نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 دانشجوی دکتری اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

3 استادیار، گروه اقتصاد بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

4 استادیار، گروه اقتصاد، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

تجربه کشورها موید آن است که صادرات از عوامل مهم رشد اقتصادی و تداوم آن بوده است و مزیت هزینه‌‌ای، دانش و نوآوری از عوامل موثر بر صادرات هستند. کسب مزیت هزینه‌‌ای به عوامل مختلف از جمله یادگیری وابسته است. یادگیری ضمن انجام کار با کاهش هزینه‌‌های تولید و ایجاد مزیت رقابتی به گسترش تجارت بین‌‌الملل و رشد اقتصادی منجر می‌‌شود. هدف اصلی این مقاله تحلیل یادگیری ضمن انجام کار و بررسی تاثیر آن بر صادرات صنعتی در سطح کدهای ISIC چهار رقمی طی دوره زمانی 1390 تا 1394 است. برای این منظور سه شاخص متفاوت برای کمی کردن یادگیری، تعریف عملیاتی شده و سه مدل عرضه صادرات با استفاده از تکنیک داده‌‌های تابلویی تخمین زده‌‌ شده‌‌ است. نتایج حاصل از این مطالعه حاکی از آن است که در هر سه مدل، یادگیری ضمن انجام کار، تاثیر مثبت و معنا‌‌دار بر عرضه صادرات دارد. به عبارت دیگر، تاثیر یادگیری بر صادرات به نحوه تعریف عملیاتی حساس نیست. همچنین متغیرهای باز بودن تجاری، هزینه تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی نیز همگی دارای تاثیر مثبت و معنا‌‌دار بر صادرات صنایع کدهای ISIC چهار رقمی هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

پورعباد الهان، محسن، اصغرپور، حسین، فلاحی، فیروز و عبدی، حسن. (1390). اثر انباشت سرمایه انسانی روی صادرات صنعتی استان‌‌های کشور، مطالعات و سیاست‌‌های اقتصادی(نامه مفید)، 2 (7)، 130-111.
راسخی، سعید و حق‌‌جو، مریم. (1394). آزمون فرضیه یادگیری ضمن صادرات: مطالعه موردی برای صنایع کارخانه‌‌ای ایران، پژوهش‌‌ها وسیاست‌‌های اقتصادی، 23 (73)، 68-53 .
سالواتوره، دومینیک. (2007). اقتصاد بین‌‌الملل، تجارت بین‌‌الملل. ترجمه حمیدرضا ارباب (1388). تهران: نی.
طیبی، سید کمیل و اربابیان، شیرین. (1382)، اثر بلندمدت و کوتاه‌مدت آموزش عالی بر عرضه صادرات صنعتی ایران، پژوهش‌‌های اقتصادی ایران، 5(16) ، 22-1.
فیض‌‌پور، محمد‌‌علی و حبیبی، مریم. (1395). منحنی یادگیری و سطوح تکنولوژی در بنگاه‌‌های جدیدالورود صنایع تولیدی ایران، پژوهش‌‌های اقتصاد صنعتی ایران، 2 (3)، 74-52.
عرب‌‌مازار، عباس و قاسمی، حسام‌‌الدین. (1393). بررسی عوامل موثر بر صادرات غیر نفتی ایران با استفاده از رویکرد میانگین‌‌گیری بیزی، پژوهش‌‌های اقتصادی ایران، 19(60)،156-133.
ولی‌‌بیگی، حسن و رضایی،مهدی. (1392)، عوامل موثر بر صادرات صنایع با فناوری بالا، پژوهشنامه بازرگانی،(18) 72، 82-61.
Abraham, V., & Sasikumar, S.K. (2010). Labour cost and export behaviour of firm in Indian textile and clothing industry. Online https://mpra. Ub. Uni - muenchen. De /22784/.
Andersson, M., & Ejermo, O. (2006). Technology and trade: An analysis of technology specialization and export flows. CESIS-Electronic Working Paper Series, (65).‏
Ambler, S., Cardia, E., & Farazli, J. (1999). Export promotion, learning by doing and growth. Journal of Economic Dynamics and Control, 23(5-6), 747-772.‏
Anzanello, M. J., & Fogliatto, F. S. (2012). Selecting the best clustering variables for grouping mass-customized products involving workers' learning. International Journal of Production Economics, 92, 11- 19.
An, G., & Iyigan, M.F. (2004). The export technology content, learning by doing and specialization in foreign trade. Journal of International Economics, 64, 465– 483.
Arrow, K. J. (1962). The economic implications of learning by doing. Review of Economic Studies, 29, 155-173.
Arabmazar, A., Ghasemei, H. (2014). Determination of factor affecting on the Iran's non-oil exports: Baysian averaging approach, Iranian Journal of Economic Research, 19(60), 133-156. [In Persian]
Decramer, S., Fuss, C., & Konings, J. (2016). How do exporters reacts to changes in cost competitiveness?, The World Economy, 39(10), 1558-1583.
 Elshurafa, A. M., Albardi, S. R., Bigerna, S., & Bollino, C. A. (2018). Estimating the learning curve of solar PV balance–of–system for over 20 countries: Implications and policy recommendations. Journal of Cleaner Production, 196, 122-134.‏
Fafchamps, M., El Hamine, S., & Zeufack, A. (2002). Learning to export, evidence from Moroccan manufacturing. Policy Research Working Paper, World Bank.
Fellner, W. (1969). Specific interpretation of learning by doing, Journal of Economic Theory, 1, 119-140.
Feizpour, M., Habibi, M. (2018). Learning curve and technology levels of new firms in Iranian manufacturing industries. Quarterly journal of Industrial Economic Researches, 2(3), 7-22. [In Persian]
Helpman, E. (1988). Growth, technological progress, and trade. Empirica, 15(1), 5–25.
Lucas, R.E. (1988). On the mechanics of economic development, Journal of Monetary Economics, 22, 3-42.
Li, H., & Zhao, H. (1997). R&D and export: An empirical analysis of Chinese manufacturing firms. Journal of High Technology Management Research, 8(1), 89-105.
Ledesma, M.L. (2002). Export products Differentiation and Knowledge Spillovers. Department of Economic, University of kent.
Mankiw, N. G., Romer, D., & Weil, D. N. (1992). A contribution to the empirics of economic growth. The quarterly journal of economics107(2), 407-437.‏
Monarch, R. & Eisenlohr, T.S. (2016). Learning and the value of relationships in international trad. Globe-spanning economic research and policy advice institution. Available at SSRN 2743123.
Mao, Z.Y. (2012). Learning-by-doing and its implications for economic growth and international trade. https://mpra.ub.uni muenchen. De /40112/.
Montobbio, F., Rampa, F. (2005). The impact of technology and structural change in export performance in developing countries, World Development, 33(4), 527-547.
 Nakajima, T. (2003). Catch-up in turn in a multi-country international trade model with learning-by-doing and invention. Journal of Development Economics, 72, 117– 138.
Porter, M.E. (1990). The competitive advantage of nations, New York: Free Press, Macmillan.
Poorebadelhan, M., Asgharpoor, H., Fallahi, F., & Abdi, H. (2012). The impact of human capital accumulation on manufacturing industries' export at Iranian provinces level, Jornal of Economi Studies and  Policies, 2(7), 111-130. [In Persian]
Rasekhi, S., Haghjoo, M. (2015). an examination of learning by export hypothesis: A case study of Iran’s manufacturing industries, Journal of Economic Reasearch and Policies, 23(73), 53-68. [In Persian]
Salvatore, D. (2007). International economics. International Trade, Translate by Arbab, H.Tehran, Ney publication. [In Persian]
Stokey, N. L. (1988). Learning by doing and the introduction of new goods. Journal of Political Economy96(4), 701-717.‏
Tayebi, K., Arbabiyan, SH. (2003). Long run and short run impacts of higher education on Iran's manufacturing export, Iranian Journal of Economic Research, 5(16), 1-22. [In Persian]
Teignier, M. (2013). Trade policy analysis under learning-by-doing externalities: Is the dutch disease a disease? University of Barcelona.
UNCTAD, Foreign Direct Investment Database (2010).
Wright, T. P. (1936). Factors affecting the cost of airplanes. Journal of Aeronautical Science, 3(2), 122-128.
Valibeigi, H., Rezaee, M. (2014). The Effective Factors in High-tech Exports. Iranian Journal of Trade Studies, 18(72), 61-82. [In Persian]
Young, A. (1991). Learning by doing and the dynamic effects of international trade. Quarterly Journal of Economics, 106 (2), 369– 405.
Yelle, L.E. (1979). The learning curve historical review and comprehensive survey. Dissicion science, 10(2), 302-328.
Yasar, M., Garcia, P., Nelson, C. H., & Rejesus, R. M. (2007). Is there evidence of learning‐by‐exporting in Turkish Manufacturing industries? International Review of Applied Economics, 21(2), 293-305.‏