رضا طالبلو؛ محمد مهدی داودی
چکیده
طی سالهای اخیر، پژوهشگران با بهکارگیری نظریه مقدار فرین (EVT)، ریسک بازار را به نحو دقیقتری برای وقایع نادر (شرایط بحرانی) محاسبه کردهاند. در این راستا، این مقاله، به بررسی روشهای مختلف اندازهگیری ریسک بازار در سطوح مختلف اطمینان میپردازد. با توجه به اینکه برای اندازهگیری اثرات بحرانهای مالی بر ارزش داراییها، ...
بیشتر
طی سالهای اخیر، پژوهشگران با بهکارگیری نظریه مقدار فرین (EVT)، ریسک بازار را به نحو دقیقتری برای وقایع نادر (شرایط بحرانی) محاسبه کردهاند. در این راستا، این مقاله، به بررسی روشهای مختلف اندازهگیری ریسک بازار در سطوح مختلف اطمینان میپردازد. با توجه به اینکه برای اندازهگیری اثرات بحرانهای مالی بر ارزش داراییها، روش EVT براساس فروض نظریه، نیازمند سریهای زمانی با مشاهدات بسیاری است، ازاینرو، در این مقاله از 4 شاخص کل، صنعت، بازار اول و بازار دوم در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. نتایج پسآزمایی در این پژوهش حاکی از آن است که از بین روشهای مختلف، رویکرد نیمهپارامتریک یا همان رویکرد EVT در مقایسه با رویکردهای پارامتریک (EWMA، MA، GARCH) و ناپارامتریک (Historical Simulation) در سطوح اطمینان بالاتر، کارآیی بالاتری دارند. همچنین روش HS در سطوح اطمینان بالا نتایج قابل قبولی را نشان میدهد. این در حالی است که روشهای پارامتریک (EWMA، MA، GARCH) در محاسبه ارزش در معرض ریسک در سطوح اطمینان 90/0 و 95/0 نتایج قابل اطمینانتری را ارایه میکنند. همچنین پویایی الگوهای GARCH و EWMA نسبت به سایر الگوها بسیار بیشتر است. در بخش بعد، با ترکیب الگوهای مختلف، 3 الگوی EWMA-EVT، GARCH-EVT و AWHS ساخته شد. پس از پسآزمایی 3 الگوی یادشده، مشخص شد که دو الگوی AWHS و EWMA-EVT بهترین نتایج را در بین الگوهای مختلف ارایه و در تمام سطوح اطمینان کفایت قابل قبولی را در تخمین ارزش در معرض ریسک ارایه کردهاند. با این حال، الگوی GARCH-EVT تنها در سطح اطمینان 999/0 نتایج قابل قبولی را نشان میدهد.
اقتصاد بین الملل
سید حسن ملک حسینی؛ سیدکمیل طیبی؛ منیره رفعت؛ مهدی یزدانی
چکیده
برآورد انحراف نرخ ارز حقیقی از مقدار تعادلی و شناسایی عوامل موثر بر تغییرات آن هم برای سیاستگذاران اقتصادی و هم برای عاملین اقتصادی حائز اهمیت است. از بین عوامل مختلف اثرگذار بر انحراف نرخ ارز، نظام ارزی با وجود اهمیتی که دارد در مطالعات تجربی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، پژوهش حاضر بهدنبال یافتن پاسخ این سوال ...
بیشتر
برآورد انحراف نرخ ارز حقیقی از مقدار تعادلی و شناسایی عوامل موثر بر تغییرات آن هم برای سیاستگذاران اقتصادی و هم برای عاملین اقتصادی حائز اهمیت است. از بین عوامل مختلف اثرگذار بر انحراف نرخ ارز، نظام ارزی با وجود اهمیتی که دارد در مطالعات تجربی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، پژوهش حاضر بهدنبال یافتن پاسخ این سوال بوده که چگونه انحراف نرخ ارز حقیقی تحت تاثیر نظامهای مختلف ارزی قرارگرفته است؛ بهعبارت دیگر، انحراف نرخ ارز حقیقی در کدامیک از نظامهای ارزی کمتر و در کدامیک بیشتر است؟ برای پاسخ به این سوال از رهیافت جورسازی امتیاز تمایل استفاده شده است. بدین منظور از دادههای مربوط به 116 کشور در حال توسعه با نظامهای ارزی مختلف در سال 2019 استفاده شده و برای خالص کردن اثر نظام ارزی بر انحراف نرخ ارز و جدا کردن اثر بقیه متغیرها، سایر عوامل موثر نظیر انحراف نرخ ارز حقیقی در دوره قبل، تورم، کیفیت نهادها و توسعه مالی بهعنوان متغیرهای مچ درنظرگرفته شدهاند. نتایج حاکی از آن است که انحراف نرخ ارز حقیقی از سطح تعادلی آن نسبت به نوع نظام ارزی اتخاذ شده واکنش نشان داده، بهطوریکه اتخاذ نظام ارزی شناور بهدلیل نوسانهای زیاد نرخ ارز، تعدیل شدیدتر در سطح قیمتها، اثرات انتقالپذیری و یا حبابهای سفته بازی منجر به افزایش این انحرافها شده است.
بهروز هادی زنوز
دوره 1، شماره 2 ، آبان 1375، ، صفحه 53-81
ولی گریوانی
دوره 8، شماره 26 ، فروردین 1385، ، صفحه 55-79
چکیده
در چند سال اخیر بحث آزادسازی در کشور به صورت جدی مطرح شده و بحثهای زیادی پیرامون آن صورت گرفته و با بحث پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) تشدید شده است. اما آنچه تاکنون بحث اندکی روی آن صورت گرفته، روشهای ارزیابی اثرات آزادسازی روی صنایع کشور است، به همین دلیل، این مقاله بر آن است تا با ارائه و بسط یک روش علمی تحت عنوان ماتریس تحلیل ...
بیشتر
در چند سال اخیر بحث آزادسازی در کشور به صورت جدی مطرح شده و بحثهای زیادی پیرامون آن صورت گرفته و با بحث پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی (WTO) تشدید شده است. اما آنچه تاکنون بحث اندکی روی آن صورت گرفته، روشهای ارزیابی اثرات آزادسازی روی صنایع کشور است، به همین دلیل، این مقاله بر آن است تا با ارائه و بسط یک روش علمی تحت عنوان ماتریس تحلیل سیاست(PAM) چارچوبی را فراهم نماید که تا حد امکان تمامی شاخصهایی که در ارتباط با بحث آزادسازی مطالعه می شوند، به طور همزمان محاسبه شوند. در این روش، درآمدها و هزینه های تولیدکننده در قالب یک ماتریس 4×3 قرار می گیرد که از طریق آن می توان به تحلیل سیاستهای دولت و اثرات آن بر محصولات تولیدی تولیدکننده پرداخت. پس از بسط این ماتریس، شاخصهای مختلفی که در ارتباط با اثرات آزادسازی روی یک بنگاه مطرح شده اند در سه گروه: ضرایب حمایتی، شاخصهای مزیت نسبی و شاخصهای توان رقابت هزینه ای از این ماتریس استخراج شده و طبقه بندی می گردند. در ادامه، ماتریس تحلیل سیاست برای مجتمع فولاد مبارکه تشکیل شده و شاخصهای مختلف مرتبط با ارزیابی اثرات پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی روی این مجتمع محاسبه خواهند شد. در پایان نیز، این شاخصها نسبت به نهاده های اصلی و همچنین، محصولات این شرکت تحلیل حساسیت خواهند شد.
حسین پیراسته؛ رحمان خوش اخلاق
دوره 5، شماره 14 ، فروردین 1382، ، صفحه 57-82
چکیده
Provision of regional input-output tables by the use of information obtained through census methods, in addition to imposing excessive costs on planning apparatus, imposes time constraints on the realization of regional development plan objectives in due time. Moreover, the use of sample surveys at the regional level, may lead to high inaccuracy due to limited number of observations.One of the more common approaches in obtaining regional input-output tables with much less expenses and time, is the GRIT methodology, which uses the national input-output table as the base and then make necessary adjustments ...
بیشتر
Provision of regional input-output tables by the use of information obtained through census methods, in addition to imposing excessive costs on planning apparatus, imposes time constraints on the realization of regional development plan objectives in due time. Moreover, the use of sample surveys at the regional level, may lead to high inaccuracy due to limited number of observations.One of the more common approaches in obtaining regional input-output tables with much less expenses and time, is the GRIT methodology, which uses the national input-output table as the base and then make necessary adjustments for: 1) the change inprices with respect to time and location and 2) the differences between the pattern of a country's foreign trade and the regional trade within the country's territory. These adjustments lead primarily to a mechanically-produced table of regional inter-industry transactions. In further steps, recent "superior data" is to be used to adjust the technical coefficients in that table, based on their degree of importance.It is evident that construction of such regional tables, as appropriate planning tools, is important and as such, construction of this table for the province of Isfahan in Iran was undertaken. The aim of this article is mainly an attempt to summarize and briefly present the GRIT methodology of obtaining regional input-output tables, describe its strengths and weaknesses and discuss the summary results of its application to the region of Isfahan in Iran.
عباس شاکری؛ میر حسین موسوی
دوره 5، شماره 17 ، بهمن 1382، ، صفحه 57-78
چکیده
با توجه به اینکه در اقتصاد ایران درآمدهای مالیاتی یکی از مهمترین منبع تامین کننده مخارج دولت بعد از درآمدهای نفتی است؛ لذا بررسی کارایی سیستم مالیاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به اینکه کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی متأثر از دو عامل، وجود وقفههای طولانی و سیستم مالیاتی انعطافناپذیر است؛ در این راستا، با در ...
بیشتر
با توجه به اینکه در اقتصاد ایران درآمدهای مالیاتی یکی از مهمترین منبع تامین کننده مخارج دولت بعد از درآمدهای نفتی است؛ لذا بررسی کارایی سیستم مالیاتی از اهمیت بسزایی برخوردار است. با توجه به اینکه کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی متأثر از دو عامل، وجود وقفههای طولانی و سیستم مالیاتی انعطافناپذیر است؛ در این راستا، با در نظر گرفتن دو عامل فوق به بررسی کارایی سیستم مالیاتی طی دوره 1360 - 1380 در اقتصاد ایران پرداخته شده است. روشی که برای رسیدن به این هدف درنظر گرفته شده آزمون هم انباشتگی انگل - گرنجر است. نتایج حاکی از آن است که در بلندمدت، متوسط تأخیر در جمعآوری مالیاتها حدود 22 ماه است که بیانگر تحقق نیافتن درآمدهای مالیاتی در زمان موردنظر است. متوسط وقفه در جمعآوری مالیاتها در کوتاه مدت حدود 18 ماه برآورده شده است . با توجه به اینکه سیستم مالیاتی ایران در برابر تغییرات قیمتها از انعطافپذیری لازم برخوردار نیست؛ و از طرف دیگر، نرخ تورم نیز بالااست، لذا، وجود وقفههای طولانی موجب کاهش درآمدهای حقیقی مالیاتی میشود که این نیز دارای عواقب وخیمتری خواهد بود. بنابراین، با توجه به نتایج به دست آمده سیستم مالیاتی در جمعآوری مالیاتها کارایی لازم را ندارد و نسب به تغییرات قیمتها از حساسیت چندان بالایی برخوردار نیست.
حسن حیدری؛ سهیلا پروین
دوره 12، شماره 36 ، مهر 1387، ، صفحه 59-84
چکیده
This paper investigates the forecasting performance of different time-varying BVAR models for Iranian inflation. Forecast accuracy of a BVAR model with Litterman’s prior compared with a time-varying BVAR model (a version introduced by Doan et al., 1984); and a modified time-varying BVAR model, where the autoregressive coefficients are held constant and only the deterministic components are allowed to vary over time. Application using quarterly data of the Iranian economy from 1981:Q2 to 2006:Q1 shows that the performance of different specifications of time-varying BVAR models for forecasting ...
بیشتر
This paper investigates the forecasting performance of different time-varying BVAR models for Iranian inflation. Forecast accuracy of a BVAR model with Litterman’s prior compared with a time-varying BVAR model (a version introduced by Doan et al., 1984); and a modified time-varying BVAR model, where the autoregressive coefficients are held constant and only the deterministic components are allowed to vary over time. Application using quarterly data of the Iranian economy from 1981:Q2 to 2006:Q1 shows that the performance of different specifications of time-varying BVAR models for forecasting inflation depends on the number of lags, hyper parameter that controls time variation, and forecast horizons. Our results, however, show that the modified time-varying BVAR model performs much better than other models regardless of the factors above.
کریم اسلاملوییان؛ عماد الدین سخایی
دوره 16، شماره 46 ، فروردین 1390، ، صفحه 61-76
چکیده
این مقاله با استفاده از الگوهای تصحیح خطا برای داده های پانل به بررسی روابط علیت کوتاه مدت و بلند مدت میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در خاورمیانه می پردازد. در این تحقیق از سه شاخص متفاوت برای اندازه گیری توسعه مالی برای کشورهای خاورمیانه استفاده شده است. پس از انجام آزمون های لازم، از روش اثرات ثابت برای برآورد الگو ها استفاده شده ...
بیشتر
این مقاله با استفاده از الگوهای تصحیح خطا برای داده های پانل به بررسی روابط علیت کوتاه مدت و بلند مدت میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در خاورمیانه می پردازد. در این تحقیق از سه شاخص متفاوت برای اندازه گیری توسعه مالی برای کشورهای خاورمیانه استفاده شده است. پس از انجام آزمون های لازم، از روش اثرات ثابت برای برآورد الگو ها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که یک رابطه علیت گرنجری دو طرفه میان توسعه مالی و رشد اقتصادی در کوتاه مدت و بلند مدت برای مجموعه این کشورها وجود دارد. بنابراین نتایج بدست آمده دیدگاه سوم در ادبیات موضوع را تائید می نماید که بر اثر دو سویه و بازخوردی میان گسترش بخش مالی و رشد محصول تاکید دارد. به عبارت دیگر، پیشرفت بخش مالی می تواند رشد را تشویق کند و رشد محصول نیز به نوبه خود می تواند باعث توسعه مالی گردد. این نتایج می تواند برای سیاستگذاری توسط مسئولین کشورهای منطقه و نهادهای بین المللی کاربرد داشته باشد.
منصور زراء نژاد؛ الهه انصاری
دوره 12، شماره 37 ، بهمن 1387، ، صفحه 61-79
چکیده
با توجه به اهمیت آموزش نیروی کار در افزایش رشد اقتصادی، هدف این پژوهش بررسی رابطه علیت گرنجری میان هزینه آموزش عالی و تولید ناخالص داخلی واقعی در ایران است. در این پژوهش، از سه روش آزمون علیت گرنجری استاندارد، روش هشیائو و روش ARDL برای آزمون این فرضیه که هزینه آموزش عالی علت (گرنجری) رشد اقتصادی است، استفاده کردهایم. دوره مورد بررسی ...
بیشتر
با توجه به اهمیت آموزش نیروی کار در افزایش رشد اقتصادی، هدف این پژوهش بررسی رابطه علیت گرنجری میان هزینه آموزش عالی و تولید ناخالص داخلی واقعی در ایران است. در این پژوهش، از سه روش آزمون علیت گرنجری استاندارد، روش هشیائو و روش ARDL برای آزمون این فرضیه که هزینه آموزش عالی علت (گرنجری) رشد اقتصادی است، استفاده کردهایم. دوره مورد بررسی سالهای 83- 1353 است. نتایج نشان میدهد که در اقتصاد ایران هیچ یک از متغیرهای نام برده، علت دیگری نیست. این نتیجه از طریق هر سه روش تأیید شده است.
بیژن باصری؛ اسفندیار جهانگرد
دوره 8، شماره 28 ، مهر 1385، ، صفحه 61-85
چکیده
در مطالعات رشد اقتصادی، فناوری موتور رشد تلقی می گردد. هزینه تحقیق و توسعه (R&D) نیز در بسیاری از مطالعات به عنوان متغیر جانشین فناوری و نوآوری در تولید به کار گرفته شده است. تحقیق و توسعه از طریق تاثیری که بر ایجاد نوآوری و فناوری تولید به جا می گذارد از یک سو فرایندهای تولید را متحول می کند و از سوی دیگر از طریق تاثیر بر کاهش هزینه عوامل ...
بیشتر
در مطالعات رشد اقتصادی، فناوری موتور رشد تلقی می گردد. هزینه تحقیق و توسعه (R&D) نیز در بسیاری از مطالعات به عنوان متغیر جانشین فناوری و نوآوری در تولید به کار گرفته شده است. تحقیق و توسعه از طریق تاثیری که بر ایجاد نوآوری و فناوری تولید به جا می گذارد از یک سو فرایندهای تولید را متحول می کند و از سوی دیگر از طریق تاثیر بر کاهش هزینه عوامل تولید، باعث بهبود در استفاده مطلوب از منابع می شود. علاوه بر این، تحقیق و توسعه از طریق افزایش بهره وری نیروی کار، باعث افزایش کیفیت محصولات تولیدی، و نیز سطح و میزان تولید در هر بخش و هر رشته فعالیت اقتصادی می شود. در این مطالعه، با لحاظ هزینه تحقیق و توسعه به منزله فناوری، میزان و نحوه تاثیر هزینه تحقیق و توسعه بر اشتغال صنایع کارخانه ای ایران بررسی و تحلیل شده است. روش الگوسازی چند سطحی و دوره زمانی مطالعه 1374-1379، بر اساس کدهای ISIC چهار رقمی صنعت و روش برآورد مدلها روش حداکثر درست نمایی (ML) است. متغیر معرف فناوری، نسبت هزینه توسعه و تحقیق به ارزش افزوده در فعالیتهای مختلف صنعتی است که تاثیر آن بر اشتغال صنایع کارخانه ای ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتیجه این مطالعه، حاکی از آن است که فناوری، جانشین نیروی کار غیر ماهر و مکمل نیروی کار ماهر در صنایع کارخانه ای ایران است.
هادی قوامی
دوره 5، شماره 15 ، تیر 1382، ، صفحه 63-91
چکیده
در این مقاله، تحولات ساختاری خود اشتغالی طی سال های 1335-1375 در کل و بخش های اقتصاد ایران با استفاده از روش تجزیه بررسی شده است، بدین صورت که کل تغییرات خود اشتغالی در مقاطع ده ساله به عواملی مانند سهم اشتغال و سهم خود اشتغالی تجزبه شده و سهم هر عامل و نحوه تاثیرش بر تغییرات خود اشتغالی کل طی دوره زمانی گفته شده بررسی، همچنین، ...
بیشتر
در این مقاله، تحولات ساختاری خود اشتغالی طی سال های 1335-1375 در کل و بخش های اقتصاد ایران با استفاده از روش تجزیه بررسی شده است، بدین صورت که کل تغییرات خود اشتغالی در مقاطع ده ساله به عواملی مانند سهم اشتغال و سهم خود اشتغالی تجزبه شده و سهم هر عامل و نحوه تاثیرش بر تغییرات خود اشتغالی کل طی دوره زمانی گفته شده بررسی، همچنین، تغییرات خود اشتغالی بخش های اقتصاد نیز به دو عامل فوق تجزیه شده و سهم هر عامل و نحوه تاثیرش طی مقاطع ده ساله مشخص شده است و نشان داده شده که در چه مقطعی و به چه میزان، خوداشتغالی کل و بخش های اقتصاد تحت تاثیر مثبت یا منفی تفییرات اشتفال کل و تغییرات بخش ها بوده است. همچنین، تحولات خود اشتغالی بر اساس سن، جنس، شهری و روستایی و مقایسه با انواع اشتغال دستمزدی بخش خصوصی و عمومی نیز بررسی شده است.
قهرمان عبدلی
دوره 7، شماره 25 ، بهمن 1384، ، صفحه 65-82
چکیده
در این مقاله با بهکارگیری مدل تعدیل جزئی به بررسی آثار متغیرهای اقتصادی، جمعیّتی و بیمهای بر درآمدهای هدفگذاری شدة سازمان تأمین اجتماعی با استفاده از دادههای کلان 1340 تا 1380 پرداخته شده است. برطبق یافتههای این مقاله عوامل مختلف سازمانی و نهادی، بورکراسی، هزینههای تغییر، پافشاری برعادات، رسیدن به درآمد مطلوب (هدفگذاری شده) ...
بیشتر
در این مقاله با بهکارگیری مدل تعدیل جزئی به بررسی آثار متغیرهای اقتصادی، جمعیّتی و بیمهای بر درآمدهای هدفگذاری شدة سازمان تأمین اجتماعی با استفاده از دادههای کلان 1340 تا 1380 پرداخته شده است. برطبق یافتههای این مقاله عوامل مختلف سازمانی و نهادی، بورکراسی، هزینههای تغییر، پافشاری برعادات، رسیدن به درآمد مطلوب (هدفگذاری شده) را با کُندی و تأخیر مواجه میسازد. کششهای کوتاهمدت و بلندمدت نشان میدهد عواملی چون سطح حدّاقل دستمزدها، نرخهای حقّ بیمه، تعداد بیمهشدهها، اثر قابل توجهی درسرعت حصول به درآمد مطلوب دارند. تعداد بیمه شدهها تحت تأثیر شدید شاغلان بخشهای اقتصادی است که عامل تعیینکننده درآنها محصول و موجودی سرمایه و کاربَری تولید است. بنابراین برای دستیابی به درآمد مطلوب، باید افزایش تعداد بیمهشدهها و حدّاقل دستمزدها در اولویّت باشد.
محمود ختائی
دوره 1، شماره 1 ، اردیبهشت 1374، ، صفحه 67-98
سعید مشیری؛ فائزه فروتن
دوره 6، شماره 21 ، بهمن 1383، ، صفحه 67-90
چکیده
این مقاله به امکان سنجی وجود آشوب در ساختار سیستم مولد قیمت نفت خام شاخصWTI طی دوره 4 آوریل 1983 تا 13 ژانویه 2003 می پردازد. به این منظور از تخمین نمای لیاپانوف و بعد همبستگی به عنوان آزمون های مستقیم آشوب و آزمون های BDS و شبکه عصبی جهت بررسی غیر خطی بودن ساختار سیستم استفاده شده است. نتایج تخمین نمای لیاپانوف و بعد همبستگی، وجود آشوب در سری ...
بیشتر
این مقاله به امکان سنجی وجود آشوب در ساختار سیستم مولد قیمت نفت خام شاخصWTI طی دوره 4 آوریل 1983 تا 13 ژانویه 2003 می پردازد. به این منظور از تخمین نمای لیاپانوف و بعد همبستگی به عنوان آزمون های مستقیم آشوب و آزمون های BDS و شبکه عصبی جهت بررسی غیر خطی بودن ساختار سیستم استفاده شده است. نتایج تخمین نمای لیاپانوف و بعد همبستگی، وجود آشوب در سری زمانی را تایید کرده و تخمین آماره BDS و شبکه عصبی، بر غیرخطی بودن سیستم مولد قیمت روزانه نفت اشاره داشتند. در بخش پایانی یک مدل شبکه عصبی مصنوعی برای پیش بینی قیمت های آتی نفت خام طراحی و با نتایج پیش بینی مدل خطی ARMA و غیر خطی GARCH مقایسه شد. نتایج حاصل نشان داد مدل شبکه عصبی مورد استفاده نسبت به دو مدل ARMA و GARCH از قدرت پیش بینی بهتری برخوردار است.
سونیا سبزعلی زادهنرور؛ محمد جلوداری ممقانی؛ علی اصغر بانویی؛ افسانه شرکت؛ اشکان مختاری اصل شوطی
دوره 18، شماره 57 ، بهمن 1392، ، صفحه 69-84
چکیده
در پنج دهه گذشته تحلیل گران اقتصاد داده- ستانده دو رویکرد ماتریس ضرایب داده – ستانده و ماتریس مبادلات واسطه ای بین بخشی که هردو مبتنی بر الگوریتم های تکرارند را در بهنگام سازی جداول داده- ستانده مورد استفاده قرار دادهاند. اولی پایه نظری تابع تولید دارد و از مقبولیت بیشتری نسبت به رویکرد دوم برخوردار است که فقط جنبه حسابداری دارد ...
بیشتر
در پنج دهه گذشته تحلیل گران اقتصاد داده- ستانده دو رویکرد ماتریس ضرایب داده – ستانده و ماتریس مبادلات واسطه ای بین بخشی که هردو مبتنی بر الگوریتم های تکرارند را در بهنگام سازی جداول داده- ستانده مورد استفاده قرار دادهاند. اولی پایه نظری تابع تولید دارد و از مقبولیت بیشتری نسبت به رویکرد دوم برخوردار است که فقط جنبه حسابداری دارد و کمتر مورد توجه قرار گرفتهاست. اما نکته چالش برانگیز، نتایج یکسان و یا متفاوت بودن بکارگیری دو رویکرد بین تحلیلگران اقتصاد داده- ستانده است. گروهی بر اختلاف نتایج تاکید دارند، حال آنکه مشاهدات گروه دیگر حاکی از یکسان بودن نتایج است. هیچیک از دو گروه عواملی همچون تجمیع و سرعت همگرایی روش ها را در این دو رویکرد مورد توجه قرار ندادهاند. بررسی جنبه های نظری و کاربردی این موضوعات محورهای اصلی این مقاله را تشکیل میدهند. با استفاده از جداول آماری داده ستانده سالهای 1375 و 1380 ایران، این رویکردها با تاکید بر تجمیع و سرعت همگرایی در قالب جداول سه بخشی، هفت بخشی، پانزده بخشی و بیست و یک بخشی بصورت کمی مورد سنجش قرار میگیرند. یافتههای کلی مقاله عبارتند از: یک- خطاهای آماری بین دو رویکرد وجود دارند اما ناچیزند. دو- سرعت همگرایی رویکرد اول بیشتر از سرعت همگرایی رویکرد دوم است.
محمد حسین پورکاظمی؛ سید حسن غضنفری
دوره 7، شماره 22 ، فروردین 1384، ، صفحه 69-90
چکیده
براساس تعریف، کارایی از تقسیم ستانده های یک بنگاه برنهاده های مورد استفاده آن، به دست می آید که برای محاسبه آن، دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش غیرپارامتری که اساس محاسبات این پژوهش نیز است، با استفاده از یک سری بهینه سازی ریاضی، کارایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به آمار نهاده ها و ستانده های ...
بیشتر
براساس تعریف، کارایی از تقسیم ستانده های یک بنگاه برنهاده های مورد استفاده آن، به دست می آید که برای محاسبه آن، دو روش کلی پارامتری و غیرپارامتری وجود دارد. در روش غیرپارامتری که اساس محاسبات این پژوهش نیز است، با استفاده از یک سری بهینه سازی ریاضی، کارایی مورد ارزیابی قرار می گیرد. در این مقاله با توجه به آمار نهاده ها و ستانده های تولید در 33 کارخانه قند، به ارزیابی کارایی کارخانجات قند پرداخته شده است. به این منظور، کارایی کارخانجات قند در دو حالت بازده ثابت نسبت به مقیاس (کارایی فنی) و بازده متغیرنسبت به مقیاس (کارایی مقیاس)، محاسبه شده است. نتایج کارایی فنی نشان می دهد که متوسط کارایی فنی کارخانجات قند معادل 69% بوده و 7 کارخانه دارای کارایی 100% است. براساس نتایج کارایی مقیاس نیز میانگین کارایی 75% به دست آمده و دراین حالت 12 کارخانه به مرز کارآ رسیده اند. در ادامه نیز با رتبه بندی واحدهای کارآ، چگونگی امکان افزایش کارایی کارخانجات قند (نا کارآ) به وسیله بنگاه مرجع مورد بررسی قرار گرفته است.
رضا نصراصفهانی؛ کاظم یاوری
دوره 5، شماره 16 ، مهر 1382، ، صفحه 69-99
چکیده
این مقاله، به تجزیه و تحلیل تاثیر متغیرهای اسمی و واقعی بر تورم در ایران با استفاده از الگوی بردارهای خود رگرسیونی می پردازد. این الگو، با استفاده از متغیرهای رشد نقدینگی، رشد نرخ ارز، نرخ تورم و تورم انتظاری، به عنوان متغیرهای اسمی و متغیر شکاف تولید ناخالص داخلی حقیقی به عنوان متغیر واقعی(براساس داده های فصلی)، برآورد شده است. نتایج ...
بیشتر
این مقاله، به تجزیه و تحلیل تاثیر متغیرهای اسمی و واقعی بر تورم در ایران با استفاده از الگوی بردارهای خود رگرسیونی می پردازد. این الگو، با استفاده از متغیرهای رشد نقدینگی، رشد نرخ ارز، نرخ تورم و تورم انتظاری، به عنوان متغیرهای اسمی و متغیر شکاف تولید ناخالص داخلی حقیقی به عنوان متغیر واقعی(براساس داده های فصلی)، برآورد شده است. نتایج تخمین نشان می دهد، ریشه تورم صرفاً پولی نبوده و مزمن بودن تورم در ایران به متغیرهای واقعی نیز ارتباط دارد. در کوتاه مدت تکانه های تورم، رشد نقدینگی و نرخ ارز بر نوسانات تورم مؤثر بوده و پایداری تورم در میان مدت بیشتر به تورم انتظاری بستگی دارد، ولی در افق بلندمدت، تکانه های بخش واقعی نیز تاثیر بسزایی بر تورم دارد. همچنین، رابطه رشد نقدینگی و نرخ ارز با تورم مثبت است. نتایج الگو دلالت بر درون زا بودن رشد نقدینگی در ایران دارد و نشان می دهد که متغیرهای اسمی تاثیر بلند مدت بر شکاف تولید ناخالص داخلی داشته و ثبات این متغیرها از عوامل مهم رشد اقتصادی محسوب می شود. نتایج حاصل از تخمین الگو بر امر سیاست گزاری اقتصادی حاکی از آن است که، برای کنترل تورم در ایران نمی توان صرفاً بر سیاست های پولی اتکا کرد و در درازمدت، باید بخش واقعی اقتصاد را نیز مد نظر قرار داد.
محسن رضایی؛ رفیع حسنیمقدم
دوره 17، شماره 51 ، تیر 1391، ، صفحه 71-87
چکیده
بحث مصرف و نظریات مربوط به آن از مقولات مهم در متون اقتصادی است و مقالات و کتب متعددی در این حوزه نگاشته شده است. از طرف دیگر دین مبین اسلام نظرات خاصی را در حوزه مصرف دارد که آن را از نظریات متعارف مصرف متمایز میکند. هرچند موارد مهمی در باب مصرف مورد سفارش قرار گرفته است اما دو مورد مهم از این اصول، بحث مصرف در اقتصاد اسلامی را از اقتصاد ...
بیشتر
بحث مصرف و نظریات مربوط به آن از مقولات مهم در متون اقتصادی است و مقالات و کتب متعددی در این حوزه نگاشته شده است. از طرف دیگر دین مبین اسلام نظرات خاصی را در حوزه مصرف دارد که آن را از نظریات متعارف مصرف متمایز میکند. هرچند موارد مهمی در باب مصرف مورد سفارش قرار گرفته است اما دو مورد مهم از این اصول، بحث مصرف در اقتصاد اسلامی را از اقتصاد متعارف متمایز می کند. این اصول عبارتند از مخارج مربوط به انفاق و پرهیز از اسراف و تبذیر. از این رو هدف اصلی این مقاله بررسی رفتار مصرفکننده و بهینهسازی آن با توجه به قیود پیشگفته با استفاده از تکنیک برنامهریزی پویاست و در نهایت پس از مدلسازی مشخص شده در مسیر تعادلی و در طول زمان مطلوبیت نهایی ناشی از مصرف و انفاق برابرند. همچنین نرخ بازدهی انتظاری (ناشی از تأمین مالی اسلامی) و نرخ ترجیح زمانی بر مصرف و انفاق تأثیر دارند.
سیدجلال دهقانی فیروزآبادی؛ مختار صالحی
دوره 17، شماره 52 ، مهر 1391، ، صفحه 73-114
چکیده
گسترش بازارهای جهانی و ارتباط روزافزون بین کشورهای مختلف باعث شده است که محیط تجاری بسیاری از فعالیتهای اقتصادی با تغییر و تحولات زیادی روبه رو شود. در این شرایط، مفاهیم دیپلماسی اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است، به گونهای که در دوران حاضر ایجاد فضای لازم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از جمله شرایط الزامی بستر تعامل با ...
بیشتر
گسترش بازارهای جهانی و ارتباط روزافزون بین کشورهای مختلف باعث شده است که محیط تجاری بسیاری از فعالیتهای اقتصادی با تغییر و تحولات زیادی روبه رو شود. در این شرایط، مفاهیم دیپلماسی اقتصادی از اهمیت بسزایی برخوردار است، به گونهای که در دوران حاضر ایجاد فضای لازم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از جمله شرایط الزامی بستر تعامل با اقتصاد جهانی را تشکیل داده است. در این مقاله به این سؤال پرداخته میشود که زمینهها، موانع و چالشهای جایگاه دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی ایران کدامند؟ در پاسخ به پرسش، جایگاه آماری اقتصاد ایران در شاخصهای پنج گانه جهانی شدن اقتصاد یعنی آزادسازی اقتصادی، خصوصیسازی، رقابتپذیری، سرمایهگذاری مستقیم خارجی و گسترش تکنولوژیهای اطلاعاتی و ارتباطی، استخراج شده و براساس نرمافزار Excel و تبدیل آن به نمودار و اطلاعات، تأثیر آن بر کارکرد دیپلماسی اقتصادی تجزیه و تحلیل میگردد. از این رهگذر سعی شده از طریق این شاخصها، چالشهای سهگانه فراروی دیپلماسی اقتصادی یعنی تقابل سیاست و اقتصاد، تقابل دولت و بازیگران غیردولتی و تقابل عرصه داخلی و بینالمللی با نگاه آماری به تصویر کشیده شود و این واقعیت که میان این پنج شاخص و جایگاه دیپلماسی اقتصادی ارتباط مستقیم وجود دارد، تبیین گردد.
بهزاد سلمانی؛ علیرضا محمدی
دوره 13، شماره 39 ، تیر 1388، ، صفحه 73-93
چکیده
دراین پژوهش، اثر مخارج بهداشتی دولت را به عنوان معیاری برای بهداشت، بر رشد اقتصادی ایران مورد بررسی قرار دادهایم. برای این منظور از مدل رشد تابع تولید کل تعمیمیافته (APF)، بر اساس رویکرد حسابداری رشد استفاده کردهایم. مبنای این مدل، رویکرد برآورد تابع تولید در روششناسی حسابداری رشد است. برای برآورد مدل از روش اقتصادسنجی، خودرگرسیون ...
بیشتر
دراین پژوهش، اثر مخارج بهداشتی دولت را به عنوان معیاری برای بهداشت، بر رشد اقتصادی ایران مورد بررسی قرار دادهایم. برای این منظور از مدل رشد تابع تولید کل تعمیمیافته (APF)، بر اساس رویکرد حسابداری رشد استفاده کردهایم. مبنای این مدل، رویکرد برآورد تابع تولید در روششناسی حسابداری رشد است. برای برآورد مدل از روش اقتصادسنجی، خودرگرسیون با وقفههای توزیعشونده (ARDL) در دوره زمانی 1350 تا 1381 استفاده کردهایم. یافتهها نشان میدهد که مخارج بهداشتی دولت در بلندمدت تأثیر مثبت و معناداری بر رشد اقتصادی ایران دارد. همچنین، وجود رابطه همگرایی میان مخارج بهداشتی دولت و رشد اقتصادی و متغیرهای دیگر مدل مورد تأیید قرار گرفته است. بررسی استحکام نتایج وجود رابطه مثبت میان مخارج بهداشتی دولت و رشد اقتصادی را مورد تأیید قرار دادهاست. بررسی آزمون پایداری مدلهای برآوردشده وجود پایداری ضرایب در بلندمدت را نشان میدهد.
شکوفه فرهمند؛ نعمتاله اکبری
دوره 10، شماره 34 ، فروردین 1387، ، صفحه 73-98
چکیده
توسعه شهری زمانی رخ می دهد که ترکیب بخشی تولید از کشاورزی به صنعتی تغییر یابد و پیشرفت های فن شناختی در بخش کشاورزی باعث رهایی نیروی کار از این بخش و مهاجرت آن ها به شهرها شود. با انتقال جمعیت روستایی به مناطق شهری، شکل فضایی و اقتصادی کشور تغییر می یابد. این تغییر شکل مستلزم رشد شهرهای موجود، یا خلق شهرهای جدید و یا هر دو مورد است. در ...
بیشتر
توسعه شهری زمانی رخ می دهد که ترکیب بخشی تولید از کشاورزی به صنعتی تغییر یابد و پیشرفت های فن شناختی در بخش کشاورزی باعث رهایی نیروی کار از این بخش و مهاجرت آن ها به شهرها شود. با انتقال جمعیت روستایی به مناطق شهری، شکل فضایی و اقتصادی کشور تغییر می یابد. این تغییر شکل مستلزم رشد شهرهای موجود، یا خلق شهرهای جدید و یا هر دو مورد است. در متون اقتصاد شهری، این مسأله با عنوان توسعه شهری مورد بررسی قرار می گیرد. بنابراین، در مطالعه توسعه شهری دو جنبه مطرح است: رشد تعداد و اندازه شهرهای موجود در سیستم شهری، که در این تحقیق تنها به جنبه رشد تعداد شهرها پرداخته می شود. در این پژوهش تأثیرعوامل اقتصادی بر رشد تعداد شهرها در قالب مدل توسعه شهری هندرسن را مورد بررسی قرار داده و به منظور تعمیم مدل هندرسن برای در بر گرفتن اثرات همسایگی، مدل را به صورت فضایی تصریح کرده و از طریق تکنیک داده های تابلویی مرسوم و فضایی و نیز مقطعی فضایی برای سیستم شهری ایران در دوره 75-1345 برآورد می کنیم. نتایج مطالعه نشان می دهد که عوامل مطرح شده در مدل بر رشد تعداد شهرهای ایران مؤثر بوده ولی وابستگی فضایی معنا داری وجود ندارد.
ابراهیم هادیان
دوره 2، شماره 4 و 5(بهار و تابستان) ، فروردین 1379، ، صفحه 73-80
چکیده
روش های موجود دربرآورد میزان تاثیرشوک های وارده براقتصاد غالبا قادربه بیان این اثرات درطی زمانی هستند که منحصرا توسط مدل تعیین می گردد، درصورتی که تغییربعضی ازاین متغییرها می تواند برای مدت زمان طولانی ترازآنچه که مدل تعیین نموده است، تاثیرخود را برجای گذارد.روش نوین هم تجمعی درتحلیل سری های زمانی این امکان را می دهد تا بتوان روشی ...
بیشتر
روش های موجود دربرآورد میزان تاثیرشوک های وارده براقتصاد غالبا قادربه بیان این اثرات درطی زمانی هستند که منحصرا توسط مدل تعیین می گردد، درصورتی که تغییربعضی ازاین متغییرها می تواند برای مدت زمان طولانی ترازآنچه که مدل تعیین نموده است، تاثیرخود را برجای گذارد.روش نوین هم تجمعی درتحلیل سری های زمانی این امکان را می دهد تا بتوان روشی برای برآورد تاثیر با وقفه زمانی تغییرات متغیرهای توضیحی بر متغیروابسته ارائه نمود. ازاین رو، دراین مقاله پس از تدوین یک مدل هم تجمعی فرضی وتشکیل مدل تصحیح خطای مربوط به آن، روشی برای برآورد تاثیربا وقفه زمانی تغییرات موقت و دایمی متغیر توضیحی برمتغیروابسته ارایه شده است.
رحیم دباغ
دوره 16، شماره 47 ، تیر 1390، ، صفحه 75-104
چکیده
بهرهوری[1] معیار توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و درجه دستیابی به اهداف میباشد. در مقاله کارایی و بهرهوری بخش پژوهشی و کل (آموزشی و پژوهشی) 31 دانشگاه بزرگ دولتی به منظور ایجاد رقابت جهت بهبود بهرهوری آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند. برای اندازهگیری کارایی و تغییرات بهرهوری دانشگاهها با توجه به خصوصیاتشان ...
بیشتر
بهرهوری[1] معیار توصیف کننده استفاده صحیح و بهینه از عوامل تولید و درجه دستیابی به اهداف میباشد. در مقاله کارایی و بهرهوری بخش پژوهشی و کل (آموزشی و پژوهشی) 31 دانشگاه بزرگ دولتی به منظور ایجاد رقابت جهت بهبود بهرهوری آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند. برای اندازهگیری کارایی و تغییرات بهرهوری دانشگاهها با توجه به خصوصیاتشان از روش ناپارامتری تحلیل پوششی دادهها استفاده شده است. نکته مهم، بررسی نسبی کارایی فعالیتهای دانشگاهها در شرایط یکسان میباشد و با این حال اکثر دانشگاهها از ناکارایی نسبی برخوردارند به عنوان مثال در سال تحصیلی 1386-1385 در بخش پژوهشی، 7 دانشگاه کارا و 23 دانشگاه ناکارا و برای کل (آموزشی و پژوهشی) 19 دانشگاه کارا و 12 دانشگاه ناکارا بودند. برای جلوگیری از تصادفی بودن نتایج از میانگین هندسی 5 سال تحصیلی 1381 الی 1386 استفاده شده است. بر این اساس کاراترین دانشگاهها از نظر فعالیتهای پژوهشی شامل دانشگاههای تهران، شیراز، کردستان، محقق اردبیلی، رازی کرمانشاه، لرستان و همدان میباشند و بدان معناست که این دانشگاهها نسبت به بقیه دانشگاهها با ورودیهای کمتر، خروجیهای پژوهشی بیشتری ارایه نموده و بیشترین کارایی را داشتهاند و همچنین میزان کارایی 13 دانشگاه از سطح متوسط کارایی دانشگاهها پایینتر بودند. در بررسی تغییرات بهرهوری دانشگاهها مشخص شد که طی پنج سال تحصیلی بهبودی محسوسی حاصل نشده است و عدم پیشرفت و تغییرات نامحسوس مثبت در بهرهوری پژوهشی و بهرهوری کل عمدتاً ناشی از رشد کم کارایی تکنولوژی (بکارگیری موثر و میزان تجهیزات و امکانات آموزشی و پژوهشی) آنها میباشد. در همبستگی متغیرها مشخص شد که عامل اصلی تعیین کننده رشد بهرهوری پژوهشی دانشگاهها، ارتقای شاخص کارایی تکنولوژی است و سایر شاخصها مانند شاخص کارایی فنی، سهم و نقش کمتری دارند. در مجموع ارتقای کارایی و بهرهوری دانشگاهها نیازمند اتخاذ برنامهریزی استراتژیک و راهاندازی چرخه مدیریت بهبود بهرهوری در دانشگاهها است.
[1]. Total Factor Productivity
سعید مشیری؛ سمیه نیک پور
دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1386، ، صفحه 75-103
چکیده
پیشرفت های چشمگیری که در زمینه فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در چند دهه اخیر انجام گرفته، تمام بخش های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. به طور خاص، بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای توسعه یافته از نیمه دوم دهه 1990 افزایش یافته است. هر چند در حال حاضر، اثرICT بر رشد اقتصادی کشورها مورد تأیید اقتصاددانان قرارگرفته است، ولی به آثار سرریز ...
بیشتر
پیشرفت های چشمگیری که در زمینه فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در چند دهه اخیر انجام گرفته، تمام بخش های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. به طور خاص، بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای توسعه یافته از نیمه دوم دهه 1990 افزایش یافته است. هر چند در حال حاضر، اثرICT بر رشد اقتصادی کشورها مورد تأیید اقتصاددانان قرارگرفته است، ولی به آثار سرریز ICT در سطح اقتصاد کشورها توجه چندانی نشده است. ICT علاوه بر ویژگی های سرمایه های فیزیکی متعارف، از ویژگی های سرمایه های دانش، یعنی انحصارناپذیری و رقابت ناپذیری نیز برخوردار بوده، در نتیجه، شرایط سرریز را فراهم می کند. در این پژوهش، اثر ICT و سرریز آن را با استفاده از یک مدل رشد درونزا برای 69 کشور جهان در دوره زمانی 1993-2003 برآورد کرده ایم. براساس نتایج به دست آمده، ICT بر رشد بهره وری نیروی کار از دو طریق مستقیم و غیرمستقیم (سرریز) اثر مثبت و معنا داری دارد. این اثر، برخلاف برخی فرضیه های اولیه، در کشورهای توسعه یافته بیشتر از کشورهای کمتر توسعه یافته است.
جواد ترکمانی؛ علی حسینی
دوره 8، شماره 29 ، بهمن 1385، ، صفحه 75-92
چکیده
هدف از این مطالعه، بررسی نحوه تعیین پرتفوی بهینه در بورس اوراق بهادار با توجه به شاخص ارزش در شرایط توام با مخاطره (VaR) است. داده های مورد استفاده، مربوط به معاملات روزانه سهام 30 شرکت فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که بازدهی انتظاری روزانه آنها در سال 1383 بیشتر از 4/0 درصد بوده است. با به کارگیری این داده ها، در قالب 24سناریوی ...
بیشتر
هدف از این مطالعه، بررسی نحوه تعیین پرتفوی بهینه در بورس اوراق بهادار با توجه به شاخص ارزش در شرایط توام با مخاطره (VaR) است. داده های مورد استفاده، مربوط به معاملات روزانه سهام 30 شرکت فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که بازدهی انتظاری روزانه آنها در سال 1383 بیشتر از 4/0 درصد بوده است. با به کارگیری این داده ها، در قالب 24سناریوی مختلف و با توجه به سه متغیر بودجه، سطح ریسک سرمایه گذاران و درجه اطمینان VaR، اقدام به تعیین پرتفوی بهینه سرمایه گذاری در چارچوب مدل ارزش در شرایط توام با مخاطره گردید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که سطوح اطمینان بالای VaR مستلزم پرتفو های متنوع تر است. افزون بر آن، رابطه مبادله ریسک – بازدهی در شرایط فعلی به نفع افراد ریسک گریز است و تغییر در طول دوره زمانی مشخص شده در مدل نیز می تواند موجب تغییر در پرتفوی بهینه گردد.