آیا اقتصاد سایه‌ای رشد اقتصادی را تهدید می‌کند؟ (مطالعه موردی: کشور ایران)

حسین مهرابی بشرآبادی؛ سمیه کوچک‌زاده؛ حمید تابلی

دوره 15، شماره 45 ، بهمن 1389، ، صفحه 181-198

چکیده
  یکی از دغدغه­های اغلب کشورها، روبرو بودن با برخی فعالیت­های اقتصادی است که عموماً از دید ناظران رسمی به دور می­ماند. این فعالیت‌ها به نسبت حجمی که دارند می‌توانند موجب انحراف از تشخیص صحیح وضعیت و تجویز سیاست­های نادرست شوند. در این مطالعه پس از مروری کوتاه بر مفاهیم و ابعاد مختلف اقتصاد سایه‌ای سعی می‌شود تأثیر اندازه اقتصاد ...  بیشتر

امنیت حقوق مالکیت، قوانین و مقررات و رشد اقتصادی

مجید صامتی؛ روح اله شهنازی؛ زهرا دهقان شبانی

دوره 15، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 85-109

چکیده
  امنیت حقوق مالکیت و قوانین و مقررات اقتصادی از جمله زیرساخت­های اصلی رشد و توسعه­ی اقتصادی هستند. این عوامل از طریق کاهش هزینه ­مبادله و در نتیجه، افزایش مبادلات و فعالیت­های اقتصادی اثر قابل‌توجهی بر رشد اقتصادی دارند. هدف این پژوهش، بررسی تأثیر ساختار قضایی و امنیت حقوق مالکیت و قوانین و مقررات بخش اعتبارات، بازار کار و ...  بیشتر

مصرف فرآورده‌های نفتی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی ایران؛ یک رویکرد غیرخطی

فیروز فلاحی؛ جلال منتظری شورکچالی

دوره 15، شماره 44 ، مهر 1389، ، صفحه 111-133

چکیده
  به‌رغم اینکه رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی توسط پژوهشگران بسیاری مورد بررسی قرار گرفته‌است؛ اما این مطالعات نتایج یکسانی نداشته و هر کدام با توجه به دوره زمانی مطالعه، متغیرهای مدل، کشورهای مورد مطالعه و جز اینها یکی از چهار فرضیه موجود دراین زمینه، یعنی فرضیات رشد، فرضیات صرفه‌جویی، فرضیات خنثایی و یا فرضیات بازخوردی را ...  بیشتر

بررسی اثر بازبودن تجاری بر متغیرهای کلان در اقتصاد ایران (1386-1340)

کریم اسلاملوئیان؛ مریم شفیعی سروستانی؛ محبوبه جعفری

دوره 14، شماره 43 ، تیر 1389، ، صفحه 1-21

چکیده
  در این پژوهش به بررسی تأثیر بازبودن تجاری بر متغیرهای کلان اقتصادی از جمله رشد اقتصادی، تورم و رشد اشتغال در دوره 1386-1340 در ایران می پردازیم. به بیان دیگر، در این پژوهش به دنبال پاسخ به سه پرسش هستیم؛ آیا افزایش درجه بازبودن تجاری باعث افزایش رشد اقتصادی می شود؟ دوم، آیا بازشدن اقتصاد باعث کاهش تورم می شود؟ و در نهایت اینکه آیا افزایش ...  بیشتر

اثرنااطمینانی رشد اقتصادی بر رشد اقتصادی در ایران: مشاهداتی بر پایه مدل‌های GARCH

حسن حیدری؛ سهیلا پروین؛ عباس شاکری؛ سلیمان فیضی ینگجه

دوره 14، شماره 43 ، تیر 1389، ، صفحه 189-210

چکیده
  در این پژوهش،رابطه بین نااطمینانی رشد اقتصادی و رشد اقتصادی در سال‌های 1367- 1384 را با استفاده از داده‌های فصلی و کاربرد انواع مدل‌های GARCH و روش برآورد شبه حداکثر راستنمایی (QML) در ایران بررسی می‌‌نماییم. نتایج، فرضیه فریدمن (1968)[1] مبنی بر نبود رابطه مشخص معنادار بین این دو متغیر را رد نمی­کند. همچنین، بررسی اثر شوک‌های مثبت و منفی ...  بیشتر

بررسی عوامل تأثیرگذار بر رابطه میان رشد اقتصادی و کیفیت زیست‌محیطی

جمشید پژویان؛ مریم لشکری‌زاده

دوره 14، شماره 42 ، فروردین 1389، ، صفحه 169-188

چکیده
  فرایند رشد و توسعه اقتصادی کشورها در دهه‌های اخیر به‌گونه‌ای بوده که چالش‌های زیست‌محیطی به یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های سیاست‌گذاران تبدیل شده‌است. امروزه کشورها علاوه بر سیاست‌ها و اقدامات درون مرزی خود، ساماندهی آلودگی را در حوزه بین‌المللی دنبال می‌کنند. بدین روی، بررسی عوامل مؤثر بر رابطه رشد و آلودگی از آن جهت می‌تواند ...  بیشتر

اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران؛ روش رگرسیون آستانه‌ای

فرهاد دژپسند؛ حسین گودرزی

دوره 14، شماره 42 ، فروردین 1389، ، صفحه 189-207

چکیده
  از دیرباز رابطه بین اندازه دولت و رشد اقتصادی مورد توجه اقتصاددانان بوده و دیدگاه‌ها و نظرات متفاوتی در چهار دهه اخیر در این خصوص مطرح شده‌است. در ایران نیز با توجه به اهمیت این موضوع مطالعات مختلفی در این زمینه صورت گرفته‌است. در این پژوهش، با توجه به وابستگی هزینه‌های دولت در ایران به منابع حاصل از درآمد نفت، رابطه بین اندازه دولت ...  بیشتر

بررسی اثر عوامل نهادی بر رشد اقتصادی با تاکید بر نهادهای حاکمیتی

سعید عیسی زاده؛ اکبر احمدزاده

دوره 13، شماره 40 ، مهر 1388، ، صفحه 1-28

چکیده
  گوهای نئوکلاسیک رشد تفاوت در عملکرد اقتصادی کشورها را ناشی از تفاوت در عوامل اقتصادی نظیر سرمایه (فیزیکی و انسانی) و بهره وری می دانستند اما تفاوت در انباشت سرمایه و بهره وری خود ریشه در عواملی دارد که اقتصاددانان نهادگرا آن را ساختار نهادی هر کشور معرفی می کنند. به طوری که علت اصلی پایین بودن سطح درآمد سرانه در کشورهای توسعه نیافته ...  بیشتر

فراوانی منابع طبیعی ، سرمایه انسانی و رشد اقتصادی در کشورهای صادر کننده نفت

داود بهبودی؛ حسین اصغرپور؛ سیاب ممی پور

دوره 13، شماره 40 ، مهر 1388، ، صفحه 125-147

چکیده
  مروری بر متون رشد اقتصادی نشان می دهد که سرمایه انسانی، دانش و پیشرفت تکنولوژ‍ی از عوامل مهم تاثیرگذار بر رشد اقتصادی محسوب می شوند. نتایج مطالعات نشان می دهد که در کنار این عوامل، فراوانی منابع طبیعی نیز نقش به سزایی در رشد اقتصادی کشورها داشته و بسته به شرایط اولیه کشورها، آثار متفاوتی از خود برجای گذاشته است. در این پژوهش برآنیم ...  بیشتر

بررسی اثر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی ایران

بهزاد سلمانی؛ علیرضا محمدی

دوره 13، شماره 39 ، تیر 1388، ، صفحه 73-93

چکیده
  دراین پژوهش، اثر مخارج بهداشتی دولت را به عنوان معیاری برای بهداشت، بر رشد اقتصادی ایران مورد بررسی قرار داده‌ایم. برای این منظور از مدل رشد تابع تولید کل تعمیم‌یافته (APF)، بر اساس رویکرد حسابداری رشد استفاده کرده‌ایم. مبنای این مدل، رویکرد برآورد تابع تولید در روش‌شناسی حسابداری رشد است. برای برآورد مدل از روش اقتصادسنجی، خودرگرسیون ...  بیشتر

اثر FDI بر رشد اقتصادی کشورهای میزبان منتخب

بهروز هادی زنوز؛ پروانه کمالی دهکردی

دوره 13، شماره 39 ، تیر 1388، ، صفحه 136-113

چکیده
  دراین پژوهش به بررسی اثر FDI[1] بررشد اقتصادی کشورهای میزبان می‌پردازیم. در این راستا 67 کشور را که مطابق گزارش آنکتاد در بین140 کشور جهان در جذب FDI از عملکرد بهتری برخوردار بوده‌اند انتخاب شده و با کاربرد تکنیک‌های اقتصادسنجی در قالب داده‌های تابلویی برای سال‌های 1998-2004 برآوردهای لازم را انجام داده‌ایم. دراین پژوهش فرضیه "رابطه رشد ...  بیشتر

اثر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی

نادر مهرگان؛ روح الله رضائی

دوره 13، شماره 39 ، تیر 1388، ، صفحه 137-146

چکیده
  درطول 50 سال گذشته، جهان افزایش بی‌سابقه‌ای را در رشد جمعیت تجربه کرده‌است. به‌طوری که امروزه تغییرات جمعیتی به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در فرآیند توسعه شناخته می‌شود. از این‌رو در این پژوهش تأثیر ساختار سنی جمعیت بر رشد اقتصادی را مورد بررسی قرار می‌دهیم. بدین منظور از داده‌های 171 کشور در دوره‌ای 39 ساله(1966-2004) استفاده شده است. ...  بیشتر

اثر نوسان های نرخ ارز بر رشد اقتصادی با توحه به سطح توسعه بازارهای مالی

محمود ختایی؛ سید هادی موسوی نیک

دوره 12، شماره 37 ، بهمن 1387، ، صفحه 1-19

چکیده
  دیدگاه‌های مختلف و در برخی موارد متضادی در مورد اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد اقتصادی مطرح می‌باشد. با بررسی دقیق دیدگاه‌های مختلف به نظر می‌رسد که علت این اختلافات تا حد زیادی مربوط به لحاظ نمودن یا لحاظ ننمودن نقش توسعه بازارهای مالی در تحلیل است. آقیون و همکاران با واردکردن صریح نقش توسعه مالی در بحث نظری اثر نوسانات نرخ ارز بر رشد ...  بیشتر

تاثیر سرکوب مالی بر رشد اقتصادی ( مقایسه اقتصادهای کمتر توسعه یافته و نوظهور )

اکبر کمیجانی؛ ناهید پوررستمی

دوره 12، شماره 37 ، بهمن 1387، ، صفحه 39-59

چکیده
  دست‌یابی به رشد اقتصادی بالا و پایدار، همواره موردنظر برنامه‌های اقتصادی کشورها بوده است. در همین راستا، اقتصاددانان تلاش نموده‌اند تا عوامل مختلف تأثیرگذار بر رشد اقتصادی را شناسایی نموده و نحوه حصول شرایط لازم برای ظهور و گسترش این عوامل را در قالب بسته‌های سیاستی ارائه نمایند. اثبات وجود رابطه مثبت میان توسعه بازارهای مالی ...  بیشتر

بررسی رابطه علیت گرنجری میان رشد اقتصادی و هزینه آموزش عالی در ایران

منصور زراء نژاد؛ الهه انصاری

دوره 12، شماره 37 ، بهمن 1387، ، صفحه 61-79

چکیده
  با توجه به اهمیت آموزش نیروی کار در افزایش رشد اقتصادی، هدف این پژوهش بررسی رابطه علیت گرنجری میان هزینه آموزش عالی و تولید ناخالص داخلی واقعی در ایران است. در این پژوهش، از سه روش آزمون علیت گرنجری استاندارد، روش هشیائو و روش ARDL برای آزمون این فرضیه که هزینه آموزش عالی علت (گرنجری) رشد اقتصادی است، استفاده کرده‌ایم. دوره مورد بررسی ...  بیشتر

اثر تغییرات ساختاری بر رشد اقتصادی کشورهای تازه صنعتی‌شده

سعید مشیری؛ ابراهیم التجائی

دوره 12، شماره 36 ، مهر 1387، ، صفحه 85-113

چکیده
  در کنار عوامل سنتی تعیین­کننده رشد مانند نیروی کار، سرمایه و فناوری، تغییر ساختاری نیز به دلیل امکان ایجاد بهره­برداری کامل­تر و بهتر از منابع، به عنوان یک عامل بالقوه رشد در نظر گرفته­می­شود. در این پژوهش، رابطه بین تغییرات ساختاری و رشد اقتصادی در میان کشورهای تازه صنعتی­شده را بررسی می­کنیم. برای ارائه شواهد تجربی ...  بیشتر

اثر شوک‌های بهره‌وری بر رشد اقتصادی ایران

تیمور محمدی؛ حسین اکبری فرد

دوره 11، شماره 35 ، تیر 1387، ، صفحه 177-204

چکیده
  شناسایی منابع اختلالات در تولید و رشد اقتصادی از مهم‌ترین مباحث اقتصاد کلان است. در مورد عوامل به‌وجودآورنده ادوار تجاری اختلاف نظرهای مهمی بین مکاتب مختلف اقتصادی وجود دارد.در این پژوهش از شیوه توصیفی و داده‌های دوره زمانی 1341-1384 استفاده کرده‌ایم. جهت بررسی اثر شوکهای بهره وری بر رشد اقتصادی، یک مدل بر اساس الگوی ادوار تجاری با ...  بیشتر

مطالعه فقر روستایی ایران و تعیین عوامل موثر بر آن با تاکید بر سرمایه‌گذاری بخش کشاورزی

کوهسار خالدی؛ سعید یزدانی؛ اندیشه حقیقت نژاد شیرازی

دوره 11، شماره 35 ، تیر 1387، ، صفحه 205-228

چکیده
  از دیدگاه نظری، مسأله فقر به رشد اقتصادی و درجه عدم تعادل در الگوی توزیع درآمد یا ثروت جامعه مرتبط است. سرمایه‌گذاری به عنوان یکی از عوامل رشد اقتصادی در برنامه‌ریزی درازمدت فقرزدایی دارای اهمیت بالایی است.این پژوهش با هدف بررسی عوامل موثر بر فقر روستایی و رشد اقتصادی کشاورزی با تاکید بر سرمایه گذاری کشاورزی انجام شده است. با استفاده ...  بیشتر

تاثیرفن آوری اطلاعات و ارتباطات و سرریزهای آن بر رشد اقتصادی کشورهای جهان

سعید مشیری؛ سمیه نیک پور

دوره 9، شماره 33 ، بهمن 1386، ، صفحه 75-103

چکیده
  پیشرفت های چشمگیری که در زمینه فن آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در چند دهه اخیر انجام گرفته، تمام بخش های اقتصادی را تحت تأثیر قرار داده است. به طور خاص، بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای توسعه یافته از نیمه دوم دهه 1990 افزایش یافته است. هر چند در حال حاضر، اثرICT بر رشد اقتصادی کشورها مورد تأیید اقتصاددانان قرارگرفته است، ولی به آثار سرریز ...  بیشتر

بررسی نظری و تجربی تأثیر شرایط آزادی اقتصادی بر رشد اقتصادی کشورها

مرتضی نادری؛ احمد شربت اوغلی

دوره 9، شماره 32 ، مهر 1386، ، صفحه 1-29

چکیده
  بررسی­های انجام شده در مقوله حسابداری رشد اقتصادی نشان می­دهد که بخش اصلی رشد محقق شده در کشورها توسط نهاده­های سنتی کار و سرمایه توضیح داده نمی­شود. این جزء از رشد اقتصادی که در متون اقتصادی با عنوان عامل پسماند شناخته شده است، به مجموعه عواملی نسبت داده می­شود که به افزایش بهره­وری کلی عوامل تولید سنتی (کار و سرمایه) منجر ...  بیشتر

نظام ملی نوآوری، ابداعات و جهش اقتصادی

قهرمان عبدلی

دوره 9، شماره 31 ، تیر 1386، ، صفحه 103-126

چکیده
  در دو دهه پایانی قرن بیستم شاهد ظهور کشورهای تازه صنعتی شده‌ای هستیم که از لحاظ قدرت خلاقیت و ابداعات با کشورهای قبلاً توسعه یافته رقابت می‌کنند و این به دلیل بازده صعودی نسبت به مقیاس آنها در تولید و در نتیجه، عامل اصلی جهش و سبقت آنها از بسیاری کشورهای پیشرفته اقتصادی است. پرسش اصلی این است که عوامل تعیین‌کنندة این قدرت و ظرفیت ...  بیشتر

برآورد اثر رشد اقتصادی بر فقر در ایران

اسمعیل ابونوری؛ رضا عباسی قادی

دوره 9، شماره 30 ، فروردین 1386، ، صفحه 23-52

چکیده
  هدف اساسی در این مقاله، برآورد اثر خالص رشد اقتصادی بر فقر در ایران به تفکیک دوره(1361-1367)، برنامه اول(1368-1372)، برنامه دوم(1374-1378) و بخشی از برنامه سوم(1379-1381) توسعه اقتصادی-اجتماعی بوده است.  اثر رشد اقتصادی بر فقر را می‌توان به دو اثر تفکیک کرد: اثر مستقیم (اثر درآمدی) و اثر نامستقیم (اثر توزیعی) که از مسیر تغییر در نابرابری توزیع درآمد واقع ...  بیشتر

هزینة دفاعی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی (مدل عرضه و تقاضای کل برای ایران)

محمدحسین حسنی؛ صمد عزیزنژاد

دوره 9، شماره 30 ، فروردین 1386، ، صفحه 193-212

چکیده
  مقاله حاضر، اثرات اقتصادی هزینه‌های دفاعی را بر رشد اقتصادی در ایران ارزیابی و تجزیه و تحلیل می‌کند. در منطقه جنوب غربی آسیا، کشور ایران وضعیتی ویژه دارد. مواجهه با تهدیدهای خارجی هم در مرزهای غربی و شرقی و هم در منطقه خلیج‌فارس و بالابودن هزینه‌های دفاعی، این کشور را از دیگر کشورهای منطقه خاورمیانه متمایز می‌سازد. در این مقاله، ...  بیشتر

اثر رشد اقتصادی بر فقر و نابرابری درآمد در ایران : اندازه گیری شاخص رشد به نفع فقیر

خسرو پیرائی؛ آزاده قناعتیان

دوره 8، شماره 29 ، بهمن 1385، ، صفحه 113-141

چکیده
  کاهش فقر از مهمترین اهداف سیاستهایی است که توسط دولت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی دنبال شده، ضمن آنکه رشد اقتصادی همواره مورد توجه سیاستگذاران بوده است. به علاوه اعتقاد جدی به رشد همراه با عدالت وجود دارد. علی رغم اهمیت رشد، فقر، و نابرابری، توجه توامان به مسائل فوق در مطالعات، آن طور که باید، صورت نگرفته است. در این مقاله، پدیده فقر ...  بیشتر

بی‌ثباتی صادراتِ نفت و رشدِ اقتصادی در ایران

ریحانه گسکری؛ علیرضا اقبالی؛ حمیدرضا حلافی

دوره 7، شماره 24 ، مهر 1384، ، صفحه 77-94

چکیده
  درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز سهم قابل ملاحظه ای در درآمد دولت و تولید ناخالص دارد. در این مقاله با استفاده از روش میانگین متحرک در یک دورة پنچ ساله روندی برای صادرات نفت به دست آمده است و انحراف از آن روند را پایة بی‌ثباتی در نظر گرفته و براساس آن، پنج تعریف از بی‌ثباتی ارائه شده که عبارت از: قدر مطلق انحراف، ریشة دوم انحراف، توان ...  بیشتر