نویسندگان

1 دکترای اقتصاد دانشگاه الزهرا

2 دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه الزهرا

چکیده

بررسی و تعیین پارامترهای ساختاری بخش‌های مولد اقتصادی یکی از موضوع‌های پایه‌ای در مطالعات تجربی در زمینه اقتصاد کلان است. به عبارت دیگر، بررسی ساختار بخش‌های مختلف تولیدی در اقتصاد یک کشور برای ایجاد بینش در سیاست‌گذاران اقتصادی در خصوص وضعیت موجود و تأثیرگذاری سیاست‌های مختلف، بسیار مهم است. براساس این، در این مقاله، تلاش میشود مقادیر کمی دقیق و بهروز برای شاخص‌های بهره‌وری و کشش قیمت و جانشینی عوامل تولید به‌عنوان دو پارامتر ساختاری مهم در بخش صنعت اقتصاد ایران با لحاظ ادبیات نظری جدید و همگام با پیشرفت‌های فنی برآورد شوند که برای این منظور از تابع هزینه انعطافپذیر درجه دوم نرمالایز شده طی دوره 1392-1353 استفاده شده است. شاخص‌های یادشده در دو حالت لحاظ کل عوامل تولید و لحاظ صرفاً حامل‌های انرژی برآورد شدهاند. نتایج حاکی از آن است که متوسط شاخص بهره‌وری کل عوامل تولید و شاخص بهره‌وری انرژی در دو حالت به ترتیب معادل 32/0% و 62/0% و اندک است و براساس کشش‌های هزینه محاسبه شده، هر دو عوامل تولید و حامل‌های انرژی، نهاده‌های نرمال هستند و کشش خودی آلن برای نهاده‌های مختلف مطابق نظریه، منفی بوده است. همچنین کشش محاسبه شده جانشینی موریشیما بین عوامل تولید و حامل‌های انرژی برای تمام نهاده‌ها غیر از یک مورد برای عوامل تولید مثبت و کوچکتر از واحد بوده که نشاندهنده جانشینی محدود عوامل تولید و حامل‌های انرژی در بخش صنعت ایران است.

کلیدواژه‌ها

اسلاملوئیان، کریم و علی حسین استادزاد (1393)، «برآورد کشش جانشینی بین انرژی و سایر نهاده‌ها در ایران با استفاده از تابع تولید CES چندمرحله‌ای»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، شماره 9، صص 47-25.
بزازان، فاطمه، میرحسین موسوی و فرناز قشمی (1394)، «تأثیر هدفمندی یارانه انرژی برق بر تقاضای خانوارها به تفکیک شهر و روستا در ایران (یک رهیافت سیستمی)»، پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، شماره 14، صص 32-1.
جهانگرد، اسفندیار، حسن طائی و مژگان نادری (1391)، «تحلیل عوامل مؤثر بر بهره‌وری کل عوامل تولید در اقتصاد ایران»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 63، صص 51-85.
خداداد کاشی، فرهاد و سیاوش جانی (1390)، «بررسی پویای رفتار تولیدکنندگان در استفاده از نهاده‌ها برمبنای تابع تولید دومرحله‌ای CES، با تأکید بر اصلاح الگوی مصرف انرژی در تولید و ارتقای اشتغال»، فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی، شماره 30، صص 124-97.
سامتی، مرتضی، سعید همایونی راد و فاطمه کریم‌زاده (1386)، «بررسی سهم عامل نیروی کار در تابع هزینه صنایع»، فصلنامه بررسی‌های اقتصادی، شماره 2، صص 24-5.
منظور، داود و علی جدیدزاده (1391)، «محدودیت‌های نظام‌مندی در سیستم‌های توابع تقاضای انعطاف‌پذیر: مطالعه موردی تقاضای انرژی بخش خانگی کشور»، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 3، صص 163-145.
Barnett, W.A (2002), “Tastes and Technology: Curvature is not Sufficient for Regularity”, Journal of Econometrics, 108, pp. 199-202.
Barnett, W.A., J.Geweke, and M.Wolfe. (1991), “Semi-Nonparametric Bayesian Estimation of the Asymptotically Ideal Production Model”, Journal of Econometrics, 49, pp. 5-50.
Barnett, W.A., Pasupathy, M. (2003), “Regularity of the Generalized Quadratic Production Model: A Counterexample”, Econometric Reviews, 22, pp. 135–154.
Barnett, W.A. and A. Serletis (2008), “Consumer Preferences and Demand Systems”, Journal of Econometrics, 147, pp. 210-224.
Berndt, E.R. and D. Wood (1975), “Technology, Prices, and the Derived Demand for Energy”, Review of Economics and Statistics 57, pp. 259-268.
Bentzen, J. and T. Engsted (1993), “Short-and Long-Run Elasticities in Energy Demand: A Cointegration Approach”, Energy Economics, 15, pp. 9-16.
Blackorby, C. and R.R. Russell. (1989), “Will the Real Elasticity of Substitution Please Stand Up?” American Economic Review, 79, pp. 882-888.
Burnside, C. (1996), “Production Function Regressions, Returns to Scale, and Externalities”, Journal of Monetary Economics, 37, pp. 177–201.
Caves, D., Christensen, L.R (1980), “Global Properties of Flexible Functional Forms”, American Economic Review, 70, pp. 422–432.
Diewert,W.E. (1973), “Functional Forms for Profit and Transformation Functions”, Journal of Economic Theory, 6, pp. 284-316.
Diewert,W.E. (1974), “Applications of Duality Theory.In Frontiers of Quantitative Economics (Vol. II), eds. M.D”, Intriligator and D.A. Kendrick. Amsterdam: North-Holland, pp. 106-171.
Diewert, W.E. (1982), “The Duality Approach to Microeconomic Theory”, In: Arrow, K.J., Intriligator, M.D. (Eds.), Handbook of Mathematical Economics, vol. 2. North-Holland, Amsterdam, pp. 535–599.
Diewert, W.E., Fox, K.J. (2004), “On the Estimation of Returns to Scale, Technical Progress and Monopolistic Markups”, Journal of Econometrics, 145, pp. 174-193.
Diewert, W.E. and Fox, K.J. (2009), “The Normalized Quadratic Expenditure Function”, In Quantifying Consumer Preferences, Ed.: D.J. Slottje. Emerald, pp. 149-178.
Diewert, W.E. and T.J. Wales (1987), “Flexible Functional Forms and Global Curvature Conditions”, Econometrica, 55, pp. 43-68.
Diewert, W.E. and T.J. Wales (1988), “Normalized Quadratic Systems of Consumer Demand Functions”, Journal of Business and Economic Statistics, 6, pp. 303-312.
Feng, G. and A. Serletis (2008), “Productivity Trends in U.S. Manufacturing: Evidence from the NQ and AIM Cost Functions”, Journal of Econometrics, 142, pp. 281-311.
Fuss, M.A. (1977), “The Demand for Energy in Canadian Manufacturing: An Example of the Estimation of Production Structures with Many Inputs”, Journal of Econometrics, 5, pp. 89-116.
Hunt, L. and N. Manning (1989), “Energy Price- and Income- Elasticities of Demand: Some Estimates for the UK Using the Cointegration Procedure. Scottish”, Journal of Political Economy, 36, pp. 183-193.
Lau, L.J. (1978), “Testing and Imposing Monotonicity, Convexity, and Quasi-convexity Constraints”, In: Fuss, M., McFadden, D. (Eds.), Production Economics: A Dual Approach to Theory and Applications, vol. 1. North-Holland, Amsterdam, pp. 409–453.
Pindyck, R.S. (1979), “Interfuel Substitution and the Industrial Demand for Energy: An Inter- national Comparison”, Review of Economics and Statistics, 61, pp. 169-179.
Serletis, A., Jadidzadeh , A. (2015), “Sectoral Interfuel Substitution in Canada: an Application of NQ Flexible Functional Forms”, The Energy Journal, forthcoming.
Serletis, A., G. Timilsina, and O. Vasetsky. (2010), “International Evidence on Sectoral Interfuel Substitution”, The Energy Journal, 31, pp. 1-29.
Serletis, A., G. Timilsina, and O. Vasetsky (2011), “International Evidence on Aggregate Short- Run and Long-Run Interfuel Substitution”, Energy Economics, 33, pp. 209-216.
Shephard, R.W. (1953), “Cost and Production Functions”, Princeton: Princeton University Press.
Solow, R. (1957), “Technical Change and the Aggregate Production Function”, Review of Economics and Statistics, 39, pp. 312–320.
Uzawa, H. (1964), “Duality Principles in the Theory of Cost and Production”, International Economic Review, 5, pp. 216-220.