حجمی که دارند می‌توانند موجب انحراف از تشخیص صحیح وضعیت و تجویز سیاستهای نادرست شوند. در این مطالعه پس از مروری کوتاه بر مفاهیم و ابعاد مختلف اقتصاد سایه‌ای سعی میشود تأثیر اندازه اقتصاد سایه‌ای بر رشد اقتصادی ایران طی دوره زمانی86-1351 با استفاده از تکنیک تصحیح خطایبرداری[1] بررسی شده است. برای برآورد اقتصاد سایه‌ای از روش منطق فازی استفاده شده است. یافتههای این مطالعه نشان میدهد در کشور ایران، با افزایش یک درصد اندازه بخش سایه‌ای اقتصاد، رشد اقتصادی 38/0 درصد کاهش مییابد و گسترش فعالیتهای غیررسمی در اقتصاد یکی از عوامل تهدیدکننده رشد اقتصادی به شمار میرود.
[1]. Vector Error Correction Model (VECM)
حجت الله عبدالملکی؛ نعمت الله اکبری؛ کیومرث آقایی
دوره 13، شماره 38 ، فروردین 1388، ، صفحه 181-216
چکیده
در تحلیل‌های کاربردی اقتصاد خرد، نحوه تصمیم‌گیری بنگاه‌ها به‌منظور تعیین مکان فعالیت تولیدی، یکی از مسائل حائز اهمیت است. از سوی دیگر، با توجه به نبود اطلاعات کامل در محیط واقعی اقتصاد و کمبود منابع تولید، بررسی میزان مزیت مناطق مختلف کشور در خصوص انواع فعالیتهای تولیدی به منظور جهت‌دهی و تشویق فعالیتهای بخش خصوصی و بهبود ...
بیشتر
در تحلیل‌های کاربردی اقتصاد خرد، نحوه تصمیم‌گیری بنگاه‌ها به‌منظور تعیین مکان فعالیت تولیدی، یکی از مسائل حائز اهمیت است. از سوی دیگر، با توجه به نبود اطلاعات کامل در محیط واقعی اقتصاد و کمبود منابع تولید، بررسی میزان مزیت مناطق مختلف کشور در خصوص انواع فعالیتهای تولیدی به منظور جهت‌دهی و تشویق فعالیتهای بخش خصوصی و بهبود تخصیص منابع از اهمیت خاصی برخوردار است. بدین جهت و به لحاظ نظری و کاربردی، دو مسأله اساسی قابل طرح است. اول، با توجه به گستره وسیع نظریات مطرح‌شده در این حوزه و تأکید هریک از این نظریه‌ها بر جنبه‌ای از مسأله (هزینههای تولید، دسترسی به امکانات و جز این‌ها)، چگونه می‌توان یک مبنای نظری جامع برای تحلیل‌های کاربردی مزیت سنجی فراهم نمود؟ دوم، با توجه به این مبنای نظری جامع، در خصوص اقتصاد ایران میزان مزیت استانهای کشور برای توسعه فعالیتهای مختلف تولیدی چگونه است؟ در این پژوهش، با هدف پاسخگویی به این پرسش‌ها، ابتدا به بررسی نظری و تحلیل محتوای نظریه‌های مزیت‌سنجی پرداخته و تلاش‌نموده‌ایم یک چارچوب نظری جامع ارائه نماییم. در ادامه و در پاسخ به پرسش دوم و با توجه به تاکید الگوی جامع بر تأثیر معیارهای متعدد در تعیین درجه مزیت و انتخاب محل مناسب، روش تصمیم‌گیری چند معیاره به عنوان روش منتخب و تکنیک‌های تاکسونومی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی به عنوان تکنیک‌های منتخب را مورد بررسی و تحلیل قرار داده‌ایم. در بخش کاربردی، با تعیین عوامل 25 گانه مؤثر بر مزیت‌سنجی 33 بخش تولیدی در 30 استان کشور و با تعیین ضریب اهمیت هر عامل در خصوص هر فعالیت تولیدی، میزان مزیت استانهای مختلف کشور برای هریک از 33 بخش تولیدی را با استفاده از دو تکنیک مورد نظر محاسبه‌کرده و مورد تحلیل قرار داده‌ایم. میانگین ضریب همبستگی نتایج در دو روش، 87/0 به دست‌آمد که نشاندهنده قابلیت بالای جانشینی دو تکنیک تاکسونومی عددی وزنی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در تحلیل‌های مزیت‌سنجی است.
جواد عابدینی؛ حسن ابراهیمی؛ سیدحامد فهیمی فرد
چکیده
دراین مطالعه، مدل ساختاری برای تعیین قیمت مسکنو شناسایی حباب قیمتی در استانهای مختلف ایران طی دوره زمانی1389-1375 بسط داده شده است. مدل تجربی تحقیق مبتنی‌بر چهارچوب نظری قیمتگذاری مسکن براساس ارزش حال دارایی است. به‌طور خاص، تصریح میشودکه قیمت مسکن میتواند تحت تأثیر انتقالهای عرضه و تقاضا مانند درآمد سرانه محلی، قیمت ...
بیشتر
دراین مطالعه، مدل ساختاری برای تعیین قیمت مسکنو شناسایی حباب قیمتی در استانهای مختلف ایران طی دوره زمانی1389-1375 بسط داده شده است. مدل تجربی تحقیق مبتنی‌بر چهارچوب نظری قیمتگذاری مسکن براساس ارزش حال دارایی است. به‌طور خاص، تصریح میشودکه قیمت مسکن میتواند تحت تأثیر انتقالهای عرضه و تقاضا مانند درآمد سرانه محلی، قیمت زمین، هزینه ساخت‌و‌ساز و حجم نقدینگی تعیین شود. ویژگی ممتاز تحقیق حاضر، استفاده از مجموعه کاملتری از متغیرهای اثرگذار، لحاظ کردن هم‌زمان تغییرات زمانی و بخشی متغیرها در چهارچوب دادههای تابلویی (پانل)، بررسی ویژگیهای مهمی مانند مانایی و همانباشتگی متغیرها و تعیین الگوی قیمتگذاری مسکن در کشور است. نتایج تحقیق حاضر، فرضیه وجود حباب قیمتی را در بازار مسکن ایران رد کرده و مدعی است که افزایشهای مداوم طی دهههای گذشته در قیمت مسکن توسط متغیرهای ساختاری مانند هزینههای تولید، حجم نقدینگی و رشد مؤثر تقاضا توضیح داده میشوند. علاوه بر این، برآوردها نشان میدهد، قیمت زمین (با کاربری مسکونی) و حجم نقدینگی مهم‌ترینعواملرشدقیمتمسکندرایران بودهاند، به‌طوریکه افزایش یک درصدی در قیمت زمین یا حجم نقدینگی- با فرض ثبات سایر شرایط- قیمت مسکن را به ترتیب 345/0 و 5/0 درصد افزایش میدهد. ارزیابی پسماندهای مدل به تفکیک استانی حاکی از آن است که قیمت مسکن در برخی استانها مانند اصفهان، آذربایجان شرقی و قزوین تابع قویتری از متغیرهای ساختاری نسبت به برخی استانهای دیگر مانند تهران، کهگیلویه و بویراحمد و همدان بوده است.
حبیب الله سلامی؛ ابراهیم انسان
چکیده
مطالبات غیرجاری بانکها شامل سررسید گذشته، معوق و مشکوکالوصول، یکی از چالشهای جدی پیش روی نظام بانکی کشور است. این سه گروه از مطالبات دارای درجات ریسک یکسانی نیستند. وجود گروه مشکوکالوصول بیشترین ریسک را برای بانکها در پی دارد. ازاین‌رو، شناسایی عواملی که بیشترین اثر را بر کاهش سهم این طبقه از کل مطالبات غیرجاری دارند، ...
بیشتر
مطالبات غیرجاری بانکها شامل سررسید گذشته، معوق و مشکوکالوصول، یکی از چالشهای جدی پیش روی نظام بانکی کشور است. این سه گروه از مطالبات دارای درجات ریسک یکسانی نیستند. وجود گروه مشکوکالوصول بیشترین ریسک را برای بانکها در پی دارد. ازاین‌رو، شناسایی عواملی که بیشترین اثر را بر کاهش سهم این طبقه از کل مطالبات غیرجاری دارند، بسیار مهم است. هدف اصلی مطالعه حاضر، تفکیک متغیرهای اثرگذار بر کاهش مطالبات غیرجاری براساس میزان تأثیرگذاری آنها بر هریک از طبقات این مطالبات است. برای این منظور، اطلاعات و آمار مربوط به دریافت‌کنندگان حقیقی و حقوقی تسهیلات از شعب بانک کشاورزی بین سالهای 1387 تا 1391، در دو استان تهران و کرمانشاه تجزیه‌و‌تحلیل شد. از آنجا که متغیر وابسته مورد بررسی یک متغیر سلسله‌مراتبی است، تعیین عوامل اثرگذار و تفکیک آنها با استفاده از الگوی لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته مقید از نوع احتمالات متناسب جزیی انجام شد. نتایج نشان داد که دریافت‌کنندگان تسهیلات که چک برگشتی در سابقه خود دارند، بیشترین اثر را بر احتمال «مشکوکالوصول» شدن تسهیلات اعطایی بانک میگذارند. از سوی دیگر، متغیرهایی مانند پرداخت تسهیلات به فعالیتهای خدماتی و تولیدات کشاورزی در مقایسه با فعالیتهای غیرکشاورزی، پرداخت تسهیلات سرمایه‌گذاری در مقایسه با تسهیلات سرمایه در گردش، اعطای تسهیلات از منابع غیرتکلیفی و وجوه اداره شده در مقایسه با منابع تکلیفی، مهمترین عوامل در کاهش احتمال مشکوکالوصول شدن تسهیلات اعطا شده، هستند. براساس این، برای کاهش مطالبات پرریسک مشکوکالوصول، بانکها باید تمرکز خود را بر مدیریت و کنترل متغیرهای یادشده افزایش دهند.
علیرضا اقبالی؛ علیرضا جرجرزاده؛ معصومه کیانی
دوره 18، شماره 56 ، مهر 1392، ، صفحه 187-203
چکیده
توزیع درآمد همواره مورد توجه سیاستگذاران و دولت‌ها بوده است تا با توجه به عوامل تأثیرگذار بر آن به کنترل نابرابری در جامعه پرداخته شود. از میان عوامل مؤثر بر توزیع درآمد می‌توان به سیکل‌های تجاری اشاره کرد. شواهد تجربی در کشور های مختلف نشان میدهد که سیکل‌های تجاری اثرات قابل توجهی را بر توزیع درآمد در آن کشورها ایجاد میکند. ...
بیشتر
توزیع درآمد همواره مورد توجه سیاستگذاران و دولت‌ها بوده است تا با توجه به عوامل تأثیرگذار بر آن به کنترل نابرابری در جامعه پرداخته شود. از میان عوامل مؤثر بر توزیع درآمد می‌توان به سیکل‌های تجاری اشاره کرد. شواهد تجربی در کشور های مختلف نشان میدهد که سیکل‌های تجاری اثرات قابل توجهی را بر توزیع درآمد در آن کشورها ایجاد میکند. این تحقیق به مطالعه تأثیر سیکل‌های تجاری بر نابرابری درآمد در ایران طی سالهای 1351 الی 1389 با بهرهگیری از روش خود توضیح برداری با وقفههای گسترده (ARDL) می‌پردازد. ضریب جینی بعنوان شاخص نابرابری و فیلتر هادریک- پرسکات برای محاسبه سیکل‌های تجاری استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که سیکل‌های تجاری بر نابرابری تأثیر منفی دارد که براساس آن در دوران رکود نابرابری زیاد و در دوران رونق نابرابری کم میشود. همچنین افزایش حداقل دستمزدها باعث کاهش نابرابری گردیده و درآمدهای نفت نابرابری را افزایش میدهد.
سامان قادری
چکیده
پژوهش حاضر به بررسی اثر پسماند جانشینی پول در کشور ایران با استفاده از مدل پول در تابع مطلوبیت با حضور پول داخلی و پول خارجی می‌پردازد. در این راستا، برای برآورد حجم دلارهای در گردش در اقتصاد ایران از تعریف دیویژیای حجم پول بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل تجربی روابط بلندمدت، مدلهای مورد نظر با استفاده از روش خود رگرسیونی برداری ...
بیشتر
پژوهش حاضر به بررسی اثر پسماند جانشینی پول در کشور ایران با استفاده از مدل پول در تابع مطلوبیت با حضور پول داخلی و پول خارجی می‌پردازد. در این راستا، برای برآورد حجم دلارهای در گردش در اقتصاد ایران از تعریف دیویژیای حجم پول بهره گرفته شده است. همچنین برای تحلیل تجربی روابط بلندمدت، مدلهای مورد نظر با استفاده از روش خود رگرسیونی برداری با وقفههای توزیعی و رویکرد آزمون کرانهها که پسران و همکاران (2001) ارائه کردند، طی دوره زمانی 93-1369 با تناوب فصلی تخمین زده شده‌اند. نتایج مقاله حاضر نشان میدهد اثر پسماند جانشینی پول در اقتصاد ایران تأییدشده است و بهعبارتدیگر روند جانشینی پول کشور برگشتپذیر نیست؛ بنابراین پیشنهاد میشود که بانک مرکزی تأثیر پدیده پسماند دلاری شدن پول بر سیاستهای پولی را مدنظر داشته باشد و هدف مهار تورم و کاهش نوسانات نرخ ارز به‌عنوان اصلیترین دلایل جانشینی پول همچنان در اولویت سیاستهای اقتصادی قرار بگیرد.
سلیمان فیضی ینگجه؛ صمد حکمتی فرید؛ صبا یحیوی میاوقی
چکیده
ثروت منابع طبیعی، از جمله نفت، نقش بسزایی در توسعه کشورها دارد. اما در بیشتر کشورهای صادرکننده نفت فراوانی نفت سبب وابستگی دولت به درآمدهای نفتی شده و شاخصهای حکومت‌داری را تحت‌تأثیر قرار داده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش، تأثیر رانت نفت بر شاخصهای حکومت‌داری خوب در 54 کشور صادرکننده نفت در طی دوره زمانی 2013-2002 ...
بیشتر
ثروت منابع طبیعی، از جمله نفت، نقش بسزایی در توسعه کشورها دارد. اما در بیشتر کشورهای صادرکننده نفت فراوانی نفت سبب وابستگی دولت به درآمدهای نفتی شده و شاخصهای حکومت‌داری را تحت‌تأثیر قرار داده است. با توجه به اهمیت موضوع، در این پژوهش، تأثیر رانت نفت بر شاخصهای حکومت‌داری خوب در 54 کشور صادرکننده نفت در طی دوره زمانی 2013-2002 مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج نشان میدهد که درآمدهای حاصل از منابع نفتی بر 6 شاخص حکومت‌داری خوب معرفی شده توسط بانک جهانی، یعنی پاسخگویی دولت، ثبات سیاسی، اثربخشی دولت، حاکمیت قانون، کیفیت مقررات و کنترل فساد تأثیر منفی و معنیدار دارد. علاوه بر این، متغیرهای درجه باز بودن اقتصاد، تولید ناخالص ملی، شاخص آزادی کسبوکار و شاخص آزادی سرمایه‌گذاری بر شش شاخص حکومت‌داری خوب تأثیر مثبت و معنیدار دارند.
نوید کارگر ده بیدی؛ عفت قربانیان؛ فاطمه فتحی
چکیده
با توجه به وجود رابطه متقابل بین سلامت نیروی انسانی و رشد اقتصادی در جوامع، تعیین عوامل اثرگذار بر سلامت نیروی انسانی میتواند در تدوین سیاستها و راهکارهای عملی، مؤثر واقع شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات رشد اقتصادی، مخارج مصرفی دولت و نرخ وابستگی سنی بر مخارج سلامت در کشورهای اسلامی گروه D-8 طی سالهای 2014-1997می‌پردازیم. به‌منظور ...
بیشتر
با توجه به وجود رابطه متقابل بین سلامت نیروی انسانی و رشد اقتصادی در جوامع، تعیین عوامل اثرگذار بر سلامت نیروی انسانی میتواند در تدوین سیاستها و راهکارهای عملی، مؤثر واقع شود. در پژوهش حاضر به ارزیابی اثرات رشد اقتصادی، مخارج مصرفی دولت و نرخ وابستگی سنی بر مخارج سلامت در کشورهای اسلامی گروه D-8 طی سالهای 2014-1997می‌پردازیم. به‌منظور بررسی رابطه بلندمدت و کوتاهمدت با توجه به نتایج آزمونهای ایستایی از رویکرد نوین در اقتصادسنجی دادههای پنل- الگوی خودتوضیحی با وقفههای گسترده پنلی (Panel ARDL)- بهره گرفته شد. نتایج کشش درآمدی مخارج سلامت نشان داد که کالاها و خدمات بهداشتی برای کشورهای اسلامی گروه D-8دربلندمدت کالایی لوکس و در کوتاهمدت ضروری به شمار میروند. همچنیندو شاخص وابستگی سنی بزرگسالان و وابستگی سنی جوانان به ترتیب تأثیر مثبت و منفی بر سرانه مخارج سلامت میگذارند.
یونس گلی؛ سهراب دل انگیزان؛ علی فلاحتی
چکیده
نابرابری کارآیی تولید یکی از عوامل اصلی برای وجود نابرابری رشد اقصادی در بین مناطق مختلف است. مطالعه حاضر با استفاده از دادههای در سطح استانی برای دوره زمانی 1385 تا 1394 و رهیافت مدل توبیت فضایی و تابع تولید ترانسلوگ به برآورد و بررسی عوامل مؤثر بر کارآیی تولید می‌پردازد. شواهد برای مطالعه حاضر نشان میدهد که استان چهارمحال و بختیاری ...
بیشتر
نابرابری کارآیی تولید یکی از عوامل اصلی برای وجود نابرابری رشد اقصادی در بین مناطق مختلف است. مطالعه حاضر با استفاده از دادههای در سطح استانی برای دوره زمانی 1385 تا 1394 و رهیافت مدل توبیت فضایی و تابع تولید ترانسلوگ به برآورد و بررسی عوامل مؤثر بر کارآیی تولید می‌پردازد. شواهد برای مطالعه حاضر نشان میدهد که استان چهارمحال و بختیاری و خراسان رضوی به ترتیب با مقدار کارآیی 63/0 و 09/0 کارآترین و ناکارآترین استانها برای دوره زمانی 1385 تا 1394 بودهاند. همچنین نتایج حاصل از برآورد مدل توبیت فضایی نشان میدهد که صنعتی شدن با ضریب 0018/0 اثر مثبت و معنادار و نسبت اعتبارات به تولید با ضریب 0013/0 اثر منفی و معناداری بر کارآیی تولید استانها دارد. علاوه بر این، اثرات سرریز فضایی صنعتی شدن و افزایش نسبت اعتبارات، به ترتیب برابر با 0104/0- و 0042/0 است. بنابراین، توسعه بنیادی صنعت و تخصیص منابع مبتنی‌بر آمایش سرزمین یکی مهمترین عوامل برای بهبود کارآیی تولید و افزایش رشد اقتصادی است.
جواد هراتی؛ غلامرضا زمانیان؛ حجت تقی زاده
چکیده
انرژی به‌عنوان یکی از مهمترین و ضروریترین عوامل تولید و محصول نهایی، از جایگاه ویژه‌ای در رشد و توسعه اقتصادی کشورها برخوردار است. در این تحقیق، رابطه پویای بین توسعه مالی و مصرف انرژی براساس مدل سیستم GMM در 53 کشور درحال‌توسعه و 47 کشور پیشرفته طی دوره 2014- 2000 مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج نشان میدهد، درآمد ملی و سرمایه‌گذاری ...
بیشتر
انرژی به‌عنوان یکی از مهمترین و ضروریترین عوامل تولید و محصول نهایی، از جایگاه ویژه‌ای در رشد و توسعه اقتصادی کشورها برخوردار است. در این تحقیق، رابطه پویای بین توسعه مالی و مصرف انرژی براساس مدل سیستم GMM در 53 کشور درحال‌توسعه و 47 کشور پیشرفته طی دوره 2014- 2000 مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج نشان میدهد، درآمد ملی و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هر دو گروه از کشورها اثر مثبتی بر مصرف انرژی دارد. نحوه اثرگذاری قیمت انرژی بر مصرف انرژی در کشورهای درحال‌توسعه و پیشرفته کاملاً متضاد است. بازار پول در هر دو گروه کشورهای درحال‌توسعه و پیشرفته نسبت به بازار سرمایه از نقش مؤثرتری بر کاهش ﻣﺼﺮف اﻧﺮژی برخوردار است. علاوه بر این، در هر دو گروه از کشورهای مورد مطالعه توسعه مالی از طریق بازار پول به شکل U معکوس بر مصرف انرژی تأثیر دارد، در حالی که اثر توسعه مالی از طریق بازار سرمایه برای کشورهای درحال‌توسعه به شکل U و برای کشورهای پیشرفته به شکل U معکوس است. این نتایج از نظر طراحی سیاستهای مدیریت منابع انرژی و توسعه پایدار برای سیاستگذاران در کشورهای مختلف مهم است.
ناصر خیابانی؛ منوچهر دهقانی
دوره 19، شماره 58 ، فروردین 1393، ، صفحه 207-238
چکیده
باتوجه به جایگاه و ویژگی بازار نفت در دنیا و اثر سرریز آن روی تلاطم سایر بازارها، این مطالعه اثر تلاطم بازار نفت را روی بازارهای طلا و ارز بررسی می‌نماید. در این مقاله با استفاده از آمار هفتگی دوره 1995 تا 2012 در چارچوب یک الگویVAR-ABEKK-in-mean[1] ارتباط تلاطم بازدهی سه بازار ارز (ارزش دلار آمریکا در مقابل یورو)، طلا و نفت موردبرآوردقرار می‌گیرد.نتایج ...
بیشتر
باتوجه به جایگاه و ویژگی بازار نفت در دنیا و اثر سرریز آن روی تلاطم سایر بازارها، این مطالعه اثر تلاطم بازار نفت را روی بازارهای طلا و ارز بررسی می‌نماید. در این مقاله با استفاده از آمار هفتگی دوره 1995 تا 2012 در چارچوب یک الگویVAR-ABEKK-in-mean[1] ارتباط تلاطم بازدهی سه بازار ارز (ارزش دلار آمریکا در مقابل یورو)، طلا و نفت موردبرآوردقرار می‌گیرد.نتایج مطالعه نشان میدهد که رابطه بین بازارهای مذکور و قدرت انتقال ریسک بین آنها بهشدت تحت تأثیر اخبار و پایداری تلاطم در یک بازار (به ویژه بازار نفت)میباشد. پایداری روند افزایش قیمت نفت در دهه اخیر، باعث بهوجود آمدن ارتباط مهمی بین بازدهی و تقویت انتقال تلاطم بین سه بازار فوقالذکر شده است. همچنین وجود نامتقارنی خبر بد و خوب در بازارها، دلالت بر این دارد که پذیرش نامتقارن خبر خوب و بد در بازار نفت میتواند در تقویت و اندازه سرریز ریسک بین بازارهامهم و مؤثر باشد.
[1]. Vector Autoregressive Multivariate Asymmetric GARCH in Mean
فریدون سلیمی؛ تیمور محمدی؛ جمشید پژویان؛ فرهاد غفاری
چکیده
اندازه‌گیریکارایی و بهره‌وری به‌عنوان یک موضوع عمومی به‌عنوان چراغ راه تمام فعالیتهای اقتصادی مطرح است. در همین راستا اهداف کلی این مقاله اندازه‌گیری کارایی فنی و کارایی مقیاس و کارایی تکنولوژیکی و اندازه‌گیری تغییرات بهره‌وری جزیی و بهره‌وری کل واحدهای مراکز استانی دانشگاه آزاد اسلامی، با استفاده از روش تحلیل پوششی ...
بیشتر
اندازه‌گیریکارایی و بهره‌وری به‌عنوان یک موضوع عمومی به‌عنوان چراغ راه تمام فعالیتهای اقتصادی مطرح است. در همین راستا اهداف کلی این مقاله اندازه‌گیری کارایی فنی و کارایی مقیاس و کارایی تکنولوژیکی و اندازه‌گیری تغییرات بهره‌وری جزیی و بهره‌وری کل واحدهای مراکز استانی دانشگاه آزاد اسلامی، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها و شاخص مالم کوئیست و بررسی اثرگذاری عوامل محیطی بر میزان کارایی فنی واحدها با استفاده از روش رگرسیون کوتاه شده بوت استرپ است. نتایج نشان میدهد از بین 30 واحد مراکز استانی، تنها 3 واحد کرمانشاه، تهران مرکز و یزد به‌عنوان واحدهای کاملاً کارا شناخته شده‌اند. همچنین بررسی محاسبه تغییرات بهره‌وری واحدهای مراکز استانی نشان میدهد که تعداد 18 واحد دارای تغییرات بزرگ‌تر از یک در بهره‌وری کل بودهاند و 12 واحد هم دارای تغییرات کوچک‌تر از یکهستند که اینموضوع نشاندهنده بروز تغییرات مثبت در خصوص بهره‌وری بین سالهای تحصیلی مورد مطالعه، یعنی 1390-1389 تا 1396-1395 در مراکز استانیاست. علاوه بر این، بررسی‌ها نشاندهنده تأثیر عوامل محیطی بر کارایی و بهره‌وری این واحدهاست. یک واحد افزایش در نسبت تعداد استاد و دانشیار به کل هیـأت علمی موجب افزایش 89صدم واحد در کارایی واحدهای مراکز استانی دانشگاه آزاد اسلامی میشود. همچنین عامل قدمت دانشگاه، 4صدم کارایی این واحدها را افزایش میدهد. واقع شدن واحد دانشگاهی در کلان‌شهر نیز موجب افزایش کارایی واحد به میزانیک‌صدم میشود.
حمید لعل خضری؛ علی اکبر ناجی میدانی؛ مصطفی کریم زاده
دوره 19، شماره 59 ، تیر 1393، ، صفحه 211-236
چکیده
نرخ ارز حقیقی از شاخصهای اساسی و بنیادی در تعیین درجهی رقابت بینالمللی و تبیین وضعیت داخلی کشور به شمار میرود. بیثباتی در عملکرد این شاخص مبین عدم تعادل در اقتصاد محسوب میشود. بیثباتی نرخ ارز حقیقی بر تقاضای کل اقتصاد، از طریق واردات و صادرات و همچنین بر عرضهی کل اقتصاد از طریق هزینههای کالاهای واسطهای ...
بیشتر
نرخ ارز حقیقی از شاخصهای اساسی و بنیادی در تعیین درجهی رقابت بینالمللی و تبیین وضعیت داخلی کشور به شمار میرود. بیثباتی در عملکرد این شاخص مبین عدم تعادل در اقتصاد محسوب میشود. بیثباتی نرخ ارز حقیقی بر تقاضای کل اقتصاد، از طریق واردات و صادرات و همچنین بر عرضهی کل اقتصاد از طریق هزینههای کالاهای واسطهای و نهایی وارداتی، تأثیر خواهد داشت و نیز سبب تغییر و نوسان شاخص قیمت‌های مصرف‌کننده و عمده فروشی که در واقع مبنای محاسبهی تورم هستند، میشود. پژوهش حاضر به بررسی بیثباتی نرخ ارز بر مصرف بخش خصوصی در ایران با استفاده از دادههای سالانه برای دوره زمانی 1352-1390 پرداخته است. بدین منظور ابتدا با استفاده از الگوی واریانس ناهمسانی شرطی خود توضیحی تعمیم‌یافته (GARCH)، به استخراج مقادیر بیثباتی نرخ ارز حقیقی پرداخته و سپس با بهرهگیری از روش خود توضیحی با وقفههای توزیعی (ARDL)، تأثیر بیثباتی نرخ ارز حقیقی بر مصرف بخش خصوصی بررسی میشود. نتایج تخمین نشان میدهد که در بلندمدت درآمد قابل تصرف، نقدینگی، نرخ ارز حقیقی و بیثباتی نرخ ارز حقیقی اثر مثبت و نرخ بهره حقیقی اثر منفی بر مصرف بخش خصوصی داشتهاند.
اقتصاد مسکن
محمد حسین امجدی؛ علیرضا شکیبایی؛ سید عبدالمجید جلایی
چکیده
طی سالهای اخیر افزایش نرخ ارز و و وجود نااطمینانی در این نرخ مورد توجه بسیاری از برنامه‌ریزان اقتصادی بوده است. یکی از نتایج مهم نااطمینانی نرخ ارز، بیثباتی در شاخص قیمت‌های داخلی است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر نرخ ارز و نااطمینانی آن بر قیمت مسکن شهر تهران طی فروردین 1395 تا اسفند 1399 است. گسترش آنی شیوع ویروس کرونا به کاهش شدید ...
بیشتر
طی سالهای اخیر افزایش نرخ ارز و و وجود نااطمینانی در این نرخ مورد توجه بسیاری از برنامه‌ریزان اقتصادی بوده است. یکی از نتایج مهم نااطمینانی نرخ ارز، بیثباتی در شاخص قیمت‌های داخلی است. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر نرخ ارز و نااطمینانی آن بر قیمت مسکن شهر تهران طی فروردین 1395 تا اسفند 1399 است. گسترش آنی شیوع ویروس کرونا به کاهش شدید فعالیتهای اقتصادی از جمله بخش مسکن منجر شده است. از این رو، اثر شیوع ویروس کرونا روی بخش مسکن نیز مورد آزمون قرار می‌گیرد. به منظور محاسبه نااطمینانی، الگوهای تغییرپذیری و برای تخمین، روش خودرگرسیون با وقفههای گسترده (ARDL) بهکار گرفته شده است. براساس نتایج، اثر نرخ ارز و شاخص نااطمینانی نرخ ارز بر قیمت مسکن به عنوان اهداف این مطالعه، مثبت و معنیدار است. بر این اساس، افزایش صددرصدی قیمت نرخ ارز و شاخص نااطمینانی نرخ ارز به ترتیب باعث افزایش 14 و 6 درصدی قیمت مسکن در شهر تهران خواهد شد. بنابراین، هر اقدامی که نااطمینانی در وضعیت آتی بازار ارز را کاهش دهد، میتواند بر کاهش اثرات منفی در عرضه و تقاضای مسکن موثر باشد. همچنین نتایج برآورد الگو نشان میدهد شیوع ویروس کرونا همانند یک شوک عمل کرده و باعث افزایش قیمت مسکن در شهر تهران شده است.
تجارت بین الملل
ابوالفضل شاه آبادی؛ فریده عارفخوانی؛ مریم علی یاری
چکیده
از مهمترین تحولات مهاجرتی در کشورهای در حال توسعه، افزایش نقش زنان در جریان مهاجرت‌های مستقل آنان به کشورهای توسعه یافته است. با توجه به اینکه مهاجرت بی‌رویه زنان به عنوان نیمی از سرمایه‌های انسانی کشورهای در حال توسعه میتواند بر فرآیند نیل به توسعه آنها اثر منفی بگذارد، ضرورت دارد عوامل موثر بر این پدیده، شناسایی تا امکان ...
بیشتر
از مهمترین تحولات مهاجرتی در کشورهای در حال توسعه، افزایش نقش زنان در جریان مهاجرت‌های مستقل آنان به کشورهای توسعه یافته است. با توجه به اینکه مهاجرت بی‌رویه زنان به عنوان نیمی از سرمایه‌های انسانی کشورهای در حال توسعه میتواند بر فرآیند نیل به توسعه آنها اثر منفی بگذارد، ضرورت دارد عوامل موثر بر این پدیده، شناسایی تا امکان سیاست‌گذاری مناسب در این خصوص فراهم شود. در تحقیق حاضر با استفاده از دادههای تجربی 28 کشور در حال توسعه و به روش گشتاورهای تعمیم‌یافته، تاثیر تعاملی جهانی شدن و کارآفرینی بر مهاجرت بینالمللی زنان در کشورهای منتخب طی دوره 2020-2011 را بررسی و نتایج نشان داد که جهانی شدن اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بر مهاجرت بینالمللی زنان تاثیر مثبت و معناداروکارآفرینی تاثیر منفی و معناداری دارد. علاوه بر این، جهانی شدن اثر منفی کارآفرینی را تعدیل میکند. به عبارت بهتر با کاهش مرزبندی‌های جغرافیایی زنان تمایل بیشتری به کارآفرینی و کسب تجربیات شغلی جدید در مکانی متفاوت از کشور خود دارند. هر چند افزایش میزان تحصیلات زنان و شاخص فلاکت نیز بر مهاجرت بینالمللی آنان تاثیر مثبت و معنادار را نشان می دهد، اما بهبود شاخص برابری جنسیتی و آزادی‌های فردی در کشور بر روند مهاجرت تاثیر منفی و معناداری دارد. از این رو، شایسته است در سیاستهای کلان با ارتقای شاخصهای برابری جنسیتی، بازنگری قوانین و مقررات فضای کسب و کار زنان، فراهم‌سازی و حمایت کارآفرینی برای حضور در بازار کار و فعالیتهای اقتصادی در مسیر توسعه کشور و خلق و تربیت نسلی پیشرو در علوم و فنون برتر گام برداشت.
اقتصاد مالی
غلامحسین گل ارضی؛ مهناز خراسانی
چکیده
نرخ ارز به عنوان یک متغیر بنیادی در کنار سایر متغیرهای اقتصادی بر بازده سهام تاثیرگذار است. از این رو، در پژوهش حاضر به بررسی اثرات نرخ ارز و نوسانات آن بر بازده سهام صنعت دارو از طریق مدلهای خطی و غیرخطی طی سالهای 1384 تا 1400 پرداخته شده است. در این پژوهش ابتدا نوسانات نرخ ارز با استفاده از مدل GARCH مدل‌سازی شد. سپس با استفاده از ...
بیشتر
نرخ ارز به عنوان یک متغیر بنیادی در کنار سایر متغیرهای اقتصادی بر بازده سهام تاثیرگذار است. از این رو، در پژوهش حاضر به بررسی اثرات نرخ ارز و نوسانات آن بر بازده سهام صنعت دارو از طریق مدلهای خطی و غیرخطی طی سالهای 1384 تا 1400 پرداخته شده است. در این پژوهش ابتدا نوسانات نرخ ارز با استفاده از مدل GARCH مدل‌سازی شد. سپس با استفاده از الگوی خطی خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی (ARDL) و الگوی غیرخطی خودرگرسیونی با وقفههای توزیعی (NARDL) اثرات متقارن و نامتقارن نرخ ارز و نوسانات آن به همراه متغیرهای کنترلی مربوط به اقتصاد کلان شامل شاخص قیمت مصرف‌کننده بهداشت و درمان و قیمت نفت و متغیرهای کنترلی خاص صنعت دارو شامل نسبت بازده داراییها، نسبت گردش داراییها و نسبت بدهی به همراه متغیر مجازی کرونا بر بازده سهام صنعت دارو مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان داد که در کوتاهمدت و بلندمدت آثار نرخ ارز بر بازده سهام صنعت دارو بیشتر از نوسانات نرخ ارز است. همچنین شوکهای منفی قیمت ارز و نوسانات نرخ ارز با بازده سهام صنعت دارو، رابطه منفی و شوکهای مثبت نرخ ارز و نوسانات آن، اثر مثبتی بر بازده سهام صنعت دارو دارند. بر اساس نتایج پژوهش، شوکهای مثبت و منفی نرخ ارز و نوسانات آن بر بازده سهام صنعت دارو، اثر نامتقارن دارد . علاوه بر این، نتایج حاکی از آن است که متغیرهای کنترلی مورد استفاده در این پژوهش و متغیر کرونا اثرات معناداری در مدلهای خطی و غیرخطی بر بازده سهام صنعت دارو دارند.
