نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جنگلداری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

2 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

3 دانشیار گروه جنگلداری دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.

چکیده

پارک‌های ملی از اکوسیستم‌های طبیعی جهان و حیاتی‌ترین بستر توسعه پایدار محیط‌زیست و پدیده‌های اکولوژیک محسوب می‌شوند که ارزش‌گذاری کارکردها و خدمات آن‌ها یکی از مهم‌ترین و مؤثرترین عاملی است که در پایداری آن‌ها نقشی اساسی دارد. برای نیل به این هدف در این تحقیق کارکردها و خدمات اکولوژی، اقتصادی و اجتماعی پارک ملی کیاسر در شمال ایران که شامل دو اکوسیستم جنگلی و مرتعی است با استفاده از روش‌های مستقیم بازار، انتقال منافع، روش‌های مبتنی بر هزینه و هزینه جایگزین مورد ارزش‌گذاری قرار گرفته است. در این تحقیق ارزش اقتصادی اکوسیستم جنگلی و مرتعی پارک ملی کیاسر در سال 1393 به ترتیب معادل 59/2132 و 47/61 میلیارد ریال تعیین شد. براساس نتایج حاصل شده، مجموع ارزش کل اقتصادی خدمات و کارکردهای پارک ملی کیاسر 29/2883 میلیارد ریال و ارزش اقتصادی هر هکتار آن حدود 59/388 میلیون ریال برآورد شده است. همچنین سه کارکرد حفاظت آب، تنظیم گاز و زیستگاهی  بیشترین سهم، و دو کارکرد خاک‌زایی و اجتماعی کمترین سهم از ارزش اقتصادی پارک ملی کیاسر را به خود اختصاص داده‌اند. این نتایج بیانگر آن است که ارزش پارک ملی کیاسر از جنبه اکولوژی بیشتر از جنبه اقتصادی و اجتماعی است.

کلیدواژه‌ها

امامی میبدی، علی  و مرتضی قاضی (1387) « برآورد ارزش تفریحی پارک ساعی در تهران با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط (CV)»، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 36، صفحات 187-202.
امیرنژاد، حمید (1384)، «تعیین ارزش کل اقتصادی اکوسیستم جنگل‌های شمال ایران با تأکید بر ارزش‌گذاری زیست‌محیطی- اکولوژیکی و ارزش‌های حفاظتی» رساله دکتری دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، 237 صفحه.
امیرنژاد، حمید و کمال عطائی سلوط (1390)،  ارزش‌گذاری اقتصادی منابع زیست‌محیطی، نشر آوای مسیح.
بی‌نام (1391)«گزارش طرح تفصیلی پارک ملی کیاسر، مطالعات و تهیه طرح تفصیلی پارک ملی کیاسر در استان مازندران»، سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، 115 صفحه.
جلایری، منصوره (1381)، «بررسی اثر منابع طبیعی تجدیدشونده بر تولید ناخالص ملی» پایان‌نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور (1390) «گزارش طرح ارزش‌گذاری اقتصادی منابع محیط‌زیستی- پارک ملی گلستان»، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور (1391)، «گزارش طرح ارزش‌گذاری اقتصادی منابع محیط‌زیستی- پارک ملی بمو»، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور (1394)، «گزارش طرح ارزش‌گذاری اقتصادی منابع محیط‌زیستی- پارک ملی لار»، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری.
سند جمهوری اسلامی ایران (1383)، «لایحه برنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران» انتشارات معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور.
سند جمهوری اسلامی ایران (1388)­، «لایحه برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران» انتشارات معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور.
شرکت مهندسین جامع ایران (1386)، «ارزش‌گذاری اقتصادی منابع زیست‌محیطی پارک ملی کویر»، مجموعه مقالات همایش طرح ملی ارزش اقتصادی منابع، سازمان حفاظت محیط‌زیست.
صالح،  ایرج و مرتضی مولایی (1386)، «ارزش اقتصادی حوزه کلیبرجای- ارسباران» مجموعه مقالات همایش طرح ملی ارزش اقتصادی منابع سازمان حفاظت محیط‌زیست، صص 1-20.
صالحی شانجانی، پروین (1385)، «رویکرد حفاظتی به منابع ژنتیکی جنگل‌های شمال کشور»، جنگلومرتع، صفحات  68-69.
فلاح‌شمسی، سیدرشید، موسوی‌پور، صدیقه، نجفی، بهاالدین، ابطحی، علی و مجید مخدوم‌فرخنده (1387)، «برآورد ارزش اقتصادی گردشگری در مراتع پارک ملی کویر ایران»، مجله علمی پژوهش مرتع، 2 (4)، صص  436-448.
قربانی، محمد و سجاد صادقی لطف‌آبادی (1389)، «تعیین‌کننده‌های تمایل به پرداخت و ارزش گردشگری پارک‌های ملی تندوره »، نشریهاقتصادوتوسعهکشاورزی (علوموصنایعکشاورزی): 24 (4)، صص  432-425.
مبرقعی، نغمه (1389)، «تحلیل چند معیاره، روشی مناسب برای منظور کردن ارزش خدمات اکوسیستمی در فرایند ارزیابی محیط‌زیست» محیط‌زیست و توسعه، صص  1-10.
مصداقی، منصوره (1377)، مرتعداریدرایران(چاپسوم)، نشر دانشگاه امام رضا (ع).
موسوی، علیرضا (1390) «مدیریت بهینه اراضی با تأکید بر ارزش اقتصادی کارکردهای اکوسیستمی و با استفاده از یک سامانه پشتیبان برنامه‌ریزی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز طالقان میانی)» رساله دکتری مرتعداری، دانشگاه تهران.
مولایی، مرتضی (1388)، «ارزش‌گذاری اقتصادی- زیست‌محیطی اکوسیستم جنگلی ارسباران»، رساله دکتری مهندسی اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران.
میرزایی، مرتضی (1379)، «بررسی پوشش گیاهی و ارزش‌گذاری اکولوژیکی ناحیه نیمه بیابانی جنوب غربی استان قم (پلنگ دره) »، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم گیاهی، دانشگاه تربیت مدرس.
یگانه، حسن (1392) « ارزیابی و ارزش‌گذاری اقتصادی پروژه‌های احیایی در اکوسیستم‌های مرتعی کشور (حوزه آبخیز تهم زنجان)» رساله دکتری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران.
Biao Z. Wenhua L. Gaodi X. Yu X.(2010), “Water Conservation of the Forest Ecosystem inBeijing and its Value”, Ecological Economics Journal. no. ­69, pp. 1416–1426.
Costanza R. Groot R. Sutton P. Ploeg S. Anderson S. Kubiszewski I. Farber S and Turner R. (2014), “Changes in the Global Value of Ecosystem Services”, Global Environmental Change, no. 26, pp.152–158.
DeGroot R. Brander L. and Ploeg S. (2012), “Estimates of the Value of Ecosystems and Their Services in Monetaryunits”, Ecosystem Services, no. 1, pp. 50–61.
Dong X. Yang W. Ulgiati S. Yan M. and Zhang X. (2012) “The Impact of Human Activities on Natural Capital and Ecosystem Services of Natural Pastures in North Xinjiang, China”, Ecological Modelling, no. 225, pp. 28–­39.
Elliott T. Campbell D.  Tilley R. (2014), “Valuing Ecosystem Services from Maryland Forests Using Environmental Accounting”, Ecosystem Services. No. 7, pp. 141-151.
Gowan Ch. Stefenson K. and Shabman L. (2006), “The Role of Ecosystem Valuation in Environmental Decision Making: Hydropower Relicening and Dam Removal on the Elwha River”, Ecological Economics, no. 56, pp. 508- 523.
Guo Z. Xiao X. Gan Y and Zheng Y. (2001), “Ecosystem Functions, Services and Their Values- a Case Study in Xingshan County of China”, Ecological Economics, no. 38, pp. 141-154.
Kubiszewski I. Costanza R. Dorji L. Thoennes P. and Tshering K. (2013), “An initial Estimate of the Value of Ecosystem Services in Bhutan”, Journal of Ecosystem Services, pp.1-21.
Li J. Ren Z and Zhou Z. (2006), “Ecosystem services and Their Values: A Case Study in the Qinba Mountainsof China”, Ecological Researches, no: 21, pp. 597­–­604.
Ninan K.Nand Inoue M. (2013), “Valuing Forest Ecosystem Services: What We Know and What We don't”, Ecological Economics Journal, no. 93, pp. 137–149.
Sanderson K and Webster M. (2009), “Economic Analysis of the Value of Pasture to the New Zealand Economy”, Report to: Pasture Renewal Charitable Trust, Business and Economic Research Limited (Berl), 42 p.
Sieber J and Pons M. (2015), “Assessment of Urban Ecosystem Services Using Ecosystem Services Reviews and GIS-based Tools”, Procedia Engineering Journal, no. 115, pp. 53 – 60.
Xie G. Li W. XiaoY. Zhang B. Lu C. An K. Wang J. Xu k. Wang J. (2010), “Forest EcosystemServices and Their Values in Beijing”, Chinese Geographical Science Journal, no. 20 (1), pp.051–058.