دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
بررسی تاثیر تکانه های نرخ ارز رسمی بر اضافه قیمت بازار سیاه ارز در ایران : یک الگوی دو مرحله ای
1
29
FA
کریم
اسلاملوییان
عضو هیات علمی گروه اقتصاد ، دانشکده اقتصاد مدیریت و علوم اجتماعی ، دانشگاه شیراز
keslamlo@rose.shirazu.ac.ir
<span>این مقاله با استفاده از روش خود توضیح با وقفه های توزیعی (ARDL) برای تحلیل هم تجمعی به بررسی تاثیر تکانه های پیش بیتی شده و نشده در نرخ ارز رسمی بر اضافه قیمت نرخ ارز بازار سیاه در ایران در دوره 1358:4 – 1380:1 می پردازد. به این منظور یک الگوی دو مرحله ای برای بررسی رفتار اضافه قیمت بازار سیاه ارز ساخته می شود. در مرحله اول، یک معادله پیش بینی نرخ ارز رسمی براورد و ازمقادیر تخمین زده شده آن به عنوان تکانه های پیش بینی شده و از پسماندهای حاصل از معادله به عنوان تکانه های پیش بینی نشده استفاده می شود. در مرحله دوم، متغیر اضافه قیمت ارز بازار سیاه بر روی دو متغیر تکانه های پیش بینی شده ونشده رگرس شده و بر اساس آن، روابط بلند مدت استخراج می شود. نتایج نشان می دهد که تغییرات پیش بینی شده نرخ ارزرسمی و تکانه های پیش بینی نشده هر دو بر اضافه قیمت بازار سیاه تاثیر منفی ارز داشته اند. البته، تاثیر تکانه پیش بینی نشده در نرخ ارز رسمی به نسبت تکانه های پیش بینی شده بیشتر بوده است. پس از اعمال سیاست یکسان سازی نرخ ارز بین سال های 1372 تا 1374، عرض از مبدا الگوی اضافه قیمت بازار سیاه ارز کاهش و شیب آن افزایش یافته است. بنابراین، اعمال این سیاست باعث ایجاد تغییر ساختاری در الگو طی این سالها شده است. نتایج نشان می دهد که پس از به کارگیری این سیاست افزایش از قبل پیش بینی شده در نرخ ارز رسمی تاثیر مثبت معناداری بر اضافه قیمت ارز بازار سیاه داشته است. در پایان، آزمونهای هم تجمعی بر روی الگوها انجام شده است. نتایج حاکی از وجود روابط تعادلی بلندمدت بین متغیرها است.</span>
اضافه قیمت ارز,بازار سیاه,تکانه نرخ ارز رسمی,الگوی دو مرحله ای,سیاست یکسان سازی,هم تجمعی
https://ijer.atu.ac.ir/article_3880.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3880_cea385c0a3cfa4e69fc0919b7dca078f.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
بررسی اثر مخارج بهداشتی بر رشد اقتصادی (مطالعه موردی کشورهای منتخب در حال توسعه)
31
54
FA
احمد
مجتهد
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علّامه طباطبائی
mojtahed@mbra-cbi.org
سعید
جوادی پور
کارشناس ارشد اقتصاد دانشکده اقتصاد دانشگاه علّامه طباطبائی
sjavadipoor@yahoo.com
<span>در این مقاله، ضمن مروری بر ادبیات بهداشت و رشد اقتصادی، با معرفی مفهوم جدید سرمایه بهداشتی و استفاده از الگوی گسترش یافته سولو و داده های آماری 33 کشور در حال توسعه، اثر مخارج بهداشتی بر رشد اقتصادی با استفاده از رهیافت مطالعات بین کشوری تحلیل می شود. نتایج نشان می دهد که علاوه بر سرمایه های فیزیکی و انسانی، سرمایه بهداشتی – که با متغیر مخارج بهداشتی وارد الگو شده است – اثری مثبت و معنی دار بر رشد اقتصادی دارد. افزون بر این، آزمون های همزمانی نشان می دهد که متغیر مخارج بهداشتی نیز از رشد اقتصادی تاثیر می پذیرد.</span>
مخارج بهداشتی,سرمایه بهداشتی,رشد اقتصادی
https://ijer.atu.ac.ir/article_3881.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3881_7851438fccaa52aaca807ed119b50afb.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و رشد اقتصادی ایران
55
78
FA
اسفندیار
جهانگرد
0000-0002-8370-7081
دانشجوی دوره دکترای دانشگاه علامه طباطبائی
ejahangard@gmail.com
سعید
مشیری
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه علامه طباطبائی
smoshiri@mun.ca
<span>بیشتر مطالعات در زمینه تاثیر فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) بر رشد اقتصادی در کشورهای توسعه یافته حاکی از اثر مثبت و معنی دار این فن آوری بر بهره وری و رشد اقتصادی در دهه 1990 است. برخی مطالعات چنین رابطه مثبتی را در کشورهای در حال توسعه نیز تایید می کنند، اما هنوز زمینه بررسی به خصوص در کشورهای در حال توسعه با توجه به ویژگی های نامتوازن و ضعیف زیرساختی شان وجود دارد. مقاله حاضر با استفاده از داده های سرمایه گذاری ارتباطات و روش فضا – حالت (State Space)، به برآورد تاثیر این فن آوری بر رشد اقتصادی ایران طی دوره 1348-1380میپردازد. نتایج براورد حاکی از تاثیر مثبت ومعنی داراین متغیر بر رشد اقتصادی بوده و تاثیر آن پس از یک دوره کاهش در اواخر دهه 1360 و اوایل دهه 1370، با افزایش شاخص های سرمایه گذاری ارتباطات در اواخر دهه 1370 بهبود یافته است. ایجاد فضای مناسب و استفاده بهتر از اطلاعات و ارتباطات، همراه با افزایش سرمایه گذاری داخلی و مستقیم خارجی به دلیل افزایش احتمال تطابق فن آوری های جدید می تواند همچنان در رشد اقتصادی موثر باشد.</span>
فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT),الگوی رشد درون زا,روش فضا حالت (State Space)
https://ijer.atu.ac.ir/article_3882.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3882_68815226e985bbadcec09564ba836dd9.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
برآورد تابع سرمایه گذاری q توبین با تاکید بر نقش مالیات بر شرکت ها در ایران
79
95
FA
محمد علی
فلاحی
عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری واقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد
falahi@ferdowsi.um.ac.ir
علی
چشمی
0000-0002-9409-1251
کارشناس ارشد علوم اقتصادی
a.cheshomi@um.ac.ir
<span>در علم اقتصاد نظریات بسیاری پیرامون رفتار سرمایه گذاری شرکت ها در سطوح خرد و کلان اقتصادی مطرح شده است. الگوی q توبین یکی از مهمترین نظریه های نئوکلاسیکی سرمایه گذاری است که درمطالعات بیشماری مورد استفاده قرار گرفته است. در مقاله حاضر سعی شده تا با استفاده از این نظریه و با داده های تلفیقی سری زمانی و مقطعی برخی از عوامل موثر بر سرمایه گذاری شرکت های ایرانی با توجه به نقش مالیات بر شرکت ها شناسایی و معرفی شوند. </span>
q نهایی و Q متوسط توبین,مالیات بر شرکت ها,سرمایه گذاری شرکت ها,سود تقسیم شده و تقسیم نشده
https://ijer.atu.ac.ir/article_3883.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3883_b56be2f63a965042fdae9edf20807380.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
بررسی عوامل موثر بر بازپرداخت اعتبارات کشاورزی (مطالعه موردی استان فارس)
97
115
FA
مهرداد
باقری
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
mehr_bagheri@yahoo.com
بهاءالدین
نجفی
عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
banajfi@gmail.com
<span>هدف ازانجام این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر بازپرداخت اعتبارات کشاورزی در استان فارس است. آمار و اطلاعات مورد نیاز این پژوهش از بانک کشاورزی و تکمیل 163 پرسشنامه از زارعین در استان فارس جمع آوری شد. به منظور دستیابی به هدف پژوهش با تفکیک کشاورزان به دو گروه بازپرداخت کننده و قصورکننده،از تابع تجزیه و تحلیل تشخیصی با متغیر وابسته نرخ بازپرداخت استفاده شد. </span><br /><span>نتایج تابع تجزیه و تحلیل تشخیصی در سطح استان نشان داد که به ترتیب اهمیت نسبی، متغیرهای خسارات طبیعی، نسبت درآمد مزرعه ای به درآمد کل، درآمد مزرعه، بیمه محصولات، میزان پس انداز، فاصله انتظاری برای دریافت وام، نظارت و سرپرستی کارشناسان بانک، طول دوره بازپرداخت وام، نوع فعالیت به کارگیری وام، شاخص تنوع، کثرت خریداران، درآمد خارج از مزرعه، سطح زیرکشت، تحصیلات و متغیر مجازی شهرستان سبب تمایز دو گروه بازپرداخت کننده و قصورکننده شده اند. </span><br /><span>ازبین متغیرهای با اهمیت تابع تشخیصی، متغیرهای خسارات طبیعی و فاصله انتظاری برای دریافت وام سبب کاهش احتمال بازپرداخت وام شده و سایر متغیرها موجب افزایش احتمال بازپرداخت وام شده اند.</span>
تابع تشخیصی,اعتبارات,بازپرداخت,کشاورزی,فارس
https://ijer.atu.ac.ir/article_3884.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3884_254f3c5e6e57beba0aeab18725492ab6.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
تخمین تابع تولید شرکت لوله سازی اهواز
117
141
FA
منصور
زراء نژاد
عضو هیئت علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید چمران اهواز
zarram@excite.com
مهران
لرکی بختیاری نژاد
کارشناس ارشد برنامهریزی و تحلیل سیستمهای اقتصادی، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب
larki.m@nisoc.com
با توجه به اهمیت ساخت و تولید لوله برای انتقال گاز، نفت و فرآورده های نفتی در صنعت نفت، تخمین تابع تولید لوله سازی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دراین راستا، شرکت لوله سازی اهواز که عمده ترین تولید کننده لوله در ایران است، به عنوان موضوع پژوهش انتخاب و تابع تولید آن طی دوره 1358-1381 تخمین زده شد. برای این کار ابتدا، متغیرهای مورد مطالعه از نظر پایایی با آزمون دیکی – فولر تعمیم یافته مورد آزمون قرار گرفتند. سپس، با استفاده از روش های همجمعی انگل – گرنجر و یوهانسن الگوی تصحیح خطا برآورد شد. نتایج حاصل نشان داد که در طول دوره مورد بررسی شکل تابع به صورت کاب – داگلاس است. سرعت تعدیل الگو 0.96 است. کشش نیروی کار 0.58 و کشش سرمایه 0.53 است. نتیجه آزمون والد نشان داد که بازده نسبت به مقیاس در لوله سازی اهواز فزاینده و برابر با 1.11است<em>.</em>
تابع تولید,لوله سازی,همجمعی انگل,گرنجر,یوهانسن,استان خوزستان
https://ijer.atu.ac.ir/article_3885.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3885_7621f719d22881c5e518659fa5255592.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
بررسی قابلیت های اشتغال زایی بخش صنعت ایران
143
167
FA
بیژن
صفوی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
safavi@itsr.org.ir
<span>در این مقاله، به بررسی توان نفر – شغل ایجاد شده صنعت و پتانسیل اشتغال زایی غیرمستقیم هر یک از زیر بخش های صنعتی کشور مطابق طبقه بندی ISIC پرداخته می شود. </span><br /><span>به منظور تعیین توان اشتغال زایی و کاهش نرخ بیکاری، برآوردی از تقاضای کار در بخش ها صورت می پذیرد. این هدف، با استفاده از برآورد تابع تقاضای نیروی کار و ماتریس رشد تقاضای کار به روش خطی و لگاریتمی به کمک روش داده های ادغام شده در بخش های صنعتی کشور دنبال شده است. سپس، به بررسی رابطه بلندمدت اشتغال و موجودی سرمایه در بخش های صنعت از طریق آزمون هم انباشتگی ARDL و آزمون یوهانس می پردازیم. در نهایت، برای رتبه بندی پتانسیل اشتغال زایی و توان اشتغال زایی غیرمستقیم رشته فعالیت های صنعتی از نظام حسابداری داده – ستانده متعارف و نظام شبه ماتریسی حسابداری اجتماعی استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که زیر بخش صنایع پوشاک و چرم و سپس، زیر بخش نساجی به ترتیب، با 13 و 12 نفر – شغل، بیشترین ضریب اشتغال و بالاترین توان اشتغال زایی را داشته و بیشترین شغل را به ازای ارزش یک میلیون ریال تولید ناخالص خود ایجاد می کنند. ضرایب اشتغال مستقیم آنها نیز از سایر بخش ها بزرگتر است، لذا، صنایع نساجی، پوشاک و چرم بیشترین ظرفیت بالقوه ایجاد اشتغال را دارا بوده و فرآورده های نفتی نیز با 1.5 میلیون نفر – شغل کمترین نفر – شغل را در جامعه به وجود می آورد، بنابراین، کمترین توان بالقوه اشتغال زایی را دارد. </span><br /><span>با سرمایه گذاری و تدوین سیاست های تشویقی در جهت گسترش صنایعی از قبیل ساخت سایر فلزات و ساخت وسایل نقلیه موتوری و فرآورده های نفتی نمی توان انتظار به وجود آمدن مشاغل غیرمستقیم قابل توجهی درارتباط با این گروه صنایع که عمدتا صنایع بزرگ و دولتی هستند، داشت. </span><br /><span>صنایع نساجی، پوشاک، چرم، صنایع غذایی و صنایع تولید محصولات چوبی به خوبی می توانند با رشد و گسترش در خور، بحران بیکاری در کشور را متاثر ساخته و با ایجاد مشاغل مستقیم و غیرمستقیم، نیروی بیکار جامعه را جذب کنند. بنابراین، توسعه، تجهیز و گسترش آنها به منظور مبارزه با بیکاری توصیه می شود.</span><br /><br />
استخدام,اشتغال مستقیم و غیر مستقیم
https://ijer.atu.ac.ir/article_3886.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3886_f76817d56aabad490217cdc8a314b749.pdf
دانشگاه علامه طباطبائی
پژوهشهای اقتصادی ایران
1726-0728
2476-6445
6
19
2004
06
21
تورم و پس انداز خانوارهای روستایی (مطالعه موردی استان فارس)
169
187
FA
زورار
پرمه
پژوهشگر موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی
permeh@gmail.com
محمد
قربانی
استادیار دانشگاه مشهد
ghorbani@um.ac.ir
<span>از آنجا که تورم یکی از عوامل تاثیرگذار بر پس انداز خانوارها است، بنابراین در این مقاله، با استفاده از سیستم مخارج خطی به برآورد کشش های قیمتی خودی و متقاطع کالاهای 16 گانه و کشش پس انداز نسبت به قیمت و درآمد پرداخته شده است. نتایج گویای آن است که میل نهایی به مصرف کل 0.72 و میل نهایی به مصرف نوشابه ها و غذاهای آماده و دخانیات 0.098 و پس از آن مسکن 0.08 است. کمترین میل نهایی به مصرف را گروه آرد، غلات، نان و فرآورده های آن 0.0028 تشکیل می دهند (گروه هایی که دارای میل نهایی به مصرف بزرگی هستند، نشان دهنده درجه اهمیت آنها در بودجه خانوارها است). محاسبه کشش های درآمدی کالاها و و خدمات مورد مطالعه نشان می دهد که کالاهای خوراکی به جز نوشابه ها و غذاهای آماده در گروه کالاهای ضروری قرار می گیرند. بر همین اساس، مسکن، حمل و نقل و ارتباطات و گروه تفریحات و سرگرمی ها جز کالاهای لوکس محسوب می شوند. افزون بر این، محاسبه کشش قیمتی پس انداز گویای آن است که افزایش قیمت گروه های شش گانه آرد، غلات، نان و فرآورده های آن، گوشت، شیر و فرآورده های آن، روغن و چربیها، میوه ها و سبزی ها، پوشاک و کفش بیشترین تاثیر را بر کاهش پس انداز خانوارها دارد، به طوری که دامنه کشش قیمتی پس انداز آنها در دامنه 0.2015- تا 0.3477- قرار دارد. افزون بر این، کشش درآمدی پس انداز خانوارها برابر 2.45 و بدین معنی است که اگر درآمد خانوارهای روستایی 10 درصد افزایش یابد، میزان پس انداز 24.5 درصد افزایش خواهد یافت.</span>
تورم,پس انداز,سیستم مخارج خطی,کشش های قیمتی خودی و متقاطع,کشش پس انداز نسبت به قیمت و درآمد,استان فارس,خانوارهای روستایی
https://ijer.atu.ac.ir/article_3887.html
https://ijer.atu.ac.ir/article_3887_70daad542d32dda62f26f78f180d0462.pdf