Authors

1 Ph.D. Candidate in Economics, University of Tehran; Deputy of the Bureau of Economic Studies, Iran Parliament Research Center. Tehran, Iran.

2 Ph.D. Candidate in Economics, University of Tehran; Deputy of the Bureau of Public Sector Studies, Iran Parliament Research Center. Tehran, Iran.

Abstract

Efficient government cash management (collection of revenues, receipts and allocation of expenditures), is one of the most important treasury functions and a critical prerequisite for fiscal discipline of the government. The present study investigates the main processes and procedures of the Treasury cash management in Iran, according to related laws, by-laws and regulations. For this purpose, processes related to inflow and outflow of funds to/from the treasury, is reviewed, classified by type of funds (Public Funds, Private Funds, Funds of State-Owned Companies, oil revenues, and Deposit Trust Funds). Graphs extracted from this study, provide the preliminaries to evaluate the efficacy of Treasury cash management processes. Based on our findings, the main criticisms of the current cash management processes in Iran are: 1- Slow and lagging flow of revenues and expenditures of the public sector, 2- Rent-seeking behavior in banks and government agencies, 3- Inefficient cash payment procedures (based on allocation).
According to other countries' experiences and also the IMF policy recommendations, the first step for the modification of the existing processes of the Treasury liquidity management, is the establishment of Treasury Single Account (TSA) and concentrating all government accounts at the Central Bank, which will increase transparency, effective monitoring and efficiency of government cash resources.

Keywords

الف- قوانین و مقررات
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1368.
قانون محاسبات عمومی کشور، مصوب 1366.
قانون پولی و بانکی، مصوب 1351.
قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1389.
قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1383.
قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 1380.
قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت، مصوب 1384.
قانون برنامه و بودجه کشور، مصوب 1351.
قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین، مصوب 1369.
دستورالعمل نگاهداری انواع حساب برای وزارتخانه‌ها، مؤسسه‌ها و شرکت‌های دولتی و نهادها و مؤسسه‌های عمومی غیردولتی»، مصوب شورای پول و اعتبار (25/7/1391).
آیین‌نامه بانکداری دولتی، مصوب 22/2/1392.
آیین‌نامه تمرکز وجوه درآمد و سپرده موضوع ماده 43 قانون محاسبات عمومی کشور (مصوب 26/8/1366).
آیین‌نامه موضوع ماده 74 قانون محاسبات عمومی کشور، مصوب 16/7/1379.
آیین‌نامه مالی و معاملاتی مربوط به اعتبارات جاری مؤسسه‌ها و نهادهای عمومی غیردولتی (مصوب 30/10/1380).
تصویبنامه در خصوص وظایف کارگروه تخصیص اعتبار موضوع ماده 30 قانون برنامه و بودجه کشور، مصوب 21/6/1381.
ب- مقالات
حاتمی‌زاده، زیور، افشین جنانی و سعدی صادقی (1379)، «آشنایی با خزانه‌داری کل کشور»، پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، شماره 13 ، بهار، صص 105 -80 .
روحانی، سیدعلی (1395)، «آسیب‌شناسی نظام بانکی، ابعاد نگاهداری حساب‌های دولتی»، مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات اقتصادی، شماره مسلسل: 14928.
صدری‌نیا، محمد (1385)، «سابقه و کارکردهای خزانه‌داری در نظام بودجه‌ای ایران»، مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات برنامه و بودجه، شماره مسلسل: 8071.
عیسی‌زاده، سعید و اکبر احمدزاده (1388)، «بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تأکید بر نهادهای حاکمیتی»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 13، شماره 40، پاییز، صص 28-1.
لامعی، بهزاد (1391)، «بررسی گردش وجوه بودجه عمومی دولت از طریق نظام بانکی در ایران (نحوه ارتباط حساب‌های مالی با حساب‌های پولی)»، مرکز پژوهش‌های مجلس، دفتر مطالعات برنامه و بودجه، شماره مسلسل: 12594.
هادیان، ابراهیم و حجت پارسا (1387)، «برآورد تأثیر با وقفه تغییرات حجم نقدینگی بر سطح تورم در اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، دوره 12، شماره 36، پاییز، صص 16-1.
یادگاری، سیامک و مهدی علی مددی (1390)، «بررسی نکاتی پیرامون اصلاح نظام خزانه‌داری دولت»، ماهنامه بررسی مسایل و سیاست‌های اقتصادی، سال یازدهم، شماره‌های 1 و 2، فروردین و اردیبهشت، صص 154-145.
Lienert, I. (2009), “Modernizing Cash Management”, International Monetary Fund, Fiscal Affairs Department, October.
Pattanayak, S. and Fainboim, I. (2011), “Treasury Single Account: An Essential Tool for Government Cash Management”, International Monetary Fund, Fiscal Affairs Department, August.
Pessoa, M. and Williams, M. (2012), “Government Cash Management: Relationship between the Treasury and the Central Bank”, International Monetary Fund, Fiscal Affairs Department, November.
Storkey, I. (2003), “Government Cash and Treasury Management Reform”, Asian Development Bank, Governance Brief.